Uzaktan Eğitimde Akreditasyon Asel TURATBEKOVA Aidai BAATYRBEKOVA

Akreditasyon Nedir? Bir öğretim kurumunun yada öğretim kurumu tarafından uygulanmakta olan herhangi bir programın, ulusal ve/veya uluslararası düzeyde belirli performans standartlarına (kalite, verimlilik, etkinlik vb.) sahip olduğunu ortaya koymayı amaçlayan ve böylece yüksek öğretime talepte bulunanlar ve aynı zamanda kamuoyu nezdinde güven tesis etmeye yönelik bir sistemdir.

Akreditasyon Nedir? Akreditasyon, hem öğretim kurumunun kendi kendini dönemsel olarak öz değerlendirmesine hem de öğretim kurumunun kurum dışı bağımsız akreditasyon ajansları tarafından dönemsel değerlendirilmesine imkan veren bir gönüllü kalite güvence sürecidir. Başka bir ifade ile akademik kalitenin iyileştirilmesi, saydamlık ve hesap verme sorumluluğunun aracıdır.

EĞİTİMDE AKREDİTASYON NEDİR? Günümüz Bilgi Çağındaki egitiminin; Eğitim kalitesini sürekli yükseltmek, Etkin ve sorgulayıcı yöntemlerle, Uygulama ve araştırmayı teşvik ederek öğrencilere aktarmak, Doğru ve hedefe yönelik yöntemlerle ölçmek ve değerlendirmek, Elde edilen bilgi birikimi ve deneyimlerin sürekli iyileitirme için kullanılmasını saglamak. Eğitim akreditasyonu yukarıda belirtilen maddeleri sorgulayan bir süreçtir.

EĞİTİMDE AKREDİTASYON Eğitimde Akreditasyona; Eğitim kalitesinin tescilinde, Diploma denkliğinde, Hayati önem taşıyan mesleklerin icrasında, Mesleki yeterlilik kapsamında, Hayati önem taşıyan mesleklere ait verilen eğitimlerin yetki ve/veya yetkinlik ifadelerinde, İhtiyaç duyulmaktadır.

Akreditasyonun Özellikleri Öğretim kurumlarının performans standartları açısından kendi kendilerini değerlendirmelerine ve aynı zamanda bağımsız akreditasyon kuruluşlarınca dış değerlendirme yapılmasına imkan verir. Öğretim kurumunun güvenilirliğini ve tanınmasını sağlayan bir sistemdir. Kurumun belirli mükemmeliyet standartların sahip olduğunu belgeleyen saygın bir sertifikanın verilmesi sürecidir.

Akreditasyonun Özellikleri Bir defaya mahsus bir işlem değildir, tam aksine uzun dönemli ve periyodik olarak iç-dış değerlendirmelere dayanır. Öğretim kurumunda kalitenin sürekli geliştirilmesini amaçlayan bir süreç ve kalite güvencesi sağlayan bir araçtır. Öğretim kurumunda dürüstlük ve etik standartları yerleştirmeyi amaçlayan bir sistemdir.

AKREDİTE OLMAK... Yetkili bir kuruluş tarafından Kabul edilmiş kalite standartlarına uygun Dönemsel akademik değerlendirmeler sonucunda bir kurumun / programın kalitesi hakkında formel olarak yapılan yetkin kılma beyanını almaktır.

AKREDİTASYONUN AMAÇLARI Eğitim-öğretim ve araştırmaların niteliğini arttırmak, sistematik bir yaklaşımla sürekli geliştirerek kaliteyi güvence altına almak. Öğretim kurumlarının karşılıklı birbirlerini tanıma sürecini kolaylaştırmak ve hızlandırmak. Diplomaların ve unvanların karşılaştırılabilirliğine yardımcı olmak Mezunların meslek yaşamına girişlerinde temel standartları belirlemek En yüksek standartların garanti edilmesi gerektiğinde bir “mükemmeliyet etiketi” sağlamak ve karşılaştırma yapmayı ve üst düzey işbirliğini kolaylaştırmak

AKREDİTASYONUN FAYDALARI Tanınma ve mükemmeliyet standartlarını sağlayıp sağlamadığı konusunda bilgilendirir İş sektörlerine kaliteli insan gücü istihdamı yönünden kolaylık ve güven sağlar Öğretim kurumları arasında kredi transferi işlemleri kolaylaşır Kaliteyi güvence altına alır Öğretimin uluslararasılaşmasını ve kültürlerarası işbirliğini sağlar

AKREDİTASYONUN FAYDALARI Öğrenci ve öğretim elemanlarının değişim programlarının uygulanmasını kolaylaştırır Öğretim kurumlarının saygın bir kuruluş tarafından akredite edilmesi veli ve öğretmenlerin okula yönelik güvenini arttırır Yüksek öğretim kurumlarında çalışanlara sorunları ortaya koyma ve çözüm üretme imkanı verir, çalışanların süreçlere katılımını teşvik eder Uluslararası derece ve diplomalar arasında uyum sağlar ve geçerliliğini karşılaştırmayı kolaylaştırır

DÜNYA’DA EĞİTİM AKREDİTASYONU Ulusal eğitim politikaları akreditasyonu şart koşabilmektedir; ABD‘ de geçerli bir diploma veren tüm okullar akredite olmak zorundadır. Kurs ve uzaktan eğitim diplomaları, diploma veren kurumun akredite olması durumunda tüm ülkede geçerli olmaktadır. Özel eğitim kurumları daha fazla tercih edilmek için akreditasyon almaktadır. Diğer eğitim kurumları ile işbirligi yapmak isteyen okullar akreditsyonu kullanmaktadırlar. Diğer ülkelerde okul açmak isteyen kurumlar akreditasyon almaktadır.

Uzaktan eğitim akreditasyonunda kullanılan yaklaşımlar ve standartlar/ ölçütler

Uzaktan Eğitimde Akreditasyon Uzaktan eğitimde kalite ve akreditasyon sürecinde ölçütler oluşturulurken sadece çıktılara değil; girdi ve süreçlere de odaklanılması gerek

Kalite güvencesi dokümanları genellikle ortak öğeler içermekte; politika ve planlama, insan kaynakları, öğrenme ortamları, öğrenci desteği ve başarının değerlendirilmesi

Uzaktan eğitimde teknoloji ve kullanılan yaklaşımlar sürekli değişme potansiyeline sahip olduğundan, akreditasyonda kullanılan standartların alanın değişen gereksinimlerine yanıt verebilecek şekilde dinamik olması ve akreditasyon kuruluşları tarafından sürekli güncellenmesi gerekir.

7 temel alanı denetlemektedir: ABD’de faaliyet gösteren CHEA’nın raporuna göre akreditasyon kuruluşları uzaktan eğitimin kalitesini incelerken kurumsal etkinliklerle ilgili 7 temel alanı denetlemektedir: Kurumsal misyon: Uzaktan eğitim sunmak kuruma bir anlam katmakta mıdır? Kurumsal organizasyon yapısı: Kurum, kaliteli uzaktan eğitim vermek için uygun şekilde yapılandırılmış mıdır? Kurumsal kaynaklar: Kaliteli uzaktan eğitim sunmak için kurum yeterli finansman sağlayabilmekte midir? Öğretim programı ve öğretim: Kaliteli uzaktan eğitim sunmak için kurum uygun öğretim programı ve tasarımına sahip midir?

5. Öğretim kadrosu desteği: Öğretim kadrosu uzaktan eğitim verme konusunda yeterli midir ve yeterli kaynaklara, imkân ve araçlara sahip midir? 6.Öğrenci desteği: Öğrenciler uzaktan eğitim yapmak için danışmanlığa, araç gerece, imkânlara ve öğretim materyallerine sahip midir? 7. Öğrenme çıktıları: Kurum, öğrenci başarısının kanıtlarına dayalı olarak sürekli bir şekilde uzaktan eğitimin kalitesini değerlendirmekte midir?

ABD’de uzaktan eğitim kurumlarının akreditasyonunu sağlayan DETC, genel olarak kurumsal düzeyde akreditasyon vermektedir. DETC’nin kullandığı ölçütler oldukça ayrıntılıdır; bu ölçütler 12 bölümden oluşmaktadır. (DETC, 2009).

Ana başlıklar aşağıdaki gibidir: 1. Kurumsal misyon, amaç ve hedefler 2. Eğitim programı hedefleri, öğretim programı ve materyalleri 3. Eğitsel hizmetler 4. Öğrenci hizmetleri 5. Öğrenci başarısı ve tatmini 6. Kurumun yeterlikleri, sahipleri, yönetim kurulu üyeleri, yöneticileri, öğreticileri ve kadrosu

7. Kuruma kabul uygulamaları ve kayıt anlaşmaları 8. Reklam, promosyon faaliyetleri ve personelin işe alımı 9. Finansal sorumluluk 10. Harç politikaları, harç toplama prosedürleri ve geri ödemeler 11. İşletme ve malzeme 12. Araştırma ve öz-geliştirme

ABD’de Yüksek Eğitimde Politika Enstitüsü (Institute for Higher Education Policy- IHEP)ölçütlerini 7 başlık altında yayınlamıştır: Kurumsal destek Ders geliştirme Öğretme/öğrenme Ders yapısı, Öğrenci desteği Öğretim kadrosu desteği Başarının değerlendirilmesi ve program değerlendirme

EADTU’nun, Avrupa Komisyonu’nun desteğiyle yürütülen E-xcellence projesi kapsamında 2009 yılında geliştirdiği ilkeler, e-öğrenme uygulamalarında mükemmellik düzeyine nasıl ulaşılabileceğini ortaya koymaktadır. Bu ilkeler stratejik yönetim, öğretim programı tasarımı, ders tasarımı, ders sunumu, personel desteği ve öğrenci desteği olmak üzere 6 bölümden oluşmaktadır. (EADTU, 2009).

Türkiye’de Uzaktan Eğitimde Akreditasyon Türkiye’de uzaktan yüksek eğitimde kalite güvencesi ve akreditasyon faaliyetlerinin,henüz gelişme aşamasında olduğu söylenebilir. Mevcut uzaktan eğitim programları için bir değerlendirme ve akreditasyon süreci olmayıp, yeni açılacak programlar YÖK bünyesinde faaliyet gösteren Uzaktan Eğitim Komitesi tarafından değerlendirilmekte ve bu değerlendirme sonucunda programların açılıp açılmaması konusunda karar verilmektedir.

Türkiye’de Uzaktan Eğitimde Akreditasyon Bazı Üniversitelerde mühendislik bölümleri ABET(Acredition Board for Engineering and Technolojy) tarafından akredite edilmiştir. Türkiye’de tüm mühendislik programları akredite olan üniversiteler ise ODTÜ ve Boğaziçi Üniversitesi'dir. Türkiye’de şu an itibarıyla 51 program bu akreditasyona sahiptir Üniversite ABET akr. Sahip Program Sayısı ODTÜ 13 İTÜ 24 BOĞAZİÇİ 6 DOĞU AKDENİZ (KKTC) 5 BİLKENT 3

Türkiye’de Uzaktan Eğitimde Akreditasyon MÜDEK Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneğidir MÜDEK'İN AMACI MÜDEK'in amacı, farklı disiplinlerdeki mühendislik eğitim programları için akreditasyon, değerlendirme ve bilgilendirme çalışmaları yaparak Türkiye'de mühendislik eğitiminin kalitesinin yükseltilmesine katkıda bulunmak, böylece, güncel ve gelişmekte olan teknolojileri kavrayan, daha iyi eğitilmiş ve daha nitelikli mühendisler yetiştirilerek toplumun refahının ileri götürülmesini sağlamaktır.

Öz-değerlendirme Uzman incelemesi Ekip ziyareti Karar Sürecin tekrarı Akreditasyon Süreci

Dünyada uzaktan eğitimde akreditasyon uygulamaları Ülkelere göre farklılık gösteren akreditasyon ve benzeri uygulamalar 3 grupta incelenebilir: 1. Uzaktan eğitimi mevcut akreditasyon ve kalite güvencesi kuruluşları bünyesinde örgün eğitimle aynı biçimde akredite eden ülkeler (Örn. Avustralya, Hong Kong, Tayvan) 2. Mevcut akreditasyon ve kalite güvencesi kuruluşları bünyesinde uzaktan eğitimle ilgili ölçütlerin geliştirildiği ülkeler (Örn. İngiltere, Romanya, Avusturya)

Dünyada uzaktan eğitimde akreditasyon uygulamaları Ülkelere göre farklılık gösteren akreditasyon ve benzeri uygulamalar 3 grupta incelenebilir: 3. Birinci ve ikinci maddelerdeki uygulamaların yanı sıra, uzaktan eğitim için ayrı bir kalite güvencesi ve akreditasyon kuruluşuna sahip ülkeler (Örn.ABD, İngiltere, Hindistan)

Dünyada uzaktan eğitimde akreditasyon uygulamaları Yüksek Öğretim Kurumları Derece/ Sertifika Veren Kurumlar Lise (Orta Öğretim Kurumları) Askeri Öğretim Kurumları Toplam ABD 28 68 14 3 113 Avustralya 1 Japonya Kanada 29 70 116

Teşekkür ederiz…