Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Kalite Çalışmaları Dr Recep ÖZTÜRK İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi rozturk@istanbul.edu.tr, drrozturk@gmail.com 11 Mart 2012, Erzurum

Sunu Planı Türk Yükseköğretiminde Kalite Çalışmaları Kronolojisi Proje temelli kalite çalışmaları Bologna süreci Kurumsal değerlendirme çalışmaları Program akreditasyonu YÖDEK Stratejik planlama vd çalışmalar

Yükseköğretimde Kalite ve Akreditasyon Yükseköğretimde Kalite Güvencesi; bir yükseköğretim kurumunun, eğitim, öğretim, araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin kalitesinin kapsamlı, sistematik ve düzenli olarak değerlendirilmesi ve kalitelerinin geliştirilmesidir. Akreditasyon; eğitim programlarının veya kurumların belirli kalite standartlarını karşıladıklarını belirlemek için incelenmesi ve belgelendirilmesi sürecidir Akreditasyon belirli dönemlerde yenilenmelidir Bir yükseköğretim kurumunun veya yükseköğretim kurumu tarafından uygulanan bir programın veya sunulan hizmetlerin: standartlara (mükemmeliyet, verimlilik, etkinlik,saydamlık, hesap verilebilirlik..) sahip olmasıdır.

Yükseköğretimde Kalite 1980’li yıllardan başlayarak tüm sanayileşmiş ülkeler yükseköğretimde kalite güvencesini sağlamak için “Ulusal Kalite Güvence Ajansı” kurmuşlardır. Kalite ajanslarının çoğu devlet tarafından finanse edilmekte , devletten bağımsız özerk kurumlar olarak çalışmaktadır. KG Ajansları, Danimarka, İsviçre, Norveç, Avustralya, Japonya vb ülkelerde doğrudan devlet tarafından, Hollanda ve Portekiz’ de üniversiteler tarafından ortaklaşa olarak, Fransa ve İngiltere’de ise devlet ve üniversitelerden bağımsız olarak kurulmuşlardır. ABD, Almanya ve Meksika gibi federal devletlerde tek bir ulusal ajans değil, eyaletlerin kendi kalite güvence ajansları vardır. Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi, 2007

Türkiye’de Yükseköğretimde Kalite Güvencesi Kronolojisi 1981:Yükseköğretim Kanunu (2547) ile YÖK’ün görev ve sorumlulukları belirlendi 1994:ABET (Accreditation Board for Engineering & Technology, the USA) bazı mühendislik programlarını değerlendirmesi 1997: Türkiye Üniversitelerinde Kalite Değerlendirme Projesi 1998: Öğretmen yetiştirme programlarında kalite geliştirme ve akreditasyon 2001: Bologna sürecine katılım

Türkiye’de Yükseköğretimde Kalite Güvencesi Kronolojisi 2002: MÜDEK (Association for Evaluation and Accreditation of Engineering Programmes) :Mühendislik programlarını değerlendirme ve akreditasyon EUA (The European University Associations) : Kalite Kültürü Projesi Kurumsal Değerlendirme Programı 2005: Yükseköğretim Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Komisyonunun (YÖDEK ) Kurulması ve Yönetmeliğinin Hazırlanması Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesinin Geliştirilmesi ve Onaylanması

Türkiye’de Yükseköğretimde Kalite Güvencesi Kronolojisi 2006: Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (5018 sayılı) Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar ile ilgili düzenlemeler 2010: Yeni program akreditasyon kuruluşlarına YÖK tarafından yetki verilmesi Türk Psikologlar Derneği, FEDEK( Fen, Edebiyat, Fen- Edebiyat, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakülteleri Öğretim programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği

Türkiye’de Yükseköğretimde Kalite Güvencesi Kronolojisi 2011:6111 yasa ile 2547 de yapılan yükseköğretimde kalite çalışmaları ile ilgili değişiklikler 2011-Yeni program akreditasyon kuruluşlarına YÖK tarafından yetki verilmesi UTEAK; TEPDAD-Tıp Eğitimi Programlarını Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği Yükseköğretim Değerlendirme ve Kalite Derneği 2012- YÖK tarafından yetkilendirilme:VEDEK Veteriner Hekimliği Eğitim Kurumları ve Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği

Yükseköğretim Kanunu ve Kalite Güvencesi 1981: 27 Devlet Üniversitesi 2012: 178 (103 Devlet, 62 Vakıf Üniversitesi, iki yıllık 7 vakıf MYO, 6 Diğer Yükseköğretim Kurumu) Bütün Yükseköğretim Kurumları 1981’de çıkan ve değişikliklere uğrayan kanun ve ilgili yönetmeliklere tabidir 5(d)Eğitim - öğretim plan ve programları, bilimsel ve teknolojik esaslara, ülke ve yöre ihtiyaçlarına göre kısa ve uzun vadeli olarak hazırlanıp sürekli olarak geliştirilir. 5(h)  Yükseköğretim kurumlarının geliştirilmesi, verimlerinin artırılması, genişletilmesi ve bütün yurda yaygınlaştırılması amacına yönelik olarak yenilerinin açılması, …

Yükseköğretim Kanunu ve Kalite Güvencesi Üniversiteler arası kurul 11b(1) 1) Yükseköğretim planlaması çerçevesinde,üniversitelerin eğitim - öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerini koordine etmek, uygulamaları değerlendirmek, Yükseköğretim Kuruluna ve üniversitelere önerilerde bulunmak, Kalite Güvence Sistemini kurmak ve yürütmek , YÖK ve ÜAK’ın sorumluluğundadır YÖK ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora programlarının ilk/ön akreditasyonu için sorumlu kurumdur Bir program onaylandığında, aynı zamanda “akredite edilmiş” olur(!) Başlangıçta asgari ölçütleri karşılayıp kurulmasına izin verilen akademik birimin etkinliğini ve kalite düzeyini değerlendirmek ve izlemek konusunda belirgin bir yasal “prosedür yoktur Türkiye Yükseköğretim Sistemi Kalite Güvencesini hep gündeminde tutmuş, özellikle son 5-7 yıl içinde önemli gelişmeler sağlanmıştır

MEDICAL COUNCIL OF INDIA Standartları TIP FAKÜLTESİNE YILLIK 200 ÖĞRENCİ ALINMASI İÇİN: Yatak sayısı en az 900 olan an az 10 yıllık bir hastane olmalı. Günlük ortalama poliklinik sayısı en az 2000 olmalı. Yatak doluluk oranı en az ortalama % 75 olmalı. Hastane üniter olmalıdır. TIP FAKÜLTESİNE YILLIK 250 ÖĞRENCİ ALINMASI İÇİN: Yatak sayısı en az 1100 olan an az 10 yıllık bir hastane olmalı. Günlük ortalama poliklinik sayısı en az 3000 olmalı.

Hindistan Asgari Standartları (250 öğrenci, 1100 yatak, %75 doluluk) Temel Bilimler (Patoloji, Farmakoloji dahil): 45 Klinik Bilimler: 121

Türkiye’de Kalite Güvence Çalışmaları İngiltere Büyük elçiliği ile YÖK’ün Türkiye Üniversitelerinde Kalite Değerlendirme Çalışması(Projesi) 1997 8 Üniversiteden 13 bölüm proje kapsamına alınmış Yükseköğretimde ulusal bir kalite ajansı kurmak, akademik standartları geliştirmek ve yükseltmek, akreditasyon çalışması yapmak Eğitim-öğretim ve araştırmayı ayrı ayrı değerlendirme – İngiltere Modeli Türki üniversitelerinde kalite güvence sistemi kurulması için fizibilite raporu hazırlandı Proje devam ettirilemedi

Türkiye’de Kalite Güvence Çalışmaları Öğretmen yetiştiren programlarda kalite geliştirme ve akreditasyon (1998) Dünya Bankası ile işbirliği ile yapılan proje, Öğretmenlik eğitiminin kalitesinin artırılması ve istihdam sorunlarının üstesinden gelinmesi amaçlanmıştır Eğitim fakültelerinde öğretmen yetiştirme programları yeniden düzenlendi Ülke genelinde öğretmen yeterlilikleri kalitesinde bir standart sağlandı “Öğretmen Yetiştirme Milli Komitesi”

Türkiye’de Kalite Güvence Çalışmaları Bologna Süreçlerine Katılım (2001): Türkiye Bologna sürecine 2001’de katılmıştır Lizbon tanıma sözleşmesini 2004’de imzalayarak, 2007de yürürlüğe koymuştur. Sözleşme ile ulusal mevzuat arasındaki uyuşmazlıkları kaldırmak amacıyla yeni “Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği” hazırlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Üniversitelerde Bologna Eşgüdüm Komisyonları(BEK) vd gerekli yapılanma kurulmuştur. Bilgilendirme ve uygulama faaliyetleri düzenli ve sürekli gerçekleştirilmiş; faaliyet raporları hazırlanmıştır Bologna Uzmanları Ulusal Takım Projeleri 2008-2009, 2010-2011 projeleri bitirilmiştir

Bologna Süreci Bologna süreci; tek tip bir yükseköğretim modelini amaçlamaz Farklı ülkelerde, farklı kurumların özgünlüklerini ve farklılıklarını belirli kalite standartlarında nesnel bir biçimde ortaya konmasını hedefler Temel hedef akademik kalitenin değerlendirilmesi ve takibidir. Teşvik edilen akademik rekabet, özgünlük ve yaratıcılık ile, zamanla kurumların kendi kendini kontrol eden sürdürülebilir akademik kalite bilincini içselleştirmeleri hedeflenmektedir

Bologna Süreci Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi AKTS ve DE Uygulamaları 2009-2011 Döneminde Projenin Ana Faaliyet Alanları: Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi AKTS ve DE Uygulamaları Bologna Eşgüdüm Komisyonları uygulamalar Bologna Süreci’nin yeni kurulan üniversitelerde uygulanması 2011-2013 Dönemi Projesinde Öngörülen Ana Faaliyet Alanları: Kalite Güvence Sistemi AKTS ve DE uygulamaları Avrupa 2020 Gündemi (Europe 2020 Agenda) Gençlik hamlesi (Youth on the Move Initiative) A.Eriş’den

TANINMA NEDEN ÖNEMLİ ? BOLOGNA SÜRECİ TANINMA HAREKETLİLİK YETERLİLİKLER A.Eriş’den

Diploma Eki (DE-DS) AKTS (ECTS) Türkiye’de Diploma Eki uygulamasına YÖK’ün 11.03.2005 tarihli Genel Kurul kararına göre 2005-2006 öğretim yılı itibariyle başlanmıştır. 2005-2006 akademik yılından itibaren yükseköğretim kurumları mezun olan öğrencilerine diplomalarına ek olarak, yaygın konuşulan bir Avrupa dilinde hazırlanmış Diploma Eki vermek zorundadır. AKTS (ECTS) Yükseköğretim kurumlarında AKTS’nin uygulanmasından ve öğrencilerin AKTS hakkında bilgilendirilmesinden sorumlu , AKTS Kurum Koordinatörleri” ve her fakülte/bölüm için de ayrı “AKTS Bölüm Koordinatörleri” görevlendirilmiştir.

Diploma Etiketi ve AKTS Etiketi 2009:7(52); 2010:4(54), 2011:14(56) AKTS etiketi: 2009-10:2(28), 2011:3(12)

Bologna Süreci Değerlendirme Raporlarında Türkiye’nin Performansı BERGEN-2005 LONDRA-2007 LEUVEN-2009 DERECE SİSTEMİ MÜKEMMEL (4.67) ÇOK İYİ (4.33) İkili Sistemin Uygulama Düzeyi MÜKEMMEL (5) 1 den 2’ ye Geçiş ÇOK İYİ (4) İkili Sistemdeki Öğrenci Oranı - Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Uygulama Düzeyi İYİ (3) KALİTE GÜVENCESİ ORTA (2.00) ÇOK İYİ (4.00) AYA ile uyumlu Ulusal Kalite Sistemi Uygulama Düzeyi ORTA (2) Dış Kalite Güvence Sistemi Gelişme Düzeyi Öğrencilerin Katılım Düzeyi Uluslararası Katılım Düzeyi DİPLOMA VE ÖĞRENİM SÜRELERİNİN DENKLİĞİ ÇOK İYİ (3.67) Diploma Eki Uygulama Düzeyi İYİ (4) Lizbon Tanınma Konvansiyonu ECTS Uygulama Düzeyi YAŞAM BOYU ÖĞRENİM İYİ (3.00) ZAYIF (1) Önceki Öğrenimin Tanınması ORTAK DERECELER MÜKEMMEL (5.00) Ortak Derecelerin Oluşturulması ve Tanınması GENEL İYİ (3,45) ÇOK İYİ (4.13) İYİ (3,34) 21 21

Program Akreditasyon Çalışmaları ABET (Accreditation Board for Engineering &Technology, the USA) Türkiye:43 Program(4 Üniv) İTÜ:21 , ODTÜ:13 ,Boğaziçi:6, Bilkent:3 Suudi Arabistan: 28(2),Meksika: 25(7),Hollanda: 12 (2), Güney Kore:11(1), Kolombiya :7(2), Kuveyt:7(1), BAE:6(1), Şili:5(1), Katar: 4(1), Umman: 4(1), Singapur: 3(1), Almanya :1(1); İspanya: 1(1), Rusya : 3(2), Peru;1(1)

MÜDEK 2002’de Mühendislik Fakültesi dekanlarının girişimiyle kurulmuştur 2003 yılında mühendislik programlarının değerlendirmesine başlamış, 2006 yılında Avrupa Mühendislik Eğitimi Akreditasyon Ağı (ENAEE - European Network for Accreditation of Engineering Education) adlı kuruluşun üyesi olmuş, 25 Ocak 2007 tarihinde Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği adında bir sivil toplum kuruluşuna dönüşerek tüzel kişilik kazanmış,

MÜDEK 16 Kasım 2007 tarihinde Yükseköğretim Kurulu(YÖK) tarafından tanınmış, 21 Ocak 2009 tarihinden itibaren akredite edeceği mühendislik eğitimi programlarına EUR-ACE Etiketi vermek üzere ENAEE tarafından yetkilendirilmiş 25 Haziran 2010 tarihinden itibaren IEA (International Engineering Alliance) Washington Accord’a geçici üye (Provisional Signatory), 15 Haziran 2011 tarihinden itibaren de tam üye (Full Signatory) olarak kabul edilmiştir. Türkiye’de 20 Üniversitede, 118 programı akredite etmiştir

Türkiye’de Kalite Güvence Çalışmaları Avrupa Üniversiteler Birliği (EUA’) Kalite Kültürü Projesi ve Kurum Değerlendirme Programı (IEP) 2002’den beri faaliyetler sürdürülmektedir: 45 ülkede 300 değerlendirme Türkiye : 29 Üniversite Kurumsal Değerlendirme almıştır EUA, Kurumsal Kalite Değerlendirmesi de yapmaktadır

Türkiye’de Kalite Güvence Çalışmaları Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Komisyonu (YÖDEK) Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Yönetmeliği (20 Eylül 2005 RG (2006’da değişiklik)* Avrupa kalite Güvencesi Standart ve İlkelerine uygun Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Rehberi(s1.1) Madde 1. Bu Yönetmeliğin amacı; yükseköğretim kurumlarının eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin değerlendirilmesi, kalitelerinin geliştirilmesi, bağımsız "dış değerlendirme" süreciyle kalite düzeylerinin onaylanması ve tanınması konusundaki çalışmalara ilişkin esasları düzenlemektir. ÜAK’dan 9, Ulusal öğrenci konseyinden 1 üyesi vardır YÖDEK 2007’den beri ENQA “asosiye” üyesidir

Türkiye’de Kalite Güvence Çalışmaları Kurumlar dört üst süreci yönetip geliştirmelidir Akademik değerlendirme ve kalite geliştirme süreci Stratejik planlama süreci Kurumsal Değerlendirme süreci Periyodik iyileştirme ve izlem süreci

Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Ana Süreç Haritası

Yükseköğretim Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Çalışmaları Stratejik Yaklaşımı

Yükseköğretim Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Süreci

Özdeğerlendirme Çalışmaları 1)Girdiler (kaynaklar ve ilişkiler) Öğrenci niteliğinde beklenen düzey; Akademik personel niteliğinde beklenen düzey, İdari Personel niteliğinde beklenen düzey.. 2)Kurumsal nitelikler ve özellikler Öğrenci sayıları ve yeterliliği; Öğretim elemanı sayıları ve yeterliliği;… Kurumun ağırlıklı akademik alanı/alanları ve yeterliliği 3)Eğitim-Öğretim Süreçlerinin Değerlendirilmesi Programların ulusal ve çevre ihtiyaçlarına uygunluğu; Programların kapsamı ve niteliklerinin (ders çeşitliliği, ders yükleri ve uyumluluğu) yeterliliği 4)Araştırma ve Geliştirme (Bilgi Üretme) Süreçlerinin Değerlendirilmesi Araştırma ve geliştirme olanak ve kaynakların yeterliliği; araştırma ve geliştirme çalışmalarının yeterliliği.. 5)Uygulama ve Hizmet Süreçlerinin Değerlendirilmesi Uygulama ve hizmet faaliyetlerinin ulusal ve çevre ihtiyaçlarına uygunluğu ve hedeflerine ulaşıp ulaşmadığı, eğitim-öğretim ile uygulama ve hizmet faaliyetleri arasındaki ilişkinin yeterliliği…

Özdeğerlendirme Çalışmaları 6)İdari ve Destek Süreçlerinin Değerlendirilmesi İdari (ihale, temizlik, ulaşım vb.) işler ile ilgili hizmetlerin yeterliliği, Öğrenci işleri ile ilgili akademik hizmetlerin yeterliliği; Kütüphane ve Dokümantasyon işleri ilgili hizmetlerin yeterliliği… 7)Yönetsel Özelliklerin (Yapısal) değerlendirilmesi Görev ve sorumluluk tanımlarının açıklığı; görev yetkilerinin yeterliliği, Stratejik planlama ve izleme süreçlerinin yeterliliği.. 8)Yönetsel Özelliklerin (Davranışsal) Değerlendirilmesi Akademik personelin memnuniyetinin yeterliliği; Öğrenci memnuniyetinin yeterliliği; Yönetici yaklaşımlarının (yönetim tarzı, tanıma ve takdir, insan ilişkileri, yetki paylaşımı vb.) yeterliliği… 9) Çıktılar/Sonuçların Değerlendirilmesi Kurumsal niteliklerle ilgili gelişmelerin yeterliliği; Eğitim öğretim ile ilgili çıktıların yeterliliği, İdari faaliyetler ile ilgili sonuçların yeterliliği 10) Yükseköğretim Misyonunu Başarma Performansının Değerlendirilmesi Evrensel yükseköğretim kurumu olma misyonuna uygunluğu; Türk yükseköğretim kurumu olma misyonuna uygunluğu; Kendi misyonuna uygunluğu..

Performans göstergeleri 75 ana başlık altında toplanan performans göstergeleri, her yıl birimlerce belirlenen ve ulaşılan hedefler analiz edilip üniversite ortalaması belirlenir.

YÖDEK Geri Bildirim 2007-2008 yıllarında yaklaşık 50 üniversitemizden bu konuda “Özdeğerlendirme” ve “Performans Göstergeleri”ne yönelik geri bildirimler alınmıştır. Bu ivme 2008-2009 yılları içinde devam etmiştir. Ocak 2012de üniversitelerimize gönderilen Bologna Süreci ile ilgili bir anketin değerlendirilmesi sonucunda 154 üniversitemizden bilgi alındı 54 üniversitemizin henüz kalite çalışmalarını başlatmadığı (çoğunlukla yeni kurulan üniversiteler), 34 üniversitemizin TKY, 29 üniversitemizin YÖDEK Modeli, 3 üniversitemizin tüm programlarda akreditasyon (ABET) , 17 üniversitemizin de bazı bölüm ve programlarda akreditasyon çalışmalarını başlatmış olduğu görülmektedir.

YÖDEK Geri Bildirim Üniversitelerden YÖDEK'e gönderilen verilerle ilgili en temel sorunlar nelerdir? YÖDEK’e gönderilen verilerde en temel sorun, verilerin doğruluğu ve tutarlığı konusudur Bu konuda sistem içerisinde bir dış değerlendirme unsuru oluşturulamadığı için üniversitelerin göndermiş olduğu verilerin güvenirliği yerinde tespit edilememiş ve bu nedenle de üniversiteler için yanlış bir algı oluşturmamak için veriler açık bir şekilde yayınlanmamıştır.

Stratejik Planlama Kamuda Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi 10/12/2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan stratejik planlamaya ilişkin hükümler 01/01/2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5018 sayılı Kanun: Kamu idarelerine kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve uygulamanın izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir

Stratejik Planlama 24 Aralık 2005 tarih/5436 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile tüm kamu idarelerinde strateji geliştirme birimleri oluşturulmuştur. Bu birimler, 18 Şubat 2006 tarihinde yayımlanan “Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” ile stratejik planlama çalışmalarının koordinasyonu ile görevlendirilmiştir.

Stratejik Planlama Stratejik plan hazırlamakla yükümlü olacak kamu idarelerinin ve stratejik planlama sürecine ilişkin takvimin tespitine, stratejik planların kalkınma planı ve programlarla ilişkilendirilmesine yönelik usul ve esasların belirlenmesine Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı yetkili kılınmıştır (K.5018). Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 9 uncu maddesi hükmüne dayanılarak“ hazırlanan “Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazetede (26 .05. 2006 ) yayımlanmıştır.

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 2006’da çıkarılan 5018 sayılı “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu” ile “Kalite Güvence ve Geliştirme Programı” ile “Stratejik Planlama” uygulamaları tüm kamu kurumlarının sorumluluk alanlarına girmiştir Uluslar arası standartlara ve Avrupa Birliği normlarına uygun bir kamu mali yönetim ve kontrol sisteminin oluşturulması İç kontrol sisteminin kurulması, standartların uygulanması ve geliştirilmesi

Kamu İç Kontrol Standartları 5 Bileşen, 18 Standart ve 79 Genel Şart Kontrol Ortamı Risk Değerlendirme, Kontrol Faaliyetleri, Bilgi ve İletişim İzleme Bileşenleri esas alınarak, tüm kamu idarelerinde uygulanabilir düzeyde olmasını sağlamak üzere genel nitelikte belirlenmiştir. Gerek görmeleri halinde, İdare Ayrıntılı İç Kontrol Standartları da belirleyebilir

5. Düzey(Ön Lisans) 6. Düzey (Lisans) 7. Düzey (Yüksek Lisans) 8. Düzey (Doktora) TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü ve Mesleki Yetkinlik 6 LİSANS _____ EQF-LLL: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey Ortaöğretimde kazanılan yeterliliklere dayalı olarak alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç – gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olmak. Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilmek, - Alanındaki kavram ve düşünceleri bilimsel yöntemlerle inceleyebilmek, verileri yorumlayabilmek ve değerlendirebilmek, sorunları tanımlayabilmek, analiz edebilmek, kanıtlara ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirebilmek. Uygulamada karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilmek, - Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine yönelik etkinlikleri planlayabilmek ve yönetebilmek. Edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilmek, öğrenme gereksinimlerini belirleyebilmek ve öğrenmesini yönlendirebilmek, -Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirmek. - Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilmek; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilmek, - Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilmek, -Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilmek ve uygulayabilmek, - Bir yabancı dili kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilmek ve meslektaşları ile iletişim kurabilmek (Avrupa Dil Potföyü Genel Düzeyi: B1 Düzeyi), - Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek (Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Düzeyi: İleri Düzey). Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ve uygulanması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerlere sahip olmak, - Sosyal hakların evrenselliğine değer veren, sosyal adalet bilincini kazanmış, kalite yönetimi ve süreçleri ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olmak. Temel Alan Yeterlilikleri: Akademik ağırlıklı / Mesleki Ağırlıklı (Bilgi:Kuramsal, Uygulamalı; Beceriler:Kavramsal/Bilişsel, Uygulamalı; Yetkinlikler (Bağımsız çalışabilme ve sorumluluk, öğrenme,, iletişim ve sosyal, alana özgü)

TYYÇ Oluşturma Aşamaları Tamamlama Tarihi Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) Oluşturma Aşamaları ve Aşamaların Öngörülen Tamamlanma Tarihleri TYYÇ Oluşturma Aşamaları Tamamlama Tarihi 1 Süreci başlatmak için karar alınması Nisan 2006 2 Ilk calışma takviminin oluşturulması 2006 3 Sürecin organizasyonu 2006–2008 4 Çerçevenin tasarımı ve calisma takviminin gozden gecirilmesi Kasım 2008 5 Paydaşlardan görüş alınması Ocak 2009 6 Çerçevenin onaylanması (Tamami: 21.01.2010) Mayıs 2009 (kısmen) Ocak 2010 (tamamı) 7 İdari organizasyon Haziran 2009 8 Çerçevenin yükseköğretim programları düzeyinde uygulanması Pilot Uygulama baslangici Ocak 2011 Tüm Kurumlarda Uygulama Aralık 2012 9 Yeterliliklerin TYYÇ’ne dahil edilmesi 2010 - 2015 10 Çerçevenin Avrupa Yeterlilik Çerçeveleri ile uyumluluğunun belgelendirilmesi 2010 - 2012 11 TYUYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması www.tyyc.yok.gov.tr BİTEN ÇALIŞMALAR YÜRÜYEN ÇALIŞMALAR A.Eriş’den

Türkiye Yükseköğretim Alan Yeterlilik Çalışmaları TYYÇ Kapsamında yürütülen Alan Yeterlilik Çalışmaları 07 ARALIK 2010 tarihinde tamamlanmış ve YÖK genel Kurulu tarafından 13 OCAK 2011’de kabul edilmiştir Dört üniversitede pilot çalışmalar bitirilmiş , 2012 sonunda bütün üniversitelerin süreçleri tamamlaması gerekmektedir

6111 Sayılı Kanunla 2547’de yapılan Değişiklikler Madde 44 “Diploma alma, ders kredilerinin hesaplanması, öğrencilik haklarından yararlanma ve sınavlar” ile ilgili hususlar bir bütünlük içerisinde düzenlenmiştir.

Madde 44-a AKTS Ders kredileri bir programdan mezun olmanın ana koşulu haline getirilmiştir. Ders kredileri, yükseköğretim yeterlilikler çerçevesine göre, öğrenim kazanımları da göz önünde bulundurularak her program ve düzey için üniversiteler tarafından belirlenecektir. Mevcut ders ve kredi sistemleri yeniden düzenlenerek Bologna sürecine uygun AKTS temelli kredi sistemi uygulanacaktır

44. Madde (44-b) Her bir diploma programının diplomayı almayı hak eden kişiye kazandıracağı bilgi, beceri ve yetkinliklerin neler olacağı ve ölçme ve değerlendirmelerinin nasıl yapılacağı; Hazırlık sınıfı veya başka yollarla yabancı dil yeterliliğinin nasıl kazandırılacağı ve yabancı dil bilgi düzeyinin nasıl ölçüleceği; kayıt, devam, uygulama, tez ve teorik ders içerikleri, ön şartlı dersler, sınav çeşitleri ve bunların ders başarı notuna katkısı; öğrencilerin mezuniyet sonrası istihdamına ilişkin olarak bilgi, görüş ve tecrübelerine ihtiyaç duyulan kişileri ifade eden dış paydaşların diploma programlarına ilişkin değerlendirmelerinin alınması

44. Madde (44-b) Kayıt, devam, uygulama, tez ve teorik ders içerikleri, ön şartlı dersler, sınav çeşitleri ve bunların ders başarı notuna katkısı; Öğrencilerin mezuniyet sonrası istihdamına ilişkin olarak bilgi, görüş ve tecrübelerine ihtiyaç duyulan kişileri ifade eden dış paydaşların diploma programlarına ilişkin değerlendirmelerinin alınması; Diğer yurt içi ve yurt dışı yükseköğretim kurumlarından alınan derslerin kredilerinin intibakının sağlanması; İlgili programın tamamlanmasına yönelik önceden kazanılmış yeterliliklerin tanınması;

44. Madde (44-b, f) Farklı diploma programlarından bazı derslerin alınmasıyla yandal veya çift anadal yapılması; Diploma alınabilmesi için, müfredat değişikliği veya isimleri değişmemekle birlikte ders içeriğinin değişmesi ya da ders içeriği değişmemekle birlikte aradan uzun bir sürenin geçmesi nedeniyle, daha önce başarılı olunan derslerden hangilerini yeniden almaları gerektiği; Eğitim-öğretim süreçlerinin sürekli iyileştirilmesine yönelik iç ve dış kalite güvencesi uygulamaları rutin hale gelmektedir. Eğitim-öğretim süreçlerinin sürekli iyileştirilmesine yönelik iç ve dış kalite güvencesi uygulamaları ve eğitim-öğretimin devamına ilişkin diğer hususlar, Yükseköğretim Kurulunun bu konularda belirlediği temel ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumları senatoları tarafından belirlenir, Madde 44 –f Yükseköğretim kurumları ile iş dünyası ve diğer paydaşlar arasındaki ilişkileri geliştirmek amacıyla danışma kurulları oluşturulabilir.

6111 Sayılı Kanunla 2547’de yapılan Değişiklikler 6111 Sayılı Kanun sadece bir af uygulaması değil, önemli bir sistem dönüşümünün başlangıcını oluşturmaktadır. Dönüşümün, eğitim sistemimizin işleyişi üzerinde ve Bologna Sürecinin sağlıklı işletilmesi konusunda olumlu etkileri olacaktır

Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması Çeşitlilik Kurumsal özerklik ve hesap verebilirlik Performans değerlendirmesi ve rekabet Mali esneklik ve çok kaynaklı gelir yapısı Kalite Güvencesi Yükseköğretimde kalite güvencesi, hem çeşitliliğe imkan tanıyan rekabetçi sistemin sağlıklı işleyebilmesi hem de kurumların iç düzenlemeleri itibariyle büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle uluslararası kalite kuruluşları tarafından da tanınan ulusal bir kalite sistemi oluşturulacaktır. Kalite güvencesi sisteminin nihai amacı mezunların, yükseköğretim kurumları tarafından taahhüt edilen bilgi, beceri ve yetkinlik ile donatılmasını temin etmektir. Bu sistem yükseköğretim kuruluşlarının iç kalite güvence mekanizmalarının oluşturulması, desteklenmesi, denetlenmesi, kurum ve/veya programların akredite edilmesi, kamuoyuna bu konularda güvenilir bilgi sunulması, şeffaflığın sağlanması ve uluslararası tanınma konularında büyük katkı sağlayacaktır. https://basin.yok.gov.tr/?page=duyurular&v=read&i=248, 10.03.2011

P Ö U K İÜ Genel Süreç Şeması Öğrenciler Öğrenciler Aileler Aileler SÜREÇLERİ İÜ YÖNETİM ÖLÇME-ANALİZ-İYİLEŞTİRME ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME TOPLUMA HİZMET EĞİTİM-ÖĞRETİM SÜREÇLER DESTEK İDARİ VE P Ö Öğrenciler Aileler Kişiler Kurumlar Kuruluşlar Toplum U K Öğrenciler Aileler Kişiler Kurumlar Kuruluşlar Toplum İhtiyaç, Talep, Beklenti Algı, Tatmin, Memnuniyet

Sonuçlar Son 15 yıldır kalite güvencesi uygulamaları çeşitli şekillerde YÖK ve Yüksek Öğretim Kurumları gündeminde olmuştur YÖDEK, ADEK vd çalışmalar Bologna süreci ile yaygınlaşmış ve belli bir ivme kazanmıştır Ülkemiz üniversitelerinde kalite ile ilgili birikim artmıştır Kalite güvencesi konusunda değişik tecrübeler edinilmiştir ISO 9001 vd, EFQM, Program akreditasyonları, UEMS, JCI AB ile müzakereleri devam eden bir ülke olarak, Bologna süreci ve Kalite Güvence Sitemi geliştirilmesi ve uygulanması konusunda kazanılan tecrübeler esas alınarak uygulamalara hız verilmelidir Dış değerlendirme için yasal dayanak YÖDEK yönetmeliği, rehberi ve ölçütlerinin gözden geçirilmesi Kurumsal değerlendirme ve program akreditasyonu için sertifikalı eğitimi yaygınlaştırmak

Sonuçlar Üniversite çeşitliliğini dikkate alan bir kalite/akreditasyon sistemi Bütünleşik /entegre KYS(BEK, ADEK, SP…..) Entegre bilişim alt yapısı Kalite çalışmaları sorgulayan bireyler yetiştiren, bilgi üreten, kültür ve uygarlık mirasını yeniden yorumlayan yükseköğretim kurumları için yeni bir bürokratik yük olmamalı; kurumlar arası ve kurum içi farklılıkları olumsuz etkilememelidir Üniversiteler kalite, yenileşim ve değişimi yönetmede öncü rol oynamalıdır “Sonradan bir üniversiteyi değiştirmek, bir kabristanı yürütmekten daha zordur”