YEREL YÖNETİMLERDE ÇEVRE YÖNETİMİ VE YENİ BELEDİYE YASASININ GETİRDİKLERİ

Çevre Sorunları “Ayamama Felaketi”nin acı biçimde gösterdiği gibi çevre sorunları, artık yaşamımızda istisna olmaktan çıkmış, gündelik yaşamın bir parçası haline gelmiştir.

Çevre Sorunları ve Yerel Yönetimler Çevre sorunları, özellikle kentlerde yerel yönetimleri yakından ilgilendirmektedir. Nitekim Ayamama örneğinde de sorumlu olarak öncelikle belediyelerin gösterilmesi bu durumu ortaya koymaktadır.

Çevre sorunları ile yerel yönetimler arası ilişkiyi doğuran en önemli gerekçe, bu tür sorunların yerel nitelikli oluşudur.

Özellikle kentlerde artan sorunlarla birlikte, belediyelerin, planlama hizmetleri, yerel kamu hizmetleri, çevre yönetimi ile beldenin sağlıklı ve düzenli gelişmesi gibi işlevleri, sorumlulukları artmıştır

Çevre Politikaları ve Belediyeler Artan bu tür sorumluluklar karşısında belediyelerin tutarlı bir çevre politikası ve buna izin veren yasal mevzuatın olması gerekir.

Çevre Politikası: Bir belediyenin çevre konusundaki tercih ve hedeflerinin belirlenmesidir. Çevre politikalarının amacı: Sağlıklı bir çevre sağlamak, çevre değerlerini korumak-geliştirmek, bu uygulamaların külfetini adaletli dağıtmak

Etkin Bir Çevre Politikası Kentin çevresel bakımdan planlanması Kentsel çevre hizmetlerini gecikmeden sunmak Sağlıklı bir çevre için kentsel faaliyetleri düzenlemek ve kurallar koymak Yönetimi çevre hizmetlerine uygun olarak geliştirmek İşleyen bir çevre yönetim sistemi kurmak Yeterli finansman oluşturmak

Çevre Politikasının Araçları Hukuki Araçlar İdari Araçlar Sosyal Araçlar Ekonomik ve Mali Araçlar

Hukuki Araçların İşlevleri Beldenin düzenli-sağlıklı gelişmesini sağlamak, koruyucu sağlık hizmetleri sunmak, planlı kentleşmeyi sağlamak, yapılaşmayı denetlemek, kanalizasyon yapmak, su kaynaklarını, kıyıları korumak, atıkları toplamak ve imha etmek, halka refah sağlayıcı çalışmalar yapmak, toplu taşıma yapmak ve trafiği düzenlemek

İdari Araçların İşlevleri Çevre Kaynaklarının Kullanıcısı Olma İşlevi Çevre Kaynaklarını Kullandırmaya İlişkin İzin ve Denetim İşlevi Çevreyi Koruma İşlevi Çevre Kaynaklarının Yeniden Üretilmesi Yerel Kaynakları Geliştirme İşlevi Çevre Yönetimini Halkla Birlikte Yürütme İşlevi

Sosyal Araçların İşlevleri Belediye işlerine ve idaresine katılma Kadın, çocuk ve eğitim kurumlarında başlayan bilgilendirme, eğitim ve yönlendirme faaliyetleri Sivil toplum örgütleri, görsel ve yazılı basın kaynaklarının toplumu çevre konusunda bilinçlendirmesi

Ekonomik ve Mali Araçlar a) Doğrudan Kontrol: b) Vergilendirme c) Sübvansiyonlar ve Krediler: f) Depozito ve Geri Ödeme Yöntemi: e) Fiyatlandırma: d) Emisyon Permileri ya da Kirletme Lisansları:

Çevre Yönetimi Nedir? Çevreyi tahrip edici etkileri olabilecek insan etkinliklerini düzenlemeye ve yönlendirmeye dönük karar alma ve uygulama sürecidir. Çevre yönetimi, mikro ölçekte yaklaşımlar içermesi nedeniyle, özellikle belediyeler bakımından önemlidir.

Çevre Yönetiminin Araçları Çevre yönetimi, önleyici, onarıcı ve geliştirici nitelikli olmak üzere, üç tür araçtan oluşur.

Çevre yönetiminin amaçlarına ulaşmak için bireylere yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri de önem taşır. Bu konuda belediye ve sivil toplum örgütleri arasında etkileşim olmalıdır.

Yerel Çevre Mevzuatı Belediye Kan., Belediye Ceza Kan., Umumi Hıfzısıhha Kan., Çevre Kan., Özel Çevre Kurumu Başkanlığı Hak. Kar., Büyükşehir Belediye Kan., İmar Kan., Belediyelerin İşyeri Açma ve Çalışma R.D. Kan. ile Kıyı Kan.

Çevre Politikaları ve 5393 sayılı Belediye Yasası 5393 sayılı Belediye Yasası, çevre sorunları konusunda belediyelere doğrudan yetki ve görevler verir: Bunlar; 14. md, 15. md., 18. md., 38. md., 73. md., 76. md., 77. md., 79. md., 80. md. ve 81.md.’de yer alırlar.

Yasanın Genel Niteliği 5393 sayılı Belediye yasasının etkin bir çevre politikası oluşturmak isteyen belediyelere yeterli ve çağdaş olanaklar sunduğu söylenebilir.

5393 Sayılı Yasayı önemli Kılan Özellikler Yasa, çevre sorunları konusunda sürdürülebilir gelişme ilkelerine paralel düzenlemeler içermektedir. Çevre sorunlarının önlenmesi ve giderilmesinde belediye-sivil toplum örgütleri etkileşimine de olanak tanımaktadır.

En önemli yenilik: “Kent Konseyleri” 76. madde: “Kent konseyi, kent yaşamında; kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmeye çalışır”

SONUÇ I Etkili bir çevre politikası ve çevre yönetimi için yasal mevzuat, tek başına yeterli olamaz. Yöneticilerin ve halkın istekli, gönüllü ve izleyici olması gerekir.

SONUÇ II 5393 Sayılı yasa, çevre sorunları konusunda çağdaş yaklaşımlara paralel düzenlemeler içermektedir. Yasa, istendiği takdirde yerel düzeyde etkili bir çevre politikası ve çevre yönetimine olanak sağlamaktadır.