Yrd. Doç. Dr. MURAT TUNCER Yrd. Doç. Dr. Mustafa DOĞAN YAPILANDIRILMIŞ GRİD

Fen ve Teknoloji Ağırlıklı Dersler yapılandırıcı anlayışı temel almıştır. Yapılandırıcı anlayış, öğrenci merkezli öğrenme ve öğretme stratejilerini vurgulamaktadır. Yapılandırıcı anlayış, öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate alır ve öğrencilerin yeni aldığı bilgileri, sahip oldukları bilgilere ekleyerek kendilerine özgü biçimde yapılandırdığını öne sürer.

Programdaki bu anlayış değişikliği göz önüne alındığında ölçme ve değerlendirmede de değişim kaçınılmazdır. Yapılandırıcı anlayışa göre öğrencilere çoklu ölçme değerlendirme fırsatları sunulmalıdır. Ölçme değerlendirme için kullanılacak olan soru tipleri çeşitlendirilmeli, geleneksel ölçme değerlendirme metotlarının yanı sıra alternatif ölçme değerlendirme metotları da kullanılmalıdır.

Yeni öğretim programlarında benimsenen ölçme ve değerlendirme yaklaşımının özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir: 1. Sonucun yanı sıra sürece de odaklanma, 2. Bilginin hatırlanmasından ziyade uygulanmasına, yapılandırılmasına ve öğrencilerin üst düzey becerilerini sergilemelerine önem verme,

3. Yazıya dayalı soyut görevlerden çok, gerçek hayata ilişkin, performansa dayalı görevlere önem verme, 4. Örtülü, belirsiz ölçütlerden ziyade açık ve belirgin ölçütleri tercih etme,

5. Sadece öğretimin sonunda değil, öğretimin her aşamasında sürekli ölçme ve değerlendirme etkinlikleri gerçekleştirme, 6. Not vermenin yanı sıra etkili ve zamanında geri bildirime ağırlık verme,

7. Tek yöntemle ölçme yerine çok yöntemle ölçme yapma, 8. Ne kadar öğrenildiğini tespit etmenin yanı sıra nasıl öğrenildiğini de belirleme, 9. Rekabet yerine is birliğini destekleme.

Geleneksel Ölçme Değerlendirme Metodları Çoktan seçmeli sorular Doğru yanlış soruları Eşleştirme soruları Tamamlama (boşluk doldurma) soruları Kısa cevaplı sorular Uzun cevaplı sorular Alternatif Ölçme DeğerlendirmeMetodları Performans değerlendirme Ürün seçki dosyası (portfolyo) Kavram haritaları Yapılandırılmış grid Tanılayıcı dallanmış ağaç Kelime ilişkilendirme Proje Drama Gösteri Poster Grup ve/veya akran değerlendirmesi Kendi kendini değerlendirme

YAPILANDIRILMIŞ GRİD Neden? Bu tekniğin en önemli amacı, öğrencilerin bilgi seviyesini, eksikliklerini, ve kavram yanılgılarını tespit etmektir. Nasıl? Bu teknikte, öğrencinin seviyesine uygun olarak 9 ya da 12 kutucuk hazırlanır. Gridi hazırlamak üzere öğretmen, konuyla ilgili bir soru hazırlar ve sorunun yanıtını rastgele, kutucuklara yerleştirir. Daha sonra ikinci soruyu hazırlar ve yine kutucuklara yanıtları yerleştirir. İkinci sorunun yanıtını teşkil eden kutucuklardan bir kısmı birinci soru için de geçerli olabilir.

Sonuç (Değerlendirme) YAPILANDIRILMIŞ GRİD Süreç? Öğrencilerden, her soru için doğru kutucuğu bulmaları ve kutucuk numaralarını mantıksal ve işlevsel olarak sıralamaları beklenir Sonuç (Değerlendirme) Öğrencilerin verdiği cevap o konudaki bilgi seviyesini , bilgi eksikliğini, kavramsal bağları veya yanlış kavramları gösterir.

YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ

YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ

1. Hangileri solunuma yardımcı organlardır? YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ Aşağıdaki soruların cevapları tabloda gizlidir. Soruları cevaplayın ve cevaplarını boşluklara yazınız. BURUN 1 OKSİJEN 2 HAVA İLETİMİ 3 AKCİĞERLER 4 HAVA ALIŞVERİŞİ 5 YUTAK 6 KARBONDİOKSİT 7 GÖĞÜS KAFESİ 8 ALIŞVERİŞİ 9 GIRTLAK 10 HAVANIN TEMİZLENMESİ 11 SOLUK BORUSU 12 1. Hangileri solunuma yardımcı organlardır? …………………………………………………………………………………………………... 2. Hangileri solunum organlarının görevidir? 3. Havanın iletimi hangi solunum organının görevidir? ……………………………………………………………………………………………………

Öğrenci 5 kutucuk seçmiş, bunlardan 3’ü doğru, 2’si yanlış olsun. 3 2 5 4 = 0.60 – 0.50 = 0.10 Şimdi önce 1 eklenip sonra 5 ile çarpılsın. = 5 x 1.10 = 5.50 veya yuvarlak olarak 6 alabiliriz. Bir başka öğrenci 7 kutucuk seçmiş, bunlardan 3’ü doğru, 4’ü yanlış olsun. 3 4 5 4 = 0.60 – 1 = - 0.40 Şimdi önce 1 eklenip sonra 5 ile çarpılsın. = 5 x (0.60) = 3

5 numara 6’ dan önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? Değerlendirmede ikinci aşama (mantıksal veya işlevsel sıraya koyma). cevap 5, 6, 9, 7 ve 2 5 numara 6’ dan önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? 6 numara 9’ dan önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? 9 numara 7’ den önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? 7 numara 2’ den önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? Varsayalım ki öğrencinin cevabı 5, 9, 6, 7, 1 şeklinde. Her evet cevabı 1 puan, her hayır cevabı 0 puan ile değerlendirildiği için, bu öğrenci 8 üzerinden 2 puan almıştır.

YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ

Örneğin başka bir öğrenci bu soru için 3 doğru ve 2 yanlış kutucuk seçti. Yukarıda verilen formül kullanılarak;

YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ: fen ve teknoloji dersi Aşağıdaki numaralandırılmış kutucuklarda çeşitli hayvan isimleri verilmiştir. Tabloya göre aşağıda verilen soruları kutucuk numaralarını kullanarak cevaplayınız. 1. Yukarıdaki kutucuklardan hangisi/hangileri omurgalı hayvanlar sınıfına dahil olan canlıları içerir? 2. Birinci soruda seçtiğiniz hayvanları balık-sürüngen-kurbağa-kus- memeli doğrultusunda sıralayınız 3. Yukarıdaki kutucuklardan hangisi omurgasız hayvanlar sınıfına dahil olan canlıları içerir?

YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ: 9. Sınıf biyoloji

YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ (9. Sınıf Biyoloji Dersi)

YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ: 10. Sınıf biyoloji

YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİ: 10. Sınıf biyoloji

YAPILANDIRILMIŞ GRİD -AVANTAJLARI- Bu teknik ile hazırlanmış sorularda kutucukların içerisine kelimeler, resimler, sayılar, eşitlikler, tanımlar veya formüller konulabilir. Hem doğru kutucukların seçimi, hem de bunların mantıksal sıraya dizilmesi konuyu çok iyi bilmeyi ve anlamayı gerektirir. Yanlış seçilen kutucuklar öğrencilerin konu hakkındaki eksik veya yanlış bilgilerini ortaya çıkarır. Yapılandırılmış grid tekniğinde kısmi bilgi de değerlendirilir ve ödüllendirilir. Öğrenci seçtiği her doğru kutucuk için puan alır.

YAPILANDIRILMIŞ GRİD -AVANTAJLARI- Bu teknikte çoktan seçmeli testlerin aksine doğru olmayan bilgiler sorulmaz; yani kutucuklardaki her bilgi bir soru için gerekli cevap olmayabilir; ama diğer bir soru için mutlaka cevap teşkil eder. Bu nedenle yanlış şıkları eleyerek doğru cevabı bulma stratejisi saf dışı edilmiş olur. Bu teknikte soru hazırlanması başlangıçta öğretmenler için biraz zahmetli olabilir, ama zamanla bu metot etkili bir biçimde kullanılabilir. Hazırlanan sorular çok kısa zaman diliminde uygulanabilir.

Yapılandırılmış Grid: Sınırlılık • Bu teknikte soru hazırlanması başlangıçta öğretmenler için biraz zahmetli olabilir, ama zamanla bu metot etkili bir biçimde kullanılabilir.