DÜZENLENMEMİŞ ALANDA KARŞILIKLI TANIMA YÖNETMELİĞİ 16 Ağustos 2012 ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
AB TEKNİK MEVZUATI YATAY Genel Ürün Güvenliği SEKTÖREL Yeni Yaklaşım Klasik Yaklaşım Düzenlenmemiş Alanda Tüketici Ürünleri * Makineler * Asansörler * Tıbbi cihazlar …. * Motorlu araçlar * Deterjanlar * Kozmetikler … Tüzük 765/2008 Karar 768/2008 Tüzük 764/2008 * CE işareti * Onaylanmış Kuruluşlar * Akreditasyon * PGD YENİ MEVZUAT PAKETİ Direktif 98/34 Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Düzenlenmemiş Alanda Bildirimler
MALLARIN SERBEST DOLAŞIMI Ortak bir AB mevzuatının (örneğin makinalar) kapsamında yer alan bir ürünün serbest dolaşımı sözkonusu mevzuatın kuralları doğrultusunda sağlanır. Düzenlenmemiş alanda ise ortak bir mevzuat olmadığına göre serbest dolaşım nasıl sağlanacaktır? Cevap: Karşılıklı tanıma ilkesi ile.
KARŞILIKLI TANIMA İLKESİ AB üyesi bir ülke, kendi uyguladığından farklı teknik mevzuata, güvenlik ve kalite kurallarına veya standarda göre üretilmiş olsa dahi bir diğer üye ülkede serbest dolaşıma girmiş bir ürünün kendi piyasasına girişine engel olamaz. Diğer üye ülkenin kurallarının kendikilere denk olduğunu varsayar. Bunu, kendi mevzuatına karşılıklı tanıma hükmü koyarak gösterir.
KARŞILIKLI TANIMA İLKESİ AB’de karşılıklı tanıma ilkesinin dayanağı, AB Anlaşması’nın 34-36’ncı maddeleridir. Buna göre, üye ülkeler aralarındaki her türlü miktar kısıtlamaları ve eş etkili tedbirleri kaldırırlar. Olabilecek kısıtlamaların ise kamu sağlığı ve güvenliği veya çevrenin korunması gibi bir kamu yararına dayanması gerekir. 1/95 sayılı OKK’nın 5-7’nci maddeleri, AB Anlaşması’nın 34-36’ncı maddelerinin muadilidir.
DÜZENLENMEMİŞ ALANDA KARŞILIK TANIMA YÖNETMELİĞİ Neden böyle bir mevzuata ihtiyaç duyuldu? Uluslararası yükümlülüklerimiz 764/2008/EC sayılı Topluluk Tüzüğü’nün uyumlaştırılması 2003 tarihli Komisyon Genelgesi’nin temel ilkelerini iç hukukumuza yansıtılması Karşılıklı tanıma ilkesini mevzuatımıza aktarmak Düzenlenmemiş alanda hazırlanacak ulusal teknik mevzuatın uyacağı temel ilkeleri belirlemek
Düzenlenmemiş alanda yer alan, Gümrük Birliği kapsamı, AB’de üretilmiş veya serbest dolaşıma girmiş ürünler. KAPSAMA HANGİ ÜRÜNLER GİRMEKTEDİR?
Doğrudan üçüncü ülkelerden ithal edilen tüm ürünler Bir AB mevzuatı (örneğin makinalar) kapsamında olanlar Tarım ürünleri ve AKÇT ürünleri Tıbbı ürünler, biyosidal ürünler ve bitki koruma ürünlerinin pazarlanması için ruhsat alınmasını gerekli kılan mevzuat KAPSAM DIŞINDA KALAN ÜRÜNLER?
Düzenlenmemiş alanda ithalat? (2011, milyon $) DÜNYAAB Düzenlenmemiş alan toplam ithalat Düzenlenmemiş alan denetlenen ithalat Toplam ithalat Kapsamın toplam ithalatta payı % 0,5 Kapsamın AB kaynaklı ithalatta payı % 1,3
Düzenlenmemiş alanda ithalat/İlk 10? (2011, milyon $) GTIP 12Madde Adı 12TEBLİĞ Değer Alaşımlı çelikten yassı hadde mamulü (sıcak haddeli (rulo) en=>600mm, diğer) 2011/1 DTS Delme/sondaj makinelerinin aksam, parçaları 2011/1 DTS Rafine edilmiş bakırdan elektrolitik tel; enine kesit >6 mm 2011/1 DTS Makine ve cihazları izole edici plastikten bağlantı parçaları 2011/1 DTS Bilyeli rulmanlar; 52mm<en büyük dış çap= <100 mm. 2011/1 DTS pozisyonundaki makina ve cihazlara ait diğer aksam ve parçalar 2011/1 DTS Motorlu taşıtların montaj sanayi için tekerlekleri, aksam; parçaları 2011/1 DTS Bilyeli rulmanlar; 30mm<en büyük dış çap 2011/1 DTS Koyun veya kuzuların dabaklama veya ara kurutmadan sonra ileri derecede hazırlanmış deri ve kösele 2011/15 İTHALAT Sigara kağıdı (genişlik: <5 cm) rulo 2011/5 DTS TOPLAM
2.menuproducts# 2.menuproducts# TAHTA ELBİSE ASKILARI (CLOTHES HANGERS OF WOOD) EL YAPIMI KAĞITLAR VE KARTONLAR (HANDMADE PAPER AND PAPERBOARD OF ANY SIZE OR SHAPE) GAZETELER, DERGİLER (NEWSPAPERS, JOURNALS AND PERIODICALS, WHETHER OR NOT ILLUSTRATED OR CONTAINING ADVERTISING MATERIAL, APPEARING AT LEAST FOUR TIMES A WEEK) SAAT KILIFLARI (CLOCK AND WATCH CASES) EL ÇANTALARI (HANDBAGS, WHETHER OR NOT WITH SHOULDER STRAPS, INCL. THOSE WITHOUT HANDLES, WITH OUTER SURFACE OF PLASTIC SHEETING) PLASTİK OFİS VE OKUL MALZEMELERİ (OFFICE OR SCHOOL SUPPLIES, OF PLASTICS) MÜZİK KUTULARI (MUSICAL BOXES) DİŞ FIRÇASI (TOOTH BRUSHES, INCL. DENTAL-PLATE BRUSHES)
KARŞILIKLI TANIMA İLKESİNİN MEVZUATIMIZA AKTARILMASI Türkiye-Avrupa Birliği Ortaklık Konseyinin 1/95 sayılı Kararı hükümleri saklı kalmak ve bu Karar ile bu Yönetmelik kapsamında olmak kaydıyla, Türkiye’de uygulananlardan farklı teknik düzenleme, standart veya kalite kurallarına göre üretilmiş olsa dahi, Avrupa Birliği üyesi bir ülkede yasal olarak üretilmiş veya serbest dolaşıma girmiş bir ürünün ithali veya piyasada bulundurulması yasaklanamaz.
MEŞRU KISITLAMA VE YASAKLAMA GEREKÇELERİ genel ahlak, kamu düzeni, kamu güvenliği insanların, hayvanların veya bitkilerin sağlığının ve yaşamının korunması sanat değeri veya tarihi ya da arkeolojik değer taşıyan ulusal varlıkların veya sınai ya da ticari mülkiyetin korunması ulusal yargı organları veya Avrupa Birliği Adalet Divanı tarafından kamu yararı olduğu kabul görmüş tüketicilerin, çevrenin ve yol güvenliğinin korunması gibi diğer gerekçeler
EŞDEĞER KORUMA DÜZEYİ Karşılıklı tanıma ilkesi otomatik işlemez! AB üyesi ülke diğer üye ülke kaynaklı ürünün kendi mevzuatında aradığı koruma düzeyinin eşdeğer ölçüde sağladığından emin olmak için ürünü bir değerlendirmeye tabi tutabilir.
DEĞERLENDİRMENİN YAPILACAĞI AŞAMA İlke olarak ürün piyasaya arz edildikten sonra, piyasa gözetimi ve denetimi aşamasında! İstisna: Ürünün piyasaya arzının kamu yararı bakımından ciddi bir risk oluşturacağı yönünde şüphe duyulması halinde piyasaya arz öncesinde değerlendirme yapılabilir.
AKREDİTE UDK’LAR UDK Yönetmeliği’nde belirtildiği şekilde ve uygun bir faaliyet alanı için akredite olmuş, Türkiye’de ve Avrupa Birliği üyesi bir ülkede yerleşik bir uygunluk değerlendirme kuruluşunca verilmiş belgeleri ve test raporları, kuruluşun yeterliğine ilişkin gerekçelerle reddedilemez.
İLAVE MUAYENE VE TEST GEREKÇELERİ Ürüne benzer muayene ve testlerin daha önce yapılmamış olması veya akredite bir UDK tarafından yapılmamış olması Aynı muayene ve testlerin yerli ürünlere de uygulanıyor olması Bu muayene ve testlerin ürünün sağladığı koruma düzeyinin eşdeğerliğini değerlendirmek için gereken bilgiyi temin etmesi
ÖNLEM ALIRKEN İZLENECEK PROSEDÜR Kamu yararı Amaca uygun Gerekli olanla sınırlı Yetkili Kuruluşİktisadi İşletme Yazılı tebligat Cevap: en az 20 iş günü Karar: Cevap süresi + 20 iş günü Ekonomi Bakanlığı Avrupa Komisyonu
ÜRÜNÜN SERBEST DOLAŞIMININ ASKIYA ALINMASI Ürün veya ürün grubu normal veya öngörülebilir makul kullanım koşullarında tüketici veya kullanıcıların sağlık ve güvenliği açısından ciddi risk taşıyorsa Ürünün veya ürün grubunun pazarlanması Avrupa Birliği üyesi bir ülkede kamu ahlakı veya kamu emniyeti gerekçeleriyle genel olarak yasaklanmışsa
ULUSAL ÜRÜN İRTİBAT NOKTASI: EKONOMİ BAKANLIĞI EKONOMİ BAKANLIĞI iktisadi bir işletme Diğer ilgili taraflar AB üyesi bir devletin yetkili kuruluşu ulusal teknik kurallar ön izin karşılıklı tanıma ilkesinin ve 764/2008/EC sayılı Avrupa Birliği Tüzüğü teknik kuralları uygulayan yetkili kuruluşların irtibat bilgileri çözüm ve itiraz yolları YETKİLİ KURULUŞLAR 10 gün 15 gün
YETKİLİ KURULUŞLARIN SORUMLULUKLARI Yetkili kuruluşlar, hazırladıkları ulusal teknik düzenlemelere, uygulanabilir ve gerekli olan her durumda; “karşılıklı tanıma hükmü”nü koyar ve gerekiyorsa Avrupa Birliğinde yasal olarak üretilmiş veya serbest dolaşıma girmiş ürünlerin hangi durumlarda bu teknik düzenlemelerin belirlediği koruma düzeyini eşdeğer ölçüde karşılamış sayılacaklarını belirlerler.
KARŞILIKLI TANIMA HÜKMÜ ÖRNEĞİ MADDE … – (1) MADDE … – (1) Bu (Tebliğ, Yönetmelik vs..) hükümleri Avrupa Birliği üyesi bir ülkede yasal olarak üretilmiş veya yasal olarak serbest dolaşıma girmiş ürünlere uygulanmaz. (2) (2) Ancak, (yetkili kuruluşun ismi yazılacak) birinci fıkrada belirtilen ürünü, 2/5/2012 tarihli ve 2012/3169 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliğinin Üçüncü Bölümünde belirtilen usul ve esaslara uyarak değerlendirmeye tabi tutabilir ve bunun sonucunda bu (Tebliğ, Yönetmelik vs..) tarafından aranan koruma düzeyini eşdeğer ölçüde sağlamadığını tespit ederse ürünün piyasaya arzını yasaklayabilir, koşula bağlayabilir veya piyasadan geri çekilmesini veya toplatılmasını isteyebilir.”
YETKİLİ KURULUŞLARIN SORUMLULUKLARI Yetkili kuruluşlar, hazırladıkları yeni ulusal teknik düzenlemeler ile yürürlükte bulunan düzenlemelerde esaslı değişiklik yapacak ulusal teknik düzenlemelerin taslaklarını, Teknik Mevzuatın ve Standartların Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında Bildirimine Dair Yönetmelikte belirtilen koşullara ve sürelere uygun bir şekilde Avrupa Birliğine iletilmek üzere Ekonomi Bakanlığına gönderirler.
YETKİLİ KURULUŞLARIN SORUMLULUKLARI Yetkili kuruluşlar, zorunlu standartlar dahil olmak üzere yürüttükleri tüm ulusal teknik düzenlemeleri bu Yönetmeliğin karşılıklı tanımaya ilişkin ve ilgili diğer hükümleri ile ülkemizin uluslararası yükümlülüklerini göz önüne alarak en geç 1/5/2014 tarihine kadar inceler ve tespit ettikleri uygunsuzlukları düzeltirler. Yetkili kuruluşlar inceleme sonucunda gerekiyorsa ilgili teknik düzenlemeyi yürürlükten kaldırır veya standardın zorunlu uygulanmasına son verirler.
TEŞEKKÜRLER! Elif Erol Dış Ticaret Uzmanı (312)