NBC KİRLENMELERİNDE TEMİZLİK (DEKONTAMİNASYON) Prof Dr. Recep AKDUR

KİRLİLİK TÜRÜNE GÖRE BİYOLOJİK TEMİZLİK KİMYASAL TEMİZLİK NÜKLEER TEMİZLİK

TEMİZLENENE GÖRE İNSANLARIN ARAÇ GEREÇ VE EŞYANIN GIDALARIN ALANIN /ARAZİNİN

TEMİZLEME İLE ULAŞILAN SONUCA GÖRE UZAKLAŞTIRMA FİZİK ENGELLEME SEYRELTME TAHRİP / NÖTRALİZE ETME

TEMİZLEME İŞLEMİNİ YAPANA GÖRE KİŞİSEL KULLANIM OPERATÖR KULLANIMI UZMANLAR EKİBİ KULLANIMI TEMİZLEME SİTEMLERİ

Çeşitli kişisel dekontaminasyon paketleri M258A1 M291 M295

Kişisel sprey Sırt pompası

Çeşitli solusyonlar

Sırt pompaları

Tekerlekli pülverizatör

Dekontaminasyon sistemleri

TEMİZLİK İLKELERİ Kirli yere / materyale tam güvenlik sağlanıncaya dek, yetkilendirilmiş kişilerden başkası yaklaşmamalıdır İkame edilebilen maddeler yok edilmelidir Kirlenme olasılığı bulunan tüm su ve gıda kaynakları kontrol edilmeden kullanılmamalıdır

BİYOLOJİK TEMİZLİK

BİYOLOJİK AJANLARIN TEMİZLENMESİNDE BAŞVURULAN YÖNTEMLER ISI (a. Kuru, b.Islak) SIVI KİMYASALLAR a. Halojenler (klor,iyot) b. Alkol (ethyl, isopropyl) c. Aldehitler (%37’lik formaldehit) d. Phenol BUHAR VE GAZLAR (formaldehit ve ethylene) RADYASYON

BİYOLOJİK AJANLARLA KİRLENMEDE KULLANILAN TEMİZLİK MALZEMELERİ DOĞAL TEMİZLEME MALZEMELERİ Su ve buharı Sıcak hava Toprak ve kum STANDART MADDELER Kireç kaymağı Kostik soda Sabun ve deterjanlar

BİYOLOJİK TEMİZLİK KORUNMA PERSONEL EŞYA YİYECEK , İÇECEK BİNA AÇIK ALANLAR

EŞYALARIN BİYOLOJİK KİRLİLİKTEN TEMİZLENMESİ Elbise, çamaşır ve benzeri kumaş malzemeler sabunlu/ detarjanlı bol su ile yıkanır. Kaynatılarak dezenfekte edilir. Yün ve pamuklular yıkandıktan sonra ayrıca güneş ışığında havalandırılmalıdır. Mutfak eşyaları sabunlu / deterjanlı bol su ile yıkanır. Ahşap ve madeni eşyalar sabunlu / deterjanlı su ile iyice silinir. Ağartıcı eriyikler malzemeye hasar verir. Yerler temizlik malzemeleri ile iyice yıkanır ve uygun materyalde ayrıca klorlu eriyikler tatbik edilebilir. Koruyucu maske ve filtre elemanlarının dış ve iç kısımları ılık sabunlu su ile yıkanır sonra hipokloritli su ile silinir bu silmede varsa DS2 yeğlenir

YİYECEKLERİN BİYOLOJİK KİRLİLLİKTEN TEMZİLENMESİ Kontrolu yapılmadan, sağlık personelince olur verilmeden hiç bir şey yenilip içilmemelidir. Teneke cam ve plastik ambalajlı yiyecekler açılmadan önce, bol suyla yıkanır, 15-20 dk kaynatma ya da klorlu dezenfektanlarla dezenfekte edilebilir Karton vb amblajların dışı klorlu maddeler ( kireç kaymağı / çamaşır suyu) iyice silinir Kuruduktan sonra ambalajlar dikkatlice açılır ve besi alındıktan sonra atılır Taze sebze ve meyvaların bütünlüğü bozulmuş olanları atılır.Geriye kalanları iyice yıkanır, gereğinde klorlu suda bekletilerek dezenfekte edilir. Kuru gıdalar kaynatılarak pişirmek suretiyle yenilebilir. Etlerde koku ve renk bozukluğu olanlar kesinlikle kullanılmamalı. 1-2 cm kalınlığındaki dış kısım kesilip atıldıkan sonra iyi pişirilerek yenebilir Açık sular kontrol edilmeden kesinlikle kullanılmamalı

Gıda temizliği

BİNALARIN VE AÇIK ALANLARIN BİYOLOJİK KİRLİKLİKTEN TEMİZLENMESİ Binaların yüzeyleri, kireç kaymağı ile fırçalama / süngerle ovulma veya klorlu eriyiklerle silinip / paspaslandıktan sonra iyice havalandırılır. Korozyondan korunması gereken materyale dikkat ertmek gerekir. Geniş alanların temizlenmesi olanaksızdır. Doğal temizlenme sonuna dek karantina uygulanır. Güneş ışığı görmeyen / gölgeli özel bölgeler kimyasal dezenfektanlar la dezenfekte edilebilir.

KİMYASAL TEMİZLİK

KİMYASAL TEMİZLİK YÖNTEMLERİ 1 UZAKLAŞTIRMA SU VE DETERJANLARLA YIKAMA ERİTİCİLERLE YIKAMA YÜKSEK BASINÇLA UZAKLAŞTIRMA BUHARLAŞTIRMA TOPLAMA UZAKLAŞTIRMA

Kontrol Basınçlı suyla yıkama soyma

Elbiselerin uzaklaştırılması

Yüksek basınçlı duş

Son yıkama

ERİTİCİLERLE YIKAMA BENZİN, KEROZEN DİESEL FUEL ALKOL FREON

YÜKSEK BASINÇ SU HAVA ISI KUM

EMİCİLERLE TOPLAMA TOPRAK FULLER TOPRAĞI DİATOMACEOUS TOPRAK AKTİF KARBON TİCARİ ADSORBANLAR / AMBERLİT BUĞDAY UNU

KİMYASAL TEMİZLİK YÖNTEMLERİ 2 NÖTRALİZASYON OKSİTLEYİCİLER KUVVETLİ BAZLAR AYGIT KULLANMA

Araç temizliği

Araç temizliği

Alet temizliği

Köpük uygulaması

İç hacimde köpük uygulaması

Atıkların yakılması / Bhopal

NÜKLEER TEMİZLİK

KİRLENME DERECELERİ Ağır kirlenme 1480 kBq/m2 daha yüksek Derhal tahliye edilecek alan Orta dereceli kirlenme 555-1480 kBq/m2 Kayıtlanarak ciddi tıbbi izlemeye alınır Az derecede kirlenme 555 kBq/m2 Kayıtlanıp belli aralıklarla tıbbi kontrolden geçirilmeli

NÜKLEER KİRLİLİKTE TEMZİLİK İŞ VE İŞLEMLERİ Nüfusun boşaltılması Bölgenin kontrol altına alınması Kişilerin temizlenmesi Yiyecek ve içeceklerin kontrolü Eşyaların temizlenmesi Bölgenin temizlenmesi

Tozlardan arındırma

Hastane öncesi dekontaminasyon

Dekontaminasyon yerleşkesi

NÜKLEER BİYOLOJİK KİMYASAL KİRLİLİKLER DAİMA BİRBİRİNDEN AYRI OLARAK ELE ALINMALIDIR