TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME DOKTORA PROGRAMI   BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YÖNETİM BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜNÜN EKONOMİDEKİ YERİ, TÜRKİYE VE DÜNYADAKİ DURUM HAZIRLAYANLAR :MUSTAFA FİLİZ—ALİ GÜNEŞ 1 1

Bilişim; günlük hayatımızda dahil olmak üzere, gerçekleştirilen tüm faaliyetler için, eksikleri tamamlayan ve mevcudu hızlandıran bir yapıya sahiptir.

Tüm sektörler içinde yer alan faaliyetlere bağlı sorunlara yönelik çözüm olabilen ve aynı şekilde gelişime yönelik cevap verebilen, tek sektör bilişim sektörüdür.

Günümüzde, dünya ekonomisini ve ticaretini yüksek teknoloji sürüklemektedir. Dünya ticaretinde BİTS’in payı % 14 iken, Türkiye’de bu oran yaklaşık % 3’tür.

BİTS ülkelerin ekonomik büyüme performanslarında kalıcı olarak büyüme hızını artırır ve ülkelerin azgelişmişlik ya da orta gelir tuzağından kurutulmalarını mümkün kılar.

Güney Kore ve Çin gibi büyüme performansı yüksek olan ülkelerde BİTS’in ekonomi içinde önemli bir yere sahip olması ya da sektörün hızla büyüyor olması bir tesadüf değil. AB karşısında ABD’nin büyüme hızının daha yüksek olmasının arka planında da BİTS yatıyor.

TÜRKİYE ? İddialı bir büyüme hızını yakalamak için Türkiye’nin dış pazarlarda rekabet üstünlüğü kurması gerekmektedir. Rekabet gücünün üstünlüğü ise katma değeri yüksek ürün ve hizmet miktarının artışını gerektiriyor. Sürdürülebilir büyüme ve sosyoekonomik gelişme için bilim ve teknolojinin kullanılması,yenilik yapma yeteneğinin yaygınlaştırılması, kilit stratejilerdir.

Dünyada büyümeye devam eden BİT sektörünün, 2014 yılında 5 trilyon ABD Doları seviyesine ulaşması bekleniyor. Türkiye BİT ekonomisi ise, 1.2 trilyon ABD Doları büyüklüğündeki Avrupa BİT pazarının yüzde 2’si, 4.1 trilyon ABD Dolarlık küresel pazarın da yüzde 0.75’i oranında pay alıyor. Bilişim hizmetleri ve yazılım sektörlerinin toplamı Türkiye’de dörtte bir oranına bile ulaşamazken, bu iki alt sektör, küresel BT pazarından yüzde 70’ler düzeyinde pay alıyor.

BİT sektörünün 1 birim büyümesinin Türkiye ekonomisinin bütününde 1,8 birimlik büyüme etkisi yaratması bekleniyor. 2023 hedeflerine ulaşılabilmesi için Türkiye’nin sadece iç pazarın değil, dış pazarların da teknoloji ürün ve hizmet ihtiyacına yanıt verebilir hale gelmesine ihtiyaç duyuluyor

Yakın zamanda kurulmuş, geçmişi en az 7 yıllık olan bilişim firmaları, asırlık dev sanayi firmaların değerlerinden nasıl birkaç kat değer üstüne çıkmış ve ülke ekonomisine sağladıkları katma değer tartışılamaz bir hal almıştır. Peki bilişim sektöründe geçmişi çok fazla olamayan bu firmalar nasıl oluyor da neredeyse bir asırlık sanayi devi firmaların önüne geçebiliyor? Niye biliyor musunuz? Çünkü; artık “Sanayi Toplumundan”, “Bilgi Toplumuna” geçiş evresindeyiz.

1970’lerden bu yana Bilişim Teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler Global BİT sektör büyüklüğü 2011 yılında 4,1, 2012 yılında yaklaşık 4,5 trilyon dolar 2014 yılında 5 trilyon dolar beklentisi 2004-2011 yılları arasında senede ortalama %6,3 büyüme

Global BİT sektörü coğrafi kırılımı Tüm dünyada büyüme eğiliminde olan pazarda özellikle Asya Pasifik bölgesindeki büyüme hızı dikkat çekici. Avustralya, Japonya gibi gelişmiş ülkelerle Çin, Hindistan, Kore gibi gelişmekte olan ülkelerin aralarında bulunduğu Asya Pasifik ülkelerinde BİT pazarı, geçmişte AB pazarından daha küçük olmasına rağmen 2008 yılından itibaren bu bölgeyi geride bırakmıştır. İletişim sektöründe en büyük pazar payına sahip Asya Pasifik ülkelerinin, özellikle nüfus üstünlükleri sayesinde, yüksek büyüme oranı ile pazar liderliğini koruması ve diğer bölgelerle arasındaki farkı artırması beklenmekte. Şekil: 2011

BİT sektör büyüklüğünün GSYİH’ye oranının karşılaştırması Şekil: 2010 Türkiye BİT sektör büyüklüğünün 2010 yılında GSYİH’ye oranı %3,5 iken bu oran Kore’de %7,9’dur. İsrail, Hindistan ve Meksika için bu oran %5’ler seviyesinde iken, Polonya için %6 düzeyindedir.

Dünyanın en büyük 17. ekonomisi olan ülkemizin hem nüfusunun hem de ekonomisinin dünya genelindeki payı %1’in üzerinde Global BİT pazarından aldığı pay ise %0,75 Sektörün ülkemizdeki büyüme potansiyeli Türkiye’de BİT sektörünün 1 birim büyümesinin toplam ekonomiye 1,8 birimlik büyüme katkısı

Türkiye, BİT ürün ve hizmetleri açısından net ithalatçı pozisyonunda Türkiye’de BİT ürünlerinin ihracatı, toplam ihracatın çok küçük bir kısmı. OECD ülkelerinde BİT ürünleri ihracatının toplam ihracattaki payı ortalama %8, Türkiye ihracatının ise yaklaşık %2’si

BİT ürün ihracatlarının toplam ihracattaki payı

BİTS Harcaması/GSYİH Oranı

Son Kullanıcı Pazar Payındaki Değişimler

Kamu Yatırımları Kamunun bilgi ve iletişim teknolojileri yatırımlarına bu yıl tahsis edilen ödenek tutarı 2013 yılında 3,5 milyar TL en fazla ödenek ayrılan BİT projesi Fırsatları Arttırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi- FATİH Projesi 1,4 milyar TL

PC & İnternet Sahiplik Oranlarındaki Değişimler

Dünya’da E-ticaret Son dört yılda ortalama büyüme %16, 2012 yılındaki büyüme %14. Kategori olarak en yüksek pay: seyahat, taşımacılık ve konaklama

Türkiye’de E-Ticaret Türkiye’de e-ticaret hacmi %35 oranında artış ile 2012 yılında 31 milyar TL* Hacmin yüzde 16,2′si B2C işlemlerine ait İnternetten en çok satın alınan ürünlerde erkekler için yüzde 39 ile elektronik ve bilgisayar ürünleri, kadınlar için ise yüzde 41 ile giyim ve aksesuar kategorileri  * Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği tarafından hazırlanan verilere göre

TEŞEKKÜRLER