Kentsel Teknik Altyapı ve Ulaşım Ayşegül Gervan BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI KENTLEŞME ŞÛRASI 2009

Giriş Kentsel Teknik Altyapı ve Ulaşım, «Sürdürülebilir Kentleşme» ve «Yaşanabilir Kentsel Çevre» için en önemli konular arasındadır. Kentsel yaşam kalitesini belirler, kent ekonomisi ve kentlilerin toplumsal yaşamına katkısı büyüktür. Kentsel Teknik Altyapı ve Ulaşım Komisyonu, sürdürülebilir kentleşmeyi sağlamak için, Planlama ilke ve politikaları Kurumlaşma, karar verme süreçleri, yasal yapı Finansman İşletme Bilinç düzeyi konularında çalışma yürütmüştür.

Mevcut Durum Değerlendirmesi Kentsel Teknik Altyapı değerlendirmesi yapılırken; Kent gelişimi Kent sağlığı Kent planları Kent ekonomisi Kentsel çevrenin korunması Nitelikli altyapı hizmetleri Kırsal ve kentsel nüfus dağılımı ve yoğunluğu Yerli ve yabancı turizm Hareketliliği gibi konular dahil edilerek, teknik ve sosyal boyutları olan interdisipliner bir alan çıkmaktadır.

Kentsel Mekansal Kentleşme Kentsel Planlama Gelişme Kentsel Teknik Altyapı Kent planlama ile kentsel teknik altyapı planlaması eşgüdümle yürütülmelidir. Mekansal olarak hızla büyüyen/yayılan kentlerde teknik altyapının bu gelişimi takip etme zorunluluğu, büyük maliyet ve olumsuz verimlilik düzeyinde altyapı hizmetlerinin sunulması demektir. Plan değişiklikleri de teknik altyapı üzerinde olumsuz etki yaratmaktadır. Plan değişikliği, arazi kullanım değişikliği ve nüfus artış yoğunluğu teknik altyapının yetersiz kalmasına neden olmaktadır.

Kentsel Teknik Planlama İlke ve Politikaları Kontrolsüz ve plansız kentleşme Kentlerde mekansal ve nüfus büyümesi Kaçak yapılaşma-Gecekondu Afları Kentsel Dönüşüm Uygulamaları teknik altyapı sorununu doğurmaktadır. Bu durumda hangi yasa çerçevesinde ve ne şekilde altyapı hizmeti sunulacağı sorunu ortaya çıkmaktadır. Yerleşim yerleri için; altyapı proje tasarımı ve kalite yükseltilmesi için ana parametreler; Gelecekte ulaşacağı nüfus tahmini Mevcut arazi kullanımı Mevcut mevzuatla birlikte gelişme eğilimleri İyileştirilmiş su temin ve atık su

İmar planı çalışmaları sırasında, Altyapı tesislerinin mevcut durumu ile planlanan ölçekte ortaya çıkacak gereksinim tespiti ile altyapı planlaması yapılır. İmar özellikleri, altyapı planlaması, kurulum, yenileme ve değiştirilmesinde dikkate alınmalıdır. Ülkemizde bunların dikkate alınmadığı uygulamalara çok sık rastlanmaktadır. Özellikle; Yüksek basınçlı doğalgaz boru hatları Yüksek gerilim enerji hatları Ana toplayıcı atık su hatları İçme suyu iletim hatları Yağmur suyu toplama hatları Çalışmaları yürütülürken gereken özen gösterilmemektedir.

Ulusal Coğrafi Veri Yapısı ve Kent Bilgi Sistemleri Ülkemizde CBS çalışmaları, belediyeler ve altyapı kurumlarının bir çoğunda yapılmaktadır. Sorun, bu çalışmaların kurumların kendi ihtiyaçları doğrultusunda yapmaları ve aralarında koordinasyon sağlayamamasıdır. Oluşturulan altyapı bilgileri ile araziye ait diğer bilgiler bütünleştirilemediğinden teknik altyapı kadastro bilgilerinden de yararlanılamamaktadır. Teknik Altyapı Kadastrosu ülkemizde yoktur. Türk Medeni Kanunu’na göre, teknik altyapı nesneleri taşınmaz kapsamında olmadığından kadastroya konu olmamakta ve tapu tescili yapılmamaktadır.

Teknik Altyapı Yatırımlarının Planlanması Belediyelerin kendi imkanları ile yaptığı altyapı yatırımları, kapsamlı plan anlayışı ve gerekli kaliteden yoksundur. Altyapı konumlandırma standartları, TSE tarafından 1972 yılında belirlenmiştir. Neredeyse tüm Büyükşehir Belediyeleri bu standartlara uymamaktadır. Standartların hayata geçirilmesi için belirli bir yol genişliği olmalıdır. Uygun genişlikte yol; kuruluşların uygulama alanındaki faaliyetlerini birbirine zarar vermeden gerçekleştirebilmesi için önemlidir. Topografik yapı da teknik altyapı planlamasında dikkat edilmesi gereken bir konudur. %15 den fazla eğim tasarımı güçleştirdiğinden ve %2 den az eğim alanlarında da drenaj problemi yaşandığından ekstra maliyet demektir.

Altyapı Yatırım Maliyetleri Yatırımların tasarım ve proje aşamalarında fizibilite çalışmalarının eksikliğinden, yatırım faaliyetlerinin maliyeti gerçekçi bir şekilde tespit edilememektedir. Bunun en önemli nedenleri; Yatırımların öngörülen sürede tamamlanamaması Sürekli maliyet artışları olarak gösterilebilir. Öngörülen ve gerçekleşen maliyet arasında büyük farklar oluşmaktadır.

KENTSEL ULAŞIM İnsanların bir araya gelmesini gerektiren üretimsel, sosyal ve kültürel her türlü süreç kaçınılmaz olarak ulaşım gerektirir. Bireysel ve toplumsal yaşamın bir zorunluluğudur, ulaşmak ve ulaşılabilir olmak. Ulaşımda, taşıtların değil, insanların ulaştırılması amacıyla toplu taşımaya öncelik verilmesi ve yaygınlaştırılması, yaya ve bisiklet kullanımına öncelik verilmesi, otomobil kullanımının kısıtlanması yaklaşımları öne çıkmalıdır.

Sürdürülebilir bir ulaşım sistemi için; Çevreyi olumsuz etkileyen Motorlu taşıtların yaydığı sera gaz salınımını ve yenilenemez yakıt kullanımını en aza indirgenmesi, ulaşım ağının genişlemesiyle meydana gelen kentsel yayılmanın en aza indirgenmesi, çevresel açıdan sürdürülebilir olması. Enerji kullanımının ve enerjide dışa bağımlılığın en aza indirgenmesi, trafikte kaybedilen zaman maliyeti ile trafik kaza maliyetlerinin en aza indirgenmesi, ekonomik açıdan sürdürülebilir olması Herkes için ulaşımın sağlanması ve maliyetlerin herkes tarafından ödenebilir olması toplumsal açıdan sürdürülebilir olması anlamına gelmektedir.

Genişletilen yol altyapısıyla sürekli büyüyen ve betonlaşan kentlerde, hava kirliliği, trafik kazaları ve gürültü kirliliğinin insan yaşamına olumsuz etkileri de dikkate alındığında gerçekten yaşanabilir bir kentsel çevre yaratılamadığı açıktır. Kentlilerin bireysel hareketliliği ve konforu için yapılan yatırımlar, bir süre sonra kentsel yaşam kalitesini azaltmakta, toplumsal hayatı kısırlaştırmakta, kentlerimizi ve içinde yaşadığımız dünyayı yaşanmaz bir noktaya getirmektedir.

Kentlilere ve kentsel yaşama etkileri kapsamında değerlendirildiğinde, kentsel ulaşım tartışmaları içinde son derece önemli bir kavram “erişebilirlik” olarak ortaya çıkmaktadır. Erişebilirlik, kentsel yaşam kalitesini artıran en önemli bileşendir ve kentlerin sağlıklı gelişmesi ve büyümesi için temel bir olgudur. Kentsel ulaşım planlaması en temelde kentlilerin toplumsal yaşam içindeki olanak ve hizmetlere “erişebilirliğinin” sağlanmasıdır. Ulaşım planlanmasında kentlilerin erişebilirliği öncelikli hedef olduğunda, kentlerin insan ölçeğinde gelişmesi ve ulaşım sisteminin de insanı temel alarak şekillendirilmesi sağlanabilir.

Sorun Alanları, Strateji ve Eylemler Sorun; Altyapı tesislerine ilişkin master plan eksikliği Strateji; Kentsel teknik altyapı yatırımlarının planlı bir şekilde geliştirilmesi ve işletilmesi Eylemler; Tüm yerel yönetimlere kentin bütününe ilişkin altyapı yatırımlarını kapsayan master plan hazırlama zorunluluğu Master plan dahilinde olan ve fizibilite etüdü olan işlerin ihale edilmesi Ekonomik ömrünü tamamlamayan mühendislik yapılarına onarım ve zorunlu gereksinim dışında bütçe ayrılmaması Altyapı projelerinde teknik müşavir kullanılması

Sorun; Plan değişiklikleri ile artan yapı ve nüfus yoğunluğuna karşın teknik altyapının yetersiz kalması. Stratejiler; İmar planın üzerinde bu değişikliklerin önlenmesi Plan ve plan notlarına aykırı yapılaşmanın önlenmesi Eylemler; Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğe, plan değişikliği önerilerinde kentsel teknik altyapıya yönelik etki değerlendirmesi raporu koşulunun eklenmesi. Nüfus ve yapı yoğunluğuna artış getiren plan kararlarının mevcut altyapı taşıma kapasitesine göre analiz edilmesi

Sorun; Kent planlama çalışmalarında, kentsel teknik altyapıya yönelik teknik ve ekonomik fizibilite etütlerinin yapılmaması Strateji; İmar Planları Yapılırken teknik altyapıya yönelik fizibilite etütlerinin yapılması Eylemler; Kent planlamada her ölçekte bu etütlerin yapılması Fizibilite yaklaşımının yaygınlaştırılması için çağdaş yaklaşımlar doğrultusunda standart bir fizibilite etüt raporu formatı oluşturulması Sorun; Teknik altyapıya ilişkin mevzuat dağınıklığı, eksikliği ve yetki karmaşası Strateji; Yetki ve teknik uygulama karışıklığının giderilmesi Eylem; Standart, üst ölçekte ve kurumsal eşgüdümü sağlayacak şekilde bir mevzuat oluşturulması, mevzuatın Resmi Gazetede yayımlanması.

Sorun; İmar planları hazırlanırken planlama alanındaki önemli altyapı tesislerinin dikkate alınmaması Strateji; İmar planı çalışmalarında altlık olarak kullanılan 1/1000 ölçekli sayısal halihazır haritaların kentsel altyapı açısından güncel, doğru ve eksiksiz olmasının sağlanması Eylemler; Teknik altyapı tesislerine ilişkin bilgilerin ilgili kurumlarca mevcut haritalara işlenmesi ve güncel tutulması Her ölçekteki sayısal haritaları Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği’ne uygun yapılması

Sorun; Ulusal coğrafi veri yapısının eksikliği ve kent bilgi sistemlerinin kurulamaması Strateji; Kent bilgi sistemlerinin kurulumunun ve işletilmesinin sağlanması Eylemler; Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemlerine ilişkin devam eden yasal düzenlemelerin (Eylem 47) tamamlanması Farklı kurumlarca toplanan yada üretilen CBS verileri için ortak standartların belirlenmesi Kent bilgi sistemleri ile ilgili yönetmeliklerin tamamlanması ve yürürlüğe girmesi Teknik altyapı sistemlerinin kadastral veriler ile entegrasyonunun sağlanarak, taşınmaz mülkiyetinin üçüncü boyutunun da kadastroya tecsil edilmesi

Sorun; Kentsel altyapı planlaması ve yer seçimi kararında kentlilerin karar alma ve denetim süreçlerine dahil edilmemesi Strateji; Kentlilerin katılımının sağlanması Eylemler; Doğalgaz boru hattı, trafo, baz istasyonları, katı atık depolama tesisleri, atık su deşarjı ve benzeri altyapı tesislerinin planlama ve yer seçim sürecinde kentlileri bilgilendirme toplantısı yapılması Bu tür altyapı tesislerinin yapım ve işletim sürecinde olumsuz etkilerini önleyici tedbirler alınması ve bu konuda kentlilerin bilgilendirilmesi

Sorun; Teknik altyapı alanında kurumlar arası koordinasyon eksikliği ve ekonomik maliyet Strateji; Kurumlar arası koordinasyonun sağlanması Eylemler; Altyapı Koordinasyon Merkezleri’nin etkin şekilde çalıştırılması için gerekli tedbirlerin alınması ve yaptırım güçlerinin arttırılması Tüm yerel yönetimlerde CBS kurulması için teşvik edilmesi Sorun; Yağmursuyu yönetim eksikliği, yağmur sularının toplanması ve bertarafı konusunda etkin uygulamaların geliştirilmemiş olması Strateji; Yağmur suyunun bir kaynak olarak kullanımını sağlamak Eylem; Yağmur suyu depolama tesisleri kurulması ve kullanım amacına göre suların arıtılması

Sorun; Altyapı yatırımları için kaynak yetersizliği Strateji; Kaynak yaratılması Eylemler; Yasal düzenlemeler ile belediye bütçesinin bir kısmının altyapı yatırımları için harcanmasının zorunlu hale getirilmesi Yatırım finansmanı için dünya örnekleri çerçevesinde farklı finansman modelleri geliştirilmesine yönelik araştırma yapılması İller Bankasının finansman alanındaki rolünün güçlendirilmesi

Sorun; Teknik altyapı işletimine yönelik sorunları: İçmesuyu, Kanalizasyon, Doğal Gaz, Elektirik Stratejiler; Tesislerin projelendirmesini esas alan nüfus projeksiyon kaynaklarının güvenilirliği Kanalizasyon sisteminin ve doğalgaz iletim altyapısının işletim etkinliğinin arttırılması Elektrik dağıtım şebekesinin planlı ve uzun erimli geliştirilmesini sağlamak için; işletim etkinliğinin arttırılması Eylemler; Nüfus tahminlerine ilişkin yeni bir yaklaşım ve ortak model geliştirilmesi Atık su ve yağmursuyu sistemlerinin ayrık yapılması Birbirine yakın yerleşim yerlerinde ortak arıtma tesisi yapılması Doğalgaz şebeke projelerinde modern ve uygun yöntemler seçilmesi Doğalgaz işletim kontrol ve denetimine yönelik mevzuat oluşturulması

Sorun; Su kayıp ve kaçakları denetim eksiklikleri Stratejiler; Fiziksel su kaçaklarının önlenmesi Suyun idari kaçak kullanımının önlenmesi Eylemler; Su kaçak oranlarının ve sebeplerinin tespit edilmesi Ekonomik ömrünü doldurmuş altyapı tesislerinin yenilenmesi İçme suyu hatları işletiminde teknik kontrol ve denetim yapılması Kaçak kullanım tespiti için belediyelerde birim kurulması Mevzuatta gereken değişiklikler yapılarak kaçak su kullanımına ilişkin cezaların caydırıcı hale gelmesi

Sorun; Kentsel teknik altyapı faaliyetinde bulunan kuruluşlarda çalışanlar ile kullanıcıların bilgi ve bilinç düzeyi eksikliği. Stratejiler; Yerel yönetimlerde personel açığının giderilmesi ve personelin eğitilmesi Kentsel teknik altyapı sistemlerine yönelik olarak kullanıcıların bilgi ve bilinç düzeyinin arttırılması Eylemler; Yerel yönetimlerin insan gücü planlaması yaparak norm kadroların belirlenmesi Sürdürülebilir altyapı planlaması ve işletilmesi için yerel yönetim çalışanlarına yönelik teknik ve hizmet içi eğitim programlarının verilmesi. Sergiler, Film/proje ve medyada tanıtım yapılması

Sorun; Kent planlama ve kentsel ulaşım planlaması arasında entegrasyon eksikliği Stratejiler; Kent planlama süreciyle entegre biçimde ulaşım planı yapılmasının zorunlu kılınması Kent planlamada toplu taşıma, yaya ve bisiklet yolculuklarını etkin seçenekler haline getirmek ve yolculuk yapma gereksinimini en aza indirmek için otomobile bağımlı gelişme eğiliminin önlenmesi Toplu taşıma sistemlerinin kullanımının desteklenmesi Eylemler; Ulaşım planlarının hazırlanması ve plan dahilindeki alanlara yatırım yapılması Yüksek yolculuk talebi olan arazilerin ana toplu taşıma güzergahları ile birlikte planlanması gerekliliğinin yönetmelikte yer alması

,Sorun; Ulaşım yatırımlarının planlanmasında çevresel etkilerin yeterince dikkate alınmaması Strateji; Her tür ve ölçekteki ulaşım yatırımları planlanırken çevreye ve kente etki değerlendirilmesinin karar ve planlama sürecine dâhil edilmesi Eylemler; Enerji tüketimine ve kirletici salınıma olumsuz etkileri daha z olan ulaşım yatırımlarına ağırlık verilmesi Ulaşım yatırımlarının kentin doğal, kültürel ve tarihsel çevresi üzerinde yaratacağı sorunlar için çözüm öneri zorunluluğunu içeren yasal düzenleme yapılması

Sorun; Özel otomobili temel alan politikalardan kaynaklanan sorunlar Strateji; Kentlerde otomobil kullanımının azaltılması Eylemler; Kent merkezlerinde otopark kapasitesinin azaltılması yada kısa süreli park amacıyla kullanılması, yol boyu araç parkına izin verilmemesi, taşıt park etmeyi caydırıcı fiyatlandırma uygulanması, Kent merkezlerinde otomobillere ayrılan yolların planlı biçimde azaltılması. Toplu taşıma hizmetlerinin iyileştirilmesiyle eş zamanlı olarak, kent merkezlerine otomobille giriş bedeli uygulamalarının dikkate alınması Otomobil trafiğini azaltan, toplu taşıma, yaya ve bisiklet ulaşımının geliştirilmesi temelli kentsel gelişme modellerini destekleyen planlama ilke ve standartlarının “Plan Yapımına Dair Esaslara Ait Yönetmelik’te yer alması

Sorun; Kentlerimizde bütünleşik bir toplu taşıma sisteminin geliştirilememiş olması Stratejiler; Yatırım ve işletme maliyeti açısından en uygun, enerji verimliliği yüksek, çevresel olumsuz etkileri en az olan toplu taşıma türlerine öncelik verilmesi, güvenli, konforlu ve kolay bir şekilde erişebilme için toplu taşıma hizmetlerinin iyileştirilmesi Eylemler; Raylı sistem projelerinin ekonomik ve mali değerlendirmelerde olumlu sonuçlar veren koridorlarda yapılması Metrobüs ve tahsisli otobüs yolu gibi yüksek kapasiteli toplu taşıma sistemlerinin de değerlendirilmesi Su yolu bulunan veya mevcut demiryolu altyapısı olan kentlerde bu olanağın kent içi ulaşım aracı olarak geliştirilmesi Minibüs, servis, dolmuş gibi ara toplu taşıma türlerinin toplu taşımayı besleyecek şekilde planlanması

Toplu taşıma durak ve güzergâhları ile yaya yolu bağlantılarının bütünleşik olarak planlanması Toplu taşıma sistemlerinin hareket kısıtlı kişiler için erişilebilir olması Toplu taşıma duraklarında bisiklet park yerleri ve araçlarda bisiklet taşıma yerleri ayrılması Kentlerde “Ulaşım Kontrol Merkezleri” kurularak, toplu taşıma araçlarının hareketliliğinin gerçek zamanlı olarak takip edilmesi Gerek iletişim teknolojileri (internet, gsm vb), gerekse duraklarda çizelgeler yoluyla toplu taşıma zaman ve güzergah bilgilendirmesinin yapılması Toplu taşıma araçlarını takip amaçlı bu araçlara GPS alıcıları konulması Ücret sistemi ve miktarının; kar amacından ziyade, kentlilerin büyük bölümünü toplu taşımaya teşvik etme amacıyla düzenlenmesi

Sorun; Bisiklet ve yaya ulaşımına yeterince önem verilmemesi Stratejiler; Bisiklet kullanımının bir kentsel ulaşım türü olarak desteklenmesi Bisikletlilerin trafik içerisinde daha güvenli hareketini sağlayacak altyapının oluşturulması Yaya ulaşımı desteklenerek kentte yayaların hareketliliğinin kolaylaştırılması, engelsiz/evrensel tasarım ilkelerinin gözetilmesi Eylemler; Ulaşım Ana Planı ile İmar Planları kapsamında bisiklet planı ve yaya planının yapılması, ilgili yönetmeliklerde yer alması Kent bütününe yayılan bisiklet yol ağları, park ve hizmet alanlarının oluşturulması Bisikletliler için bilgi sistemlerinin oluşturulup kentte uygun yerlere yerleştirilmesi Kamusal alanlarda, işyerlerinde, konut alanlarında bisiklet kullanımına olanak tanımak Bisikletlinin diğer ulaşım türleriyle tüm karşılaşmalarında (örn: kavşaklar,karışık trafik, vs) gerekli fiziki düzenlemelerin yapılması

Sorun; Kent içinde mal taşımacılığı, depolanması ve dağıtılmasından kaynaklanan ulaşım sorunları Strateji; Kentlerdeki depolama, aktarma ve dağıtım işlevlerinin kentteki yolcu ulaşımını olumsuz etkilemesinin önlenmesi Eylem; İmar ve ulaşım planlarında belirlenen yerlerde, depo, işleme ve dağıtım merkezlerinin oluşturulması Sorun; Kentsel ulaşımda mevcut kurumsal yapıdaki yetersizlikler Stratejiler; Kentsel ulaşımda yaşanan yetki ve sorumluluk karmaşasının gidermeye yönelik kurumsal düzenlemelerin yapılması Ulaşım Planlamasının yüksek öğrenimde uzmanlık alanına dönüşmesi Eylemler; Üniversitelerde ilgili lisansüstü alan açılması ve kadroların güçlendirilmesi Kurulun ulusal düzeyde Kentsel Ulaşım Stratejisini hazırlamış olması

Sorun; Kentsel ulaşımda karar alma süreçlerine katılımcı yaklaşım eksikliği Strateji; Ulaşım Planlamasının yüksek öğrenimde kurumsallaşması ve uzmanlık alanına dönüşmesinin sağlanması Eylem; Toplumun değişik kesimlerinin de karar sürecine etkin katılımını sağlayacak şekilde mevzuat düzenlemesi yapılması Sorun; Kentsel ulaşım planlamasını ve yaklaşımlarını yönlendirecek mevzuat eksikliği Stratejiler; Kentsel ulaşım planlaması ve yönetim sürecini tanımlayan özel bir yasal çerçevenin oluşturulması Yerel yönetimler için zorunluluk haline getirilmesi Eylemler; Kentsel Ulaşım Yasası ve yönetmeliklerin hazırlanması Yönetmeliği hazırlayacak bir komisyon kurulması Kentsel ulaşım stratejilerinin hazırlanması

Sorun; Kentsel ulaşım yatırım finansman sorunu Stratejiler; Ulaşım sektöründe öz kaynakların doğru, verimli kullanılması ve bu kaynakların arttırılması ve yeni kaynaklar yaratılması Eylemler; Ulaşım sektöründe yaratılan gelirlerin(otoyol vb.) Kentsel Ulaşım Strateji belgesindeki önceliğe göre yine ulaşım için harcanması Toplu yaşıma işletim maliyet verimliliğinin arttırılması Ulaşım yatırımlarının kente yüklediği ve yerel yönetimler tarafından karşılanamayacak ek maliyetin merkezi hükümetçe karşılanması Kent merkezine girişin ücretlendirilmesi, otopark gelirleri de toplu taşımayı iyileştirme amaçlı kullanılması ve bunun için yasal düzenleme yapılması Merkez dışında park et-bin alanlarının yapımında Kamu-Özel ortaklık modelinin değerlendirilmesi

Sorun; Kentsel ulaşım yatırımlarının finansmanı için ulusal bütçe kaynaklarının dağıtımında yaşanan sorunlar Strateji; Ulusal düzeyde toplanan kaynakların projelere dağıtılması ölçütlerinin somutlaştırılması Eylemler; Sürdürülebilirlik, enerji verimliliği, çevre gibi genel hedefleri destekleyen projelerin öncelikli finanse edilmesi Yatırım ve işletme giderlerinin ne kadarının hangi kaynaktan be hangi önceliğe göre alınacağının ulusal politikalar ile formülleştirilmesi

Sorun; Mevcut ulaşım sisteminin verimli bir şekilde kullanılamaması Stratejiler; Kentlerde istatistiklere ve gözlemlere dayalı analizler yapılarak bölgesel özelliklere ve yerleşme büyüklüklerine göre ulaşım yönetim biçimlerinin geliştirilmesi Mevcut ulaşım altyapısını en verimli biçimde kullanmak ve otomobil ulaşımına kısıtlama getirmek için yolculuk talep yönetimi ilkelerinin uygulanması Eylemler; Kentler için ulaşım bilgi bankası oluşturulması Kent içi ulaşımda işletme ve denetimlerin düzenli yapılması Toplu taşımada aşırı yoğun hatlar için düzenleme yapılması Yol kademesinin işlevine, arazi kullanımına, öngörülen hız sınırına uygun olarak düzenlenmesi

Sorun; Kentsel ulaşımda kent bilgi sistemlerinin yeterince kullanılamaması Strateji; Kentsel ulaşımla ilgili tüm bilgilerin sayısal ortamda toplanması ve ulaşılabilir durumda bulundurulması Eylemler; Kentlerde CBS kurulması ve belediyedeki bir birim tarafından sürekli güncellenmesi CBS içinde kentteki ulaşım ağı ve kullanımına dair bilgilerin toplanması

Sorun; Ulaşım mekanında yaşanan güvenlik sorunları Strateji; Kentsel ulaşımda güvenliğin sağlanması Eylemler; Konut alanlarında taşıt trafik hızının düşürülmesi Standartlara uygun yaya yolları, geçit ve kaldırım sayısındaki artış Kent ulaşım ağında güvenlik riski oluşturan uygulamaların iyileştirilmesi Yaya ve bisiklet önceliğinin kent ve ulaşım planlarına yansıtılması Taşıt ve yaya yolların inşa ve onarım çalışmalarında güvenlik standartlarına uyulması

Sorun; Ulaşıma ilişkin konularda bilinç eksikliği Stratejiler; Toplumun her kesimini hedef alan uzun dönemli bir kampanya düzenlenmesi Karar verici ve uygulamacıları hedef alan kısa dönemli bir kampanya düzenlenmesi Sürdürülebilir ulaşım yaklaşımının toplumun her kesimi tarafından benimsenmesine yönelik sosyal sorumluluk projelerinin yapılması Eylemler; İlk ve ortaöğretimde ulaşım bilinci konusunun eğitim programlarına dahil edilmesi Konferans, sergi ve proje yarışmaları düzenlenmesi Tanınan ve sevilen kişilerle medya tanıtımları yapılması İnternet sayfası oluşturulması, e-posta dağıtımı İlgili kurum personelinin eğitilmesi Semt ve mahalle ölçeğinde bilgilendirme çalışmaları yapılarak toplantılara malzeme ve konuşmacı sağlanması