Eda LARÇIN Sezin ÇEBİ Ömer Faruk AKTAŞ Ünal UZUN DENİZ KİRLİLİĞİ Eda LARÇIN Sezin ÇEBİ Ömer Faruk AKTAŞ Ünal UZUN
Deniz Kirliliği Nedir? Deniz Kirliliğinin Nedenleri Nelerdir?
Deniz Kirliliği Nedir? Deniz kirlenmesi; deniz ekosistemine zarar veren, insan sağlığını bozan, balıkçılık da dahil olmak üzere, denizlerdeki faaliyetleri engelleyen, denizin kullanım kalitesini etkileyen ve değerini azaltan madde veya enerjinin insanlar tarafından deniz ortamına doğrudan veya dolaylı olarak bırakılması olarak tanımlanabilir.
Deniz Kirliliğinin Nedenleri Yeryüzünde hayat su ile başlamıştır. Suların ve denizlerin hızla kirlenmesi ileride önlenemeyecek çevre kirliliklerinin oluşmasına sebebiyet verecektir. Deniz kirliliklerinin en önemli sebebi deniz suyunda bulunan oksijen miktarının azalmasıdır. Bu da denizlerde ki canlılığı yavaş yavaş yok olmasına ve doğanın dengesinin ciddi bir şekilde bozulmasına sebebiyet verecektir.
Denizlerin kıyısına kurulmuş olan şehirlerin oluşturduğu pislikler Lağım ve çöpler gibi evsel atıklar ve kimyasal temizlik ürünleri
Deniz kıyısında yer alan sanayi tesisleri Sanayi tesislerinden çıkan ve arıtılmadan denize boşaltılan atıklar.
Deniz ve okyanuslarda kurulu bulunan petrol platformları ve boru hatları
Hava ve deniz yolunu kullanan araçlar Gemiler ve diğer deniz araçlarından oluşan kirlilik (petrol, yağ atıkları, zehirli sıvılar, pis sular , çöpler vb.)
Gemi kazaları (Özellikle petrol taşıyan gemiler) Deniz kazaları neticesinde önemli miktarlarda petrol döküntüsü suda birikmekte ve canlı ortamını tehdit etmektedir. Özellikle büyük petrol tankerlerinin kazaları sonucunda binlerce ton ham petrol denize dökülmektedir. Ham petrol taşımacılığı, petro-kimya sanayii ve organik kimya sanayiindeki gelişmeler kara, hava ve denizlerdeki kirlilik miktarını artırmıştır. Plastik maddelerin karadan ve gemilerden denize bırakılması, plajlara ve denizin doğal yaşamına ciddi zararlar vermektedir.
Tersanelerden kaynaklı oluşan kirlilik Havuzlama, yüzey hazırlığı, boyama, makine işleri işlemleri sırasında büyük ölçüde atık oluşur. Bunların bir çoğu kimyasal kirlenmeye sebep olur.
Diğer Nedenler Elektrik üretmek amacıyla kurulan termik, nükleer santraller Erozyon Yanlış sahil dolgu alanları Gemiler tarafından taşınan balast sularında bulunan yabancı sulara ait canlılar ve kimyasal kirleticiler Ruhsatsız ve yasal olmayan alanlardan kum çekilmesi Aşırı ve bilinçsizce avlanma “GMO” Genetik yapıları değiştirilen ve yayılımcı yabani türler (yosun, fito / zooplankton vs.) Üretim çiftlikleri Atmosfer kaynaklı kirlilikler (toz, asit yağmurları, dümen, hava taşıtlarının atıkları vs.)
Deniz Kirliliğine Sebep Olan Olaylardan Örnekler
Exxon Valdez Çevre Felaketi (Mart 1989) Bugüne kadar insan eliyle gerçekleşmiş en büyük çevre felaketlerinden biridir. Felakette Exxon Valdez isimli petrol tankerinden resmi verilere göre 10.8 milyon galon petrol denize akmıştır. Bölgedeki doğal yaşam bundan yoğun şekilde etkilenmiş; deniz kuşlarından katil balinalara kadar bölgede yaşayan birçok türden hayvan ölmüştür. Temizleme çalışmaları gerek bölgenin konumu gerekse bu çapta bir kazanın daha önce yaşanmamış olması sebebiyle pek etkili olmamıştır.
Gemi kaptanının alkolik olduğu iddiasıyla şirket ve gemi kaptanı suçlamalarla karşı karşıya kalmıştır. Felâket sonrasında petrol taşımacılığına ilişkin birçok yeni yasa ortaya atılmış, dünya çapında olası çevre felaketlerine müdahale tekniklerinden tankerlerin çift cidarlı olmasına kadar birçok konuda gelişmeler kaydedilmiştir.
Mnemiopsis leiydi (Deniz Cevizi) 1980’lerin ortasında bir geminin atık suyu içinde memleketi Doğu Amerika kıyıları olan deniz anasına benzeyen bir canlının (Mnemiopsis leiydi) gelmesi, balık popülasyonunda ve balıkçılıkta etkili oldu. Kısa sürede tüm Karadeniz’i kuşatan bu canlı, balık larvaları ve küçük balıkların yumurtaları ile başladığı beslenmesine, hamsi, istavrit gibi balıklarla devam ediyor.
Benzer bir olay da Marmara Denizi’nde mevcuttur. 2010 yılında Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan, Karadeniz petrollerini taşıyan tankerlerin geçen yıl (2009) Marmara Denizi’ne 1.5 milyon ton balast suyu deşarj ettiği ve balast sularıyla taşınan kırmızı alg türlerinin ekosistemi tehdit ettiği açıklandı.
BP Deepwater Horizon Petrol Sızıntısı ABD tarihindeki en büyük petrol sızıntısıdır. Meksika Körfezi'nde meydana gelen kazadan Mississippi Nehri deltası da etkilenmiştir. 20 Nisan 2010 tarihinde meydana gelen patlamada 11 işçi öldü ve 17 işçi yaralandı ve bu patlamadan sonra uzun bir süre kapatılamayan petrol kuyusundan varillerce petrol Meksika Körfezi'ne sızdı.
Deniz Kirliliğinin Sonuçları Nelerdir?
Deniz Kirliliğinin Sonuçları Sızıntılar nedeniyle doğa tahrip olmakta Doğal kaynakların sürdürülebilirliği zorlaşmakta
Hayvanlar, bitkiler ve çocuklar zarar görmekte. İnsanlara bulaşıcı hastalıklar nüfuz etmekte.
Şehirler çekiciliğini kaybetmektedir. Ülkeye gelen turist sayısında azalma olmaktadır
Denizde yaşayan tüm canlıların üzerindeki negatif etkileri Balıklarda anormal yumurtlama Üremenin engellenmesi Hücre bölünmelerinde gecikme Hayvan ölümleri
Kalkınmakta olan ülkelerde sanayi atıklarının %70’i kanalizasyonun %90’ı doğrudan su kaynaklarına verilmektedir Dünya nüfusunun üçte birinin 2,4 milyar insanın su arıtma tesisi yok. Dünya nüfusunun %40’ı su sıkıntısı çekmektedir
Dünyada ortalama 12000 m3 kirlenmiş su var Dünyada ortalama 12000 m3 kirlenmiş su var. Kirlenme engellenmezse 2050’de bu kirlilik 18000 m3’lük temiz suyun kaybedilmesine neden olacaktır. Dünya tarım alanlarının %70’i çölleşme tehlikesi altında.
Deniz Kirliliğine Çözümler
Yerleşik Halk Yörenin Temizliği
Sahil Kullanıcıları Sahilin ve Deşarj Suyu Kanallarının Bakımı
BALIKÇILAR Koy ve Barınakların Bakımı ve Kontrolü
BALIKÇILAR Avcılık Kısıtlamaları
BALIKÇILAR Avcılık Kısıtlamaları
Liman ve Marinaları Katı Atık ve Kirli Su Yönetimi, Aynı. Kullananlar Liman ve Marinaları Katı Atık ve Kirli Su Yönetimi, Aynı Kullananlar Zamanda Balast suyu ve tekne kimyasallarının etkili kontrolü
Şahıs veya Özel Kamu ve STK Denetimi Sektörce Atılanlar
Sanayi,Turizm ve. Katı Atık ve Kirli Meskenler Sebebiyle oluşan Sanayi,Turizm ve Katı Atık ve Kirli Meskenler Sebebiyle oluşan Su Yönetimi, Bilinçlendirme Kampanyaları
Yatçılar Liman, Marina İşletmeleri
Ticari Gemiler. Denizcilik Müsteşarlığı, Acil Durum ve Ticari Gemiler Denizcilik Müsteşarlığı, Acil Durum ve Müdahale Planları, Sintine Kontrolü Balast Sularının Etkili
Kimyasal Bozulmaları Off-shore Uygulamalar ve Sızıntıları Engellemek
Denizlerimizi Bu Durumdan Kurtarmalıyız Denizi korumanın en kolay yolu onu hiç kirlememektir. (TURMEPA)
Bütün Canlıların Ortak Yaşam Hakkı Olduğunu Unutmamalı
Doğaya Karşı Sorumluluklarımızı Yerine Getirmeliyiz…
Kaynaklar http://www.turmepa.org.tr/ http://seawayblog.blogspot.com.tr/2009/03/exxon-valdez-20-years-after-ecological.html http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/117042.asp http://biyologlar.com/index.php?option=com_kunena&func=view&catid=94&id=7366&Itemid=0 http://www.radikal.com.tr/cevre/15_milyon_ton_kirli_su_biraktilar-1011067 http://en.wikipedia.org/wiki/Exxon_Valdez http://www.youtube.com/watch?v=ntWSx8BOFfE http://www.youtube.com/watch?v=_g5Ldtv4Z_s http://www.denizhaber.com.tr/haber-etiket/deniz%20kirlili%C4%9Fi/
TEŞEKKÜRLER…