DERS SEÇİMİ DERS SEÇİMİ
ORTAK DERS NEDİR Ortak dersler, ortaöğretim kurumlarındaki tüm öğrencilerin zorunlu olarak alması gereken derslerdir. Ortak, zorunlu derslerin hangi dersler olduğu, bu derslerin hangi sınıflarda zorunlu olduğu ve haftalık ders saati sayıları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
Üst Sınıflardaki Zorunlu Ortak Dersler Ve Ders Saatleri 10. SINIF 11. SINIF 12. SINIF DİL VE ANLATIM 2 2 TÜRK EDEBİYATI 3 3 DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 1 1 TARİH COĞRAFYA FELSEFE YABANCI DİL 4 4 2. YABANCI DİL BEDEN EĞİTİMİ 2 GÖRSEL SANATLAR/MÜZİK T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK MİLLİ GÜVENLİK BİLGİSİ TRAFİK VE İLK YARDIM 1 TOPLAM 20 19 16 TOPLAM DERS SAATİ SAYISI
Ortak Dersler Ne Anlama Geliyor? Yukarda yer alan tabloyu ele alalım. Örneğin Türk Dili ve Edebiyatı dersi bütün 10, 11 ve 12. sınıflara 3’er saat okutulan bir derstir. Tarih dersi tüm 10. sınıf öğrencilerinin haftada 2 saat zorunlu olarak okuması gereken bir derstir. 11. ve 12.sınıflarda zorunlu değildir. Yabancı dil dersi tüm 10,11 ve 12. sınıflarda haftada 4 saat zorunlu olarak okutulacaktır. Felsefe ve T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi ise sadece 11. sınıftaki tüm öğrenciler için haftada 2 saat olmak üzere zorunludur.
TOPLAM DERS SAATİ SAYISI Üst Sınıflardaki Seçmeli Dersler Ve Tercih Edilebilecek Ders Saatleri (TABLO-2) 10.SINIF 11. SINIF 12. SINIF SEÇMELİ DERSLER DİL VE ANLATIM 2 2 - 3 TÜRK EDEBİYATI 1 MATEMATİK 2 - 4 GEOMETRİ 1 - 2 FİZİK KİMYA BİYOLOJİ TARİH ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA T. COĞRAFYA PSİKOLOJİ SOSYOLOJİ MANTIK YABANCI DİL 4 - 6 İKİNCİ YABANCI DİL DİĞER SEÇMELİ DERSLER TOPLAM 14 15 18 TOPLAM DERS SAATİ SAYISI
Tabloda yer almayan fizik, biyoloji, matematik gibi dersler zorunlu değildir, seçmelidir. Ancak okul idaresi, gerekli gördüğü takdirde, bu derslerden herhangi birinin tüm sınıflarda zorunlu olarak okutulması yetkisine sahiptir. Bir ortak yani zorunlu ders aynı zamanda seçmeli ders de olabilir. Örneğin dil ve anlatım dersini 10. sınıf öğrencileri haftada 2; 11 ve 12. sınıf öğrencisi haftada 2 veya 3 saat seçmeli olarak tercih edebilir. Böylece bu dersi seçmeli olarak tercih eden bir 10. öğrencisi zorunlu 2 saat ve seçmeli 2 saat olmak üzere bu dersi haftada 4 saat görür. Bu konuya ileride değinilecektir.
Ders Seçimi Nedir? 10. sınıftan itibaren öğrenciler yerleşmeyi düşündükleri yüksek öğretim programını da baz alarak gittikçe artan oranda seçmeli ders seçerek ortaöğretimlerini tamamlayacaklar. Lise öğrencileri okuyacakları derslerin 10. Sınıfta 14, 11. Sınıfta 15 ve 12. Sınıfta 18 tanesini kendileri seçecekler. Bu seçim aynı eski sistemdeki alan seçimine benzeyecek fakat bu sistemde okullar alan seçtirip dersleri vermeyecekler; öğrenci seçtiği derslerin niteliğine göre alanını dolaylı olarak seçmiş olacak (alan seçimi olmayacak).
GENEL AÇIKLAMALAR Öğrenciler bir alt sınıfta okudukları seçmeli dersi ve/veya saatini bir üst sınıfta değiştirebilirler. Birbirinin devamı olan derslerin seçiminde, öğrencinin öğrenimini gördüğü öğretim programının bir üstü olan programın uygulanması esastır. Ancak okulun imkânları ile öğrencilerin istekleri ve hazır bulunuşluk düzeyleri dikkate alınarak sorumluluk velilerine ait olmak üzere bulunduğu sınıf seviyesindeki öğretim programı uygulanabilir. Ortaöğretim kurumlarının tamamında yılsonu başarı ortalaması ile başarılı sayılamayacak ders “dil ve anlatım” dersidir. Öğrenci bu dersten başarısız olması durumunda sorumluluk sınavlarına girmek zorundadır.
Ders Seçimi Ne zaman yapılır? 9. Sınıfın sonunda okul idaresi tarafından belirlenen tarihlerde yapılır.
Lisede Ders Seçimi; Lise 1. sınıfın sonunda seçilecek dersler, öğrencilerin YGS-LYS’de sınav başarılarında etkili olacaktır. Liseden mezun olana kadar okuyacakları ders başarılarını ve yıl sonu sınıf geçme başarılarını belirleyecektir. Lisede elde ettikleri başarı puanları Ortaöğretim Başarı Puanı olarak YGS-LYS puanlarına eklenecek ve sınav başarılarına etki edecektir.
Ders Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar Başarı gösterilemeyecek dersler değil, başarılı olunabilecek dersler seçilmelidir. Üniversitede seçilmek istenen bölüme ve bölümün puan türüne temel oluşturan dersler tercih edilmelidir. Seçilen dersler ilgi ve yeteneklere uygun olmalıdır. 9. sınıftaki ders başarıları, sınavlardan alınan notlar göz önünde bulundurulmalıdır.
“DİĞER SEÇMELİ DERSLER” HANGİ SEÇENEKLERDEN OLUŞMAKTADIR? (TABLO-3) Bilgi Kuramı (1–2) Demokrasi ve İnsan Hakları (1) Sosyal Etkinlik (1) Proje Hazırlama (1) Bilgi ve İletişim Teknolojisi (1–2) İşletme (2) Ekonomi (2) Girişimcilik (1) Uluslararası İlişkiler (2) Yönetim Bilimi (2) Diksiyon ve Hitabet (1) Sanat Tarihi (2) Alman Edebiyatı (1–2) İngiliz Edebiyatı (1–2) Astronomi ve Uzay Bilimleri (1–2) Derslerin yanında yer alan sayısal ifadeler bu derslerin haftalık ders saati sayısının en az ve en fazla kaç saat olabileceğini göstermektedir.
Seçmeli Dersler ve TABLO-2 Ne Anlama Geliyor? Tabloda görüldüğü gibi bazı derslerin saatleri tekdir. Örneğin Edebiyat dersi yalnızca 1, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık dersleri yalnız 2 saat seçmeli olarak tercih edilebilir. Tabloda belirtilen “Diğer Seçmeli Dersler” her okul için farklı olabilir. Bu dersler okul yönetimi ve öğretmenler kurulu tarafından, “TABLO-3’teki dersler arasından” okulun imkanları, öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir. 10. sınıfta haftalık 20 saat ortak ve zorunlu dersler vardır. Öğrenci seçmeli dersleri tercih ederken ders saatlerinin 14 saati doldurmasına dikkat etmelidir. Böylece toplam ders saati 34’e tamamlanmış olacaktır. Bu sayılar 11. sınıfta 19 zorunlu+ 15 seçmeli, 12. sınıfta 16 zorunlu +18 seçmelidir. Bu saatlere “rehberlik ve Sosyal Etkinlik” dersi dahil edilmeyecektir.
Okulda bir ders seçimi sonrasında ders seçen öğrenci sayısının 8’den az olması durumunda, Milli Eğitim Müdürlüklerince önlem alınarak, kayıtları okullarında kalmak kaydıyla, öğrencilerin seçtikleri dersi okutan okullarda öğrenim görmeleri sağlanır. Bu uygulamanın mümkün olmaması durumunda ise, öğrenciler isteyecekleri başka bir derse yönlendirilir.
YENİ SINAV SİSTEMİ 2010 yılından itibaren üniversite yerleştirme sınavları 2 aşamalı yapılmaktadır. Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı (YGS) olarak adlandırılan birinci sınavdan hangi ders alanında olursa olsun bütün öğrenciler sorumludur sınavda 160 soru sorulmaktadır: 40 Türkçe,40 Temel Matematik,40, Sosyal Bilimler,40 Fen Bilimleri. Bu sınavda sorulan sorular daha ziyade ortak (zorunlu) derslerin konularıdır
YENİ SINAV SİSTEMİ İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKENLER Lisansa Yerleştirme Sınavı (LYS) sistemin diğer aşamasını oluşturmaktadır ve 5 sınavdan ibarettir. LYS 1 (Matematik 50, Geometri 30 soru) 10, 11 ve 12. sınıfta okutulan Matematik ve Geometri konuları LYS 2 (Fizik 30, Kimya 30, Biyoloji 30 soru) 10, 11 ve 12. sınıf Fizik, Kimya ve Biyoloji konuları LYS 3 (Edebiyat 56, Coğrafya 24) 10, 11 ve 12. sınıf Türk Edebiyatı ve Coğrafya konuları LYS 4 (Tarih 44, Coğrafya 16, Psikoloji+Sosyoloji+Mantık 30 soru) 10, 11 ve 12. sınıf Tarih, Coğrafya, Psikoloji, Sosyoloji ve Mantık konuları LYS 5 (İngilizce, Almanca ya da Fransızca 80 soru)
SINAV SİSTEMİ Öğrenciler bu 5 sınavın tamamına isterlerse girebilirler; fakat öğrenci seçmek istediği mesleklere göre sınava girmelidir.şöyle ki Tıp, Mühendislik,Matematik ve Fen Bilimleri alanında bir bölüm okumak isteyen öğrencinin puanı hesaplanırken YGS sınavına ek olarak LYS1 ve LYS 2 sınavının etkisi vardır. Bu öğrencinin tıp veya mühendislik tercihi için LYS 3 , LYS 4 ve LYS 5 ‘in olumlu veya olumsuz bir etkisi yoktur. Hukuk işletme Psikoloji alanında okumak isteyen bir öğrenci için YGS’ye ek olarak LYS 1 ve LYS 3 sınavı için geçerlidir. Öğrenci eğer Avukat olmak istiyorsa ve tüm tercihleri TM alanı içindeyse YGS’ye ek olarak LYS 1 ve LYS 3 sınavına girmelidir. İletişim, Reklamcılık,Halkla İlişkiler okumak isteyen bir öğrenci YGS’ye ek olarak LYS 3 ve LYS 4 sınavlarına mutlaka girmelidir
Eğer öğrenci mühendis veya doktor olmak istiyorsa gireceği sınavlar Matematik ve Fen Bilimleri ağırlıklıdır. O halde öğrenci ders seçerken bu dersleri seçmelidir. Öğrenci puan türü ile ilişkili dersleri seçmelidir. Hukuk,İşletme veya Psikoloji okumak isteyen bir öğrenci için de öncelik Türkçe ve Matematik ağırlıklı derslerdir. İletişim veya Reklamcılık okumak isteyen bir öğrenci için de Türkçe ve sosyal bilimler ağırlıklı dersler seçilmelidir. Mütercim tercüman veya İngilizce öğretmeni olmak isteyen bir öğrenci için ağırlık öğrendiği yabancı dilde olsa da Türkçe dersi de önemlidir.
ÖRNEK SEÇİMLER:Lise 10. Sınıfına geçen bir öğrenci için Sayısal Meslekler (MF) için: Seçebileceği 12 dersi Matematik (4), Geometri (2), Fizik (2),Kimya (2),Biyoloji (2) olarak seçmesi mantıklı olacaktır. Türkçe Matematik ( T M) için: Matematik (4), Geometri (2), Tarih (2), Coğrafya (2), Dil Anlatım (2) Sözel Meslekler (T S) için: Dil Anlatım (2), Tarih (2), Coğrafya (2), Psikoloji (2), Edebiyat (1) saat yanında isterse Matematik (2) ve Geometri (1) ikilisini seçebileceği gibi 1 saatlik Edebiyattan vazgeçip 4 saatlik seçmeli yabancı dil de seçebilir. Bu öğrencinin tercihine bağlı olsa da hiç faydası olmayacak dil soruları yerine çok az da olsa etkisi olan matematik neti için mücadele etmesi menfaati icabıdır. Dil Meslekleri İçin: Yabancı Dil (6) , İkinci Yabancı Dil (4) ve Dil Anlatım (2) saat olabileceği gibi 2. Yabancı Dil yerine Tarih (2) ve Coğrafya (2 ) de seçilebilir.
Hepinizin seçimleri doğru yapması ve yaptığı seçimler sonunda mutlu ve başarılı olması dileğiyle…