ÖĞRETİM İLKE ve YÖNTEMLERİ YÖNTEM SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Dr. Alpaslan GÖRÜCÜ

Öğretmenin yönteme yatkınlığı Örneğin bir futbolcu iyi olduğu bir mevkide oynadığı zaman daha başarılı olur. Bir başka mevkide oynamaktan pek hoşlanmaz. Bazı öğretmenler alıştıkları yöntemleri değiştirmekte çekimser davranabilirler. Oysa öğretmenler kendilerine kolay gelen, alıştıkları yöntemleri seçmek yerine etkili öğrenmeyi sağlayabilecek yöntemleri kullanabilmelidir. 08.04.2017 2

Zaman ve fiziksel imkanlar Dersin süresi ve sahip olunan imkanlar yöntem seçimini etkiler. Sürenin kısa olduğu durumlarda daha klasik yöntemler öğretmenler tarafından tercih edilmektedir. Çağdaş, öğrenci merkezli yöntemler daha fazla zaman gerektirir. Bu yöntemler farklı fiziksel imkanları da gerektirir. Örneğin sınıfta grup tartışması yöntemini kullanmak için sınıftaki sandalyelerin sabit olmaması gereklidir. 08.04.2017 3

Maliyet Yöntemlerin uygulanması farklı maliyetler gerektirebilir Maliyet Yöntemlerin uygulanması farklı maliyetler gerektirebilir. Örneğin soru-cevap yönteminin ekonomik bir maliyeti olmayabilir. Ancak gezi-gözlem yöntemi ekonomik bir maliyet gerektirecektir. Yine bir proje yöntemi çeşitli araç-gereçler alınmasını gerektirebilir. 08.04.2017 4

Öğrenci grubunun büyüklüğü Küçük gruplarda farklı yöntemleri uygulamak daha kolay ve uygundur. Örneğin 15-20 kişilik bir sınıfta grup çalışması, örnek olay, rol oynama gibi yöntemler uygulanabilirken grup büyüdüğünde soru-cevap yöntemini kullanmak bile zorlaşmaya başlar. 08.04.2017 5

Konunun özelliği ve öğrencide geliştirilecek nitelikler Yöntemler, davranışların öğrencilere kazandırılması için geliştirilmiştir. Bir başka deyişle dersin amaçları yöntem seçiminde önemli bir unsurdur. 0 halde, konu ile yöntem arasında sıkı bir ilişki vardır. Öğretmen buna karar verirken konunun en iyi öğrenilebileceği yönteme karar vermelidir. Örneğin tarih dersindeki bir konu için anlatım yöntemi uygun olabilirken kimya ile ilgili bir konuda deneysel yöntem daha uygun olacaktır. 6 08.04.2017

Öğretmenin kişiliği Öğretmenlik mesleği kişilik özelliklerinden etkilenme açısından diğer mesleklerle kıyaslandığında ilk sıralarda yer alır. Çünkü sınıf ortamlarında insan-insan iletişimi yaşanır ki, bu ortamda insanların kişilikleri yapılan uygulamalara olumlu ya da olumsuz yönde etki yapar. 08.04.2017 7

Öğrencinin kişiliği Yöntem seçiminde sınıftaki öğrencilerin kişilik özellikleri de etkili olabilir. Örneğin bir öğretmen iki farklı sınıfa aynı derse girip tartışma yöntemini kullanırken, bu sınıflardan birinde sorun yaşarken, diğerinde herhangi bir sorun yaşamayabilir. 08.04.2017 8

08.04.2017 9

Yöntem Seçimi İlkeleri ☼Her konu ve her ortama uygun bir yöntem yoktur. Her yöntemin farklı kullanım biçimi ve farklı özellikleri vardır. ☼Her yöntem farklı amaçlar için geliştirilmiştir. Etkili öğrenmeyi sağlama açısından birinin iyi sonuç verdiği bir ortamda, diğer yöntem başarısız olabilir. Bu nedenle ‘iyi yöntem’ değil, ‘duruma uygun-etkili yöntem’ vardır. 08.04.2017 10

☼Gerekliyse anlatım yöntemi kullanılabilir ☼Gerekliyse anlatım yöntemi kullanılabilir. Ancak yöntem seçimi esaslarını dikkate alarak; alışılmış dışında olan, çağdaş, öğrenci merkezli yöntemleri kullanmak için gayret edilmelidir. ☼Farklı yöntemler kullanmak farklı riskler almak demektir. Sınıflarda kabul edilebilir düzeyde gürültü olmasından çekinilmemelidir. Çünkü öğrencinin derse katılmasının ilk ve en kolay yolu konuşmasıdır. 08.04.2017 11

Bütün bu ilkelerin yanında belki de en önemlisi olumlu kişilik özelliklerine sahip olan bir öğretmen olmaktır. Öğrencilerle seviyeli bir yakınlık kurulmalıdır. Hoşgörülü, sempatik, onların özelliklerini dikkate alan, sabırlı bir insan olmaya çalışılmalıdır. Kısacası; ÖĞRENCİNİN DERSE İSTEYEREK, SEVEREK, KOŞARAK GELEBİLECEĞİ BİR SINIF ORTAMI OLUŞTURULMALIDIR. 08.04.2017 12