BÖLGELEME BARTIN ÜNİVERSİTESİ İİBF- Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Hazırlayanlar Elif Tetik Setenay Tok Bahar Koç Ömer Karabulut Elçin Hüseynov KENTLEŞME POLİTİKASI II

PLAN KADEMELENMESİ Türkiye’de plan türleri kademeli olarak, kalkınma planı, bölge planı, çevre planı, nazım imar planı ve imar planı olarak gösterilmektedir. Bunların bir bölümü halen yürürlükte olan İmar Yasasında bu amaçları gerçekleştirecek üç kademeli bir (Bölge Planı, Çevre Düzen Planı, İmar Planı) plan dizisi olarak tanımlanmaktadır. İmar ve Şehirleşme Kanunu Tasarısı Taslağında (İŞKTT) ise; Planlar kapsadıkları alanlar ve amaçları açısından, Mekansal Strateji Planları ve İmar Planları olmak üzere hazırlanır. Mekansal Strateji Planları; Ülke Fiziki Planı, Bölge Planı ve Alt Bölge Planıdır. İmar Planları ise, Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planı olarak yeniden tanımlanmaktadır.

UYGULAMA İMAR PLANLARI PLAN KADEMELENMESİ 5 YILLIK KALKINMA PLANI BÖLGE PLANI ÇEVRE PLANI NAZIM İMAR PLANLARI UYGULAMA İMAR PLANLARI REVİZYON İ. P. İLAVE İ.P. MEVZİ İ.P.

PLAN KADEMELENMESİ – Bölge Planı Bölge planlama, toplumsal refahı geliştirmek ve uzun dönemli sürdürmek amacıyla, sosyo-ekonomik gelişme eğilimleri dikkate alınarak, en geniş anlamda bölge kaynaklarının (işgücü, doğal, parasal, kültürel, vb.) etkin yönetimidir. Kırsal ve kentsel alanları içerir. Mekan boyutu olmayan “ulusal kalkınma plan” hedeflerini “yerel plan”lara, yerel ölçekteki potansiyel ve gereksinimleri ulusal planlara aktarma aracı olan bölge planlama fiziksel boyutlu politikalar demetidir.

PLAN KADEMELENMESİ – Bölge Planı -tarım dahil tüm ekonomik ve sosyal sektörlerin hedeflerini, -hedeflere ulaşmak için gerekli üretimsel ve altyapısal yatırımların nerelere yönlendirileceğini, -yerleşmelerin gelişme potansiyellerini ve -artan kentsel nüfusun nerelerde tutulacağını, vb. kararları içerir.

PLAN KADEMELENMESİ – Bölge Planı İkinci Dünya Savaşından sonra dünya devletlerinin planlama eylemlerine katılan bu planlama/plan kademesi, ülkemizde 1960 sonrasında, Devlet Planlama Teşkilatı’nın da kurulması ile gündeme girmiştir. 3194 sayılı İY ile bölge planlama ilk kez imar yasasına girmişse de planın nasıl yapılacağı ve yasallık kazanacağı belli olmadığı gibi yapılması da zorunlu değildir. Yasa’da, “gerek görüldüğü takdirde DPT’nca yapılır / yaptırılır, onanır” denilmektedir.

PLAN KADEMELENMESİ – Bölge Planı

PLAN KADEMELENMESİ – Bölge Planı Alt Bölge Planı; “Mekansal ve işlevsel bütünlük arz eden bir veya birden fazla il sınırları bütününde veya bir kısmında, varsa ülke fiziki planı ve bölge planı kararlarına uygun olarak, demografik, kültürel, ekonomik, sosyal, fiziksel araştırmaların ve verilerin değerlendirilmesi ile hazırlanan, korunacak tabiat ve kültür varlıkları, su havzaları, ormanlar, tarımsal alanlar ve benzeri doğal kaynak ve varlıklar, afete maruz yerleşme ve alanlar, temel altyapı, enerji, sanayi, ticaret, turizm merkezleri, ulaşım merkez ve eksenleri ile ana ulaşım ve altyapı kararlarını içeren, makro ölçekte nüfus dağılımı ve yoğunluğunu veren, yerleşme gelişme yönünü gösteren, konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi ana kullanımı kararlarını yürürlükteki tüm mevzuat hükümleri doğrultusunda belirleyen, sektörler arasında koruma kullanma dengesi sağlayan, idareler ve disiplinler arası eş güdüm esaslarını içeren, açıklama raporları ve plan notları ile bir bütün olan plandır.” olarak yapılmaktadır.

PLAN KADEMELENMESİ – Bölge Planı Alt Bölge Planı’nı Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, ilgili kurum ve kuruluşlar, ilgili meslek odaları ve üniversitelerin görüşleri de alınarak, yapılır veya yaptırılır ve onaylanır. Büyükşehir belediyelerinde, alt bölge planı yapma veya yaptırma ve onama yetkisi büyükşehir belediye meclisine aittir. Ancak, planlama alanı içinde büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan alanlar ile birlikte planlanması gereken farklı yetki alanlarının olması halinde, Bakanlık görüşü alınarak ve yapıma ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenmek kaydıyla, planlar büyükşehir belediyesi ve ilgili idarelerle ortaklaşa yapılır veya yaptırılır ve Bakanlıkça onaylanır. Bu planların askı ve ilan sürecinde, imar planlarının askı ve ilan hükümlerine uyulur.

PLAN KADEMELENMESİ – Çevre Düzeni Planı Konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi sektörler ile kentsel-kırsal yapı ve gelişme ile doğal ve kültürel değerler arasında koruma-kullanma dengesini sağlayan ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen, yönetsel mekansal ve işlevsel bütünlük gösteren sınırlar içinde, varsa bölge planı kararlarına uygun olarak yapılan, idareler arası koordinasyon esaslarını belirleyen, 1/25.000, 1/50.000, 1/100.000, veya 1/200.000 ölçekte hazırlanan plan notları ve raporuyla bir bütün olan plandır. KENTLEŞME POLİTİKASI SETENAY TOK BA-Ü 2

PLAN KADEMELENMESİ – Çevre Düzeni Planı Çevre düzeni planı sınırları, yönetsel, mekansal ve işlevsel bütünlük arz eden bir veya birden fazla il sınırları bütününü veya bir kısmını kapsayacak şekilde belirlenir. Planlar, ilgili kurum veya kuruluşlarla ve plan kapsamındaki ilgili idarelerle işbirliği sağlanarak Bakanlıkça yaptırılır. Bakanlık, plan yapım işini Bakanlıkça belirlenen planlama sınırı içerisinde kalan ilgili idarelere devredebilir.   Kentsel gelişme alanı ihtiyacının büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alan sınırları dışında karşılanma gereği halinde, kent bütününü, ketsel gelişme alanını ve bu alanlarla bütünlük gösteren alanları kapsayan çevre düzeni planları, Bakanlığın koordinasyonu altında, ilgili büyük şehir belediyesi ve valilikçe ortaklaşa yapılır. Çevre düzeni planları Bakanlıkça onaylanarak yürürlüğe girer. (Bkz 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu 6. madde)

PLAN KADEMELENMESİ – Çevre Düzeni Planı SEKTÖREL KARARLAR *Alt Bölge Merkezi olarak planlanan ilçenin gelecek 20 yıllık kalkınması hususunda belirlenen başlıca sektörler tarım, tarıma dayalı sanayi, turizm ve hizmetler sektörleridir. *Özellikle sahip olduğu tarihi değerlerin turizm açısından değerlendirilmesi, bölge kalkınması için önemli bir potansiyel olarak görülüp, geliştirilmesi planlanmıştır. *İlçe merkezinde, tarımsal ürünler işlenerek katma değeri artırılacaktır. *İlçenin potansiyelleri dikkate alındığında, yapılacak alt ölçekli analiz ve araştırmalar ile birlikte Organik Tarım yapılması öngörülmüştür. Çorum-Sungurlu

PLAN KADEMELENMESİ – Çevre Düzeni Planı ULAŞIM VE TEKNİK ALTYAPI KARARLARI *Alt Bölge Merkezi olması dolayısıyla, hizmet verdiği kırsal alanın ihtiyaç duyacağı temel eğitim ve sağlık donatılarının oluşturulması öngörülmüştür. *Üretilen ürünlerin kırsal merkezlerde depolanması için gerekli donatılar sağlanacaktır. *Depolama alanları ile üretim yapılan ilçe merkezleri arasında ulaşımın daha elverişli yapılabilmesi için ulaşım bağlantıları güçlendirilecektir. Çorum-Sungurlu

PLAN KADEMELENMESİ – Çevre Düzeni Planı SEKTÖREL KARARLAR *Alt Bölge Merkezi olarak planlanan ilçenin gelecek 20 yıllık kalkınması hususunda belirlenen başlıca sektörler tarım, sanayi, turizm ve hizmetler sektörleridir. *Bölgenin gıda ve maden sanayi potansiyelleri göz önünde bulundurularak, güneybatı yönündeki sanayi alanları, ihtiyaca cevap verecek büyüklüğe getirilmiştir. Çorum

PLAN KADEMELENMESİ – Çevre Düzeni Planı ULAŞIM VE TEKNİK ALTYAPI KARARLARI *Kent içinde kalan çevre yolunun kent dışına taşınarak, mevcut yolun kademesinin düşürülmesi planlanmıştır. *Alt Bölge Merkezi olması dolayısıyla, hizmet verdiği alanın ihtiyaç duyacağı temel eğitim ve sağlık donatılarının ve üst ölçek kentsel donatıların oluşturulması öngörülmüştür. *İlin gelişimi ve üst ölçek kararlar doğrultusunda, havaalanı ve üniversite alanları planlanmıştır. *Demiryolu güzergahının bölgede yoğunlaşan sanayi alanlarına hizmet etmesi doğrultusunda belirlenmesi öngörülmüştür. Çorum

PLAN KADEMELENMESİ – İmar Planı Belde halkının sosyal ve kültürel gereksinimlerini karşılamayı, sağlıklı ve güvenli bir çevre oluşturmayı, yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen ve bu amaçla beldenin ekonomik, demografik, sosyal, kültürel, tarihsel, fiziksel özelliklere ilişkin araştırmalara ve verilere dayalı  olarak hazırlanan, kentsel yerleşme ve gelişme eğilimlerini alternatif çözümler oluşturmak suretiyle belirlenen, arazi kullanımı, koruma, kısıtlama kararları, örgütleme ve uygulama ilkelerini içeren pafta, rapor ve notlardan oluşan belgedir. İmar planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olmak üzere iki aşamadan oluşur. İmar Planı kapsamına giren beş tür plan ilgili belediyece yapılır / yaptırılır ve onanır. KENTLEŞME POLİTİKASI BAHAR KOÇ BA-Ü 3

PLAN KADEMELENMESİ – İmar Planı Nazım İmar Planı Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan plandır.

PLAN KADEMELENMESİ – İmar Planı Uygulama İmar Planı Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve 1/1000 ölçekte düzenlenen, raporuyla bir bütün olan plandır. Revizyon İmar Planı Her tür ve ölçekteki planın ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı veya sorun yarattığı durumlar ile üst ölçek  plan kararlarına uygunluğun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi sonucu elde edilen plandır.

PLAN KADEMELENMESİ – İmar Planı İlave İmar Planı Yürürlükte bulunan planın  ihtiyaca cevap vermediği durumlarda, mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde hazırlanan plandır. Mevzi İmar Planı Mevcut imar planının gelişme alanları açısından ihtiyaca cevap vermediği hallerde, mevcut imar planından kopuk ve mevcut imar planının genel arazi kullanış kararları ile tutarlı ve yine mevcut imar planı ile ulaşım açısından bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde hazırlanmış bulunan plandır.

PLAN KADEMELENMESİ “Kentsel Tasarım Planı” Kentin doğal, kültürel, tarihi ve sosyal özellikleri ile kullanımları açısından önem arz eden ve/veya yenileme suretiyle kente kazandırılması hedeflenen ve sınırları imar planı ile belirlenen kesimleri için hazırlanan, kent kimliğini vurgulayıcı özel uygulama ayrıntıları içeren plan ve projelerdir.

PLAN KADEMELENMESİ - Koruma Amaçlı İmar Planı - Turizm Amaçlı Plan - Ulusal Park Gelişme Planı - Özel Çevre Planı - Islah İmar Planı

İMAR PLANI YAPTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İmar Yasasının 7. maddesi uyarınca, son nüfus sayımında nüfusu 10 000’i aşan yerleşmeler ile nüfusu ne olursa olsun il ve ilçe merkezi belediyeleri imar planı yapmak ya da yaptırmak zorundadırlar. Nüfusu 10 000 den küçük yerleşmelerde, belediye meclisinin kararı ile imar planı yapılabilir. İmar planı sahip olmakla yükümlü olduğu halde planı bulunmayan belediyeler ilgili devlet kurumlarından teknik ve mali destek alamazlar.

İMAR PLANI YAPTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ Her ne kadar imar planı yapma / yaptırma ve uygulama belediyelerin sorumluluğunda ise de merkezi yönetim, -resmi tesislere yer ayrılması, -afet bölgeleri / toplu konut uygulamaları / Gecekondu yasasının uygulanması, -ulaşımda terminal noktaları, vb. çeşitli konularda resen imar planı yapabilir ya da var olan plana müdahale edebilir.

İMAR PLANI YAPTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ Devlet Karayolunun Bafra’da yarattığı plan dışı gelişme

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Ülkemizde imar planlama süreci; 1-amaç-hedef belirleme, 2-araştırma-çözümleme, 3-plan yapma, 4-planın onayı ve 5-uygulama aşamalarından oluşur. HEDEF BELİRLEME AMAÇLAR TANIMLAR SEÇENEK PLANLAR PLAN YAPMA UYGULAMA İZLEME (Monitoring) DEĞERLENDİRME

İMAR PLANLAMA SÜRECİ İmar Planı Elde Etme Yolları İmar planları “İmar Planlarının Yapımını Yüklenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Yeterlilik Yönetmeliği”nde tanımlanan niteliklere (karneye) sahip kişi ve kuruluşlarca yapılır. Müellifte aranan nitelikler planı yapılacak belediyenin nüfus büyüklüğüne göre değişir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Plan yaptıran kurum Elde etme biçimi Belediyeler Teknik personel ve kaynakları yeterli ise belediye kendi bünyesinde yapabilir. Emanet yöntemi ile İller Bankası ve diğer ilgili Bakanlıklara yaptırılır. Yarışmaya çıkarabilir. Uygun nitelikleri taşıyan kişi ve kuruluşa plan yapımı ihale edilebilir. İller Bankası Belediye adına hareket eden kurum, planı kendisi yapabilir, yarışmaya ya da ihaleye çıkarabilir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ İmar planları, “İmar Planlarının Yapılması ve Değişikliklerine ait Esaslara Dair Yönetmelik” çerçevesinde ve “İmar Planlarının Hazırlanmasına İlişkin Teknik Şartlaşma”ya ve tip sözleşmeye uygun olarak hazırlanır. Teknik şartlaşma araştırma-çözümleme aşamasının detaylı tanımını ve anlatım-iletim tekniklerini içerir. Bu esaslar; sit, sanayi, turizm gibi ağırlıkları nedeni ile özel ve tafsilatlı çalışma gerektiren durumlarda veya bölge şartlarına uymak amacıyla değiştirilmek suretiyle, özel sözleşme ve teknik şartlaşmalar yapılabilir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ İhale yönteminin yarattığı başlıca sorunlar altı grupta toplanabilir: -İhale iki taraf arasında ticari bir ilişkidir. İlişkinin doğası gereği plancı, plan yapımını, düşük maliyetle ve kısa sürede tamamlamayı amaçlar. Bu nedenle, genelde, karmaşık kent olgusunun incelenerek kararlar üretilmesi için gerekli zaman ve parasal kaynak harcanmaz. -İhale yöntemi ile plan yapma sorumluluğu, genelde, tek kişi ya da kuruluşa verilmekte, planlama ekibinin içeriği tanımlanmamaktadır. Plancı kişi / kuruluş ekip oluşturup oluşturmamakta serbesttir. -Plancı, çoğu kez yaratıcı öneriler getirmekten kaçınmaktadır.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ -Plan onaylandıktan sonra, sözleşmede aksi bir kayıt yoksa, plancının plan ve uygulama ile bağı kesilir. -Plan genellikle yerinden uzakta yapıldığından, plancının kenti ve toplumu yeterince tanıma olanağı yoktur. Bu aşamada halkın planlamaya katılımı çok dolaylıdır. Araştırma aşamasında, eğer yapılmış ise, kentte yürütülen anket ile sınırlıdır. -Yüklenici seçenekler üreterek, zaman kaybetmek istemez. Genelde tek plan üretilir. Üretilen planın uygulama maliyetini ve yatırıma dönük plan kararlarının uygulama önceliklerini, aşamalarını, vb. ortaya koymaz.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Plan Elde Etme Bu iş, ya belediyesince plancıya verilir, ya da plancı tarafından belirlenir. Eğer plan yerinde yapılmıyorsa, plancı (varsa ekibi ile), bir süre yerleşmede kalarak belediyenin ve halkın beklentilerini saptar, yukarıda kısaca sözü edilen, yerleşmeye ilişkin bilgileri anket ve yerinde saptama (kentsel analiz) yöntemleri ile derler.   Plan, genellikle yerleşmeden uzakta hazırlanır. Plan, anlatım-iletim tekniklerine uygun olarak çizilerek, açıklayıcı raporu ve varsa plan notları ile birlikte onay için ilgili belediyeye sunulur.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ

İMAR PLANLAMA SÜRECİ

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Plan notu: İmar planlaması ve mimarlık konularında istenildiğince katı kurallardan kurtulmanın bir aracı olan plan notu, imar planlamasında; -imar planında çizgi ile ifade edilemeyen ve çizginin tanımlanmasına yarayan, -projenin özelliği nedeniyle ortaya çıkan özel belirlemelerin “proje bütünlüğü” içinde görülebilmesini sağlayan, -değişik disiplinlerce oluşturulan kararların projeye dahil edilmesinde getirmiş olduğu kolaylıklar nedeniyle benimsenen bir yazılı ifade yöntemidir. Planın okunmasında bazı zorluklar yaratsa da tasarımcının düşündüğünü plan bütünlüğü içinde ifade edebileceği en kolay yöntemdir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Plan notunun kapsayacağı konulardan bazıları; fen, sağlık, toplum güvenliği, mahalli özellikler ve kullanılacak malzeme, kat sayısı, yüksekliği, yapı derinliği, çıkmalar, komşuya, su kenarlarına, eski eserlere, ana ulaşım akslarına olan mesafeler, yaya ve taşıt ulaşımı, otopark, parsel boyutları, max. inşaat alanı, bahçe düzenlemesi, ağaçlandırması, bahçe duvarı biçimi ve boyutları olarak sıralanabilir.

İmar planı düzenleme araçları: İMAR PLANLAMA SÜRECİ İmar planı düzenleme araçları: Plan yapımında yararlanılan düzenleme araçlarından başlıcaları; 1-bölgeleme, 2-parsellemenin denetimi ve 3-normlar/standartlardır. KENTLEŞME POLİTİKASI ÖMER KARABULUT BA-Ü 4.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ 1-Bölgeleme: Kentin sağlıklı ve düzenli gelişmesini sağlamak ve kentlinin ışık, hava, mahremiyet gibi gereksinimlerini karşılamak amacı ile çeşitli kentsel işlevlere kentte yer ayrılması ve ayrılan alanların kullanım yoğunluklarının belirlenmesi işlemidir. İşlev, yoğunluk ve yükseklik bölgelemesi olmak üzere üçe ayrılır.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ -İşlevsel Bölgeleme: Barınma, çalışma, dinlenme-eğlence ve ulaşım gibi kentsel işlevlere, düzenleme ilkeleri ve yaşam kolaylaştıran standartlar çerçevesinde kentte yer ayrılması, birbiri ile çelişen işlevlerin bir arada bulunmasının engellenmesidir.

Buna en güzel örneği TOKİ, Belediye ve İl özel idare ile birlikte koordineli olarak devlet hazinesinde bulunan arazilerin imara açılması.

Yeşil alanlar , parklar, kültürel değerler alanı v. b Yeşil alanlar , parklar, kültürel değerler alanı v.b. Alanlar kullanım bölgelemesi içinde yer almaktadır. Örnek : Bursa Kültür Park

Şehircilik anlamında belediyelerin içinde bulundukları çalışmalardan biride fuarcılıktır.Kullanım alanı bakımıyla eğlence , tanıtım ve kültür olarak kullanım amaçlanır. Bunlara örnek olarak ; Malatya Kayısı Fuarını göstere bilriz.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ -Yoğunluk Bölgelemesi: Yapı yoğunluğunu denetleyerek ışık, güneş ve hava sağlamak amacı ile kentsel arsa kullanımına getirilen sınırlamadır. Çeşitli yollarla yapılır; Yapı yapılmasına izin verilecek en küçük parsel boyutlarını ve/veya parsel alanını kullanım türüne ve yapılanma biçimine göre belirlemektir. Yapının parseli ile ilişkisinin yapı nizamı (ayrık, blok, bitişik, serbest) ve/veya arsa kullanım katsayıları (TAKS, KAKS, E) biçiminde kurulması, bahçe mesafelerinin belirtilmesidir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ konut ve ticaret bölgelerinde “yapı nizamı” / “düzeni” yapı boyutu (m.) (en az ve en çok) bahçe mesafesi (m.) cephe uzunluğu derinliği Ön Yan Arka Bitişik (B) -4kat 5-9kat 10+kat en az 6 m. en az 9 m. en az 12 m. 10-40 m. “ olmayabilir yok olması gereken H/2 (en az 3 m.) Blok (BL) -4kat en çok 50m. 10-40 m. en az 5 m. BL başında en az 3 m. 3 m. + (her bir kat için) 0.5 m. Ayrık (A) -4kat 6-30 m. 9 -30 m. 12-30 m. Yapılanma koşulu TAKS/KAKS Max. TAKS=0.40 yukarıdaki A ve BL koşulları geçerli koşullar geçerli E (emsal)

İMAR PLANLAMA SÜRECİ

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Arka bahçe derinliği Yan bahçe derinliği Kat sayısı Yapı düzeni Min. parsel cephesi Min. parsel alanı KAKS TAKS

İMAR PLANLAMA SÜRECİ 5 A-2 3 0,30 0,60

İMAR PLANLAMA SÜRECİ -Yükseklik Bölgelemesi: Toplu bir uygulama değil ise, belirli bir yol aksında bulunan parsellere eşit hak tanımak ve sağlık için gerekli ışık ve havayı sağlamak için arsa kullanımına getirilen sınırlamadır. Bu konuda, planda/plan notunda bir açıklama yoksa TİY nin 29. maddesi uygulanır. Buna göre; -genişliği 7.00 m. den dar yollarda bodrum hariç iki kattan (6.50 m.), -genişliği 7.00-9.50 m. yollarda bodrum hariç üç kattan (9.50 m.), -genişliği 9.50-12.00 m. yollarda bodrum hariç dört kattan (12.50 m.), -genişliği 12.00-15.50 m. yollarda bodrum hariç beş kattan (15.50 m.), -genişliği 14.50 m. den fazla yollarda bodrum hariç altı kattan (18.50 m.), -genişliği 17.00 m. den fazla yollarda bodrum hariç yedi kattan (21.50 m.) ve -genişliği 19.50 m. den fazla yollarda bodrum hariç sekiz kattan (24.50 m.) daha yüksek yapı yapılamaz.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ 2. Parsellemenin denetimi:Kentlerin gelişme alanlarındaki toprakların, üzerlerinde yasaya uygun yapı yapılabilecek imar parsellerine bölünmesinin sağlanması ve denetlenmesidir. 3. Yaşam kolaylaştırıcı konfor standartları: İmar Planlarının Yapılması ve Değişikliklerine Dair Esaslara Ait Yönetmelikte çeşitli kentsel donatı alanları için kent nüfusu başına düşmesi gereken birim alan büyüklükleri belirtilmekte, ayrıca eğitim, sağlık, gibi sosyal altyapıya ilişkin en küçük parsel büyüklükleri verilmektedir. Konumlanma (yer seçimi) ilkeleri ve teknik standartlar açısından kent bilimin, ulaşım ve teknik altyapı da ise ilgili mühendislik dallarının ölçütleri geçerlidir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Plan Onayı İmar Yasası’nın 8. maddesine göre, belediye yerleşik ve mücavir alan sınırları içinde kalan yerlerin her tür imar planı ilgili belediye meclisince onaylanır. Tamamlanan plan belediye meclisinin onayına sunulur. Meclisçe kabul edilirse, planlamanın açıklık ilkesi gereği, 30 gün süreyle askıya çıkarılır. Askı yeri ve süresi halka çeşitli iletişim araçları ile duyurulur. Ayrıca yeni İmar ve Şehirleşme Kanunu Tasarısı Taslağında planların iletişim araçlarıyla duyurulmasının yanı sıra toplantılar düzenlemek suretiyle halkın bilgi ve görüşüne sunulmaktadır. Bu süre içinde planı inceleyen halk, sivil toplum örgütleri, eğitim kurumları, vb. gerek görürlerse bir dilekçe ile “Belediye Başkanlığı”na itiraz eder.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Belediye Başkanlığı askı süresi sonunda itirazları belediye meclisine iletir. Meclis, 15 gün içinde itirazları inceleyerek karara bağlar. Uygun görülen itirazlar varsa, plan bu itirazlarla birlikte, düzeltilmek üzere plancıya geri verilir. Aksi durumda, plan kesinleşmiş olur ve uyulması zorunlu belge niteliği kazanır. Onaylanan planın bir kopyası bilgi olarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderilir. Bakanlığın olası eleştirisi yürütmeyi durdurmaz.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Belediye ve belediye mücavir alanları dışında kalan kırlık alanlardaki gelişmeler ilgili valilikçe denetlenir, gerek görülürse plan yaptırılır. Bu plan da yine tanımlanan süreçten geçerek kesinleşir; ama belediye başkanlığı yerine valilik, belediye meclisi yerine il idare kurulu onay kurumudur.

Planın Uygulama Araçları İMAR PLANLAMA SÜRECİ Planın Uygulama Araçları Belediyelerin imar planlarını uygulamada kullandıkları başlıca araçlar; 1-parasal kaynaklar, 2-imar programları, 3-kamulaştırma ve 4-arsa düzenlemedir. KENTLEŞME POLİTİKASI ELÇİN HÜSEYNOV BA-Ü 5.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ 1-Parasal kaynak: Belediyelerin parasal kaynakları; -devletin vergi gelirinden aldıkları pay, -kendi öz gelirleri ve -Belediyeler Fonundan aldıkları kredi ve yardımlardan oluşur. Vergi gelirinden aldıkları pay: Devlet, ülkenin vergi gelirinin belirli bir oranının belediyelere dağıtılmak üzere İller Bankasına aktarır. İller Bankası bu parayı anakentler dışında kalan belediyeler arasında, nüfus büyüklüklerini esas alarak dağıtır ve aylık taksitler halinde belediyelere öder. Ülke vergi gelirlerinin %5’i anakent belediyeleri arasında, nüfuslarıyla orantılı olarak dağıtılır.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Öz kaynaklar: Belediyelerin verdikleri hizmet karşılığı kentliden topladıkları vergiler (emlak, ilan-reklam, eğlence, temizlik vb.), aldıkları harçlar (işgal, hayvan kesim ve muayene, yapı inşaat, vb.), katılma payları (yol, kanal ve su tesisatlarının yapımı ve yenilenmesi için yapılan harcamalara katılma), kesilen cezalar ve eğer belediyenin mülkü varsa, bunların kiraları ile alınan borçlardan oluşur. Anakent belediyeleri, sınırları içinde faaliyet gösteren işyerlerinin ödedikleri vergi gelirlerinden de doğrudan pay alırlar.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ “Belediyeler Fonu”ndan alınan krediler: Devlet vergi gelirlerinin %2.5 u İller Bankası’nca denetlenen fona aktarılır. Belediyeler, bu fondan çeşitli yatırım projelerinin (belediyelerin mevcut durum haritalarının hazırlanması, imar planlarının yaptırılması, altyapının projelendirilmesi ve yapımı, vb.) yapımında ve uygulanmasında yararlanırlar. Belediyeleri bu kaynaktan yararlandırmada pek de nesnel davranılmadığı, siyasi amaçlı seçimlerin ağırlık kazandığı söylenebilir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ 2- İmar programları: İmar Yasası’nın 10. maddesi hükmüne göre; belediye, plan yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde, planı uygulamak üzere 5 yıllık imar programı hazırlar, programın belediye meclisinde görüşülmesi sırasında yatırımcı kamu kuruluşları temsilcileri görüşleri alınmak üzere hazır bulunurlar. Program kesinleştikten sonra yatırımcı kurumlara tahsis edilen alanlar varsa bir duyuru ile bunların beş yıl içinde kamulaştırmaları istenir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ -yapılacak işler sıralanmış ve öncelikleri belirlenmiş olur, -programa dayanarak baskı ve çıkar gruplarının isteklerine karşı çıkılır, toplum yararına ağırlık kazandırılır, -kent işlevlerinin gerektirdiği taşınmaz malların, zamanında ve ucuza alınması kolaylaşır, -yatırımların yıllara dağılması belediyelerin kaynakları (parasal, işgücü, donanım, vb.) çerçevesinde yapılır, halkı bilgilendirmek kolay olur.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ 3-Kamulaştırma: Kamulaştırma, kamusal kullanıma ayrılan alanların sahibinin isteği dışında satın alınması işlemidir. Bu şekilde alınan arsa satın alma amacı dışında kullanılamaz. Aksi halde mal sahibi arsasını geri talep etme hakkına sahiptir. Kamusal hizmetlere ayrılan alanlar üzerinde, alanlar kamulaştırılıncaya kadar kullanım kısıtlaması getirilir ve emlak vergisinden muaf tutulur. Beş yıllık imar programına katılmayan yerlerde, geçici inşaat izni (10 yıl süre ile) verilebilir. Bu süreden sonra yapılan kamulaştırmalarda arsa ile birlikte yapının bedeli de mülk sahibine ödenir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ 4-Arazi Düzenleme: İmar planı sınırları içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya denmektedir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ İmar Yasası’nın 18. maddesine göre alınacak düzenleme ortaklık payları (DOP), düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde % 35 iken, 03.12.2003 tarihinde kabul edilerek 17.12.2003 tarihili Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5006 sayılı “İmar Kanunu ile İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun”nun birinci maddesi ile Düzenleme Ortaklık Pay oranı %40’a yükseltilmiştir.

İMAR PLANLAMA SÜRECİ Düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tâbi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumî hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamaz.

KAYNAKÇA http://slideplayer.biz.tr/slide/2285122/ BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ…