ADLİ ÖLÜMLERDE ÖLÜ MUAYENESİ VE ÖBS DOÇ. DR. İSMAİL BİRİNCİOĞLU ADLİ TIP UZMANI KTÜ TIP FAK ADLİ TIP AD BŞK. ADLİ TIP KURUMU TRABZON GRUP BŞK. 09.02.2013-TRABZON

Doç. Dr. İsmail BİRİNCİOĞLU 1962 Vakfıkebir 1978 Vakfıkebir Lisesi 1978-1984 İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 1984-1989 Mecburi Hizmet-Zile köy-şehir Sağlık Oc.Tbb- Tokat DH Acil Tbb–Tokat Sağ. Md Yard. 1989-1992 İstanbul Pendik ve Eminönü ilçelerinde sağ. oc. tabiplikleri-Muayenehane-Özel hast-İş yeri hek 1992 Aralık Adli Tıp Kurumu Başkanlığına giriş-İstanbul 1995-2005 Adli Tıp Uzmanı-Daire Başkanlığı-İstanbul 2007-Halen KTÜ Adli Tıp AD Bşk. 2007-Halen ATK Trabzon Grup Bşk-Trabzon

Bir suça karşı cezanın takdir ve tespiti yargı organının görevidir Ancak …

Bir yargıcın ceza verebilmesi için suç ile oluşan zararı bilmesi veya söz konusu hareket ile oluşan zararın ilgisini kurması gerekir (İlliyet bağı)

İnsanda ortaya çıkan bu zararı tespit etme işi ise tıbbın konusudur Bu sebeple ADLİ TIP bilimi doğmuş ve gelişmiştir

ADLİ TIP HANGİ OLAYLARI İNCELER ? Ölümlü olaylar Yaralanmalı travmalar Cinsel saldırılar İnsan hakları ihlali ve aile içi şiddet Kişinin ruhsal durumunun belirlenmesi Kişinin olaydaki kusuru, ihmali Kimyasal, biyolojik incelemeler Sahtecilik ve benzeri işler

Canlı muayene Adli raporlar Ölü muayene Adli otopsiler Diğer incelemeler Fizik (belge-balistik) Kimya (Nark-Toks-Gıda) Biyoloji (DNA-Nesep) Trafik (Kusur tayini)

Adli hekim kimdir? Adli hekim kimdir? Adli tıp uzmanıdır …… “Adli Tıp Kurumu, şube ve Adli Tıp Anabilim Dallarının bulunduğu yerlerde resmi bilirkişi olarak adli tıp uzmanıdır" ATK Kurumu Kanunu Yüksek Öğretim Kanunu

Adli hekim kimdir? Bütün hekimler gerekli olduğu durumlarda adli hekimdirler

Bugün Ülkemizde adli tıp uzmanı ve araştırma görevlisi sayısı yaklaşık 550 olup, ağırlık üç büyük ilde toplanmıştır Adli Tıp Kurumu Başkanlığı Adli Tıp Anabilim Dalları Adli Tıp Enstitüleri (İstanbul ve Ankara) Adli Tıp Uzmanları Derneği kayıtları

CANLI MUAYENELERİ

Adli Olgu Kavramı: 1) Adli mercilerce muayene ve/veya rapor alınması için gönderilen olgular 2) Direkt sağlık kuruluşuna başvuran ancak adli nitelik taşıyan olgular İHBAR YÜKÜMLÜLÜĞÜ

İHBAR ZORUNLULUĞU TCK 280 “Görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen, durumu yetkili makamlara bildirmeyen veya bu hususta gecikme gösteren sağlık mesleği mensubu, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”

EN FAZLA KARŞILAŞILAN SORUNLAR UYGULAMADA EN FAZLA KARŞILAŞILAN SORUNLAR

1) Hasta Haklarının Gözetilmemesi: Muayene koşulları Aydınlatılmış onam Özen

2) Anamneze dayalı olarak, muayene edilmeden rapor düzenlenmesi

3) Eksik inceleme, hatalı değerlendirme, konsültasyon eksiklikleri

4) Kayıtların eksik tutulması,tıbbi belgelerin kimliklendirilmemesi ve/veya saklanmaması

5) Adli-tıbbi terimlerin bilinmemesi ve/veya yanlış kullanılması Yaşamsal tehlike Basit bir tıbbi müdahale ile giderilebilecek ölçüde basit yaralanma Ölüm sebebi Yara tanımlamaları

Yaşamsal Tehlike: Travmaya bağlı olarak kişinin ölüm riskinin ortaya çıkması durumudur Kesin tanı kriterleri olmaksızın yaşamsal tehlike varlığından söz edilemez Kendiliğinden veya tedavi ile tıbbi olarak ortadan kalkabilir Tıbbi olarak ortadan kalkmasının hukuken bir anlamı yoktur

Yaşamsal Tehlike Kriterleri: Kafatası kırıkları İlk üç servikal vertebra kırığı Kafa içi kanama, kontüzyon, laserasyon, ödem gibi travmatik değişimler İç organ yaralanmaları Büyük damar yaralanmaları Büyük damar veya iç organ yaralanması olmasa bile % 20’den fazla kan kaybına işaret eden klinik tabloya yol açan yaygın ekimoz, hematom ve laserasyonlar

Medulla spinalis lezyonu İç organ lezyonu olmasa dahi göğüs ve batın boşluğuna penetre yaralanmalar 2. derece yanık (% 20’den fazla) 3. derece yanıklar (% 10’dan fazla) Kuduz hayvan ısırığı Elektrik çarpması (Giriş ve/veya çıkış lezyonu bulunması veya vücuttan elektrik akımının geçtiğini gösteren klinik bulguların varlığı) Ağır klinik tabloya yol açan zehirlenmeler

6) Hekimin “can güvenliğinin” olmadığı durumlar

AYDINLATILMIŞ ONAM

HEKİM HASTASINI ŞU KONULARDA AYDINLATMAK DURUMUNDADIR Hastanın şimdiki sağlık durumu ve konulan tanı Önerilen tedavi yönteminin türü Amaçlanan tedavi yönteminin başarı şansı ve süresi Amaçlanan tedavi yönteminin hastanın sağlığı için arz ettiği riskler Verilen ilacın kullanılışı ve olası aksi tesirleri Hastanın önerilen tedaviyi kabul etmemesi durumunda hastalığın yaratacağı sonuçlar

TIBBİ KUSUR NE DEMEKTİR ? O günkü genel kabul görmüş tıbbi uygulama standartları çerçevesinde ortalama bilgi düzeyi,beceri,dikkat ve özene sahip bir hekimin göstermesi gereken davranış şeklinin gösterilmemesidir

Adli tıp uygulamasında; kişinin muayenesi ve tıbbi durumunun raporlandırılmasında; Uluslararası belgeler, tıbbi etik ve deontolojik kurallar ile konu ile ilgili ulusal düzenlemeler ve hukuk kuralları geçerlidir

İnsan hakları ihlalleri ile ilgili adli-tıbbi olguların muayene ve raporlandırma prosedürü ile ilgili olarak uluslararası Kabul görmüş iki belge: 1) Ölüm meydana gelmiş olgularda: MİNNESOTA OTOPSİ PROTOKOLÜ 2) Canlı olgularda: İSTANBUL PROTOKOLÜ

ÖLÜ MUAYENESİ VE OTOPSİ CMK 86-89

CMK madde 87: (1) Otopsi, Cumhuriyet savcısının huzurunda biri adli tıp, diğeri patoloji uzmanı veya diğer dallardan birisinin mensubu veya biri pratisyen iki hekim tarafından yapılır Müdafi veya vekil tarafından getirilen hekim de otopside hazır bulunabilir. Zorunluluk bulunduğunda otopsi işlemi bir hekim tarafından da yapılabilir; bu durum otopsi raporunda açıkça belirtilir

(2) Otopsi, cesedin durumu olanak verdiği taktirde, mutlaka baş, göğüs ve karnın açılmasını gerektirir. (3) Ölümünden hemen önceki hastalığında öleni tedavi etmiş olan tabibe, otopsi yapma görevi verilemez. Ancak, bu tabibin otopsi sırasında hazır bulunması ve hastalığın seyri hakkında bilgi vermesi istenebilir

(4) Gömülmüş bulunan bir ceset, incelenmesi veya otopsi yapılması için mezardan çıkarılabilir. Bu husustaki karar, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından verilir Mezardan çıkarma kararı, araştırmanın amacını tehlikeye düşürmeyecekse ve ulaşılması da zor değilse ölünün bir yakınına derhal bildirilir

(5) Yukarıdaki fıkralarda sözü edilen işlemler yapılırken,cesedin görüntüleri kayda alınır

Otopsilerde yaşanan en büyük sıkıntılardan bir tanesi, otopsiyi yapacak uzmanların otopsiden önce özellikle olayın meydana gelişi, tıbbi ve adli belgeler hakkında yeterli bilgiye sahip olamamasıdır. Bu husus yanlış veya eksik sonuçlara varılmasına yol açabilmektedir

Otopsi için gönderilen ceset ile birlikte gönderilmesi gerekenler: Olay ile ilgili bilgi, dış muayene tutanağı, Olay yeri inceleme tutanakları, görüntüler, kroki v.s. İfade tutanakları Hastane evrakı

Ceset, muhakkak surette elbiselerinden arındırılarak ölü muayenesi yapılmalı otopsi için sevk edilecekse de bu şekilde gönderilmeli, üzerinden çıkan giysiler ve eşyalar gerekli ise muhafaza altına alınmalı ilgili CS veya yetkilendirdiği kolluk kuvvetine teslim edilmelidir

Özellikle ateşli silah yaralanmasına bağlı ölümlerde; elbiseler kesilerek çıkartılmalı, kurutulmalı ve önce kağıt pakete sonra bez torbaya konularak mühürlenmelidir

Adli ölüm olgularında olay yerinin ve cesedin ayrıntılı fotoğraflarının çekilmesi son derece önemlidir

ismbir @ yahoo.com 532 355 30 27