GÖĞÜS HASTALIKLARINDA ACİLLER Dr. Gürsel ÇOK Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD, İZMİR TTD IX. Kış Okulu 13-16 Ocak 2010, Antalya

SUNUM PLANI Semptom-bulgular ve acil yaklaşım Ağır astım atağı KOAH akut alevlenmesi Yabancı cisim aspirasyonu Suda boğulma Anaflaksi RADS CO entoksikasyonu Dekompresyon hastalığı Akut dağ hastalığı ve yüksekliğe bağlı pulmoner ödem Vena Kava Süperior Sendromu

DİSPNE Acil servise başvuran hastalarda en sık görülen solunumsal semptom Ortopne Trepopne Platipne, ortodeoksi Paroksismal nokturnal dispne

DİSPNE Ne zamandan beri var? Ani mi gelişti, yavaş yavaş mı? Eşlik eden başka semptom yada bulgu var mı? Daha önce oldu mu, olduysa hangi tedaviyle düzeldi? Sürekli kullandığı ilaç var mı? Travma, yabancı cisim aspirasyonu, eşlik eden kalp yada akciğer hastalığı var mı? Yakın zamanda cerrahi girişim yapılmış mı?

AKUT DİSPNE NEDENLERİ Yeni gelişen akut dispne Astım atağı Pulmoner emboli Pnömotoraks Kardiyak(akciğer ödemi) Pnömoni ARDS Toraks travması Plevral effüzyon Atelektazi Pulmoner hemoraji Üst hava yolu obstrüksiyonu RADS Psikojenik Kronik dispne üzerine eklenen akut dispne KOAH alevlenmesi Kronik kalp hastalıkları Göğüs deformiteleri İnterstisyel akciğer hast. Tekrarlayan mikroemboliler Solunum kas hastalıkları

DİSPNE En sık görülen 4 hastalık grubu için anamnez ve FM ile %80’ine tanı konabilir. Sadece anamnez ile; Solunum hastalıklarının % 47’sine Kardiyak hastalıkların % 67’sine Tüm hastalıkların % 56’sına

APNE Apne süresince PaO2 dakikada 3-5 mmHg düşer, PaCO2 3-5 mmHg yükselir-20-30 dk’da ölüm Spontan geri dönen apne: Cheyne-Stokes, uyku apne Daha önce solunumsal hastalığı olmayan kişide apne; Üst solunum yolunun tam tıkanması Santral solunum sistemi baskılanması yada hasarı Serebral hipoksemi Acil solunum desteği sağlanmalı ve yakınlarından ayrıntılı öykü alınmalı

APNE Dilin tıkadığı hava yolu açılmalı, gerekirse aspirasyon Airway takılması ve ambu desteği Entübasyon, Trakeostomi

WHEEZİNG Astım KKY KOAH Bronşiolit Pulmoner tromboemboli Toksik gaz inhalasyonu Sarkoidozis Müköz tıkaç Yabancı cisim Endobronşiyal tümör, tüberküloz Bronşlara dıştan bası

STRİDOR Bilinç kaybına bağlı dilin hipofarinksi tıkaması Yabancı cisim Enfeksiyonlar Travma Anaflaksi Koroziv madde içimine bağlı larinks ödemi Üst hava yollarında tümör yada dıştan bası

SİYANOZ Redükte hemoglobinin 5 gr/dl’nin üzerine çıkmasıyla oluşur. Normalde  Sat:% 80’in Hb:10 gr/dl  Sat:% 70’in altına düşerse siyanoz Hb:17.5 gr/dl  Sat: % 90’ın 3 temel mekanizmayla oluşur: - Hipoksemi - Methemoglobinemi - Periferik staz

SİYANOZ Düşük PaO2 Akciğer Hastalıkları KOAH Astım P.emboli ARDS İAH Torasik deformiteler Kalp Hastalıkları Şantlı kalp hast. Akciğer ödemi Santral Sinir Sistemi Enfarkt İskemi Solunum merkezi depresyonu

SİYANOZ Normal PaO2 Normal SaO2 Düşük SaO2 Methemoglobinemi Yaygın Periferik Staz Yaygın Hipotansiyon Kan viskozitesi ↑ Kardiyak output↓ Lokal Raynaud VCSS Konjenital Hemoglobin M Edinsel İlaçlar Kimyasal maddeler

GÖĞÜS AĞRISI Plöritik tipte göğüs ağrısı Pnömoni Plörezi Pnömotoraks Pulmoner emboli Plevra tümörleri Perikardit Kosta fraktürü Dressler sendromu

GÖĞÜS AĞRISI Cilt-kas-iskelet sistemi ağrıları Tietze sendromu Zona Travma (kosta-vertebra fraktürleri) Göğüs duvarı tümörleri Göğüs duvarı enfeksiyonları

GÖĞÜS AĞRISI Retrosternal göğüs ağrısı Subdiyafragmatik nedenler MI Aort diseksiyonu GÖR, özefajit Perikardit Özefagus rüptürü Trakeobronşit Subdiyafragmatik nedenler Safra kesesi hastalıkları Gastrit Pankreatit Subdiyafragmatik abse

HEMOPTİZİ Masif hemoptizi-> Bir kerede 200 ml, günde 200-600 ml İletici hava yolları 150 ml GİS kanaması?, ÜSY’dan kanama? Göğüs servisine yatışların %11’i hemoptizi (bunların %5- 14’ü masif) Masif hemoptizide mortalite %38 Sıklıkla bronşiyal arterlerden kaynaklanır - %90 Pulmoner arterlerden %5

HEMOPTİZİ NEDENLERİ Hemoptizilerin > % 85-90’ının nedenleri: Bronşektazi, pnömoni, tüberküloz, akciğer kanseri, bronşit

HEMOPTİZİ NEDENLERİ 6-İyatrojenik 1-Enfeksiyon Hastalıkları Bronkoskopi Akciğer biyopsisi Trakeal aspirasyon Swan-Ganz kateteri Lenfanjiyografi Pulmoner anjiografi Antikoagülan, fibrinolitik tedavi 7-Alveolar Hemoraji Sendromları Vaskülitler ( Behçet Hastalığı, Wegener) Bağ dokusu hastalıkları Goodpasture sendromu İlaçlar (Dpenisilamin, amiodaron, nitrofurantoin) İdiyopatik 8-Hematolojik Bozukluklar DIC, hemofili, trombositopeni, 9-Diğer Katameniyal hemoptizi Lenfanjioleiyomiyomatozis Pnömokonyozis 9-İdiyopatik 1-Enfeksiyon Hastalıkları Tüberküloz Bronşit Pnömoni Akciğer absesi Bronşektazi Aspergilloma Kistik fibrozis Kist hidatik 2-Kardiyak Hastalıklar Mitral stenoz Sol kalp yetmezliği 3- Vasküler Hastalıklar Pulmoner emboli/infarkt, PHT Aort anevrizması-bronkovasküler fistül Arteriovenöz malformasyon 4-Maligniteler Akciğer kanseri Karsinoid tümör Metastatik tümörler 5-Travma Toraks travması Trakeovasküler fistül Yabancı cisim aspirasyonu Bronş rüptürü Yağ embolisi Bronkolitiyazis

HEMOPTİZİLİ HASTAYA YAKLAŞIM Acilen damar yolu açılmalı ve solunum pasajı sağlanmalı Başı yukarıda, kanayan tarafa yatırılmalı Yatak istirahati, oksijen Ayrıntılı öykü ve FM Rutin kan, hemogram, koagülasyon testleri Uygun kan grubuna göre kan temin edilmeli Akciğer grafisiyle kanama lokalize edilmeli (BT?) Bronkoskopiyle kanama yeri tespiti ve tedavi Fogarty kateteri

HEMOPTİZİLİ HASTAYA YAKLAŞIM Asfiksi bulguları varsa entübe edilmeli, Carlen’s tüpü Warfarin aşırı dozunda K vit Tranexamic asit (parenteral 10mg/kg) Vazopressin (başlangıçta 0.2-0.4 U/dk, kanama durursa aynı doz ile 12 saat devam) Koagulopatili hastalara taze tam kan, taze donmuş plazma Nedene yönelik tedavi (RT) Bronşiyal arter embolizasyonu, cerrahi değerlendirme

HEMOPTİZİLİ HASTAYA YAKLAŞIM

AĞIR ASTIM ATAĞI Nefes darlığı, öksürük, göğüste sıkışma hissi, wheezing gibi semptomların bir veya birkaçının progresif artış gösterdiği epizodlar Ağır atakta: konuşurken dispne, SS>30/dk, yardımcı solunum kasları kullanılır nabız>120/dk pulsus paradoksus>25 PEF<%60 PaO2<60 mmHg PaCO2>45 mmHg Solunum durması: Sessiz akciğer, paradoks solunum, bilinç bulanıklığı, bradikardi, pulsus paradoksus kaybı

AĞIR ASTIM ATAĞI Mortalite riski yüksek hastalar: 1- Daha önce yaşamı tehdit eden atak öyküsü 2- Son 1 yılda 2’den fazla acil servis-hastaneye yatış 3- Ayda 1 kutudan fazla kısa etkili β2 agonist kullanımı 4- Oral steroid kullanan, yada yeni kesmiş olan 5- Ek kardiyak hastalık 6- Psikiyatrik sorunları olan 7- Sosyoekonomik durumu kötü olan

AĞIR ASTIM ATAĞI-TEDAVİ Nazal yolla 2-4 l/dk oksijen (SaO2>%90) Spacer-aerochamber ile ilk 1 saatte 20 dk ara ile 2-4 puff kısa etkili β2 agonist (1-4 saatte tekrarlanır) Atağın ağırlığına göre aralıklı yada sürekli nebülizasyon Kısa etkili β2 agoniste 30-60 dk içinde yanıtsızsa antikolinerjik yararlı olabilir. Atağın ağırlığına göre sistemik steroid Steroid, β2 agonist, antikolinerjik ile ilk 3 saatte yanıt yoksa IV teofilin (önceden almıyorsa 6 mg/kg yükleme, 0.5 mg/kg/saat sürekli infüzyon)

AĞIR ASTIM ATAĞI-TEDAVİ Mevcut tedaviyle GD daha kötüleşen, hiperkapni gelişen, bilinci bozulan, paradoks solunum, bradikardi gelişen, siyanoz oluşanların yoğun bakımda izlenmesi gerekir. - İlave tedavi olarak IV veya SC kısa etkili β2 agonist - 1/1000 adrenalinden 0.2-0.5 ml/20 dk ara ile 1-3 kez - Magnezyum sülfat 2 g/20 dk infüzyon, Buna rağmen genel durumu bozulan, koopere, hemen entübasyon düşünülmeyen hiperkapnik hastalarda NIMV düşünülebilir. Astımda yararı sınırlı!

AĞIR ASTIM ATAĞI-IMV Tedaviye rağmen: Konfüzyon, bilinç bulanıklığı, GD’da hızlı bozulma Pulsus paradoksus kaybı SS>40/dk PaCO2>45 mmHg pH<7.25 Solunum kaslarında ciddi yorgunluk belirtileri Solunum arresti

KOAH-AKUT ALEVLENME Günlük değişikliklerden farklı olarak akut başlangıçlı, ilaç ilave etmeyi-doz artırmayı gerektiren öksürük, balgam miktarında artma ve pürülans, nefes darlığında artma ile karakterize Nefes darlığı, balgam miktarında artış ve pürülans özelliklerinden üçü varsa Tip I-ağır atak Alevlenmelerin en sık nedeni enfeksiyonlar ve hava kirliliği

KOAH-AKUT ALEVLENME Yüksek riskli grup: - USOT alan - FEV1<1 lt - Yardımcı solunum kaslarını kullanan - Paradoksal solunum yapan - Sağ kalp yetmezliği bulguları olan - Sık atak geçirme ve hastaneye yatma öyküsü olan - 65 yaşından büyük - Eşlik eden hastalığı olan - Sistemik steroid kullanan

KOAH-AKUT ALEVLENME Yoğun bakımda izlenmesi gereken grup: - Başlangıç tedavisine yanıtsız şiddetli dispne - Konfüzyon, letarji, koma - Ek oksijen yada NIMV’e rağmen; * Persistan hipoksemi PaO2<40 mmHg ve/veya * Progreyon gösteren hiperkapni (PaCO2>60 mmHg) * Progresyon gösteren asidoz (pH<7.25)

KOAH-AKUT ALEVLENME-TEDAVİ Kontrollü oksijen tedavisi Bronkodilatatör tedavi: Öncelikle inhale kısa etkili β2 agonist, yanıta göre inhale antikolinerjik, aminofilin Steroid tedavisi: 30-40 mg/gün metilprednizolon/7-10 gün Antibiyotik NIMV IMV

YABANCI CİSİM ASPİRASYONU Genellikle çocuklarda Erişkinlerde yemek yerken konuşma yada gülmeye bağlı gıda aspirasyonu, Katı madde aspirasyonuna bağlı kısmi yada tam hava yolu obstrüksiyonu, Mide içeriği yada kimyasal madde aspirasyonuna bağlı kimyasal pnömonitis

YABANCI CİSİM ASPİRASYONU Üst hava yolunun tama yakın obstrüksiyonunda ani dispne, bilinç kaybı, apne, siyanoz Bu olgulara acilen Heimlich manevrası Alt hava yolu obstrüksiyonunda rijit bronkoskopi, cerrahi

SUDA BOĞULMA Tatlı yada tuzlu suda, genellikle kaza ile, nadiren intihar yada cinayet Boğulma: Su altında kaldıktan sonra 24 saat içinde laringospazma ve/veya akciğerlere sıvı aspirasyonuna bağlı hava yolu obstrüksiyonu neticesinde asfiksi, ölüm Boğulayazma: Su altında kaldıktan sonraki 24 saati aşan dönemde kısmi veya tam iyileşme yada ölüm Başlangıçta panikle az miktarda suyun tetiklediği apne veya laringopazmla ölüm veya kuru boğulma Genellikle çok miktarda su aspirasyonuna bağlı asfiksi

SUDA BOĞULMA-FİZYOPATOLOJİ Asfiksi, anoksik ve iskemik zedelenme Aşırı sıvı yüklenmesi Akciğer hasarı Hipotermi

SUDA BOĞULMA Glasgow koma skalası<6 CPR gereksinimi Ventilatör desteği gereksinimi pH<7.00 olanlarda prognoz kötü

SUDA BOĞULMA-TEDAVİ Süratle solunum desteği, oksijen Hava yolu tıkalı ise Heimlich manevrası Isıtılmalı Servikal travma kuşkusu varsa boyun desteklenmeli Yatay konumda tutularak beyin perfüzyonu desteklenmeli Damar yolu açılmalı Kardiyak arrest varsa kalp masajı Solunum arresti varsa entübasyon, MV Monitörizasyon (Kalp, solunum, iyonlar, kan şekeri) Stabil olsa bile 12-24 saat izlem

ANAFLAKSİ Tip I aşırı duyarlılık reaksiyonu sonucu mast hücresi ve bazofil aktivasyonuyla ani gelişen, deri, solunum, KVS ve GİS’e ait semptom ve bulgularla karakterize Gıda, ilaçlar, böcek sokması, lateks, immunoterapiye bağlı ortaya çıkabilir. Enjeksiyondan 5-30 dk sonra, oral alımdan sonra 2 saat içinde Başlama zamanıyla hastalığın ciddiyeti ilişkili

ANAFLAKSİ Temel olay ani anjiyoödem ve larinks ödemi Dispne, stridor, ses kısıklığı ve seste kabalaşma Göğüste sıkışma hissi, çarpıntı, hipotansiyon Cilt döküntüsü, kaşıntı, kızarıklık Yutma güçlüğü Dil ve dudaklarda şişlik Göz bulguları Baş dönmesi Bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı Senkop, bilinç bulanıklığı, koma

ANAFLAKSİ-TEDAVİ Zamanla yarış Tedavide gerekli ilaç ve ekipman hazır bulundurulmalı Etken derhal uzaklaştırılmalı Böcek sokmasında turnike, bölgeye 1/1000 adrenalinden 0.1-0.3 ml Vital bulgular hızla değerlendirilmeli Erişkinde 0.5 mg adrenalin SC, IM, 10-15 dk ara ile 2-3 kez tekrarlanabilir. Şok, kardiyovasküler kollaps yada SC adrenaline yanıt yoksa 1/1000’lik adrenalinden 0.1 ml, 10 ml SF ile sulandırılır, 10 dk içinde IV infüzyon

ANAFLAKSİ-TEDAVİ Vasküler kollaps nedeniyle damar yolu bulunamazsa intratrakeal, sublingual adrenalin Antihistaminik kombinasyonu (H1-H2): Klorfeniramin 10- 20 mg IV yada difenilhidramin 25 - 50 mg İM/IV ve ranitidin veya simetidin IV Steroid tedavisi: 1-2mg/kg metilprednizolon (6 saatte bir tekrarlanabilir. Gerektiğinde acil hava yolu açılmalı: Airway, entübasyon, krikotiroidotomi, oksijen

ANAFLAKSİ-TEDAVİ Gerekirse CPR, trendelenburg pozisyonu Bronkospazmın tedavisi Hipotansiyon varsa damar dışına çıkan volümün yerine konması için, kolloid, kristaloid, serum fizyolojik Sistolik TA<90 mmHg ise dopamin Mutlaka uyarı kartı taşımalı

RADS Yoğun olarak irritan bir gaz, duman yada aerosolün akut inhalasyonu sonrası astım benzeri semptomlar ve bronş aşırı duyarlılığı Toluen diizosiyanat, klor, fosgen, sülfirik asit, duman, hidroklorik asit, amonyak, klorin Kriterler: - Daha önce solunumsal şikayet yok - Tek bir olay yada yoğun maruziyet sonrası - Maruziyetten sonra 24 saat içinde başlaması - Semptomların astımı taklit etmesi - SFT’de obstrüksiyon ve/veya BHR - Diğer akciğer hastalıklarının dışlanması

RADS Patogenez? Tedavi: - Steroid (Sistemik, inhaler) - β2 agonist - İpratropyum bromür, teofilin - Oksijen

CO ENTOKSİKASYONU CO, kokusuz, renksiz, tatsız bir gaz sessiz katil! Odun, kömür, gaz yağı, doğal gazın tam yanmaması sonucunda ortaya çıkar. Egzos, yangın da CO kaynağı İzmir'de kömür sobası can aldı Sobadan sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen baba ile oğlu öldü. İzmir'in Konak ilçesinde kömür sobasından sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen baba ile oğlu öldü İzmir'de soba gazından zehirlenen baba ile oğlu hayatını kaybetti İzmir'in Konak ilçesinde kömür sobasından sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen baba ile oğlu öldü. Alınan bilgiye göre, Konak ilçesi Çimentepe semti 635 Baba-oğul sobadan zehirlendi İzmir'in Konak ilçesinde kömür sobasından sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen baba ile oğlu öldü. Konak ilçesi Çimentepe semti 635 Yaşlı kadın soba gazından zehirlendi İzmir'in Boğaziçi semtinde, kömür sobasından sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen yaşlı bir kadın öldü. Soba gazı 4 can aldı Bozüyük- Çarşı Mahallesi 409. Sokak 23 numaralı evde yaşayan ………ailesinin ilköğretim öğrencisi çocukları ……….karnesini merak eden amca ………………, uzun süre çaldığı kapıyı açan olmayınca şüphelendi http://www.porttakal.com/haber-yine-karbonmonoksit-zehirlenmesi-215885.html

CO ENTOKSİKASYONU Hemoglobine afinitesi O2 ‘den 210 kat fazla (COHb) Oksijenin Hb’e bağlanmasını engeller. CO, periferde myoglobin ile birleşir COMb kasların oksijen kullanımı bozulur doku hipoksisi Laktat artışı, sitokrom inhibisyonu  metabolik asidoz

CO ENTOKSİKASYONU-KLİNİK COHb<%10 asemptomatik COHb>%10 Baş ağrısı, baş dönmesi  Bulantı, kusma  Bulanık görme  Bilinç kaybı  Konvülziyon, koma  Taşiaritmi, myokard iskemisi bulguları COHb>%60  ÖLÜM

CO ENTOKSİKASYONU-TANI Uygun öykü ve klinik tablo Kesin tanı ve izlem arter kan gazında SaO2 ölçümüyle (Pulse oksimetre ile değil!) CO-Oksimetre ile COHb düzeyi ölçülmeli, yoksa ekspiryum havasında CO ölçümü COHb (%):0.16xCO

CO ENTOKSİKASYONU-PROGNOZ İleri yaş CO maruziyet süresi Koma Tedaviye kadar geçen süre Metabolik asidoz varlığı Serumda yüksek amilaz ve aspartat aminotransferaz düzeyleri

CO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİ Olay yerinden hızla uzaklaştırılmalı, CPR ihtiyacı değerlendirilmeli, %100 oksijen COHb>%25 (Gebelerde COHb>%10) ise hiperbarik oksijen (Oda havasında COHb yarı ömrü 4-6 saat, hiperbarik ortamda 20-90 dk) tedavisi, ilk 6 saat çok önemli HBO yoksa: Entübasyon+%100 oksijen+5 cmH2O PEEP

CO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİ Hafif entoksikasyon (Güçsüzlük, bulantı, halsizlik, baş ağrısı) NBO-% 100 oksijen/4 saat süreyle Yeniden değerlendir Semptomlar devam ediyorsa HBO düşün

CO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİ Ağır entoksikasyon (Bilinç kaybı, fokal nörolojik sorunlar, konfüzyon, myokard iskemisi) %100 oksijenle 90-120 dakika HBO Semptomlar devam ederse 3-6 saat içinde HBO tekrarı

DEKOMPRESYON HASTALIĞI-VURGUN Basınçlı hava ile yapılan dalışlardan sonra görülen sistemik bir hastalık Dalarken dış basıncın artmasıyla çözünen inert gazın hızlı çıkışa bağlı yetersiz rekompresyon nedeniyle kan veya dokuda serbest kabarcıklara dönüşmesi ve atılamamasına bağlı Hava ile yapılan dalışlarda nitrojen, Karışım gaz dalışlarında - HELIOX: helyum, - TRIMIX (nitrojen/helyum/oksijen): nitrojen ve helyum

DEKOMPRESYON HASTALIĞI-VURGUN Hastalık Gelişiminde Rol Oynayan Faktörler 1- Dalınan derinlik 2- Bu derinlikte geçirilen süre 3- Hızlı çıkış 4- Dehidratasyon 5- Tekrarlanan dalışlar 6- Vücut ağırlığı 7- Su sıcaklığı 8- Daha önce vurgun öyküsü 9- Dalış sırasında yapılan efor 10- KOAH

DEKOMPRESYON HASTALIĞI-KLİNİK Deri, kas, eklem tutulumu: Tip I (Hafif) Tüm sistemlerin tutulumu: Tip II (Ağır) Kardiyopulmoner tutulum: - Nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissi - Retrosternal ağrı - Öksürük - Halsizlik - Asfiksi - Şok, ölüm Pulmoner gaz embolisi, interstisyel ödem, pulmoner HT, sağ ventrikül yüklenmesi

DEKOMPRESYON HASTALIĞI-KLİNİK Sinir sistemi tutulumu- En tehlikeli tutulum - En sık medulla spinalis (alt torakal, üst lomber) - Parestezi - Parapleji - Miksiyon ve defekasyon kusurları Daha az sıklıkta: - Refleks kayıpları - Patolojik refleksler - Kafa çifti tutulumları - Derin ve yüzeyel duyu kusurları

DEKOMPRESYON HASTALIĞI-KLİNİK Eklem tutulumu - İlk ve en iyi tanımlanmış form - Kalça, dirsek, omuz, diz - Hareket kısıtlılığı ve ağrı Deri tutulumu - Uçlarda kaşıntı - Gövdede döküntüler, mermer görünümü - Ciltaltı amfizem - Portakal kabuğu görünümü

DEKOMPRESYON HASTALIĞI-KLİNİK Diğer sistem tutulumları - Barsak enfarktüsü - GİS kanaması - Bulantı, kusma - İştahsızlık - Sensörinöral işitme kaybı - Denge bozukluğu

DEKOMPRESYON HASTALIĞI-TEDAVİ Tanı anında acilen başlayacak ve basınç odasında da devam edecek medikal tedavi Basınç odasında uygulanacak rekompresyon tedavisi Sekel kalması halinde rehabilitasyon

DEKOMPRESYON HASTALIĞI-TEDAVİ Non-rebreathing maske ile % 100 oksijen İzotonik sıvılarla sıvı replasmanı Aspirin?, steroid?, NSAI, HELIOX En kısa sürede (uçak, helikopterle) HBO merkezine sevk 1 ATM üzerinde % 100 oksijenle

HBO (BASINÇ ODASI) MERKEZLERİ Hipermer Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Şişli / İstanbul Tel : 0 212 368 84 75 www.hipermer.com.tr Hisar Intercontinental Hospital - Ümraniye / İstanbul Tel : 0 216 524 13 00 www.hisarintercontinentalhospital.com İstanbul Hiperbarik Oksijen Yara Ted. Merk.–Okmeydanı/İstanbul Tel : 0 212 222 26 67 - 0 212 222 20 www.istanbulhiperbarik.com İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp A.D. - Çapa / İstanbul Tel : 0 212 414 20 32 www.istanbul.edu/sualtihekimligi/ Mersin Sahil Güvenlik Komutanlığı Tel : 0 324 238 86 91 MED-OK Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi Tel : 0 212 635 81 29 www.med-ok.com Neoks Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - İzmir Tel : 0 232 3747222 Acil Tel: 0505 266 05 00 Oksimer Oksijen Terapi Merkezi - Avcılar / İstanbul Tel : 0 (212) 428 57 57 www.oksimerhiperbarik.com Oksimer Oksijen Terapi Merkezi - Haseki / İstanbul Tel : 0 212 632 71 71 - 632 71 51 www.oksimerhiperbarik.com Oksipol Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Kadıköy / İstanbul Tel : 0216 360 13 60 - 360 60 64 - www.oksipol.com Vatan Hastanesi - Aksaray / İstanbul Tel : 0 212 534 86 00 Hipermer Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Bahçelievler / İstanbul Tel : 0 212 644 90 31 www.hipermer.com.tr Aksaz Deniz Üs Komutanlığı - Marmaris - Muğla Tel : 0 252 421 01-02-03-04-05-06 2177 ve 2167 Baroklinik Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Samsun Tel : 0 362 238 14 45 - 228 63 34 www.baroklinik.com Bodrum Devlet Hastanesi Tel : 0 252 316 24 91 Bursa Neoks Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Bursa Tel : 0 224 233 05 00 www.neoks.com Club Likya World - Fethiye Ölüdeniz Tel : 0 252 617 02 00 - 617 04 00 Çubuklu Sualtı Kurtarma Komutanlığı - Beykoz / İstanbul Tel : 0 216 424 14 80 Deromed Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Çankaya / Ankara Tel : 0 312 425 58 61 www.deromedhiperbarik.com Fora Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Balgat / Ankara Tel : 0 312 285 58 64 www.forahiperbarik.com GATA Sualtı Hekimliği - Kadıköy / İstanbul Tel : 0 216 346 26 00'dan 2971 HBO 2001 Oksijen Terapi Merkezi - İstanbul Tel : 0 216 428 18 89-90 Hiperox Özel Ayak Sağlığı ve Zor Yara Hiperbarik Oksijen T.M..-Antalya Tel : 0 242 322 00 70 ww.hiperox.com El Mikrocerrahi ve Ortopedi Travmatoloji Hastanesi, 1418 sok, No:14 Kahramanlar İzmir. Tel: 0.232.4410121

AKUT DAĞ HASTALIĞI Kısa sürede 2500 m (8200 feet) veya daha yükseğe çıkılması sonucunda yüksekteki düşük oksijen ve hava basıncına adapte olamamaya bağlı, (Acosta hastalığı) Yüksek irtifaya çıkıldıktan sonraki ilk 12-48 saat içerisinde oluşur. Adaptasyonun (klimatizasyon) oluşmasıyla 3-7 günde geriler.

AKUT DAĞ HASTALIĞI http://priory.com/anaes/altitude.htm

AKUT DAĞ HASTALIĞI-KLİNİK Yorgunluk Efor kapasitesinde düşme Uykusuzluk, uyku kalitesinde bozulma Sabah zonklayıcı tarzda baş ağrısı ile uyanma, baş dönmesi İştahsızlık, bulantı, kusma Göğüste sıkışma ve baskı hissi Uyum gecikirse beyin ödemi, bilinç kaybı, herniasyon, koma, ölüm

AKUT DAĞ HASTALIĞI Hipoksiye bağlı sitotoksik serebral ödem, hiperperfüzyona bağlı vazojenik serebral ödem (Serebral kan akımı %25- 50 artar) Diürezde belirgin azalma Periferik ve periorbital ödem, alveoler ödem Retinal hemoraji

AKUT DAĞ HASTALIĞI Hafif: Başağrısı, iştahsızlık, kuru öksürük, idrarda azalma Orta: Ataksi, garip davranışlar, hayal görme, nefes darlığı Ağır: Akciğer ve beyin ödemi belirti ve bulguları

AKUT DAĞ HASTALIĞI-TEDAVİ Sadece baş ağrısı varsa; istirahat, analjezik Düzelmezse 300 m aşağıya indirilmeli-Primer tedavi Beyin ödemi için 8 mg deksametazon yükleme, 4x4 mg idame (hafif-orta formda yüklemeye gerek yok) Asetazolamid 250-1500 mg/gün Asetaminofen Oksijen

AKUT DAĞ HASTALIĞI-KORUNMA 2500 m’de 2-5 gün dinlenme 3000 m üzerinde günde sadece 300 m tırmanma, 1-2 gün önceden 2 x 250 -500 mg/gün asetazolamid PO, maksimum yükseklikte 48 saate kadar devam Deksametazon 4 x 4mg/gün Alkolden kaçınmalı

YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ Çok daha yükseğe daha hızlı tırmanmaya bağlı İlk belirtiler ADH’na benzer Nefes darlığı, kuru öksürük, göğüs ağrısı Ağır olgularda hemoptizi, halüsinasyon, ortopne, konfüzyon, birkaç saatte ölüm FM’de taşikardi, taşipne, ateş, hafif HT, siyanoz, bazallerde raller, pulmoner odakta ikinci ses şiddetli

YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ Akciğer grafisinde bilateral, pamuk atığı şeklinde, yamalı infiltrasyonlar Pulmoner arter çapında artış KTO normal Apeksler ve sinüsler korunmuştur. http://www.high-altitude-medicine.com/graphics/illustrations/HAPE.jpg

YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ-TEDAVİ En etkili tedavi en kısa zamanda en düşük seviyeye indirilmesidir. 300 m’lik düşüşte bile dramatik düzelme İlk birkaç saat 6-10 l/dk O2, düzelme başlarsa 2-4 l/dk Beyin ödemi varsa steroid Kalsiyum kanal blokerleri 10 mg nifedipin dilaltı, sonra 4 x 20 mg yavaş salınımlı nifedipin

YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ-TEDAVİ NIMV, büzük dudak solunumu Çok acil, hastanın aşağıya indirilemediği durumlarda portabl hiperbarik odalar Gamow ve Certec bag, portable altitude chamber (PAC) 2 psi basınç uygulaması 2000 metrelik inişin sağlayacağı yarara eşit etki yapar.

YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ-TEDAVİ

VENA KAVA SÜPERİOR SENDROMU-VKSS % 87-97’ si intratorasik malignitelere bağlı Bu malignitelerin % 65-95’i bronş karsinomu Tüm bronş karsinomlarının % 3-15’inde görülür.

VKSS-KLİNİK Dispne, baş-boyunda şişlik, öksürük, kollarda şişlik, göğüs ağrısı, baş ağrısı, baş dönmesi, senkop, mental durum değişikliği Juguler venöz dolgunluk, dilate kollateral venler, boyun ve yüzde ödem, siyanoz, pletora, kollarda ödem, nörolojik bozukluklar

VKSS-TANI Klinik Akciğer grafisi Toraks BT MR Venografi Doppler USG

VKSS-TEDAVİ Tanı konmadan kesin tedavi başlanmamalı! Nedene bağlı Oksijen, steroid, başın yükseltilmesi Radyoterapi Kemoterapi Stent Antikoagülan, trombolitik tedavi

Teşekkürler…