EMEVİ DEVLETİNİN KURULUŞU (661-750) EMEVİLER EMEVİ DEVLETİNİN KURULUŞU (661-750)
Muaviye Dönemi Muaviye bin Ebu Süfyan Hariciler ve Hz. Ali Taraftarları (Irak bölg.) Kûfe valili¤ine Mugîre b. Şube (661) Haricilerin etkisiz hale getirilmesi (663) Ziyad bin Ebih’in Küfe valiliği (670)
Fetihlerin yeniden başlaması 662 Bizans’a seferler İstanbul kuşatması (669) Dört yıl muhasara ve çok sayıda şehit Kabil, Buhara ve Semerkand’ın fethi Berberilerin İslama girmelerinin hızlanması
Hilafetten Saltanata Yezid’in veliaht tayin edilmesi Küfe valisi Muğire’nin teklifi ve yeni kargaşaya meydan vermeme mazereti Medine’de Hz. Hüseyin, Abdullah b. Zübeyr, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Ebû Bekir ve di¤er bazı önde gelen sahabeler kendisine şiddetle karşı çıkması Muaviye’nin Medine ziyareti
Yezid’in Veliahtlığının Kabülü Muaviye’nin ölümü Yezid’in saltanatı(680-683) Yezid’in Bedevi hayatı ve kendisine karşı olumsuz düşünce (Meysun Kabilesi) Muaviye’nin çabaları ve İstanbul kuşatması Şam’a getirip eğitimiyle ilgilenmesi Hz. Hüseyin ve Abdullah b. Zübeyr Medine’den Mekke’ye geçişleri
Kerbela Olayı (680) Müslim b. Akil’in Küfe’ye gönderilmesi ve faaliyetleri, vali Numan b. Beşir Ubeydullah b. Ziyad’ın Küfe valiliği ve şiddet Gelişmelerden habersiz Hz. Hüseyin ve Küfe’ye hareket Ubeydullah’ın 1000 kişi ile Küfe’ye girişi Kerbela, Ömer b. Saad ve 4000 kişilik kuvvet Hz. Hüseyin’in teklifleri ve red 10 Muharrem, 10 Ekim 680 ve büyük facia
Ömer b. Abdülaziz (717-720) Anne tarafından Hz. Ömer’in torunu Zorla halife seçilmesi Hz. Ömer dönemi ile ilgili belge toplaması Meşhur bilginlerden danışma meclisi kurması Mesleme b. Abdülmelik’i geri (İst. Kuşt) çağırması Sınır güvenliği bir kısım orduların geri çekilmesi Sınır güvenliği için seferlere devam etmesi
Ömer b. Abdülaziz Muaviye dönemi yönetim anlayışı yerine Dört Halife dönemi yönetim ve geleneklerine dönüş Saraydaki lüks eşyaları Beytülmal’e devretmesi Köle ve cariyeleri azat etmesi Hutbede sadece halife için okunan duayı tüm halk için yaptırması O güne kadar devlet yöneticilerinin haksız elde ettiklerini tespit edip asıl sahiplerine vermesi Yakınları tarafından ölümle tehdit edilmesi Önceki halifeler tarafından kendisine verilen hediye ve gayrı menkulleri Beytülmal’e devretmesi
Kişisel işleri için devlet eşyasını kullanmaması ve hazineden maaş almaması Mevali anlayışını kaldırması ve gayrı müslimlerin Müslüman olması için büyük gayret sarfetmesi Onun gayretleri ile Berberilerin Müslüman olması Horasan ve Mısır halkının kitleler halinde Müslüman olması Haricilerin faaliyetlerini durdurup biat etmeleri Hutbede Hz. Ali aleyhindeki ifadeleri kaldırması Halka zulmeden valileri görevden alması Atamalarda nesebe değil liyakate önem vermesi
Valilere hediye alma, ticaret yapma yasağı Broktarlardan şikayetçi olanları direk kendisi dinlemesi ve Cuma gününü ayırması Mevali’den cizyeyi kaldırması Valilere; tüm Müslümanların eşit olduğu uyarısında bulunması Zekât verilecek Müslümanların sayısının azalması sebebiyle artan zekât ve vergi gelirlerinin bir kısmı esirleri kurtarmak, borçlulara yardım etmek, fakir bekârları evlendirmek için kurulan fonlara aktarıldı. Hadis toplama işini başlatması Süryanice tıbbi eserleri Arapçaya tercüme ettirmesi
Emevi Devletinin Yıkılış Sebepleri İstişare, ehliyet, şura, biat sistemine dayalı hilafet sisteminin değiştirilmesi, yerine kuvvete dayalı babadan oğla geçen sisteme geçilmesi ve bunlara karşı; Şii, Zübeyri ve Harici muhalefetin Emevi hanedasını sorgulaması İslamiyetin ortadan kaldırmaya çalıştığı kabilecilik ve ayrımcılığın yeniden getirilmesi İlk dönemlerinden itibaren Arap taassubu ve Arapçılıkla diğer milletlerin küstürülmesi Emevi Hanedanı içindeki iç mücadele ve bölünme
Emeviler Hz. Ömer döneminde oluşturulan divan kurumu geliştirilmiştir. Devlet işleri vezirler aracılığıyla yürütülmüştür. Devlet yöneti idari birim olarak eyaletlere ayrılmıştır Eyaletler başken Şam’a bağlı yönetilmiştir Arapça tek resmi dil olarak kullanılmıştır İslam Tarihinde ilk altın para Abdülmelik (685-705) döneminde bastırılmıştır.
Emevi Sanatı Emeviler özellikle mimari alanda ilerleme kaydetmişlerdir. Emevilerden kalma bir çok cami, saray, kale vb. kalmıştır. Şam’daki meşhur Emeviye Camisi I. Velid (705-715) döneminde yaptırılmıştır. Kudüs’te bulunan 8 köşeli Kubbetü’s-Sahra (Ömer Camisi) Emevi mimarisinin önemli eserlerindendir. Suriye çöllerinde köşk, saray, kale gibi yapılar günümüze kadar ulaşmıştır. Lut Gölü kuzeyindeki Kuseyr Amr Köşkü Emevilerin duvar yüzeylerini boş bırakmayıp resimlerle süslemeleri
Emevilerde Askeri Yapı Mecburi Askerlik sisteminin getirilmesi Mürtezika: Maaşlı askerler olup düzenli ve sürekli askeri teşkilatı oluşturmaktaydı Mütetevvia: Gönüllülerden müteşekkil olup maaş almazlardı. Cihat için orduya katılırlardı, ganimetten pay alırlardı İlk dönemlerde sadece Araplar orduya alınırken daha sonra, Bermeki, İran ve Türk asıllı Müslümanlar da orduya alınmıştır.
Adli Yapı Fakihlerden oluşturulan kadılar; davalara ve dini meselelere bakarlardı. Hisbe Teşkilatı: Ahlaki ve asayişle ilgili durumları halleder; çarşı pazarı denetlerlerdi. Mezalim Mahkemeleri: Nüfuzlu kişilerin haksızlık yapmalarını engellemek için kurulmuş, kadıların bakmaktan aciz kaldıkları durumlarda bir üst mahkeme hüviyetini taşımaktaydılar. Halife, umum vali veya bunlara vekalet eden kadı.
İlim ve Kültür Peygamber Efendimiz döneminde başlatılan mescitlerdeki eğitime devam edildi. Büyük camilerde ders halkaları oluşturuldu. Mescitlerin yanında alim evleri, saraylar yapıldı. Okuma-yazma öğretilen mektep sayısı arttırıldı Mescitlerde genç sahabiler ders verdi. Medine, Mekke, Küfe, Basra, Dımaşk, Fustat önemli ilim merkezleri oldu Tıp ve kimya alanında tercüme faaliyetleri