Doğumu – Eğitim Süreci 21 Ocak 1921 de Filistin Yafa şehrinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Saint Joseph Kolej’inde yaptı. Felsefe öğrencisi olarak girdiği Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden 1941’de mezun oldu yılları arasında Celile’nin son Filistinli valisi olarak görev yaptı. Görevi süresince Filistinli haklarının savunucusu oldu. 21 Ocak 1921 de Filistin Yafa şehrinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Saint Joseph Kolej’inde yaptı. Felsefe öğrencisi olarak girdiği Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden 1941’de mezun oldu yılları arasında Celile’nin son Filistinli valisi olarak görev yaptı. Görevi süresince Filistinli haklarının savunucusu oldu. Filistin’in işgali üzerine ABD’ye göç etti. 1949’da İndiana ve 1951’de Harvard Üniversitelerinde felsefe alanında yüksek lisans yaptı. “Değerin metafiziği ve epistemolojisi” konulu doktora tezini 1952’de burada tamamladı. Ardından el-Ezher Üniversitesinde 3 yıl süreyle şer’i ilimler alanında eğitim gördü. 1959’da Fulbright doktora sonrası bursuyla McGill Üniversitesine giderek Yahudilik ve Hristiyanlık hakkında araştırmalar yaparken bir yandan da dersler verdi. 1961’e kadar burada çalıştı. Amerika’daki Müslüman öğrencilerin kültürel dayanışmasını sağlamak amacıyla 1963’de teşkil edilen Muslim Student Association mensublarıyla yakınlık kurarak ilmi ve fikri konularda onlara rehberlik yaptı. Filistin’in işgali üzerine ABD’ye göç etti. 1949’da İndiana ve 1951’de Harvard Üniversitelerinde felsefe alanında yüksek lisans yaptı. “Değerin metafiziği ve epistemolojisi” konulu doktora tezini 1952’de burada tamamladı. Ardından el-Ezher Üniversitesinde 3 yıl süreyle şer’i ilimler alanında eğitim gördü. 1959’da Fulbright doktora sonrası bursuyla McGill Üniversitesine giderek Yahudilik ve Hristiyanlık hakkında araştırmalar yaparken bir yandan da dersler verdi. 1961’e kadar burada çalıştı. Amerika’daki Müslüman öğrencilerin kültürel dayanışmasını sağlamak amacıyla 1963’de teşkil edilen Muslim Student Association mensublarıyla yakınlık kurarak ilmi ve fikri konularda onlara rehberlik yaptı.

Ardından Pakistan’a gitti ve orada kaldığı 2 yıl boyunca Karaçi’deki Central Institute of Islamic Research çalışmalarına katkıda bulundu. Tekrar ABD’ye dönüp Chicago Üniversitesinde misafir hoca olarak İlahiyat dersleri verdi yılları arasında Syracuse Üniversitesinde doçent olarak çalıştı ve burada İslam Araştırmaları Programını başlattı.(daha sonra evleneceği Lois Lamyâ ile burada tanıştı.) Ardından Pakistan’a gitti ve orada kaldığı 2 yıl boyunca Karaçi’deki Central Institute of Islamic Research çalışmalarına katkıda bulundu. Tekrar ABD’ye dönüp Chicago Üniversitesinde misafir hoca olarak İlahiyat dersleri verdi yılları arasında Syracuse Üniversitesinde doçent olarak çalıştı ve burada İslam Araştırmaları Programını başlattı.(daha sonra evleneceği Lois Lamyâ ile burada tanıştı.) 1968’ de din ilimleri profesörü olarak Philadelphia Temple Üniversitesine geçen Faruki; burada da İslam Araştırmaları bölümünü kurdu. 1968’ de din ilimleri profesörü olarak Philadelphia Temple Üniversitesine geçen Faruki; burada da İslam Araştırmaları bölümünü kurdu.

1972’de kurucu başkanı olduğu Association of muslim social Faruki’nin Amerikadaki teşkilatcı faaliyetlerinin ikinci önemli basamağını oluşturdu. 1972’de kurucu başkanı olduğu Association of muslim social Faruki’nin Amerikadaki teşkilatcı faaliyetlerinin ikinci önemli basamağını oluşturdu. Chicago’da kurucusu olduğu American İslamic Colllege; ölümüne kadar başında görev yapmaya devam ettiği bir kuruluştur. Bu teşebbüslerin milletler arası çaptaki diğer sonucu International ınstitute of islamic thought ‘un 1981’de kuruluşu oldu.Bu kuruluş Amerika’da büyük bir İslam Araştırmaları merkezi haline geldi. Bu enstitü özellikle “bilginin İslamileştirilmesi” yolunda araştırma programının belirlenmesinde önemli bir rolu vardır. Chicago’da kurucusu olduğu American İslamic Colllege; ölümüne kadar başında görev yapmaya devam ettiği bir kuruluştur. Bu teşebbüslerin milletler arası çaptaki diğer sonucu International ınstitute of islamic thought ‘un 1981’de kuruluşu oldu.Bu kuruluş Amerika’da büyük bir İslam Araştırmaları merkezi haline geldi. Bu enstitü özellikle “bilginin İslamileştirilmesi” yolunda araştırma programının belirlenmesinde önemli bir rolu vardır. Entelektüel faaliyetlerdeki teşkilâtçı ve aktif özelliğiyle Fârûkî Pakistan, Hindistan, Güney Afrika, Malezya, Libya, Suudi Arabistan ve Mısır’daki İslâmî araştırma kurumlarına da proje, uygulama ve danışmanlık seviyesinde önemli katkılarda bulundu. Entelektüel faaliyetlerdeki teşkilâtçı ve aktif özelliğiyle Fârûkî Pakistan, Hindistan, Güney Afrika, Malezya, Libya, Suudi Arabistan ve Mısır’daki İslâmî araştırma kurumlarına da proje, uygulama ve danışmanlık seviyesinde önemli katkılarda bulundu.

Fikri Hayatı Fikri Hayatı Fikri Hayatı  Fârûki’nin fikrî hayatının ilk dönemleri; felsefenin metafizik, bilgi teorisi ve ahlâk disiplinlerini birlikte ele alan çalışmalarla başlamıştır. Batı felsefesi konusundaki ilmî birikimine Hıristiyan teolojisi hakkındaki İncelemeleri de tamamlayıcı bir boyut eklemiştir. Bu arada İslâmî kültürle temasını yenilemek için girdiği Ezher’de önceki birikimini geleneksel İslâm ilimleriyle yenilemiş, burada üç yıl boyunca devam ettirdiği yoğun program kendi ifadesine göre âdeta yeni bir doktora çalışması olmuş, bu birikim; fikrî hayatı boyunca başka dinlere mensup ilâhiyatçılarla giriştiği diyaloglarda kendisi için büyük bir imkân teşkil etmiştir.

 Mısır, Fârûki’nin burada kaldığı dönemde Arap milliyetçiliğinin merkezi halindeydi. Bu gerilimli ortam, Fârûkî’nin hayatı boyunca üzerinde çalıştığı kavim gerçeği ve kavmiyetçilik konularına yönelmesinin temel sebebi sayılabilir. Onun Arap asıllı Müslüman bir düşünür oluşu, bu çerçevede Arapçılık (Arabism) ve Araplık (Urubah) arasında bir ayırıma gitmesi sonucunu doğurmuş ve bu ayırımı İslâm’ın temel prensipleri ışığında yorumlamaya çalışmıştır.

 Akademik çevrelerde Fârûki, mukayeseli dinler tarihi uzmanı olarak tanınır. Onun bu alanla temelde, İslâm’ın öteki dinlere üstünlüğünü ortaya koymak ve öteki din mensuplarının İslâm’a yönelttikleri eleştirileri göğüslemek amacıyla uğraştığı, dolayısıyla bu konuda yazdığı eserlerin klasik kelâm ilminin İımü’1- milel ve’n-nihal” disiplini çerçevesine oturtulabileceği anlaşılmaktadır.

 Fârûki’nin, 1980’li yıllarda çağdaş İslâm düşüncesi çevrelerinin gündemini İşgal eden “bilginin İslâmîleştirilmesi” tezini yazmıştır. “Bir tarafta geleneksel İslâmî bilgilerin, öte yanda modern din dışı ilimlerin nispetsiz ve dengesiz biçimde yer aldığı eğitim sistemi bu iki başlı yapısından kurtarılmalı ve bu iki bilgi sistemi uzlaştırılıp, bütünleştirilmelidir” deyişi, bu tezin hareket noktası olmuştur.

Bilginin İslâmîleştirilmesi için Farukî’nin öngördüğü çalışma planının beş temel şartı Modern disiplinleri öğrenmek Modern disiplinleri öğrenmek İslâmî kültür mirasına nüfuz etmek İslâmî kültür mirasına nüfuz etmek Modern bilginin her alanıyla İslâm arasında özel bir uygunluk ve uzlaşma sağlamak Modern bilginin her alanıyla İslâm arasında özel bir uygunluk ve uzlaşma sağlamak İslâmî kültür mirasıyla modern bilgi arasında verimli bir terkip için metotlar geliştirmek İslâmî kültür mirasıyla modern bilgi arasında verimli bir terkip için metotlar geliştirmek İslâm düşüncesini, ilâhî modeli icra edecek ve ona İşlerlik kazandıracak bir yörüngeye oturtmak İslâm düşüncesini, ilâhî modeli icra edecek ve ona İşlerlik kazandıracak bir yörüngeye oturtmak

Programın öncelediği bilimler şunlardır: Programın öncelediği bilimler şunlardır: YYYYöntembilim: Akıl, vahiy ve öbür kaynaklarla geliştirilmelidir. DDDDavranış Bilimleri, Toplumbilim, Antropoloji ve Psikoloji EEEEğitim (biyoloji,astronomi,tıp…) ve Siyaset Bilimleri GGGGüzel Sanatlar, Ekonomi, İdare ve İletişim Bilimleri

BİLGİNİN İSLAMİLEŞTİRİLMESİNİ SAĞLAYACAK ZORUNLU ADIMLAR 1. Modern disiplinleri öğrenmek (tahlil) 2. Disiplin araştırması 3. İslami birikimi öğrenmek(antoloji) 4. İslami birikimi öğrenmek(tahlil) 5. İslamın disiplinlerle özel ilgisinin kurulması 6. Modern disiplinin eleştirilerek değerlendirilmesi 7. İslami birikimin eleştirilerek değerlendirilmesi(durum değerlendirmesi) 8. Ümmetin belli başlı sorunlarının soruşturulması 9. İnsanlığın sorunlarının soruşturulması 10. Yapıcı tahlil ve terkip 11. Disiplinleri islami çerçeve içinde yeniden biçimlendirmek 12. İslamileştirilmiş bilginin yayılması

Faruki bazı tavsiyelerde bulunuyor: Sağlıklı bir dünya görüşü için: o Sorunun önemini kavramış, İslam’a bağlı bilginler cemiyeti kurmak o Cemiyetin buluşları için laboratuar ve dershane gibi çalışma ortamı sağlayacak üniversiteler ile ilişki kurmak o Geleneksel anlamdaki ulema ve diğer düşünürler ile ilişki kurmak o Cemiyet üyeleri için doktora sonrası için özel eğitim birimleri düzenlemek o Ayrıca her disiplin için bibliyografya hazırlamak, sistematik antolojiler düzenlemek ve uzmanlar tarafından hazırlanan araştırma makalelerini yeni elemanlara sunmak, objektif bilim çevrelerinin bilim çevrelerini aktaran seminerler düzenlemek, kitaplar yayınlamaktır

EserleriEserleri Türkçeye çevrilmiş eserleri: İslam Kültür Atlası (Zerrin ve Mustafa O.Kibaroğlu) İslam Kültür Atlası (Zerrin ve Mustafa O.Kibaroğlu) İbrahimî dinlerin diyaloğu İbrahimî dinlerin diyaloğu Bilginin İslamileştirilmesi (Fehmi Koru) Bilginin İslamileştirilmesi (Fehmi Koru) İslam ve Siyonizm (Atilla Özdür) İslam ve Siyonizm (Atilla Özdür) İslam Aydınlatıyor (Osman Tunç) İslam Aydınlatıyor (Osman Tunç) Tevhid (Dilaver Yardım) Tevhid (Dilaver Yardım) İslam İslam

VEFAT I İhanete Uğramış Bir Elçi.. Eski krallar kendilerine gönderilmiş elçileri yiğitlik ve saygınlık göstergesi olarak öldürmezler, elçiye zeval olmazdı. Fakat ne yazık ki Hıristiyan Batı, Müslüman Doğu’dan gelen elçiye ihanet edip öldürdü. İsmail Faruki ve İslam sanatları ile ilgilenen eşi Luis Lamia, 27 Mayıs 1986 yılının Ramazan ayında Pennsylvania Wyncote’daki evlerinde sahur vakti bıçaklı saldırıya uğrayarak şehid edildiler. Faruki, Filistin halkının haklılığını savunmuş ve bundan asla vazgeçmemiş, Siyonist ideolojilerini Yahudi dinindeki temellerine dayandırarak açıklamış ve Amerika’da İslam’ı anlatmayı ve yaymayı kendisine görev bilmişti. Her ne kadar Faruki şehit edilmiş olsa bile, fikirleri ve çalışmaları her zaman akıllarımıza hitap edecek ve canlı kalacaktır..

FARUKİ’DEN NASIL ÖRNEK ALABİLİRİZ?  Her zaman sistematik bir plân çerçevesinde adım adım izlenecek bir programla çalışmak;  Bilginin İslamileştirilmesi konusunda öncü bir kimlik olmak;  Hem doğuyu hem batıyı çok iyi bilmek. Kendi kaynaklarını önce özümsemek ve öte yandan özünden kopmamak;  Üniversitede İlahi verilerin, manevi verilerin, dünyada refah ahirette salâhı sağlayacak ilkelerin bir bütün olarak sunulmasını sağlamaya çalışmak;  İslam’ın etik ve estetik boyutunu yeryüzüne sunmaya çalışmak ve yaşama dahil etmek.

 Öncü bir şahsiyet olmaya çalışmak;  İlim, teşkilâtçı, organizatör ve davacı olma vasıflarının bizde bütünleşmesi;  Eylemci bir ruha sahip olmaya çalışmak;  Hem modern hem de skolastik (ortaçağ) ilimleri görmek;  Bilginin batılılaştırılması karşısında ilk önce alınması gereken tedbir kelami bir bakış açısıyla İslami epistemolojinin kaynakları yeniden gözden geçirilmek; bu yeni epistemoloji oluşturulurken geleneksel usulden ve modern metodolojiden mutlaka faydalanmak.

FARUKî’DEN SEÇME SÖZLER.. “Disiplinin İslamileştirilmesi tek bir ders kitabı ile olamaz. Müslüman zekaların zihinsel gücünü artırmak için pek çok ders kitabının yeniden yazılmasına ihtiyaç vardır.” “Disiplinin İslamileştirilmesi tek bir ders kitabı ile olamaz. Müslüman zekaların zihinsel gücünü artırmak için pek çok ders kitabının yeniden yazılmasına ihtiyaç vardır.” “Disiplinlerin nihai gayesi usulü ve ilk eldeki hedefleri eleştirel açıdan irtibatlandırılmalıdır.” “Disiplinlerin nihai gayesi usulü ve ilk eldeki hedefleri eleştirel açıdan irtibatlandırılmalıdır.” “Hiçbir akademisyen disiplindeki çalışmasını fildişi kuleden boş bir merak olarak, ümmetin var oluşsal gerçeklerinden uzak bir biçimde yürütmemelidir.” “Hiçbir akademisyen disiplindeki çalışmasını fildişi kuleden boş bir merak olarak, ümmetin var oluşsal gerçeklerinden uzak bir biçimde yürütmemelidir.” “Kendi medeniyetini öğrenen şahısta kendine güven ve kişilik duygusu tam olarak gelişir. Böylece kişi başka, üstün kültürlere karşı aşağılık kompleksine kapılmaz. Kendisini rahatça ifade edebilir.” “Kendi medeniyetini öğrenen şahısta kendine güven ve kişilik duygusu tam olarak gelişir. Böylece kişi başka, üstün kültürlere karşı aşağılık kompleksine kapılmaz. Kendisini rahatça ifade edebilir.”

Yolumuz uzun ve hayli de yaman. Bu asıl yolda yürüyen bütün davetçilere gönülden selam olsun. Vel hamdu; lillah.. إ س م ا ع ي ل ر ا ج ى ا ل ف ا ر و ق ي

KAYNAKÇA KAYNAKÇA  Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 12, İstanbul  Tevhid, İsmail R. Farukî, İnsan yayınları, İstanbul 1987  “ “ hilal tv/ you tube/ biyografi Mustafa Özcan (gazeteci-yazar)  İslam Kültür Atlası, İsmail el- Faruki- Luis Lâmia el- Faruki, İnklâb yayınları, Fatih,İstanbul- Yrd. Doç. Dr. Enver Uysal- Hacı Yusuf Aydın, T.C.Uludağ Üniv. İlahiyat Fakültesi Bitirme Tezi “BİLGİNİN İSLAMİLEŞTİRİLMESİ, FARUKİ ÖRNEĞİ VE ELEŞTİRİSİ”, Bursa  (Prof. Dr. İsmâil Râci el-FARUKÎ -İlhan KUTLUER)