Ünite 4: Bilgisayar Ağları İşletme Bölümü GÜZ 2010-11 Ünite 4: Bilgisayar Ağları

Anahtar kavramlar Bilgisayar ağları, İletim yöntemi, Ağ işletim sistemi, Geniş Alan Ağı, İnternet , Bakır kablo, Fiber optik kablo, Kablosuz iletişim, Radyo dalgalarıyla, Kızılötesi Ağ tepolojisi Ethernet

Giriş Bilgisayar ağı birbirlerine bağlı ve birbirleri arasında metin, ses, sabit ve hareketli görüntü aktarımı yapabilen bilgisayarların oluşturduğu yapıdır. Ağlar sadece bilgisayarlardan oluşmaz, yazıcı tarayıcı gibi birimlerde ağlarda mevcuttur. Bilgisayar kaynağı bilgisayara bağlı olan ve kullanıcıların kullandığı kapasiteyi tanımlar. Bilgisayarın bilgi işlemindeki hızı, disk kapasitesi, yazıcı ve tarayıcı gibi terimler birer bilgisayar kaynağıdır. Herhangi bir kaynağı kendi üzerinden ağ kullanıcılarının kullanımına açan cihaza ağ kaynağı sağlayıcısı denir.

Bilgisayar Ağının Temel Öğeleri İletim ortamı İletim Yöntemi Arayüz donanımı Ağdaki diğer birimlerle bağlantı kuracak yazılım

İletim ortamı (1) Kablolu (2) Kablosuz (3) Hava Kablolu Bükümlü ikili (Twisted Pair) Bakır (Coaxial Cable) Fiber optik kablolar Kablosuz Kızıl ötesi (Infrared signal) Radyo dalgaları sinyali (radio frequency signals) Bluetooth Mikrodalga (Microwaves) Wi-Fi (Wireless-fidelity) Hava

İletim ortamı Metal kablolar: (Bükümlü ikili kablolar) 100 metre içerisinde etkili olan bakır bir kablo çeşitidir. En kolay bulunabilecek iletim ortamıdır. Daha çok bilgisayar, internet ve telefon bağlantıları için kullanılır. Veri transfer oranı 1 Kbps dir.

İletim ortamı Metal kablolar: (Bakır kablolar) 100 metre içerisinde etkili bir şekilde elektrik-sinyalleri ile çalışır. Bu sinyaller Arayüz sayeside elektrik’den sinyale dönüşür. Daha çok TV’ler için kullanılır. Veri transfer oranı 10 Mbps dir. 24 anlık çağrı yapılabilir.

İletim ortamı Fiber optik kablolar Bakır kablo’dan daha fazla veri taşır. Bakır kablo’dan çok daha pahalıdır. Veri transfer oranı 1 Gbps dir. İnce Cam tellerden yapıldığı için kalite içerir. Işık sinyallerinin elektrik sinyallerine dönüşümüyle veriler iletilir Şehirler arası telefon ve internet bağlantılarında kullanılır. 43,384 anlık çağrı yapılabilir

İletim Yöntemleri Elektrik sinyalleri Işık sinyalleri Radyo dalgaları Mikro dalgaları

İletim Yöntemi Ortam üzeriden bir bilgisayardan diğerine nasıl mesaj gönderdiğimizdir Örneğin, ortam olarak metal kablolar seçilirse, bilgisayarlar metal kablolarla birbirine bağlanır ve elektrik sinyalleri iletim yöntemi olarak kullanılır. Fiber optik kablolar içinden ışık geçebilen cam gibi malzemelerden üretilen kablolardır. Hava yani boşluk ortamında kızıl ötesi ışınlar radyo ve mikro dalgaları kullanılır.

İletim Yöntemleri-Kablosuz Kızıl ötesi teknolojisi (Infrared signal) Veriyi ışık yardımı ile taşır Alıcı ve verici yüzler birbirine bakarak sinyal alabilirler Veri transfer oranı 4 Mbps dir Kızıl ötesi veri kurulumu (IrDa) sayesinde iletişim olmaktadır 100 ayak kare alan içerisinde çalışır.

İletim Yöntemleri Radyo dalgaları sinyali (radio frequency signals) Yerel alan ağları içerisinde kablosuz bir şekilde radyo teknolojisi sayesinde çalışır Radyo sinyalleri uzun mesafeli (şehirler arası), ayni zamanda kısa mesafeli, yani bina içerisinde de çalışır. Radyo sinyalleri elektrik’e karşı hassas olduğu içn çok ses çıkarır. Veri transfer oranı 64 Kbps ile 720 Kbps arasıdır

İletim Yöntemleri Mavidiş (Bluetooth) Her iki birimde (Bluetooth ve diğer alıcı) kendisini tanıtıcı cihaz numarası vardır. Bağlantı ancak onaylanırsa gerçekleşir. Birimlerin Karşılıklı olması gerekmez. Veri transfer oranı 1 Mbps dir 30 ayak kare alan içerisinde birbirlerini bulurlar Radyo dalgaları kullanılan bir teknolojidir

İletim Yöntemleri Mikrodalga (Microwaves) Yüksek radyo frekanslarıdırlar. Çok uzak mesafeli telefon konuşmalarının gerçekleşmesine yardımcı olurlar. Bu dalgalar dogru yayılma özelliğine sahiptirler. Mikrodalga istasiyonlar 30 mil uzaklıkta inşa edilirlerdir

İletim Yöntemleri Wi-Fi (Wireless-fidelity) Merkezi sunucuyu veya iletim noktasını kullanır. Çok uzak mesafeli sinyallerin gerçekleşmesine yardımcı olurlar. Güvenilirdir. Mevcut sistemle uyum içerisinde çalışır Veri taşıma hızı 11 Mbps dir.

Ağ işletim sistemi (network operating system) (NOS) Bir bilgisayardan diğerine mesaj gidebilmesi için her iki bilgisayar üzerinde de çalışan bir yazılıma gerksinim vardır. Bu yazılıma Ağ işletim sistemi denir. Kullanıcı bu sayede ağdaki diğer bilgisayarların kaynaklarına ulaşabilir Bu ağ içerisinde yazıcı veya tarayıcı varsa rahatlıklada bu birimlerden yararlanabilir

Dosya sunucusu (File server) Dosya sunucuları ağdaki kullanıcılara ihtiyaç duydukları kaynakları sağlamakla görevlidir. Genellikle diğerlerine göre daha hızlı ve daha geniş kapasiteli bilgisayarlardır. Geniş kapasite Yüksek hız Geniş sabit disk Ağ işletim sistemi (NOS) Özel yazılımlar

Yerel Alan Ağı (YYA) (Local Area network) Bilgisayar ağları içerdikleri bilgisayarların büyüklüklerine, kapladıkları coğrafi alana göre değişik isimler alırlar. Bir işyerinde, bilgisayar laboratuvarında, binada, kampuste bulunan bilgisayarların oluşturduğu ağa yerel alan ağı denir. yerel alan ağı dar bir coğrafi bölgeye yayılmış olanıdır.

Geniş Alan Ağı (GAY) (Wide Area network) Geniş bir alan yayılmış ve birçok yerel ağı içeren yapıya denir. Bir şehirde, bir ülkede ve bir kıtadaki bilgisayarların oluşturdukları ağa geniş alan ağı denir. Bir ağın diğeri ile fiziksel olarak bağlandığı noktalaradaki cihazlara yönlendiriciler denir. Bunların görevleri mesajların bir ağdan diğerine gitmesini sağlamaktır. (speed 2.5 gigabits) En büyük geniş alan ağı internetdir. Bir geniş alan ağında omurga (backbone) denen Ve bütün haberleşmenin toplandığı Merkez bulunur.

Geniş Alan Ağı (GAY) (Wide Area network) Yönlendiriciler modems routers switches Network Interface Cards computers Veriyi sinyale çevirir Veriyi analog’dan digitale çevirir Yandakilerin hepsi birer yönlendiricidir Routers (GAA)– iki ve daha fazla YAA ve GAA’yı bağlar En iyi veri yolunu seçer YAA’da genellikle switch türü kullanılır.

Ağ topolojisi Bilgisayarlar birbirlerine çok değişik şekillerde bağlanırlar. Benzedikleri geometrik şekillere göre sınıflandırılırlar. yıldız, otobüs ve halka topolojileri olarak genelde üç ana sınıfta incelenir. Hızları, 10, 100 ve 1000 Mbps civarındadır. 21 /47

Ağ topolojisi (LAN Topologies) Ağ topolojisi yerel alan ağının fiziksel planlanmasıdır ve şeklidir. Bu tip ağların şekilsel planlaması sisteme ayni anda giren birçok kullanıcının oluşturduğu problemden dolayıdır. Bu probleme ‘‘contention’’ (veri hatası) denir. Bir çok kullanıcının ayni anda kullanması sebebiyle Donma yada veri hatası oluşur- Yıldız (star), Bus (otobüs), ring (halka) seklindedirler. Bus (veri yolu) topoloji Halka topoloji Star topoloji Zincir sistemi yani omurga mevcuttur. Her bilgisayar tek kablo’ya bağlıdır. ‘Contention’ yani veri hatası problemini çözer. Sisteme bilgisayar bağlamak çok zordur. Hub (ağ göbeği) cihazı gelen mesajı bir uçtan diğerine aktarmaya yarar. Merkezi çekirdek ve kablo sistemi mevcuttur. Sisteme kolaylıkla bilgisayar eklenebilinir. İlgili problemi kolaylıkla çözebilir Tüm bilgisayarlar bir halka etrafında bağlıdırlar. Özel bir veri birimi olan kart yada ağ anahtarı (token) halka üzerinde fonksiyoneldir. Bilgisayarlar yalınızca veriyi ilgili kart işlem yaparsa gönderebilir. 22 /47

Neden Bilgisayar ağlarına ihtiyaç duyuluyor? Paylaşımı daha fazla artırma. Bilgi alış-verişinin çoğaltmasını sağlama. Kişisel bilgisayarlarla beraber teknolojinin gelişmesi ile ağların önemi daha da ön plana çıktı. Kişisel bilgisayarların güç ve kapasitesinin artması.

Bilgisayar Ağlarının avantajları? Fiyat’ın düşmesi Performans’ın korunması Güvenilirliğin artması Eklenebilir kaynaklar oluşması İşlem gücünün artırılması Bilgi Paylaşımını artırma

Ağ Yöneticisi (Network administrators) Görevleri Yükleme Bakım Destekleme Kullanıcılara yardım Sistem’den kaynaklı problemleri çözme

Teşekkürler