T.C. B A Ş B A K A N L I K H A Z İ N E M Ü S T E Ş A R L I Ğ I T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 1 T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı BİREYSEL KATILIM SERMAYESİ SİSTEMİ ( Melek Yatırımcılık) Hazine Müsteşarlığı Mali Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürlüğü
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 2 Sunum Planı KOBİ’lerin Ekonomi İçin Önemi Girişimcilerin İhtiyacı İş Meleğinin Tanımı Gelişmiş Ülkelerde Melek Yatırımcılık Türkiye’de Melek Yatırımcılık Bireysel Katılım Sermayesi (BKS) Sisteminin Amacı Kimler Lisanslı Melek Yatırımcı Olabilir Vergi Desteği İş Meleği Ağları Melek Yatırımcı Lisansına Getirilen Ayrıcalıklar BKS Sisteminin İşleyişi Soru ve Cevaplar
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 3 KOBİ’lerin Ekonomi İçin Önemi OECD’nin Verilerine Göre KOBİ’ler Tüm Ülkeler İçin En Önemli Ekonomik Birim Türkiye Afrika- Alt Sahra Avrupa Latin Amerika ve Karayipler Ortadoğu ve Kuzey Afrika AsyaABD* Firma Büyüklüğü %%%% KOBİ99.890,888,983,998,789,499,7 - Mikro ve Küçük 99.2 (97,2)56,558,548,089,762,299,1 - Orta0.834,330,435,99,027,20,6 Büyük0.29,211,116,12,110,60,3 *ABD’de 500 kişiye kadar istihdam eden işletmeler KOBİ sayılıyor. Mikro işletmelerin payı %93,5
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 4 Yeni Kuşak Girişimcilik Ekosisteminde En Çok Neye İhtiyaç Duymaktadır? ** ** Global denetim ve danışmanlık şirketi EY tarafından “Yeni Kuşağı Kaybetmemek” (Avoiding a Lost Generation) raporunda yer alan ve çeşitli ülkelerinden genç girişimci ile yapılan anket. %73 Finansal kaynaklar %66 Eğitim %51 Daha destekleyici girişimcilik kültürü
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 5 FİNANSMAN KAYNAKLARI Varlığa Dayalı Finansman Borç Temelli Finansman Hibrid Finansman Özkaynağa Dayalı Finansman Düşük RiskYüksek Risk
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 6 BKS Sistemi – Melek Yatırımcıların Rolü / 20 Devlet ve Üniversiteler Aile ve Yakın Dostlar Melek Yatırımcılar Girişim Sermayesi Şirket Birleşmeleri, Yatırım Fonları, Bankalar Başlangıç Firması Finansman Döngüsü Çekirdek Sermaye Başlangıç Sermayesi Erken Aşama/Geçiş Sermayesi Köprü Sermayesi Finansal Getiri Hisselerin halka açılması Zaman/evre 1-3 yıl2-3 yıl 2-5 yıl5 yıl-
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 7 Melek Yatırımlarla Desteklenen Şirketler Alexander Graham Bell, 1874 yılında iş meleklerinden finansman sağlayarak Bell Telephone’u icat etmiştir yılında 5 iş meleği Henry Ford’a $40.000’lık yardımda bulunmuş ve otomotiv sanayi ortaya çıkmıştır yılında bir iş meleği Apple Computer’a $91.000’lık yatırımda bulunmuştur yılında bir iş meleği Body Shop marketler zincirinin kuruluşunu finanse etmiştir. Microsoft, Amazon, Google, Yahoo, Apple, Intel, Oracle, Coffee Republic, DHL, Skype The Mining Company, Go2Net, Firefly gibi pek çok şirket iş meleklerinin finansman imkanlarından, uzmanlık ve deneyimlerinden yararlanmıştır.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 8 İŞ MELEĞİ TANIMI Melek Yatırımcı Terimi İlk kez 1900’lerin başlarında Broadway yapımlarındaki zengin yatırımcıları tarif etmek için kullanılmıştır. İş Meleği Terimi İlk kez 1970’lerde kullanılmıştır. Günümüz Melek yatırımcı henüz yolun başında olan startuplara yatırım yapan, işletmelerin büyümeleri ve gelişmeleri için sermaye sağlayan ve bilgi- deneyimlerini girişimcilere aktaran kişileri ifade etmektedir.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 9 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE MELEK YATIRIMCILIK (Avrupa) AVRUPA MELEK YATIRIRIMCILIK TUTARI 5,5 Milyar Euro 2012 YILINA GÖRE %8,7lik BÜYÜME 2012 MELEK YATIRIMCI İŞLEM SAYISI 33, MELEK YATIRIMCI SAYISI 271,000
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 10 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE MELEK YATIRIMCILIK (Avrupa) Birleşik Krallık 535 şirkete yapılan 84,4 milyon Euro’luk yatırım ile lider ülkedir. İspanya 57,6 milyon Euro’luk yatırım tutarı ile ikinci ülkedir. Rusya 41,8 milyon Euro yatırım ile üçüncü ülkedir.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 11 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE MELEK YATIRIMCILIK (ABD) ABD, 2013 yılı için, yıllık ortalama 24,8 milyar Dolar tutarında yatırım hacmi ile dünyanın en gelişmiş bireysel katılım sermayesi piyasasına sahiptir. ABD’de melek yatırımcı sayısı ve bu melek yatırımcılar yeni istihdam oluşturmuştur. ABD’de her sene yeni şirket kurulmaktadır ve bunların yaklaşık ’ini melek yatırımcılar tarafından yatırım yapılan şirketler oluşturmaktadır.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 12 TÜRKİYE’DE MELEK YATIRIMCILIK Ülkemizde EBAN 2014 verilerine göre 450 adet Melek yatırımcı bulunmaktadır. Uygulama dönemi içerisinde yani 15 Şubat 2013 tarihinden günümüze kadar 258 Bireysel Katılım Yatırımcısına Hazine Müsteşarlığı tarafından lisans verilmiştir. Sistemimize kayıtlı ve kayıtlı olmayan melek yatırımcılarımızın toplam yatırım tutarı 14,7 Milyon Euro (Yaklaşık olarak 40 Milyon TL) ’dur. Bunlardan yaklaşık 3 Milyon TL tutarındakiler Bireysel Katılım Sermayesi sistemi ile geçekleşmiştir ve vergi indiriminden yararlanacaktır. Lisanslı melek yatırımcılarımızın ortalama yatırım tutarı kişi başına 285,000 TL’dir.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 13 BİREYSEL KATILIM SERMAYESİ SİSTEMİNİN AMACI Finansmana erişim sıkıntısı çeken erken aşama şirketler için yeni bir finansal enstrüman oluşturulması Bu piyasada belirli bir davranış kültürünün ve etik kuralların hakim kılınması ve profesyonelliğin artırılması BKS’nin kurumsallaştırılarak girişimcilerin güven duyacağı bir finans piyasası haline getirilmesi BKS yatırımlarının devlet destekleri ile cazip hale getirilmesi
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 14 Yüksek Gelir veya Servete Sahip Yatırımcı 2 takvim yılı için yıllık gayrisafi geliri TL ve üzerinde olan, veya Her türlü menkul ve gayrimenkul varlıklarından oluşan kişisel servetin toplam değeri TL ve üzerinde olan yatırımcıları ifade eder. KİMLER LİSANSLI MELEK YATIRIMCI OLABİLİR
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 15 KİMLER LİSANSLI MELEK YATIRIMCI OLABİLİR Tecrübeli Yatırımcı Fon veya portföy yöneticisi olarak ya da KOBİ finansmanı, proje finansmanı veya kurumsal finansman alanlarında veya girişim sermayesi şirketlerinde müdür veya dengi bir pozisyonda ya da daha üst bir pozisyonda en az 2 yıl iş tecrübesine sahip veya, Son 5 yıl içinde en az 2 yıl, yıllık cirosu en az TL olan bir şirkette genel müdür yardımcısı veya dengi bir pozisyonda ya da daha üst bir pozisyonda çalışan veya, BKY ağlarının birine en az 1 yıl süreyle üyeliği bulunan ve müracaat sırasında halka açık olmayan en az 3 şirkette ortak olan veya, Yurt içi kuluçka merkezlerinde ya da teknoloji geliştirme merkezlerinde başlangıç veya büyüme aşamasındaki en az 3 şirketin her birine en az TL sermaye koyan veya,
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 16 VERGİ DESTEĞİ BKY‘ler hesapladıkları hisse tutarlarının %75’ini, hisselerin elde edildiği dönemde yıllık gelir vergisi matrahlarından indirebilirler. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından belirlenmiş programlar kapsamında, vergi desteği için Müsteşarlığa başvurulan tarihten itibaren projesi son 5 yıl içinde desteklenmiş girişim şirketlerine iştirak sağlayan BKY’ler için vergi desteği oranı %100 olarak uygulanır.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 17 MELEK YATIRIMCI LİSANSINA GETİRİLEN AYRICALIKLAR Ortak yatırım fonu ile üst fon yönetimi melek yatırımcıların yatırım yapacağı işletmelere iş meleklerinin işletmelere koyacağı sermaye tutarından fazla olmamak kaydıyla eş sermaye desteği sağlanması söz konusu olacaktır. Borsa İstanbul A.Ş. yapısı altında ‘‘halka açılmadan pay alımı-satımı yapmak amacıyla şirketler ile yatırımcıları bir araya getiren web tabanlı ve üyelik bazlı bir platform’’ olan Özel Pazar faaliyete girmiştir. Özel Pazara yatırımcı olarak üye olarak Lisanslı Melek Yatırımcılar da kabul edilmektedir. SPK’nın GSYF tebliğinde Nitelikli yatırımcı olarak bireysel katılım yatırımcısı lisansına sahip kişiler de tanımlanmış olup girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapmaları imkanı sağlanmıştır.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 18 İŞ MELEĞİ AĞLARI Sistemin önemli unsurlarından olan iş meleği ağları Müsteşarlığımızca akredite edilmektedir. Melek yatırımcıların ve girişimcilerin buluşmalarına aracılık etmekte melek yatırımcılar ile girişimcilere eğitim olanakları sunmaktadırlar. Melek yatırımcıların yatırımlardan çıkışlarında önemli network hizmetleri sunmaktadır. Avrupa’da iş meleği ağı sayısı son on yılda %27 artış göstermiştir ve 2013 verilerine göre aktif olan melek yatırımcı ağı sayısı 468’e yükselmiştir. Ülkemizde 10 adet melek yatırımcı ağı bulunmaktadır. Bunlardan 6 tanesi müsteşarlığımız tarafından akredite edilmiş melek yatırımcı ağlarıdır.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 19 BKS SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Slide 20 Soru ve Cevaplar Soru, öneri ve görüşlerinizi adresine