Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi Bodrum Ticaret Odası 17 Ağustos 2010

Mevcut Durum  Bölgede ihracata yönelik özel ve ticari yat imalatı 70’li yılların başında başlamıştır.  Çeyrek asır sonra, 2000’li yıllarda bölgenin SİT alanı ilan edilmesiyle bir çok yapısal kısıtlama getirilmiştir.  Bu durum planlama eksikliklerine ve çarpık yapılaşmaya neden olmuştur. 2Bodrum Ticaret Odası

Mevcut Durum Özellikle küçük ve orta ölçekte üretim yapan aile şirketi yapısındaki işletmelerde, ahşap ustalı ğ ı ile ön plana çıkan ve usta çırak ilişkisi ile geçmişten gelen bir yapı tekni ğ i kullanılmaktadır. Geleneksel yöntemler günümüz teknolojisi ile entegre edilerek üretim yapılmakta. 3Bodrum Ticaret Odası

Sektör Bilgisi İmalatçı İşletmeler YerÜretimÇekek Yeri Üretim ve Çekek Yeri Toplam İçmeler Tavşanburnu Gümbet010 1 Ortakent100 1 Yalıkavak103 4 Yalıçiftlik001 1 Turgut Reis001 1 Total Bodrum Ticaret Odası

Bodrum Yat İmalatı Sektörünün Sorunları  Yasa ve Mevzuat – Yat üreticileri AB kriterleri ve Denizcilik Müsteşarlı ğ ının “Tersane, Tekne İ mal ve Çekek Yerlerine İ şletme İ zni Verilmesine İ lişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” e uygun olarak işletme izinleri almak zorundadırlar.  tarihine kadar kısmı işletme izin belgesi  tarihine kadar işletme izin belgesi  Üretim Faktörleri – Bölge ve imalathaneler plansız gelişmiştir  Denize ulaşım kısıtlı  Alt ve üst yapı eksiklikleri mevcut  Çalışma koşulları iş sa ğ lı ğ ı ve güvenli ğ i şartlarına uygun de ğ ildir  Yangınlara karşı güvenlik önlemleri yoktur  Yan sanayi yeterince gelişmemiş  Ar-ge çalışmaları yürütülmedi ğ i için sektörün rekabet gücü risk altındadır  Ara eleman sıkıntısı mevcuttur  İ şletmeler aile şirketleridir – kurumsallaşma kısıtlıdır 5Bodrum Ticaret Odası

Viareggio, İ TALYA İ çmeler, BODRUM 6Bodrum Ticaret Odası

7

8

9

İçmeler ve Tavşanburnu Son Durum  Bodrum 1/1000 imar planları Muğla Koruma Kurulunda, onay beklenmektedir.  İçmeler Mevkii Doğal Sit İrdeleme Çalışmaları devam etmektedir. (2.ci derece SİT)  Tavşanburnu SİT durumu henüz netleşmediği için “İçmeler Mevkii Yat İmalatı Turizm Alanları” plan kararına Tavşanburnu alınmamıştır. (1.ci derece SİT)  Yalı Beldesi 1/5000 ve 1/1000 planlarının yapılması için bakanlıktan onay alınmıştır. İhale planlama evrakları hazırlanmaktadır. 10Bodrum Ticaret Odası

Dünyadan Kesitler  Çin şimdiden 30 metre üstü super yat imalatçıları arasında ilk 10’a girmiştir.  Çin yat pazarı 2005 yılında hız kazanarak önümüzdeki 10 yılda 103 milyar Dolar’a ulaşması beklenmektedir. Çin - Shanghai 11Bodrum Ticaret Odası

Dünyadan Kesitler İnşa edilen Yat ve Gezi Kasabası  Yat İnşa Merkezi – 7 km2  Yat İnşa  Yat Araştırma ve Eğitim Enstitüsü  Yat Teknoloji ve Ürün Test Merkezi  Yat Aksesuarları Ticaret Merkezi – 4.3 km2  Turizm – 18.5 km2 Çin - Zhuai 12Bodrum Ticaret Odası

Dünyadan Kesitler P O R T O M O N T E N E G R O 13Bodrum Ticaret Odası

Dünyadan Kesitler Bay of Kotor’s Bijela shipyard - Karada ğ 14Bodrum Ticaret Odası

Dünyadan Kesitler Bay of Kotor’s Bijela shipyard - Karada ğ 15Bodrum Ticaret Odası

16 Kıyıların uzunlu ğ u Tekne başına düşen kişi Yat ve tekne imalatçısı Motor imalatçısı İ stihdam edilen işgücü Marina ve yat limanı Ba ğ lama ve çekek yeri Tekne ve yat sayısı ABD km İ ngiltere km İ talya9.226 km Hollanda451 km İ sveç3.218 km Fransa5.700 km Almanya3.624 km bilinmiyor Yunanistan km Türkiye8.333 km * TÜRK YAT VE TEKNE ENDÜSTR İ S İ RAPORU-2010 Türkiye İle Sektörde Söz Sahibi Ülkelerin Karşılaştırılması (ICOMIA istatistikleri)

Ülkeler Bazında Yat İnşa Verileri 2008 ÜlkeProje sayısıToplam boy(m) 2007 Sıra No 1 İ talya ABD Hollanda Almanya Tayvan İ ngiltere Türkiye Avustralya Çin Yeni Zelanda *Uluslar arası Denizcilik Endüstrisi Dernekleri Verileri (ICOMIA) 17Bodrum Ticaret Odası

Bakım Onarım  Akdeniz çana ğ ında mevcut 850,000 civarı yat bulunmaktadır.  Türkiye’nin yat kapasitesi karada ve denizde yaklaşık 13,000 yat  Bodrum – Antalya rotasında yat ba ğ lama kapasitesi 8060’dir* (Bodrum İ şletme ve Yatırım Belgeli Yat Limanları kapasitesi1644)  Önümüzdeki 10 yıl içerisine en çok büyüyecek sektörlerden birisi  Hedef: bin yat. Yılda 32 milyon kişi yat veya gezinti teknelerinden yararlanmaktadır. Mevcut Yerel Kapasite* Yat İ şletme Sayısı: 290 Günlük Gezi Kooperatif Sayısı: 9 Kooperatiflere Ba ğ lı Tekne Sayısı: 173 Mevcut Yerel Kapasite* Yat İ şletme Sayısı: 290 Günlük Gezi Kooperatif Sayısı: 9 Kooperatiflere Ba ğ lı Tekne Sayısı: 173 *Deniz Ticaret Odası – 2008 Deniz Sektörü Raporu *Deniz Ticaret Odası Bodrum Şubesi Verileri Deniz Turizmi Turizm girdilerinde 25% paya sahiptir. 18Bodrum Ticaret Odası

Dünyadaki Gelişmeler  Dünyada hükümetler ve yerel yönetimler yat imalatına büyük destek vermektedir. Devletin katkısı olmadan dünya ile rekabet etmek mümkün de ğ ildir.  Yat imalatı pazarı büyümektedir.  Pazara yeni ve güçlü rakipler girmektedir.  Türkiye’den daha ucuz iş gücü olan ülkeler pazara girmektedir.  Sektör’de inovasyon ve araştırma geliştirme konusunda yatırımlar yapılmaktadır.  Standart ve sertifikasyon ile mevcut ülkeler pazarlarını korumaya çalışmaktadır. AB ve ABD gibi pazarlara giriş zorlaşmaktadır. 19Bodrum Ticaret Odası

Bodrum Yat İmalatı için İş Kümesi  “Bodrum Yat İ malatı İ ş Kümesi için Yol Haritası” faaliyetlerine Mart 2007’de başlayarak 2009 yılının Mart ayında tamamlanan T.C.Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlı ğ ı tarafından yürütülen “Ulusal Kümelenme Politikasının Geliştirilmesi Projesi” kapsamında hazırlanmıştır.  Bodrum Yat İ malatı İ ş Kümesi için Yol Haritası hazırlanan 10 yol haritasından biridir. 20Bodrum Ticaret Odası

KÜME VE ÇEVRESİ ÜRET İ M FAKTÖRLER İ BEL İ RL İ TEDAR İ KÇ İ LER B İ L İ NÇL İ MÜŞTER İ PAZAR SOSYAL SERMAYE YASA VE MEVZUAT Bilim ve Teknik Ar Ge Bilim ve Teknik Ar Ge ULAŞIM VE İ LET İ Ş İ M ALTYAPISI Kamu Kur. Firmalar Finans Kur. Araş. Kur. 21 Yat İmalat Kümesi İ şletme dışı etkenler firmaların başarılarını direk olarak etkilemektedir. Bodrum Ticaret Odası

Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi Yol Haritası Akdeniz Yat İ malatı ve Deniz Turizminde Cazibe Merkezi Olmak Üstün Nitelikli Müşteri İ htiyaçlarına Göre Düzenlenmiş Yat, Yat Hizmetleri ve Turistik Teknelerde Akdeniz’de Lider Olmak Yan Sanayi Yat İ malatı Mavi Yolculuk Liman ve Marinalar Vizyon Ana Strateji 22Bodrum Ticaret Odası

YAPILANLAR: Zeminin Hazırlanması  Haziran Sektör temsilcileri ile 1 ayda 6 toplantı gerçekleştirilerek kümelenme ve Bodrum Yat İ malatı İ ş Kümesi için Yol Haritası anlatılarak bir farkındalık yaratıldı.  İ şbirli ğ i yapılacak kurumları tespit ettik.  23 Haziran 2009 tarihinde yaklaşık 70 kamu, sivil toplum ve özel sektör temsilcisi bir araya gelerek Küme Danışma Kurulu kuruldu. Danışma Kurulu %60 Kamu, akademik ve sivil toplum kurumlarından, %40 özel sektör temsilcilerinden oluşmaktadır.  1 Ekim 2009 tarihinde ilk Danışma Kurulu Toplantısı gerçekleştirilerek Küme Yürütme Kurulu seçildi. Sektör sorunları ele alınarak çözüm yolları tartışıldı. Yürütme kurulu 7 kişiden oluşmaktadır, %70 sektör firmaları tarafından temsil edilmektedir. 23Bodrum Ticaret Odası

Yapılan Çalışmalar  Yerel Yönetimler ile toplantılar yapılarak imar sorununa çözüm arayışları sonucu:  İ ki belediye birlikte planlama yapmaya karar vermiştir,  Akademik kurumlar, özel sektör ve sivil toplum kurumlarının planlama sürecine dahil edilmesine karar verilmiştir.  Çankaya Üniversitesi ile işbirli ğ i görüşmeleri başlatıldı  Ana plan olarak Bodrum Yat İ malatı Küme Stratejik Yol Haritasının detaylandırılması konusunda görüşmeler devam etmekte  Türk Loydu ile işbirli ğ i görüşmeleri başlatıldı  Fiziki master plan ve yönetmelikler gereklilikleri ve yapılması gerekenler konusunda eksikliklerinin tespit edilmesi yönünde işbirli ğ i çalışmaları yürütülmekte,  Dünya’daki gelişmeler, merkezi planlar ve sektör ihtiyaçları araştırıldı,  Sektör firmaları ile yapılan toplantılar sonucu bir güven ortamı oluşturularak, firmalar arası ilişkiler geliştirilerek işbirli ğ i platformu oluşturuldu 24Bodrum Ticaret Odası

Yapılan Çalışmalar  Kalkınma Bankası tanıtım toplantısı yapıldı.  Anadolu Kümeleri İ şbirli ğ i Platformu kurucu üyeli ğ i.  OST İ M’de Bodrum Yat İ malatı İ ş Kümesi tanıtıldı.  Yat İ malatçıları için Entegre Yönetim Sistemleri e ğ itimi verildi.  Lucca Ticaret Odası ile işbirli ğ i görüşmeleri başlatıldı. ( İ talya)  Konya Otomotiv ve Yan Sanayi İ ş Kümesi ile görüşmeler başlatıldı.  Orta Do ğ u Teknik Üniversitesi ile işbirli ğ i görüşmeleri başlatıldı.  2 Danışma Kurulu Toplantısı düzenlendi.  Toplam 16 toplantı düzenlendi. 25Bodrum Ticaret Odası

Kısa Vadede Yapılması Gerekenler  Bölgenin Rehabilite Edilmesi  S İ T’in kaldırılması ve İ mar sorununun çözülmesi  Bütüncül Fiziki Master Plan hazırlanması ve uygulamaya geçirilmesi  Kümenin resmiyet kazanması ve oluşumunun olgunlaştırılması (Bodto Stratejik Plan)  E ğ itim faaliyetlerine başlanması (Bodto Stratejik Plan)  Ara eleman e ğ itimleri  Yönetici e ğ itimleri  Kalite ve sistem e ğ itimleri  Dış Ticaret E ğ itimleri  Ortak yapılacak çalışmalar  Tanıtım – web sitesi (Bodto Stratejik Plan)  Malzeme ve ekipman alımı ve kullanımı (orta vadede)  Ortak alan kullanımı (orta vadede)  Yurt içi ve yurt dışı işbirlikleri kurulması (Konya Otomotiv Yan Sanayi İ ş Kümesi, Lucca Ticaret Odası - İ talya) (Bodto Stratejik Plan) 26Bodrum Ticaret Odası

Denizcilik Müsteşarlığı Stratejik Planı  H.3.3. Türkiye Tersaneler Master Plânı sonucunda önerilen tekne imal alanlarının 2013 yılına kadar tahsise uygun hale getirilmesi için imar plân çalışmalarını tamamlayarak / tamamlatarak mega-yat sektöründe ülkemizin dünyada ikinci olmasını sağlayıcı tedbirler almak.  H.3.4. Akdeniz bölgesindeki yatların çekek yeri ihtiyacını 2013 yılı sonuna kadar karşılamak.  H.3.5. Tersane ve yat inşa alanlarının ara eleman ihtiyacının karşılanabilmesi için gerekli tedbirleri almak.  H.3.6. Gemi inşa, tersaneler ve gemi söküm alanında mevzuatı güncellemek ve ihtiyaç duyulan mevzuatı hazırlamak. 27Bodrum Ticaret Odası

Sektörün Önündeki En Büyük Engel SİT ve İmar Sorunları Bölgenin Rehabilite edilmesi  SİT’in kaldırılması  Sektör ihtiyaçlarına uygun imar verilmesi ve uygulanabilir şartların belirlenmesi  Merkezi planların sa ğ lıklı olması ve sektör ve bölge ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak hazırlanması için yerel ve merkezi, özel sektör ve kamu arası güçlü iletişim a ğ ının oluşturulması  İ mar planları; Yat imalatı sektörünün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanmalı, dünya ile rekabetin önü açılmalıdır.  Çevreye duyarlı ve turizmi destekleyecek imar planları ve projeler hazırlanmalı  Kanun, yönetmelik vb uygulamaların uygulanabilir olması  Bütüncül Fiziki Master Plan hazırlanması  Uygulama 28Bodrum Ticaret Odası

Önerilen Yol Haritası Mu ğ la Valili ğ inin ve Bodrum Kaymakamlı ğ ının deste ğ inin alınması 2. Yerel Kurumlar arası işbirli ğ inin sa ğ lanması ve resmiyet kazanması 3. ODTÜ ile ön görüşmelerin yapılması 4. Ankara’da ilgili bakanlıklarla görüşmelerin yapılarak destek istenmesi ve yazılı desteklerin alınması. ( Denizcilik Müst., Kültür ve Turizm Bakanlı ğ ı, Dış Ticaret Müst., DPT, Sanayi ve Ticaret Bakanlı ğ ı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu) 5. ODTÜ ile görüşmelerin detaylandırılması 6. Ön proje dosyasının hazırlanması 7. Ana Projenin hazırlanması - (Kalkınma Ajansı Proje Ça ğ rısı) 8. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’na başvuru yapılarak “Yüksek Kurul” gündemine alınması. Yüksek Kurula yalnızca Belediye veya Valilik başvuru yapabiliyor. Bunun için kapsamlı bir dosya hazırlanır ve Yüksek Kurul gündemine alınırsa kurul toplanaca ğ ı zaman belediye/leri konuyu sunması için davet edecektir. 9. S İ T’in kaldırılması durumunda uygulama faaliyetlerinin başlatılması – (Kalkınma Ajansı Güdümlü Proje) Bodrum Ticaret Odası

BÖLGENİN REHABİLİTASYONU Bodrum Ticaret Odası30 S İ T’ İ N KALDIRILMASI İ MAR PLANLARI F İ Z İ K İ MASTER PLAN

Araştırma ve Akademik Kurumlar ile işbirliği  Sektörün ve bölgenin yerel inisiyatif ile rehabilite edilecek ve gelişecek şekilde yerel planlama kapasitenin arttırılması  Bilimsel verilere dayalı planların geliştirilmesi  Akademik alt yapısı olan, teori ve prati ğ in birleştirilerek uygulanabilir ve sürdürülebilir planlar oluşturulması  Bilgi toplumuna giden yolda ilerlemek 31Bodrum Ticaret Odası

Neden ODTÜ  Proje sahip oldu ğ u tecrübe açısından düşünüldü ğ ünde ODTÜ ile yapılması daha mantıklı ve daha az risk taşımakta.  ODTÜ’nün, Dalaman Havalimanı Master Planı (ekli) çalışmasını yürütmesi.  Güçlü ve tecrübeli Mimarlık Fakültesi  Çevre konusundaki çalışmaları  ODTÜ ile yapılan görüşmeler sonucu proje’ye olumlu baktıkları ifade edildi (ekli) Altı Fakülte ve Türk Loydu’nun Ortak Çalışması olacaktır.  İ ktisat fakültesi  İ şletme fakültesi  Mimarlık fakültesi  Tarih ve arkeoloji fakültesi  İ nşaat mühendisli ğ i  Türk Loydu  Yurt dışından bir üniversiteden uzman??? Bodrum Ticaret Odası 32

Ön Proje Ana Proje Hayata Geçirme 1.Finansman: Düşük - Bodrum Kurum ve Kuruluşları 2. İ şbirli ğ i :Mu ğ la Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İ malatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? 3. İ çerik:Ana proje’de yapılacakların ana hatlarının belirlenmesi 1.Finansman: Düşük - Bodrum Kurum ve Kuruluşları 2. İ şbirli ğ i :Mu ğ la Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İ malatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? 3. İ çerik:Ana proje’de yapılacakların ana hatlarının belirlenmesi 1.Finansman: Orta - Bodrum ve Dış Kaynaklar 2. İ şbirli ğ i : Mu ğ la Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İ malatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? 3. İ çerik:Ana hatların detaylandırılması – fiziki master plan, istihdam planı, yan sanayinin geliştirilmesi planı, üni., teknopark vb. 1.Finansman: Orta - Bodrum ve Dış Kaynaklar 2. İ şbirli ğ i : Mu ğ la Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İ malatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? 3. İ çerik:Ana hatların detaylandırılması – fiziki master plan, istihdam planı, yan sanayinin geliştirilmesi planı, üni., teknopark vb. 1.Finansman: Yüksek - Bodrum ve Dış Kaynaklar 2. İ şbirli ğ i : Mu ğ la Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İ malatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? 3. İ çerik:imalathanelerin yerleşimi ve rehabilitasyonu veya yeniden inşası, ortak alanların düzenlenmesi, yan sanayi alanlarının inşası, üni ve teknopark alanlarının inşası, e ğ itim prg. vb. 1.Finansman: Yüksek - Bodrum ve Dış Kaynaklar 2. İ şbirli ğ i : Mu ğ la Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İ malatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? 3. İ çerik:imalathanelerin yerleşimi ve rehabilitasyonu veya yeniden inşası, ortak alanların düzenlenmesi, yan sanayi alanlarının inşası, üni ve teknopark alanlarının inşası, e ğ itim prg. vb. Risk: düşük Risk: Çok Yüksek Risk: Orta Uygulama: 4 faz Süre: 10 yıl 33 ODTÜ önerisi

Planlama Kapsamına Alınması Gereken Konular  Fiziki Master Plan  Yat imalathanelerinin yerleşim planı  İ malathanelerin rehabilitasyonu ve/veya yeniden inşası  Deniz tarafının planlanması  Alt ve üst yapı – yol, elektrik, su, tlf, enerji vb.  Ortak alanlar – güvenlik, sa ğ lık merkezi, ortak malzeme vb.  Küme Yönetim Merkezi  Meslek Lisesi  Üniversite – Yatçılık Bölümü  Araştırma ve Teknoloji Merkezi  Yan sanayi bölgesi 34 Uygulama: 4 faz

Master Plan ve Kümelenme 35 Master Plan: Bölgenin fiziki olarak planlanması Kümelenme Faaliyetleri Belediyeler, İ lgili Bakanlıklar, Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası İ şbirli ğ i Yerel Kurumlar, Sivil Toplum Örgütleri, Merkezi Kurumlar, Akademik Kurumlar İ şbirli ğ i Yerel Kurumlar, Sivil Toplum Örgütleri, Merkezi Kurumlar, Akademik Kurumlar İ şbirli ğ i: Kamu Kurumları, Sivil Toplum Örgütleri, Akademik Kurumlar, Özel Sektör İ şbirli ğ i: Kamu Kurumları, Sivil Toplum Örgütleri, Akademik Kurumlar, Özel Sektör Özel Sektör, Ticaret Odası, Deniz Tic Odası

Yat İ malatı ve Bakım Onarım Hizm. İ malatı desteleyen güçlü Yan Sanayi Kalite üretim, çevre duy., imaj ve görüntü – rekabet gücü Sektör ihtiyaçları ve sektör ve bölge kriterleri uyumlu Bodrum markasına yakışır Yat İ malat Bölgeleri Toplu e ğ. ile düşük maliyetler Fiziki rehabilitasyon Yönetmeliklere uygun üretim Ortak tanıtım, alım vb. Co ğ rafi işaret, marka ve belgelendirme Küme yapıl. faali. Meslek Lisesi Üni. Tekn. Mer. Kalifiye Eleman Kurumsal İ şl. Dünya ve Türkiye mevz. Ve kri. konusunda e ğ. Ve bilgi sahibi firma. Bdr. Yat İ ma. Mas. Planı son hazırlık S İ T’in kaldırılması Özel Sektör – Kamu işbirli ğ i Ön Proje FAAL KÜME Stan. ve Kalite e ğ. Sert. Kalif. Elem. E ğ. Yönetici E ğ. 2 Belediye işb. Sek. Analizi Master plan ön araş. Mrk. ve yerel işb. Aka.-kamu- özel sek. İ şb. Üni. İ şb. Ana Proje Turizm – Mavi Yolculuk Liman ve Marinalar 36