Fiziksel ve Kimyasal Değişme Maddenin Tanecikli yapısı Fiziksel ve Kimyasal Değişme

3-Maddelerdeki Değişimler Neler Öğreneceğiz Fiziksel değişimleri Kimyasal değişimleri Saf madde ve karışımları öğreneceğiz. Anahtar Kavramlar Fiziksel değişim Kimlik Kimyasal değişim Görünüm 2

3

KAR OLUŞUMU FİZİKSEL BİR OLAYDIR. 4

SUYUN BUHARLAŞMASI FİZİKSEL BİR OLAYDIR 5

Camın parçalanması nasıl bir değişimin göstergesidir? Bu bardağın camı. Bir kaza esnasında paramparça oldu. Camın parçalanması nasıl bir değişimin göstergesidir? FİZİKSEL DEĞİŞİM

Suyun buharlaşması Fiziksel Değişim

Buzun erimesi, taşın ve camın kırılması gibi olaylar günlük yaşantımızda karşılaşabildiğimiz olaylardır. Bu olayların ortak özelliği ise olay esnasında maddenin yapısında bir değişim olmamasıdır.

Maddelerdeki Değişimler Günlük yaşantımızda birçok madde değişime uğrar. Yağmurun yağması, suyun buz haline gelmesi, camın kırılması, kömürün yanması, limonun çürümesi, peynirin küflenmesi, demirin paslanması vb. Her maddenin temel özelliklerini belirleyen nicelik ve nitelikler vardır. Buna maddenin kimliği denir. Maddelerin kimliği değişmesi sonucu yeni ve farklı madde oluşur. 9

Fiziksel Değişmeler Maddelerin görünümünü; keserek, parçalayarak, ufalayarak, hal değişikliğine uğratarak vb. değiştirebiliriz. Maddelerin kimliğini değiştirmeden, sadece görünümünde meydana gelen değişikliklere fiziksel değişim denir. Örneğin; • Kömürün toz haline gelmesi • Demirin tel ve levha haline gelmesi • Kağıdın yırtılması • Suyun buharlaşması • Şekerin suda çözünmesi 10

Bir kağıdı yaktığımızda kağıt siyah renk alır ve kül haline gelir. Yanan kağıttan kalan küllerden yeni bir kağıt yapamayız.

Kibritin yanması KİMYASAL DEĞİŞİM

DEĞİŞME HANGİ ÇEŞİT DEĞİŞMEDİR? 13

YANMA OLAYI BİR KİMYASAL DEĞİŞİMDİR Yanma olayları KİMYASAL DEĞİŞME 14

Hayvanların ürettiği sütü bir kaba doldurup, bir miktar yoğurtla mayalar. Süt mayalanmadan sonra yoğurt olur. Yani yeni bir madde oluşmuş olur. Yoğurt oluşumu da kimyasal değişimdir.

CO2 Nefes alıp verme esnasında dışarıya verdiğimiz karbondioksit kimyasal değişimin bir ürünüdür. CO2 Yenilen besinlerin vücudumuzda sindirimi de kimyasal değişim ile gerçekleşmektedir.

Kimyasal Değişmeler • Kâğıdın yanması • Mumun yanması • Sütün ekşimesi • Yumurtanın bozulup çürümesi • Demirin paslanması • Fotosentez olayı • Solunum olayı Kimyasal değişmeler sonucunda maddeler başka maddelere dönüşür. Bütün yanma olayları kimyasal değişmedir. 17

Kimyasal Değişmeler Maddelerin kimliğini değiştirerek başka maddelere dönüşmesine kimyasal değişim denir. Kimyasal değişim sırasında renk değişimi, gaz çıkışı, ısı ve ışık yayılması gibi belirtiler gözlenir. Kimyasal değişim, hayatımızın bir parçasıdır. Canlılık faaliyetleri sırasında birçok kimyasal değişim gerçekleşmektedir. Örneğin; • Solunum yaparken karbondioksit açığa çıkması, •Besinlerin sindirilmesi vb. 18

Arabanın paslanması, yaprakların kuruması kimyasal değişime örnek gösterilebilir. Kimyasal değişimde maddenin görünümünün yanı sıra tanecik yapısı da değişir ve yeni bir madde oluşur.

Fiziksel Değişim Kimyasal Değişim Hem fiziksel, hem kimyasal değişimde maddenin görünümü değişir.

Kağıt Şekil Verilen Kağıt Kağıt Yanan Kağıt Fiziksel değişim Kimyasal değişim Fiziksel değişim

Süt Buzlu süt Süt Yoğurt Fiziksel değişim Kimyasal değişim

SORU 1 A)Buğrahan B)Yiğit C)Nedim D)Bengi Su Bakır teli kesip parçaladım Gazı sıkıştırarak sıvılaştırdım Mutfaktaki limon çürümeye başladı Mumu erimeye başlattım Buğrahan Bengi Su Nedim Yiğit Buna göre hangi öğrenci kimyasal değişim yapmıştır? A)Buğrahan B)Yiğit C)Nedim D)Bengi Su 23

SORU 2 Beyza mutfakta yemek yapan annesine yardım ederken bazı gözlemler yaptı. Yaptığı işler sonucunda oluşan değişmeleri tablo oluşturarak sınıflandırdı. Olay Fiziksel Kimyasal I Patatesleri soyduk X II Soğanları doğradık III Havucu rendeledik IV Patatesleri kızarttık V Balıkları kızarttık VI Salataya limon sıktık VII Bulaşıkları deterjanla yıkadık Beyza’nın yaptığı tabloda kaç tanesi doğrudur? D) 5 A) 2 B) 3 C) 4 24

SBS 2010 Fiziksel değişim Kimyasal değişim Cevizi kırdım Peyniri dilimledim Ekmeği kızarttım Yumurtayı pişirdim 1 2 3 4 Kahvaltıyı hazırlarken yaptığı işlemleri çizelgeye kaydeden Zeynep, hangi işlemleri yanlış yere yazmıştır? A) 1 ve 4 B) 2 ve 3 C) 3 ve 4 D) 1 ve 2

Günlük yaşamda karşımıza çıkan maddelerin çoğu saf madde değildir. İki ya da daha fazla sayıda farklı maddenin bir araya gelerek oluşturduğu maddelere karışım denir.

Karışımı oluşturan maddeler bir araya gelirken kendi özelliklerini kaybetmezler. SAF MADDE SAF MADDE KARIŞIM Tanecik yapısında incelersek, karışımı oluşturan maddeler atomlardan ya da moleküllerden oluşabilir.

Su, su moleküllerinden oluşurken, şekerli su, su ve şeker moleküllerinin karışımından meydana gelir.

Su içersine şekeri koyduğumuzda, şeker su içersinde dağılır. KÖMÜRLÜ SU Ancak su içersine kömür parçaları koyduğumuzu düşünürsek, kömür parçaları dibe çöker. Tanecik yapısı da buna benzer bir şekil alır…