KURBAN ABDULLAH DEMİR DİYARBAKIR CEZAEVİ VAİZİ

KURBAN NEDİR? Kurban, kurban bayramı günlerinde ibadet niyetiyle küçük veya büyükbaş hayvan kesmek suretiyle yapılan bir ibadettir. Kurban, İslâm'ın malî ibâdetlerinden birisidir. Bu, Cenâb-ı Hakk'ın ihsan buyurduğu varlığa, nimetlere bir şükran borcudur. Kurban ibâdetinin tarihi oldukça eskidir, İbrahim Aleyhi's-Selâm'a dayanır.

Her ikisi de teslim olup (babası oğlunu) alnı üzerine yatırınca: "(Hz. İsmail) babası İbrahim (as) ile beraber yürüyüp gezecek çağa gelince: —Yavrucuğum, rüyada seni boğazladığımı görüyorum; bir düşün, ne dersin? dedi. (Hz. İsmail de) : —Babacığım, emrolunduğun şeyi yap, inşaallah beni sabredenlerden bulursun, dedi. Her ikisi de teslim olup (babası oğlunu) alnı üzerine yatırınca: —Ey İbrahim, rüyayı doğruladın. Biz muhsinleri böyle mükâfatlandırırız. Çünkü bu, gerçekten çok açık bir imtihandır, dedik. Biz, oğlunun yerine ona büyük bir kurbanlık fidye verdik. Geride gelecekler arasında ona (iyi bir ün) bıraktık. ‘İbrahim'e selâm’ dedik. Biz, muhsinleri böyle mükâfatlandırırız. Çünkü o, bizim mü'min kullarımızdandır.“ [ Saffat: 102-111]

لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَكِن يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنكُمْ كَذَلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ “Onların ne etleri ne de kanları Allah'a ulaşır; fakat O'na sadece sizin takvânız ulaşır. Sizi hidayete erdirdiğinden dolayı Allah'ı büyük tanıyasınız diye O, bu hayvanları böylece sizin istifadenize verdi. (Ey Muhammed!) Güzel davrananları müjdele!” (Hac: 37)

KURBANIN MEŞRUİYETİ Kurban, zekât gibi Hicretin ikinci yılında Medine'de meşru kılınmıştır. Meşruiyeti Kitap, Sünnet ve icma ile sabittir. إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَفَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ “Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.” (Kevser: 2)

وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ كَذَلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ “Biz, büyük baş hayvanları da sizin için (dinin) işaretlerinden kıldık. Onlarda sizin için hayır vardır. Şu halde onlar, ayakları üzerine dururken üzerlerine Allah'ın ismini anınız (ve kurban ediniz). Yan üstü yere düştüklerinde ise, artık (canı çıkmış olacağından) onlardan hem kendiniz yiyin, hem de ihtiyacını gizleyen, gizlemeyen fakirlere yedirin. İşte bu hayvanları biz, şükredesiniz diye sizin istifadenize verdik.” (Hacc :36)

Hz. Peygamber (s. a. v) buyuruyor ki: Hz. Peygamber (s.a.v) buyuruyor ki: "Ademoğlu kurban bayramı günü, Allah katında kan akıtmaktan (kurban kesmekten) daha sevimli bir amel yapmamıştır. Şüphesiz o kesilen kurban, kıyamet günü boynuzları ve kıllarıyla gelir. Hiç şüphe yok ki, kurbanın kanı yere düşmeden önce Allah katında kabul görür. (Öyle ise) gönüllerinizi kurban ile hoş edin.”

“Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.” KURBANIN HÜKMÜ إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَفَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ “Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.” Hz. Peygamber (s.a.v) buyuruyor ki: "Kimin hali vakti yerine olur da kurban kesmezse namazgâhımıza yaklaşmasın."

KURBANI KESMEKLE KİMLER YÜKÜMLÜDÜR? Kurban, mukim olan ve sadaka-i fıtır nisabına malik olan her erkek ve kadın Müslümana vaciptir.

ÖLÜ KURBANI VAR MIDIR? Ölü kurbanı veya kabir kurbanı diye bir kurban çeşidi yoktur. Ancak, ölü adına veya sevabı ölüye bağışlanmak üzere kurban kesilebilir. Vasiyeti yoksa, ölen kimseler için mirasçılarının kurban kesmeleri gerekmez. Eğer keserlerse, kesen kimse, bu kurban etini fakirlere yedirebileceği gibi, kendisi ve zenginler de yiyebilir. Vasiyet varsa, tamamen fakirlere yedirilmesi veya dağıtılması gerekir. Ölen kimsenin vasiyeti olmaksızın, sevabı onun ruhuna bağışlanmak üzere kesilen kurbanın her hangi bir zamanda kesilmesi caizdir. Ölenin vasiyeti gereğince kesilen kurban ise, ancak kurban bayramı günlerinde kesilir.

ŞÜKÜR KURBANI NE DEMEKTİR? Temettu ve kıran haccı yapan kişilerin, aynı mevsimde hac ve umreyi ifa ettikleri için, kestikleri kurbanlara şükür kurbanı da denilmektedir. Aynı şekilde kişi, arzu ettiği bir amaca ulaşması veya bir nimete nail olması sebebiyle şükür kurbanı kesebilir. Ancak böyle bir nimeti elde eden kişinin, adakta bulunmadığı sürece, kurban kesmesi gerekmez.

KURBAN EDİLECEK HAYVANLAR Kurbanlar; koyun, keçi, deve, sığır ve manda'dan kesilir. Bu hayvanların erkekleri kurban edilebileceği gibi, dişileri de kurban edilir. Bunlardan devenin 5, sığır ile manda'nın 2 ve koyun ile keçinin bir yaşını doldurmuş olmaları gerekir. Ancak koyunlar 6 ayı tamamladıkları halde, bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli olurlarsa bunlar da kurban edilebilir.

Hz. Peygamber (s.a.v) buyuruyor ki: KURBANIN SAHİH OLMASININ ŞARTLARI a) Kurban edilecek hayvanın kurban olmasına mani kusurlarının bulunmaması, b) Kurbanın vaktinde kesilmiş olması. Hz. Peygamber (s.a.v) buyuruyor ki: "Bugünümüzde bizim için ilk yapılacak şey namaz kılmaktır. Ondan sonra (evlerimize) dönüp kurban kesmek olacaktır. Her kim böyle yaparsa, sünnetimize uygun iş yapmış olur. Kim önce kurban keserse, o da ancak ailesine sunduğu bir ettir, kurbandan bir şey değildir."

KURBANIN RÜKNÜ Kurbanın rüknü, kurban edilmesi caiz olan hayvanlardan birini kesmektir. Hayvanı kesmeden canlı olarak veya bedelini yoksula vermekle kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz. Bu ancak sadaka olur.

KURBAN KESMEK YERİNE SADAKA VERMEKLE BU İBADET YERİNE GETİRİLMİŞ OLUR MU? Hanefi fıkhında kurban kesmek vaciptir. Diğer mezheplerde ise sünnettir. Fıkhi hükmü ister vacip, ister sünnet olsun; kurban ibadeti ancak kurban olacak hayvan usulüne uygun olarak kesilerek yerine getirilebilir. Bedelini infak etmek suretiyle, kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz.

KURBANI KİMLER KESER? Kurbanı, kişi kendisi kesebiliyorsa kendisi keser; kesemiyorsa ehil olan birisine vekâlet vermek suretiyle kestirir ve kendisi de -orada ise- hazır bulunur. Çünkü Resûl-i Ekrem Efendimiz kızı Hz. Fâtıma'ya: "Kurbanın kesilirken orada hazır bulun. Zira işlemiş olduğun her günah kanından ilk damlası yere düştüğünde, bağışlanır." buyurmuşlardır.

KURBAN BAYILTILARAK KESİLEBİLİR Mİ? Fazla eziyet vermemek maksadıyla, kesim esnasında hayvanın bayıltılması, kurban olarak kesilmesine engel değildir. İhtiyaç halinde, canlı olarak kesmek kaydıyla, kurbanlık hayvanın uygun tekniklerle bayıltılmasında bir sakınca yoktur.

KADIN KURBAN KESEBİLİR Mİ? Hayvan kesiminde, bu işlemi yapacak kişinin akıl ve temyiz gücüne sahip, Allah’a iman eden bir kişi olmasının dışında bir şart bulunmamaktadır. Bu şartları taşıyan kişi kadın olsun, erkek olsun kurban kesebilir.

KURBANLIK HAYVAN TARTIYLA ALINABİLİR Mİ? Kurbanlık hayvan, kilo birim fiyatı belirlenmek suretiyle canlı olarak tartılıp alınabilir. Kurban edilmek üzere satın alınmak istenen hayvanın fiyatı, kesildikten sonra eti tartılarak da belirlenebilir. Ancak kilo fiyatının belirsiz bırakılmayıp, kesin olarak belirlenmesi ve derisi, kellesi ve sakatatının satıcıda kalmak üzere akitten istisna edilmemesi gerekir.

TAKSİTLE KURBAN ALINABİLİR Mİ ? Kişi, mülkiyetinde bulunan ve kurbanlık vasfını taşıyan hayvanı, kurban olarak kesebilir. Bu itibarla ister peşin ister taksitle olsun satın aldığı hayvan kişinin mülkiyetine geçtiğinden, bu hayvanın kurban edilmesinde sakınca yoktur.

VEKALET YOLUYLA KURBAN KESİLEBİLİR Mİ? Kurbanı, kişinin kendisi kesebileceği gibi, vekalet yoluyla başkasına da kestirebilir. Zira kurban mal ile yapılan bir ibadettir; mal ile yapılan ibadetlerde ise vekalet caizdir. Vekalet, sözlü veya yazılı olarak ya da telefon, internet, faks ve benzeri iletişim araçları ile verilebilir.

(el-En'âm, 162) ayetleri okunur. Sonra KURBAN NASIL KESİLİR? Hayvan, incitilmeden kesilecek yere götürülür. Kıbleye karşı sol tarafları üzerine eziyet edilmeden yatırılır. Kolaylık olması için üç ayağı da bağlanır. Sonra اِنِّى وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذى فَطَرَ السَّموَاتِ وَاْلاَرْضَ حَنيفًا (el-En'âm, 79) ve اِنَّ صَلاَتى وَنُسُكى وَمَحْيَا ىَ وَمَمَاتِى للّهِ رَبِّ الْعَالَمينَ (el-En'âm, 162) ayetleri okunur. Sonra Allahüekber, Allahüekber, lâilâhe illallahü vellahüekber, Allahüekber ve lillâhi'l-hamd. Bismillâhi Allahüekber, diyerek ara vermeden büyük ve keskin bir bıçakla kesilir.

KURBAN KESERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? Kurban edilecek hayvana acı çektirilmemeli, eziyet verilmemeli Hayvanlar ehil kişiler tarafından kesilmeli Çevre temizliğine dikkat edilmeli Çocuklar kesim mahallinden uzak tutulmalı

KURBAN ETİNİN TAKSİMİ Hz. Peygamber, kurban etinin üçe taksim edilip, bir bölümünün kurban kesmeyen yoksullara dağıtılmasını, bir bölümünün akraba, tanıdık ve komşularla paylaşılmasını, bir bölümünün de evde bırakılmasını tavsiye etmiştir. Ailenin maddi durumuna göre etin tamamı da evde bırakılabilir.

Resûl-i Ekrem Efendimiz: KURBAN DERİSİ Kurban derisi, kurbanın bir parçası olduğundan sadaka olarak verilir. Satılması caiz olmadığı gibi, kurbanı kesene kasap ücreti olarak da verilmez. Resûl-i Ekrem Efendimiz: "Kurbanın derisini satan kimsenin kurbanı yoktur, yani kurban kesmemiştir." buyurmuşlardır.

TEŞRİK TEKBİRLERİ Arefe günü sabah namazından başlayarak bayramın dördüncü günü ikindi vaktine kadar devam eder, 23 vakittir. Vaciptir ve farzların hemen akabinde sesli olarak okunur. “Allahüekber, Allahüekber, Lâilâhe İIlallahu vellahüekber, Allahüekber velillahi'l-hamd.”

BAYRAM GECESİ VE GÜNLERİNDE YAPILMASI MÜSTEHAP OLAN ŞEYLER Bayram gecelerini dua ve ibadetle ihya etmek; kaza namazı kılmak, Kur'an okumak ve istiğfar etmek. Resûl-i Ekrem Efendimiz: "Ramazan ve Kurban bayram gecelerini, sevabını hesaba katarak ibadetle ihya eden kimsenin kalbi, kalblerin öldüğü gün ölmez." buyurmuşlardır. Bayram sabahı erken kalkarak namaza gitmeden önce yıkanıp temizlenmek. Temiz ve mümkünse yeni elbise giymek.

Güzel koku sürünmek. Gücü yetiyorsa namaza yürüyerek gitmek Güzel koku sürünmek. Gücü yetiyorsa namaza yürüyerek gitmek. Güler yüzlü ve neşeli görünmek. Fakirlere ve yoksullara çokça sadaka vermek. Bayram namazına giderken yolda tekbir getirmek. Kurban kesecekse kurban etinden yiyinceye kadar oruç tutuyormuş gibi bir şey yiyip içmemek.

HAYIRLI BAYRAMLAR

HAYIRLI BAYRAMLAR