Üniversite Hastanelerinin Finansal Yönetim Sorunları Prof. Dr. Rüştü Güner Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Başhekimi

ANKARA ÜNIVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANELERİNİN MALİ DURUMU

GELİRLER Milyon T.L.

GELİRLER Milyon T.L. % 14

GELİRLER Milyon T.L. % 19 % 14

GELİRLER Milyon T.L. % -12 % 19 % 14

GELİRLER Milyon T.L. % -12 % 19 % 14

GELİRLER Milyon T.L. % -12 % 4 % 19 % 14

GELİRLER Milyon T.L. % -12 % 4 % 19 % 14

GELİRLER Milyon T.L.

GELİRLER Milyon T.L.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri Mesai dışı muayenenin kalkması ve tam gün kaosu nedeniyle 2012 yılındaki ciro kaybı yaklaşık 45 milyon TL, Artırılan denge tazminatının ve performans sisteminin döner sermaye bütçesine yükü yaklaşık 35 milyon TL, Sadece bu iki faktör sonucu üniversitenin 2012 deki mali kaybı yaklaşık 80 milyon TL olmuştur. Bu olumsuz tablodan en fazla etkilenen kurumlardan bir tanesi de 1950 yatak kapasitesine sahip olan Ankara Üniversitesidir.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri Son 4 ayda gelirde aylık ortalama % 15 artışla aylık gelir ortalaması 16.2 den 18.8 milyon TL ye yükseltilmiştir. Aylık ortalama gider 22.0 milyon TL Aylık ortalama borçlanma miktarı 5.8 den 3.4 milyon TL’ye indirilmiş, Borçlanma düzeyi %40 azaltılmasına karşın, toplam borç miktarı 2011 den gelen borçlarla birlikte 2012 yılı sonunda 146 milyon TL’dir.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri 2013 yılında aynı politikaların uygulanması durumunda bu borcun en iyimser tahminle 190 milyon TL’ye seviyesine çıkması beklenebilir.

MALİ YAPIYI OLUMSUZ ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER

TEMEL FAKTÖRLER Sosyal Güvenlik Kurumunun uyguladığı üçüncü basamak sağlık hizmetlerine yönelik fiyatlama politikası (SUT) ile üniversitelerin hizmet gelirlerinin maliyetlerin gerisinde kalması

TEMEL FAKTÖRLER Mesai dışı muayene uygulamasının kaldırılması ile birlikte üniversite hastanelerinin hasta sayılarının ve toplam gelirlerinin düşmesi Mesai dışı gelir kaybını telafi etmek için Maliye Bakanlığınca Üniversite hastanelerine sağlanan ödemelerin 2012 yılında yapılmaması.

TEMEL FAKTÖRLER Muayenehanesi olan hekimlerin üniversiteden tam maaş alırken mesai saatleri içerisinde hasta muayenesi ve tedavisi yapmalarının engellenmesiyle hasta hizmetinin azalması. Üniversite hastanelerinin tahakkuk eden faturalarından SGK’nın yaptığı kesinti (ortalama %5-10 oranında)

TEMEL FAKTÖRLER 666 sayılı KHK ile tıp ve diş hekimliği fakültelerinde denge tazminatının karşılığı olan ek tazminatın döner sermaye işletme bütçesinden, üstelik vergilendirilerek, ödenmesi (%13-15 arasında ilave artış)

TEMEL FAKTÖRLER Hastanelerin bozulan mali yapısı ile birlikte borçların artması ve borçların ödeme gününün bir yılı aşması nedeniyle tıbbi malzeme ve ilaç maliyetlerinin artması

Tıbbi Malzeme Maliyet ve Gelirleri Fark (%) Tıbbi Malzeme 35.049.646 36.569.153 4,3 *Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri-2012

ÇÖZÜM Sadece nakit desteği ile üniversite hastanelerinin borçlanma sorununun çözülmesi mümkün DEĞİLDİR. Karşılıksız hazine yardımı yapılması öncesinde borçlarının toplamı 2010’da 1,4 milyar seviyesindeyken 2011 yılında aktarılan yardıma rağmen 2012 sonunda % 45 oranında artarak 2 milyar TL seviyesine çıkmıştır.

Üniversite Hastaneleri Borç/Gelir Oranı Gelişimi (%) 2013 yılında özellikle gelirlerdeki sınırlı artışa karşılık harcamalardaki genişleme ile borç/gelir oranının % 70’lere yaklaşması beklenmektedir.

GELİR POLİTİKALARI ÖNERİLERİ

Gelir Politikaları Önerileri SUT fiyatlarının; üçüncü basamak sağlık hizmetleri sunulması, ileri-komplike tedavilerin ve eğitim hizmetinin verilmesi nedeniyle üniversite hastaneleri için % 30 oranında daha yüksek düzeyde belirlenmesi. Mesai dışı çalışma ve hastadan makul düzeyde katkı payı tahsili sisteminin tekrar hayata geçirilmesi. Bu uygulama, hastaların da üniversite hastanelerine yönelimine, memnuniyetine neden olabileceği gibi, hastanelerin mali yapısının düzelmesine ve maliyenin vergi geliri artışına yardımcı olacaktır. Öte yandan bu uygulama alanında öne çıkmış öğretim üyelerinin sistem içine çekilmesine, böylece onların sağlık hizmeti vermelerini de sağlayacaktır.

Gelir Politikaları Önerileri 2012 yılı içerisinde Maliye Bakanlığınca gerçekleştirilmeyen mesai dışı gelir kaybının telafisine yönelik ödemenin yapılması. Tıp ve Diş Hekimliği fakültelerinde bugüne kadar döner sermayeden yapılan denge tazminatı ve bunun vergilerinden oluşan ödemelerinin iade edilmesi. Bu uygulama, hastaların da üniversite hastanelerine yönelimine, memnuniyetine neden olabileceği gibi, hastanelerin mali yapısının düzelmesine ve maliyenin vergi geliri artışına yardımcı olacaktır. Öte yandan bu uygulama alanında öne çıkmış öğretim üyelerinin sistem içine çekilmesine, böylece onların sağlık hizmeti vermelerini de sağlayacaktır.

Gelir Politikaları Önerileri Tıp eğitiminin uygulama giderlerinin Üniversitelerin özel bütçelerinden karşılanması Tıp Fakültesi Öğrencileri Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Hemşireler Sağlık Teknisyenleri Acil Tıp Teknisyenleri Bu uygulama, hastaların da üniversite hastanelerine yönelimine, memnuniyetine neden olabileceği gibi, hastanelerin mali yapısının düzelmesine ve maliyenin vergi geliri artışına yardımcı olacaktır. Öte yandan bu uygulama alanında öne çıkmış öğretim üyelerinin sistem içine çekilmesine, böylece onların sağlık hizmeti vermelerini de sağlayacaktır.

HARCAMA POLİTİKALARI ÖNERİLERİ

Harcama Politikaları Önerileri Döner Sermaye bütçesinden tıp ve diş hekimliği fakültelerinde denge tazminatına karşılık olarak ödenen ek ödemenin özel bütçeye kaydırılması. 4/a statüsüne geçen sözleşmeli sağlık personelinin maaşlarının özel bütçeden karşılanması Satın almalardaki maliyetlerin azaltılması. Gelir artışları ve harcama azalışlarının üniversite hastanelerinin yönetim modelinin iyileştirilmesiyle birlikte birikmiş borçların eritilmesinde kullanılması hastanelerin piyasadan tıbbi malzeme ve ilaç alımlarının birim maliyetlerinin de düşmesine yol açacaktır.

OLASI KAZANIMLAR

OLASI KAZANIMLAR Politika tedbirlerinin bütçe ve SGK’ya toplam mali yükü yıllık bazda 1,2 milyar TL olmaktadır. Mesai dışı çalışmanın önünün açılmasının üniversite hastanelerine toplam mali katkısı iki politika tedbiri ile birlike 1,8 milyar TL’ye çıkmaktadır. Hastanelerin piyasaya olan borçlarının 2 yıllık dönem içinde eritilmesi anlamına gelmektedir.

OLASI KAZANIMLAR Üniversite hastanelerinin mali açıdan iyileştirilmesi hem bölgemizde hem de dünyada sağlık hizmetlerine olan artan talep çerçevesinde mevcut potansiyelin hızla değere dönüşmesini sağlayacaktır. Bu dönüşüm, özellikle sağlık hizmetinin eğitimin daha nitelikli ve etkin hale getirilmesinin de önünü açacaktır. Üniversite hastanelerinden dışarıya beyin göçü önlenebilecektir.

OLASI KAZANIMLAR SUT fiyatlarının yeniden düzenlenmesi, mesai dışı muayene uygulamasına yeniden geçilmesi ve hastaneler üzerindeki ilave harcama baskılarının azaltılması hastanelerin kamuya yük olmak yerine kaynak yaratan bir konuma tekrar gelmesini sağlayacaktır.

OLASI KAZANIMLAR Odağında insan olan bir sektörün sunduğu hizmetin kalitesinin artması suretiyle insanımızın yaşam süresini ve kalitesini artırmak yoluyla ekonomide refahın artması ve sosyal adaletin güçlendirilmesi olacaktır.

İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER