VERİ TOPLAMA TEKNİKLERİ Belgesel Tarama Gözlem Görüşme Yazışma (Anket)

GÖZLEM Gözlem “bir şeyi iyi anlamak için onun kendi kendine meydana çıkan türlü belirtilerini gözden geçirmektir.”

GÖZLEMİN ÖZELLİKLERİ Yalnızca göz ile değil, tüm duyu organları ile yapılabilir. Ek olarak gözlem araçları da (metre, mikroskop, teleskop gibi) kullanılabilir. Gözlenilenler kendi doğal ortamlarında bulunurlar. Gözlemci ve gözlenen olmak üzere iki taraf vardır.

Fiziki Yakınlık ile İlgili Sınıflama Dışarıdan gözlem Katılarak gözlem GÖZLEMİN TÜRLERİ Fiziki Yakınlık ile İlgili Sınıflama Dışarıdan gözlem Katılarak gözlem

Süreklilik ile İlgili Sınıflama GÖZLEMİN TÜRLERİ Süreklilik ile İlgili Sınıflama Sürekli gözlem (az rastlanır olgular içindir) Aralıklı gözlem

GÖZLEM KILAVUZU Gözlem ve verilerin kaydedilmesini kolaylaştırmak amacı ile geliştirilen ve gözlem boyunca kullanılan araçtır.

GÖZLEMDE OLASI YANILGI KAYNAKLARI Gözlemcinin duyu organlarının yetersizliği ve yanlılığı Gözlenen ünitelerin uzaklığı Gözlemci-gözlenen etkileşimi

GÖZLEMİN KUVVETLİ YÖNÜ Doğal belirtilerin gözlenmesi sayesinde daha yansız veri toplanabilmesi

GÖZLEMİN ZAYIF YÖNLERİ Uzun süre gerektirir. İyi yetişmiş gözlemciye ihtiyaç duyulur. Pahalı bir yöntemdir.

Görüşme “sözlü iletişim yoluyla veri toplama tekniğidir.”

GÖRÜŞMENİN ÖZELLİKLERİ Yüz yüze yapılabileceği gibi telefonla, görüntülü telefonla, ses ve görüntü kaydedicilerle de yapılabilir. Görme ve işitme engellilerle simgesel iletişim yoluyla da yapılabilir. İşbirliği sağlamak veya tedavi amacıyla da yapılabilir.

Katılanların Sayısı ile İlgili Sınıflama GÖRÜŞMENİN TÜRLERİ Katılanların Sayısı ile İlgili Sınıflama Grupça görüşme Bireysel görüşme

Görüşülmek İstenen Kişi ile İlgili Sınıflama GÖRÜŞMENİN TÜRLERİ Görüşülmek İstenen Kişi ile İlgili Sınıflama Liderlerle görüşme Uzmanlarla görüşme Halk ile görüşme

Uygulanan Kurallarla ile İlgili Sınıflama GÖRÜŞMENİN TÜRLERİ Uygulanan Kurallarla ile İlgili Sınıflama Yapılanmış görüşme Yapılanmamış görüşme (Her ikisinin karması tercih edilmektedir.)

GÖRÜŞME SORULARI Kolay anlaşılır nitelikte olmalıdır. Varsayımsız olmalıdır. Kaynak kişinin bilgisini aşmamalıdır. Yansız olmalıdır.

GÖRÜŞME KILAVUZU Görüşmecinin uyması gereken önemli kuralları hatırlatıcı, görüşme sorularını içeren ve verilerin kaydedilmesini kolaylaştıracak biçimde hazırlanmış araçtır.

GÖRÜŞME KILAVUZUNDAKİ SORULARIN SIRALANMASI İlk sorular ilginç ve cevaplaması kolay olmalıdır. Sorular genelden özele doğru sıralanmalıdır. Sorular ilgilerine göre kümelendirilmiş olmalıdır. Bitiş soruları kaynak kişide başarı duygusu bırakmalıdır.

GÖRÜŞMEDE OLASI YANILGI KAYNAKLARI Görüşmecinin algılama yetersizliği ve yanlılığı Kaynak kişinin yanlılığı Görüşmeci-görüşülen etkileşimi

GÖRÜŞMENİN KUVVETLİ YÖNLERİ Esneklik Geri beslemenin anında işleyebilmesi Cevaplarda bireyselliğin korunması Cevaplama oranının yüksekliği

GÖRÜŞMENİN ZAYIF YÖNLERİ Yanlılığa açık bir yöntemdir. Pahalı ve zaman alıcıdır.

Yazışma “yazılı iletişim yoluyla veri toplama tekniğidir.” YAZIŞMA (ANKET) Yazışma “yazılı iletişim yoluyla veri toplama tekniğidir.”

YAZIŞMA TÜRLERİ Anket Test Mektup

ANKET SORULARI Kolay anlaşılır nitelikte olmalıdır. Varsayımsız olmalıdır. Kaynak kişinin bilgisini aşmamalıdır. Yansız olmalıdır. Olabildiğince kapalı uçlu olmalıdır.

Sunuş mektubu Form Yönerge ANKETİN BÖLÜMLERİ Sunuş mektubu Form Yönerge

SUNUŞ MEKTUBU Kısa olmalıdır. Araştırmanın amacı kısaca yer almalıdır. Kaynak kişilere olan ihtiyaç vurgulanmalıdır. Cevapların gizliliği vurgulanmalıdır. Mümkünse araştırma sonucunun özetinin gönderilebileceği vurgulanmalıdır. Cevaplama süresi belirtilmelidir. Araştırmanın süresinden bahsedilmelidir. Mümkünse kaynak kişinin adına yazılmalıdır. Mümkünse kaynak kişilerin sevebileceği bir kişiye imzalattırılmalıdır.

FORM Görünüşü güzel olmalıdır. Soruların cevaplandırılmasını kolaylaştırmalıdır. Veri işlemeyi kolaylaştırmalıdır. Gerektiğinde kullanılmak üzere ek açıklamalar için boşluklar bulundurmalıdır.

YÖNERGE “Sunuş mektubu” ile “form” arasında yer alan ve soru türleri belirtilerek nasıl doldurulacağı örneklerle gösterilen açıklamalardır.

ANKET SORULARIN SIRALANMASI İlk sorular ilginç ve cevaplaması kolay olmalıdır. Sorular genelden özele doğru sıralanmalıdır. Sorular ilgilerine göre kümelendirilmiş olmalıdır. Bitiş soruları kaynak kişide başarı duygusu bırakmalıdır.

ANKETTE OLASI YANILGI KAYNAKLARI Ankette iyi anlaşılmayan veya yanlış anlaşılan soruların bulunabilmesi Cevap vermeyenlerle verenler arasında önemli bir farkın olup olmadığının bilinmemesi

ANKETİN KUVVETLİ YÖNLERİ Geniş bir gruba kısa sürede uygulanabilmesi Kolay ve ucuz olması

ANKETİN ZAYIF YÖNLERİ Sorulara, ayrı kişilerce ayrı anlamlar verilebilmesi. Dönüş oranının düşüklüğü.