BALÇOVA’NIN KALBİ (BAK) PROJESİ Hatice Şimşek Keskin

“BALÇOVA’NIN KALBİ PROJESİ” Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi (DEÜTF)-Balçova Belediyesi işbirliği ile… “BALÇOVA’NIN KALBİ PROJESİ”

3 Mayıs 2007- protokolün imzalanması

PROJENİN AMACI Balçova İlçesi’nde Kalp damar hastalıkları (KDH) nın oluşumunu koruma yöntemleriyle azaltmak ve önlemek

Proje kapsamında 30 yaş ve üzeri herkesin (36,187 kişi) Sigara içme, beslenme ve fizik aktivite durumlarının değerlendirilmesi Kan basıncı, ağırlık, boy, bel, kalça çevresi ölçümü Açlık kan glukozu, kan yağları ölçümü KDH risk durumları belirlenecek

BAK PROJESİNİN PROGRAM MODELİ

Bireyin KKH Riskinin belirlenmesi Framingham Risk Eşitliği’ne göre; 10 yıl içinde KKH geçirme riski Yaş Cinsiyet Total kolesterol HDL kolesterol Kan basıncı Sigara içme durumu Risk yüzdesi; 0-9 … “düşük riskli” 10-19 … “orta riskli” 20 + … “yüksek riskli”

Projenin işleyiş şeması

Yapılan çalışmalar Dört aylık ön hazırlık dönemi Eğitimler Araştırma görevlilerine Semtevi sorumlusu ve gönüllülerine Anketörlere

Eğitimler Halk Sağlığı AD. araştırma görevlilerine “Acil kalp hastalıklarına yaklaşım” “İletişim becerileri”

Eğitimler Semtevi sorumlusu ve gönüllülerine 19 kişi Konu başlıkları “Kalp damar hastalıkları ve proje tanıtımı” “İletişim becerileri” “Anket formunun tanıtımı” “İş akış şemalarının tanıtımı”

Eğitimler Anketörlere 12+10 kişi 1. gün “Kalp damar hastalıkları ve proje tanıtımı- video destekli” “İletişim becerileri- film gösterimi” “Anketin uygulamalı eğitimi” “İş akış şemalarının tanıtımı” 2. gün; alanda uygulama 3. gün; karşılaşılan sorunların tartışılması

Eğitimler Hemşirelere 5 kişi “Proje tanıtımı” “İletişim becerilerine ilişkin deneyimlerin paylaşımı” “Mesleki riskler ve alınması gereken önlemler” “İş akış şemalarının tanıtımı”

Tanıtımlar… Tanıtım filmi Afiş TV programları Gazete haberleri

Tanıtım

Alanda yürütülen çalışmalar Eğitim Mah.: 15 Ekim 2007 Onur Mah.: 6 Aralık 2007 Çetin Emeç Mah: Mart 2008 Fevzi Çakmak: Mart 2008 Teleferik Mah.:Haziran 2008 Eğitim Mah. Semtevi’nin açılışı

Alanda yürütülen çalışmalar Evlerde anketörler tarafından anket uygulanması, kişilerin semtevine davet edilmesi Hane kontrol çizelgesi (HKÇ) kullanımı Randevu formu Evde yok formu

Hane Kontrol Çizelgesi

Randevu formu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ve Balçova Belediyesi tarafından yürütülen Balçova’nın Kalbi (BAK) projesi kapsamında Semtevi’nde kan vermeniz gereklidir. Aşağıda belirtilen gün ve saatte ONUR Semtevi’nde olmanızı rica ediyoruz. Lütfen “aç” geliniz. Bir önceki akşam saat 24:00’dan sonra hiçbir şey yemeyiniz ve su dışında hiçbir şey içmeyiniz. Sadece düzenli kullandığınız ilaçları almaya devam ediniz. Kan alımının yanı sıra tansiyonunuza, ağırlığınıza ve boyunuza da bakılacaktır. Lütfen rahat ve kolay giysiler giyiniz. Lütfen aşağıda belirtilen günde geliniz. Teşekkürler Randevu tarihi: ……../……../……..... Randevu günü:……………....... Randevu Saati: ………….......... Anketörün adı soyadı:……………………………….

Evde yok formu Merhaba, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ve Balçova Belediyesi tarafından kalp sağlığınızı korumak amacıyla yürütülen Balçova’nın Kalbi (BAK) projesi kapsamında sizinle görüşmeye geldik ancak sizi evde bulamadık. Lütfen en kısa zamanda EĞİTİM MAHALLESİ Semtevini arayıp bizimle iletişime geçiniz. Teşekkürler Eğitim Semtevi telefonu: (lütfen saat 13:30-16:30 arasında arayınız) Eğitim Semtevi sorumlusunun adı soyadı:…………………………………… Anketörün adı soyadı:……………………………….

Semtevinde…

Semtevinde… Halk Sağlığı AD. araştırma görevlileri, hemşireler ve semtevi gönüllüleri Kan basıncı, bel, kalça, ağırlık, boy ölçümleri Açlık kan şekeri, trigliserit, HDL, LDL ve total kolesterol düzeyleri analiz edilmek üzere kan alımı Kanların DEÜ Hastanesi Laboratuvarı’na teslimi (belediye şoförü)

Semtevinde… Kan sonuçlarının basımı ve alınması (araş. gör.) Sonuçların kişilere verilmesi Araş. gör. ler tarafından Semtevinde Kişilerle yüz yüze görüşülerek Beslenme, fizik aktivite ve sigaraya ilişkin danışmanlık eşliğinde

Veri Yönetimi Belediyenin sunucusu üzerinde konumlanmış MSSQL veri tabanı IP erişim, asp arayüz üzerinde çalışma Çok merkezli veri işleme ve erişim (semtevleri, koordinasyon merkezi, Halk Sağlığı AD., IP erişim) Bireysel risk değerlendirme raporu ve katılımcı karnesi verilmesi. Verilerin dönüştürülmesi (excel, spss vb.) ve istatistiksel çözümlemeye alınması. Veri yönetimi: Veri yönetimi Balçova Belediyesinin kendi sunucusu üzerinde oluşturulmuştur. Bunun için kullanılan veri tabanı hizmet programı MSSQL’dir. Bu veri tabanının sağlıklı bir şekilde oluşturulması ve geliştirilmesi işi Balçova Belediyesinin hizmet alımı ile yapılmaktadır. Veri tabanı geliştiricileri ile proje yürütücüleri üzerinde uzlaştıkları yapıyı internet üzerinden uygulayabilecek bir formda oluşturmuştur. Yazılım için internet erişimi sağlayan asp ile oluşturulmuş arayüz kullanılmaktadır. Bu sayede veri çok merkezden işlenebilmekte, sorgulanabilmekte ve erişim sağlanabilmektedir. Böylece hem veri işleme işi devam ederken, hem de bir taraftan raporlamalar ve sorgulamalar yapılabilmektedir. Ayrıca veri istatistiksel olarak çözümlenebilir bir formda kaydedilerek belirli aralıklar ile veri kalitesinin kontrolü yapılmaktadır. Projenin 10 yıllık süreci kapsaması ve izlem aşamalarını barındırması dolayısıyla veri tabanının buna uygun olarak esnek bir yapıda ve geliştirilebilir bir özellikte olmasına çalışılmıştır. Şu an için henüz kullanıma açılmamakla birlikte, projeye katılan kişilerin kendi sağlık sonuçlarına internet üzerinden erişebilmesi sağlanacaktır.

Belediye koordinasyon merkezi MSSQL veri tabanı IP erişim Semtevi (veri işleme ve raporlama) Belediye koordinasyon merkezi (veri işleme, raporlama, yedekleme, çözümleme) Sunucu MSSQL veri tabanı IP erişim IP erişim (internet üzerinden katılımcı erişimi) DEÜ Halk Sağlığı AD. (Veri çözümleme)

Ulaşılan kişi sayıları Toplam Yapılan Anket 16,080 Alınan Kan 12,914

Sonuçlar Şimdiki içici 38.6 26.8 Obezite (BKİ>30.0) 29.4 44.2 Değişken Erkek (%) Kadın (%) Şimdiki içici 38.6 26.8 Obezite (BKİ>30.0) 29.4 44.2 Diyabet (>126 mg/dl) 14.6 12.6 Hipertansiyon (SKB;140+ ve/veya DKB;90+) 39.8 41.8 T. Kolesterol (200+ mg/dl) 56.0 50.6 10 yıllık yüksek risk (20+) 13.4 2.5

Hastalara yönelik girişimler Kalp damar hastaları, kalp hastalığı riski yüksek olanlar, diyabet ve hipertansiyon hastaları Gerekli sağlık hizmetlerine yönlendirme Sonuçları verirken bireysel danışmanlık Sigara bırakma polikliniğine yönlendirme

Tüm Topluma Yönelik Girişimler Sigara kullanımını azaltıcı …. Sigara bırakma polikliniği Fizik aktiviteyi artırıcı …. Belediyenin aktivitelerine yönlendirme Sağlıklı beslenmeyi destekleyici girişimler

BALÇOVA’ DA SİGARASIZ YAŞAMLA KALP SAĞLIĞINI KORUMA Hedef grup BAK Projesi’nde Framingham risk skoru orta ve yüksek düzeyde saptanan sigara içen1371 kişi 647 kişide…. Bir yıllık sigara bırakma hızı: %30.1

İzmir Kalkınma Ajansı Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı PROJE YÖNETSEL YAPISI İ Ş B R L Ğ Proje Ana Ekibi / Yürütüm Ekibi Balçova Belediyesi Proje Koordinatörlüğü DEÜ TF Halk Sağlığı AD DEÜ Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Göğüs Hst AD Toplum Sağlığı Destek Grubu (7 eğitilmiş eleman) Sigara Bırakma Merkezi 1 hekim, 1 hemşire, 1 psikolog Alan Koordinatörleri Eğitimciler Alan Çalışmaları – Ev ziyaretleri Poliklinik - Danışmanlık hizmeti Sigara Telefon Destek Hattı Alan Destek Ekibi Halk Sağlığı AD Araştırma Görevlileri

Proje İş Akışı Toplum içinden kişileri eğiterek topluma ulaşma Proje Yönetimi Proje Ekibi Oluşturma Süreci Tanıtım Çalışmaları Eğitim Programları ve Materyalleri Geliştirme Toplum Sağlığı Destek Grubu oluşumu Destekleyici Çalışmalar Sigara Bırakma Merkezi Oluşturulması Projenin Paydaşlara Duyurulması SİGARA Destek Hattı Danışmanlık-sağaltım hizmeti Kayıt ve izlem Ev ziyaretleri Duyarlılaştırma – farkındalık etkinlikleri: Broşür ve afişler Tanıtım – Duyarlılaştırma çalışmaları İzleme ve Değerlendirme Çalışmaları Toplum içinden kişileri eğiterek topluma ulaşma Ücretsiz sağlık hizmeti Ücretsiz tedavi Sık izlem

SİGARA BIRAKMA POLİKLİNİĞİNE GELEN HASTAYA YAKLAŞIM

Teşekkürler…