ÖĞRENME ALANI İBADET
11. SINIF ÖĞRENME ALANLARI 2 3 İNANÇ İBADET HZ. MUHAMMET 4 5 VAHİY VE AKIL AHLAK VE DEĞERLER 7 6 DİN, KÜLTÜR VE MEDENİYET DİN VE LAİKLİK
İBADETLERİN FAYDALARI ÜNİTE 1 İSLAMDA İBADETLERİN FAYDALARI
ÜNİTE KONULARI 1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI 1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. 1.2. İBADETLER İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. 1.3. İBADETLER İNSANDA GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 2. İBADETLERİN TOPLUMSAL FAYDALARI 2.1. İBADETLER GÜZEL AHLÂKIN GELİŞMESİNE KATKIDA BULUNUR. 2.2. İBADETLER KÖTÜLÜKLERDEN ALIKOYAR. 2.3. İBADETLER SABRI VE DİĞERKÂMLIĞI ÖĞRETİR. 2.4. İBADETLER SOSYAL YARDIMLAŞMAYI TEŞVİK EDER. 2.5. İBADETLER KAYNAŞMAYA KATKIDA BULUNUR.
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI Allah'a kulluk bilinciyle, kulun, iman ve inancının bir gereği olarak sergilediği iyi ve güzel olan örnek davranışlardır.
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI İbadetin anlamı ve kapsamı çok geniştir. İslam'ı öğrenmek, öğretmek ve yaşamak, Dua, niyaz ve tefekkürle Allah'a gönülden yönelmek Dinin emir, yasak ve tavsiyelerine uymak; Ailenin ihtiyaçlarını helal ve meşru yollardan karşılamak; Canı, malı, sağlığı, çevreyi, tabiatı ve doğal dengeyi korumak, İyiliği tavsiye edip kişiye ve topluma zarar veren bütün olumsuzluklardan sakınıp sakındırmak birer ibadettir.
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI Peygamberimiz, şöyle buyurmak suretiyle bu kapsamı daha da genişletmiştir;
HADİS "...İki kişi arasında adaletli davranman bir sadakadır. Kişiye hayvanını yüklerken yardım etmen bir sadakadır. Güzel söz sadakadır, namaza gitmek üzere attığın her adım sadakadır. Yoldan rahatsız edici bir şeyi kaldırıp atman sadakadır."
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI Hz. Lokman‘ ın oğluna verdiği bir öğüdünü de bu kapsamda değerlendirmek mümkündür. O’ nun bu tavsiyeleri Yüce Kitabımızda şöyle geçmektedir;
AYET "... Yavrucuğum! Namaz kıl, ibadetlerini yerine getir, iyiliği emretme, kötülüğü engelleme görevini yap ve başına gelen sıkıntılara sabret. Çünkü bunlar azim ve kararlılık gerektiren işlerdendir."
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI Peygamberimiz, ayrıca İslam'ı tarif ederken şöyle buyurarak belli başlı ibadetleri sıralamıştır;
HADİS "İslam, Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed'in Allah'ın kulu ve elçisi olduğuna şahitlik etmek, namaz kılmak, zekât vermek, haccetmek ve Ramazan orucunu tutmaktır."
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI Allah'ın rızasını kazanmak niyetiyle yapılır ve yapılan her güzel iş ve davranışların karşılığı kişiye Allah katında verilecektir;
"Kim zerre miktarı hayır işlerse karşılığını görür.“ AYET "Kim zerre miktarı hayır işlerse karşılığını görür.“ "İman edip yararlı iş yapanlara gelince onlar da cennetliktirler..." "...Yaptığın iş bir hardal tanesi ağırlığında bile olsa ve bu, bir kayanın içinde veya yerin derinliklerinde veyahut göklerde bile gizlense, yine de Allah onun karşılığını sana verir..."
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI İbadetin ruhu ve özü ihlastır. İhlas; Saf, samimi, içten ve gönülden olma hâlidir. İbadetin yalnızca Allah'ın rızasını kazanmak niyeti ile yapılmasıdır.
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI İbadetler kesintisiz ve bıkkınlık göstermeden yapılmalıdır. Bu bakımdan ibadetlerin vaktinde yapılması ve yerine getirilmesi oldukça önemlidir.
"Ölüm gelip çatıncaya kadar AYET "Ölüm gelip çatıncaya kadar Rabb'ine ibadet et."
1. İBADETLERİN BİREYSEL FAYDALARI İbadetlerin önemli hedeflerinden biri de kişiye iyi ve güzel ahlak kazandırmaktır. Bunun gerçekleşmesi için bireyin iradesini güçlendirmesi, ruhunu kötülüklerden arındırması gerekir.
Allah’ ın buyruklarını yerine getirmek ve yasaklarından kaçınmaktır. Allah’ a yönelik saygılı davranıştır. Kulun inandığı Yüce Varlığa karşı kulluk borcunu yerine getirmesidir. İBADETLER Kişinin Allah’ ın rızasını kazanmak ve teşekkür etmek için yaptığı her çeşit faaliyettir. Yaratıcı ile iletişim kurulmasını sağlayan bir köprüdür. Hizmet etmek anlamında yapılan her çeşit faaliyettir.
1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. İnsanın istek ve arzuları sınırsızdır. İnsan, üstesinden gelemediği her türlü sorunlar karşısındaki çaresizliğini, yalnızlığını yüce Rabb'ine dua ve niyazla arz ederek gidermeye çalışır.
1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. Namaz kılarken Alemlerin Rabb'ine sığınır. Bu sığınma, her türlü tehlikeye karşı savunmasız bir bebeğin annesinin şefkatli ve merhametli kollarına sığınması gibi sımsıcak ve içten bir sığınmadır.
"...Sadece sana ibadet ederiz ve sadece senden yardım dileriz!" AYET "...Sadece sana ibadet ederiz ve sadece senden yardım dileriz!"
1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. İbadetler Allah için yapılır.
"... De ki: Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm AYET "... De ki: Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabbi Allah içindir."
1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. İbadetler Allah'ın sevgisini ve hoşnutluğunu kazanmaya vesile olur. Yaratıcının, insanın ibadetine ihtiyacı yoktur. İnsanın kendisinin ibadet etmeye ihtiyacı vardır.
1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. Yüce Allah, kul ile arasındaki ilişkinin kopmaması ve sürekliliği için Kuran'da birçok ayette kendisine ibadet edilmesini emretmektedir.
"Biz insana şah damarından daha yakınız." AYET "Biz insana şah damarından daha yakınız." "Duanız olmasa sizin ne öneminiz vardır ki?"
AYET "Kullarım sana, beni sorduğunda onlara söyle: Ben çok yakınım. Bana dua ettiği vakit dua edenin dileğine karşılık veririm. O hâlde kullarım da benim davetime uysunlar ve bana inansınlar ki doğru yolu bulalar.”
1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. Namaz ve dua, kulun Yüce Yaratıcısı ile ilişki kurabileceği en iyi iletişim yoludur. Namaz müminin miracıdır.
1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. Namaz insanı Allah'ın katına yükselten bir ibadettir. Çünkü Kulun Allah'a en yakın olduğu an secde anıdır. Kula düşen görev, bu ilişkisini hiçbir şekilde koparmamaktır.
1.1. İBADETLER İNSANIN YARATANI İLE İLİŞKİSİNİ GÜÇLENDİRİR. Çevremize şöyle bir göz gezdirdiğimizde saymakla bitiremeyeceğimiz nimetlerle donatıldığımızı görürüz. Bu nimetler şükür ister. Yerine getirilen ibadetler de bu bağlılığın göstergesidir.
İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. 1.2. İBADETLER İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. İbadet esnasında insanın iç dünyası aydınlanır. İbadet ruha ferahlık ve rahatlık verir. Kulun maneviyatı canlanır, huzur bulur. Düşünce yapısı, duyguları incelir ve yücelir.
İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. 1.2. İBADETLER İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. İbadet ile iman arasında sıkı bir ilişki vardır; İman; ibadet etmeyi gerektirir. İbadet ise imanın koruyucusudur. İbadet ettikçe bireyin imanı güçlenir, pekişir, kul iç huzuruna erişmiş olur.
İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. 1.2. İBADETLER İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. Günlük hayatın sıkıntıları sonucu yalnız kalmak istediğimiz anlarda ibadet, en güzel sığınak ve huzur bulunacak anlardır.
İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. 1.2. İBADETLER İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. Allah'a olan kulluk görevini yerine getiren bir mümin, görevini yerine getirmenin huzuru içinde, kendini rahatlamış hisseder.
İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. 1.2. İBADETLER İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. Namaz kılan insan, günün belli zamanlarında hayatın sorun ve sıkıntılarından uzaklaşır. Yüce Allah’ın gücüne yönelmek, ona sığınmak, onun kendisine yardım edeceğini bilmek insana güven verir ve mutlu eder.
İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. 1.2. İBADETLER İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. İnsanın iç dünyası Allah'a ibadetle huzur bulur. Kuran'da bu husus şu şekilde ifade edilmektedir;
AYET "(Onlar) iman edenler ve gönülleri Allah'ın zikriyle sükûnete erenlerdir. Bilesiniz ki kalpler ancak Allah'ı anmakla huzur bulur."
İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. 1.2. İBADETLER İNSANIN İÇ HUZURUNU GÜÇLENDİRİR. Sıkıntılı zamanlarda Allah'a sığınmak insan tabiatının bir gereğidir. Ancak insan her zaman Rabb'ine yönelmeli ve onunla olan bağını güçlü tutmalıdır. İnsanın bu zayıf yönüne Kuran'da şöyle işaret edilir;
fakat biz ondan sıkıntısını kaldırınca AYET "...İnsana bir zarar geldiği zaman, yan yatarak, oturarak veya ayakta durarak o zararın giderilmesi için bize dua eder; fakat biz ondan sıkıntısını kaldırınca sanki kendisine dokunan bir sıkıntıdan ötürü bize dua etmemiş gibi geçip gider..."
GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. 1.3. İBADETLER İNSANDA GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. İnsan çeşitli sebeplerle bilerek ya da bilmeyerek bazı hatalar yapabilir, günah işleyebilir. Ancak daha sonra yaptıklarının yanlışlığını fark edip pişmanlık duyar, hatasından dönmek ister. Bu arzusunu tövbe ve dua ile ifade etmeye çalışır.
GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. 1.3. İBADETLER İNSANDA GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. Tövbe insanın işlediği bir günah dolayısı ile Rabb'inden özür dilemesidir. Yüce Allah insanın bu yönünü bildiği için ona tövbe etme yolunu da göstermiştir.
GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. 1.3. İBADETLER İNSANDA GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. Çünkü insanın, pişmanlık duyduğu takdirde, günahlarının Allah tarafından affedileceğini bilmesi, onda umut ışığı yakmakta ve güven duygusu uyandırmaktadır.
GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. 1.3. İBADETLER İNSANDA GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. İnsan, Allah'ın rızasını kazanmak için ibadet eder. Namaz kılar, oruç tutar, imkânı varsa hac ve umre ibadeti yapar, zekât vererek muhtaçlara yardımcı olur, bir kimseye güzel bir söz söyler iyilik yapar.
GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. 1.3. İBADETLER İNSANDA GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. İnsanın yaptığı iyiliklerin boşa gitmediğine karşılığını göreceğine olan inancı, onu gereksiz korkulardan uzaklaştırır ve insanda güven duygusu uyandırır.
GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. 1.3. İBADETLER İNSANDA GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. Allah her şeye gücü yeten üstün bir varlıktır. İnsan dua ve ibadet yoluyla Allah'a sığınır. Allah'ın kullarını çok sevdiğini, kendisine açılan elleri boş çevirmeyeceğini bilir. Bu konuda Yüce Allah şöyle buyurur;
"Rabb'inize yalvara yalvara ve gizlice dua edin..." AYET "Rabb'inize yalvara yalvara ve gizlice dua edin..." "O'na, korkarak ve rahmetini umarak dua edin. Muhakkak ki Allah'ın rahmeti, iyilik edenlere yakındır.“ "En güzel isimler Allah'ındır. Bundan dolayı Allah'a onlarla dua edin...“ "Bana yalvarın, dua edin ki size karşılık vereyim...”
GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. 1.3. İBADETLER İNSANDA GÜVEN DUYGUSUNU GELİŞTİRİR. Buna inanarak evreni ve içindekileri yaratan ve yaşatan Allah'a sığınmak, insana moral ve güven verir. Böylece merhameti ve kudreti sonsuz olan Allah'a sığınmanın huzurunu duyar.
SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. Allah'ın kullarına emrettiği her şeyde insanlar için pek çok hikmetler bulunmaktadır. İnanan bir kişi öncelikle ibadetlerin Allah tarafından kendisine verilen bir görev olduğunu kabul eder.
SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. Gündelik ibadet olan namaz ile insan, Zamanını planlar, Gününü iyi değerlendirmeye önem verir, Yüce Yaratıcının her an kendisini görüp gözettiğini bilir,
SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. Bu bilinç onu Allah'ı sevmeye, onun emir ve yasaklarına uymaya yöneltir. Böylece insan, Allah'ı olduğu gibi onun yarattığı diğer varlıkları da sever.
SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. Allah'ın yarattığı varlıklara karşı da sorumluluklarını yerine getirmeye çalışır. Çevreyi ve doğayı koruma bilinciyle hayata bakar. Davranışlarını da ona göre yapar.
SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. İbadetlerin, Allah'a karşı bir borç ve görev olarak algılanması sorumluk duygusunun gelişmesinde etkili olmaktadır. Bütün ibadetlerin yapıldığı zamanlar, kötü düşünce ve duyguların yok olduğu anlardır.
SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. İbadetler, güçlüklere katlanma, zorluklarla mücadele etme alışkanlığı kazandırır. Belli bir program içerisinde süreklilik gösteren ibadetler, bireyde bir iç disiplinin oluşması ve iradenin güçlenmesine yardım eder.
SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. Bazı ibadetler, sosyal özellikler taşır. Mesela; zekât, sadaka, oruç, hac ve kurban ibadetlerinin sorumluluk duygusunun gelişmesinde son derece etkili olduğu açıkça görülebilir.
SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. 1.4. İBADETLER İNSANDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİRİR. Böylece ibadetler sorumluluk bilincinin gelişmesinde oldukça önemli bir yer tutar.