T.C. ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İşletme ve Pazarlama Dairesi Başkanlığı ÇAĞDAŞ BİR DÜNYA İÇİN ÇAĞDAŞ BİR MALZEME AHŞAPTAN MİMARİYE HAZIRLAYAN: Ahmet BAŞKAN Orman Endüstri Müh. TODAİE Kamu Yönetimi Uzmanı Aralık- 2009, ANKARA

Ahşap malzeme; “Odundan mamul eşya” anlamına gelmektedir. Ahşap, canlı bir organizma olan ağacın meydana getirdiği lifli heterojen ve anizotrop bir dokuya sahip organik esaslı bir yapıya sahiptir. Ahşap malzeme; “Odundan mamul eşya” anlamına gelmektedir. “Ahşap Hayattır”

“Ahşap Kullanımı İnsanlık Tarihi Kadar Eskidir” Endüstri devrimi öncesi ahşap, ilk insanın barınak gereksinimlerini karşılamak amacı ile kullanıldığı doğal yapı malzemelerinden biri olmuştur. Önceleri insanoğlu vahşi hayvanlardan korunmak ve barınmak amacıyla, ağaç kovuğunu kullanmışlardır. Daha sonraları, yapıda saz, kamış ve ahşap yığma teknikleri uygulanmaya başlanmış ve ahşap karkas sistemine geçilmiştir. “Ahşap Kullanımı İnsanlık Tarihi Kadar Eskidir”

Ahşabı yapı malzemesi olarak kullanmak, geri kalmışlığın bir ölçütü olarak değerlendirilmiştir. Buna alternatif betonarme, çelik konstrüksiyon ve alüminyum gibi yapı malzemeleri daha sağlam, dayanıklı ve çağdaşlığın bir ölçütü gibi gösterilmeye çalışılmıştır. “Ahşap; çağdaş, çevre ve enerji dostudur.”

Ahşap malzeme, “Çevre ve enerji dostu” olması nedeniyle gelişmiş ülkelerde yapı malzemesi olarak inşaat sektöründe aranan bir malzemedir. Küresel ısınma ve buna bağlı olarak iklim değişikliği sonucu, çevreye daha duyarlı, yenilenebilir, ekonomik, daha az enerji tüketmesi dolayısıyla daha az sera gazı emisyonunda bulunması nedeniyle ahşap malzeme kullanımının önemi daha rasyoneldir. “Ahşap; Küresel Isınmanın Panzehiridir”

Ahşap yapı malzemelerin dayanım ömrünü uzatmak amacıyla ne gibi işlemlere tabi tutulmalıdır? Keresteler, kurutma işlemine tabi tutularak nem yüzdesi düşürülmeli, böylece ahşabın çalışması ve çatlaması engellenmelidir. Ahşap yapı malzemeleri mantar, bakteri ve dış etkenlere karşı koruma sağlaması amacıyla emprenye edilmelidir.

Yapı Malzemesi Olarak Niçin Ahşap? Üstün ısı ve nem yalıtımı özellikleri ile ahşap evler, rutubetsiz bir ortam içinde yaşanılacak en sağlıklı ortamı yaratır. Beton yapılar yaydıkları radon gazı nedeni ile toksit yapıya sahiptirler. Ahşap malzeme, yerine ikame edilen malzemeler içinde kaynağı yenilenebilir tek doğal yapı malzemesidir. “Ahşap; Sağlıklı Bir Yaşamdır.”

Yapı Malzemesi Olarak Niçin Ahşap? Eğilme ve çekmeye olan mukavemeti dolayısıyla deprem riskini en az zayiatla atlatmamızı sağlar. Depreme karşı betonarme ve çelik konstrüksiyonlardan daha dayanıklıdır. Bundan dolayıdır ki, ABD’de deprem riski yüksek olan bölgelerde betonarme yapıların inşasına izin verilmemektedir. “Ahşap; Depremde Hayat Kurtarır.”

Yapı Malzemesi Olarak Niçin Ahşap? Ahşabın lifli bir yapıya sahip oluşu, bina kullanımlarında yüksek mukavemet göstermesine ve esnek olmasına yol açmaktadır. Deprem riski yüksek olan bölgelerde, ahşabın bu özelliği betonarme, alüminyum ve çelik gibi yapı malzemelerine karşı kullanımını daha avantajlı bir konuma getirmektedir. “Ahşap; İnsana Huzur Verir.”

Yapı Malzemesi Olarak Niçin Ahşap? Ahşap yapı malzemeler, yangına karşı yerlerine ikame edilen diğer yapı malzemelerinden (çelik konstrüksiyon, alüminyum v.b.) daha dirençlidir. Ahşap malzemelerin ısı geçirmeme ve kömürleşme gibi özelliklerinden dolayı, yangına karşı 30-90 dakika dayanabildikleri yapılan araştırmalarda görülmesine karşın, çıplak çelik konstrüksiyon (çeliğin genleşme katsayısının yüksekliği nedeniyle) normal bir yangına ancak 10 dakika dayanabilmekte, yapı ikaz vermeden anında çökmektedir.

Yapı Malzemesi Olarak Niçin Ahşap? Ahşap malzeme; doğal, organik, çevre için antitoksit, geri kazanımlı, biyolojik olarak parçalanabilir bir hammaddedir. Bu özellikleri ile küresel ısınma ve iklim değişikliği tehdidine karşı aranan alternatif ürünlerin başında gelmektedir. “Ahşap; kaynağı yenilenebilen tek doğal malzemedir”

Ahşap; “Enerji dostudur” Ahşap; “Enerji dostudur”.  İmalinden inşaatına kadar diğer yapı malzemelerine oranla daha az enerji kullanılır.  Ahşap bir evi ısıtmak için çok az enerji harcanır.  10 cm’lik bir ahşap, 160 cm’lik bir betonun izolasyon değerlerine sahiptir. İngiliz standartlarında elektrik hatlarında kullanılan emprenye edilmiş ahşap direklerin ömrü 50 yıldır. Çelik direğin ömrü ise, ancak ahşap direğin yarısı kadardır. “Ahşap; Dayanıklı ve Uzun Ömürlüdür.”

Masif ahşap kapılar, kötü hava şartları ve rüzgârları önlemekle kalmaz, ses geçirimini de büyük ölçüde azaltır. Ahşap, geri dönüşümü diğer yapı malzemelerine göre daha kolay ve ekonomiktir. Çelik yapıların geri dönüşümünde, ahşaba oranla 354 kat daha fazla enerji harcanmaktadır. 

Ahşap hammaddesi kullanıldıkça çoğalır  Ahşap hammaddesi kullanıldıkça çoğalır. Bunun içindir ki Birleşmiş Milletler Avrupa için Ekonomi Komisyonu (UN/ECE) bir basın bültenin başlığı olarak “ÇEVREYİ KORUMAK İÇİN AĞAÇLARI KESİN” sloganıyla, ahşap malzeme tüketiminin çevreye, dolayısıyla ormanlara zarar vermediği, aksine yeni ağaçlandırma çalışmalarının yapılmasına ve korunmasına katkı sağlar. “Ahşap, Kullanıldıkça Çoğalır.”

Ahşap güçlü taşıma gücüne sahiptir. 1 kg. ahşap, 1 kg Ahşap güçlü taşıma gücüne sahiptir.1 kg. ahşap, 1 kg. beton veya çelikten daha fazla yük taşır.   Ahşabın ağırlığı az olduğundan temele binen yükte azdır. Ahşap evler söküldüğünde çok az zayiatla yeniden kurulabilir. Onarım plan değişikliği çok kolaydır. Kullanıcıya ”bireysel müdahale” olanağı verir. “Ahşap, ekonomiktir.”

Ahşap malzeme; doğal dengenin korunmasını sağlayan, değişik renkleri dolayısıyla yapıların mimari tasarımında çok önemli bir yere sahip olan ve aranan, sürdürülebilir özelliği nedeniyle ahşap, alternatifi olmayan bir yapı malzemesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ahşap malzeme, diğer yapı malzemelerine göre mimari uygulamalarda daha fazla esneklik ve uygulama kolaylığı sağlar.

Bunları Biliyor muydunuz? Ahşap yapılarda yaşayanların fizyolojik ve psikolojik açıdan kendilerini çok daha sağlıklı hissettiklerini, Ahşabın insanla birlikte soluk aldığını, romatizma, astım, böbrek hastalıkları ve dolaşım bozuklukları üzerinde olumlu etkileri olduğunu,

Bunları Biliyor muydunuz? Japon deprem uzmanlarının, tüm dünyada depreme karşı en dayanıklı yapının Osmanlı ahşap karkas sistemi olduğunu açıkladıklarını, Ahşap yapıların çok hafif olduğunu, kolay kolay çökmediğini, çökse bile içinde bulunanları öldürmediğini, Betonarmenin, ahşaba göre 5 misli, çeliğin 13 misli ağır olduğunu,

Bunları Biliyor muydunuz? Marmara ve Bolu depremlerinde ahşap yapılarda yaşayanlardan hiç kimsenin yaşamını yitirmediğini, 13'üncü ve 14'üncü yüzyıllarda yapılan, ahşap kolon ve çatıları olan Kastamonu, Mahmutbey, Beyşehir, Eşrefoğlu ve Afyon Ulu camilerinin, özel bir bakım yapılmaksızın 600-700 yıldır ayakta olduğunu, “Ahşap, Geçmişle Gelecek Arasında Köprüdür.”

Bunları Biliyor muydunuz? Dünyanın en büyük tarihi üç ahşap yapısından bir tanesinin, 100 metre boyu ve sekiz katlı bir binaya eşdeğer yüksekliğiyle tam 100 yıldır ayakta olan Büyükada'daki Rum Yetimhanesi olduğunu, Yangına dayanıklı olduğu için, dünyanın önde gelen mimarlarının ahşabı çeliğe yeğlediklerini,

Sabırla dinlediğiniz için teşekkür ederim.