NÜKLEER ENERJİ ALANINDA ÜNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ Prof.Dr. A. Beril Tuğrul İstanbul Teknik Üniversitesi – Enerji Enstitüsü Nükleer Araştırmalar Anabilim Dalı Başkanı Ayazağa Kampüsü – 34469, Maslak -İSTANBUL NÜKLEER ENERJİ ENDÜSTRİSİNİN YERLİLEŞTİRİLMESİ Toplantısı 22 Nisan 2014 KSO - İzmit

Fosil Yakıtlı Santral Nükleer Santral

Bir Nükleer Santrala İlişkin Başlıca Elemanların Yerlerinin Şematik Gösterimi 3 1 2 4

Önemli Husus, Burada önemli bir husus; nükleer teknolojinin bir ileri teknoloji olması ve yüksek kalite standartlarına sahip olunmasını gerektirmesi ve bu bağlamda teknoloji transferinin söz konusu olmasıdır. Ayrıca, denetleme ve kontrol faaliyetleri de etkin olunacak konular arasındadır.

Türk Şirketleri, Nükleer güç santralı, yaklaşık 500 binin üzerinde farklı parçadan oluşan bir proje niteliğindedir. Dolayısıyla da, farklı sanayi ve hizmet sektörlerini ilgilendirmektedir. Bu bağlamda, NGS inşasında, işletiminde, bakım ve onarımında kendi alanlarında deneyimli Türk şirketlerinin de görev alabileceği öngörülebilir. Ancak, Türk şirketlerinin, kendilerini nükleer teknoloji bağlamında donanımlı kılmaları gerekmektedir.

ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ Ülkemizde yıllardır sözü edilen ve fakat bir türlü istenen boyutlarda gerçeklenemeyen bir konudur “Üniversite-Sanayi” işbirliği… Oysa, nükleer teknolojiye girerken var gücümüzle bu işbirliğini sağlamamız gerekmektedir. Zira, nükleer teknoloji, bu teknolojiye sahip olan ülkelerin transfer etmeye gönüllü olmadıkları ileri bir teknolojidir.

Üniversite-Sanayi İşbirliği Modelleri DEVLETÇİ ANLAYIŞ LİBERAL ANLAYIŞ Sanayi Üniversite Devlet Devlet Üniversite Sanayi Kaynak: B.Keskinler, Örneklerle Üniversite-Sanayi İşbirliği, GYTE, 2012

Önerilebilecek Bir Model: Süperpoze Model Nükleer teknoloji transferinin tek başına sektörel bazda yapılabilmesi pek de mümkün görünmemektedir. Bu bağlamda, klasik modeller olan devletçi anlayış ve liberal anlayışın süperpoze edildiği bir modeli kullanmak belki en uygun yöntem olacaktır. Devlet Sanayi Üniversite

ÜNİVERSİTE Açısından Durum Değerlendirmesi Öğrencilerine ve fakültelerine endüstriyel tecrübe alanları açmak, Mezunlarına iş alanları yaratmak Sanayi ile işbirliğini ön koşul olarak gören kamu fonlarından yararlanmak, Kamu fonlarına nazaran daha az kural ve sınır içeren özel fon akışını çoğaltmak, Kamu yararına hizmet sunma misyonunu yerine getirmek, Anlamlı problemler belirlemek, Bölgesel ekonomik gelişmeye katkıda bulunmak, Güçlü bir üniversite olmak Kaynak: M. Kiper, Dünyada ve Türkiye’de üniversite sanayi işbirliği, Mayıs 2010, TTGV

SANAYİ Açısından Durum Değerlendirmesi Üniversitelerin araş. altyapısına ve insan kaynaklarına erişmek, Bünyesinde olmayan laboratuar uzmanlıklarına erişmek, Üniversitelerce sağlanan sürekli eğitim faaliyetlerinden yararlanmak, Şirket prestiji ve imajını yükseltmek, Teknolojilerinin genişlemesine ve yenilenmesine olanak sağlamak, Gelecekteki elemanlarını seçebilmek, Rekabet öncesi araştırma olanakları sağlamak, Kendi araştırma kapasitesini artırmak, Bölge ve ülkeye karşı sosyal sorumluluk görevini yerine getirmek Rekabetçi ortamda avantaj sağlamak ve kar etmek Güçlü bir sanayi kuruluşu olmak Kaynak: M. Kiper, Dünyada ve Türkiye’de üniversite sanayi işbirliği, Mayıs 2010, TTGV

DEVLET Açısından Durum Değerlendirmesi Ekonomik gelişme ve fark yaratmayı ileri götürmek, Kamu yararını hakim kılmak ve beklentilerin karşılanmasını sağlamak, İleri görüşlü olmayı benimsemek, En son teknolojileri sürekli takip ederek yaşam boyu öğrenme ve araştırma yaklaşımını cesaretlendirmek, Uzun dönemli stratejilerle temel araştırmaları desteklemek, Yeni teknoloji ve stratejik konularda derinlemesine çözümlemeler yapabilme yetenek ve sistemlerinin geliştirilmesini özendirmek, Güçlü bir devlet olmak Kaynak: M. Kiper, Dünyada ve Türkiye’de üniversite sanayi işbirliği, Mayıs 2010, TTGV

Güçlü Olmak Argümanına Ulaşmak Üniversite-Sanayi-Üçlemesi ile tüm kurumlar sonuç olarak Güçlü Olmak argümanında birleşmektedirler. Bu bağlamda, bu model; Edward Deming’in “Win-Win” (Kazan-Kazan) Modeline dönüşebilme potansiyeline sahiptir. Bu, gerçekte “Win-Win-Win” (Kazan-Kazan-Kazan) modeli olmaktadır.

TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ Uygulama Yöntemleri SANAYİ ÜNİVERSİTE TEKNOPARK TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ AR-GE DESTEKLERİ

Üniversite-Sanayi İşbirliği Uygulamaları Genel Araştırma Destekleri Informal Araştırma İşbirlikleri Sözleşmeye Bağlı Araştırma Çalışmaları Bilgi Transferi ve Eğitim Projeleri Devlet Destekli İşbirlikli Araştırma Projeleri Araştırma Konsorsiyumları Üniversite-Sanayi İşbirliği Merkezleri Teknokent Uygulamaları

Sözleşmeye Bağlı Araştırma Çalışmaları Danışmanlıklar Endüstri Destekli Araştırma Görevlisi (EDAG) Endüstri Destekli Araştırma Projeleri (EDAP)

AR-GE Destekleri Devlet tarafından sağlanan destekler, AR-GE destekleri için en önemli argümanı oluşturmaktadır. TÜBİTAK Yenilik ve Destek Programları (TEYDEB) TTGV Proje Destekleri SANTEZ (Sanayi Tezleri Projesi) Programı vb. gibi destekler Nükleer teknoloji konularına öncelik verilmelidir

Teknolojik Öğrenme 1. Yaparak öğrenme 2. Kullanarak öğrenme Teknolojik Transfer, öğrenme süreçlerini gerektirir. Zira,“örtük” niteliktedir. Bu süreçler yeni beceri, bilgi ve nihayet teknolojik yetenek kazanmayı içerimektedir. 1. Yaparak öğrenme 2. Kullanarak öğrenme 3. Uyum göstererek öğrenme 4. Etkileşerek öğrenme

TEKNOLOJİ TABANINDA GEÇİŞ DÖNEMİ Fiziksel güçten beyin gücüne Bireysel rekabetten toplumsal rekabete Sanayi toplumundan bilgi toplumuna Teknolojik Yetkinlik Kaynak: F.Vardar, Gelişen Ülkelerde Üniversite & Sanayi İşbirliğinin İnovasyon Sürecine Katkıları, EBİLTEM

ARGE

Yerel Teknolojik Faaliyetler AR-GE/GSYİH oranı

Yenilik Politikaları

AR-GE HARCAMALARININ GSYH’ya ORANI Kaynak: F.Vardar, Gelişen Ülkelerde Üniversite & Sanayi İşbirliğinin İnovasyon Sürecine Katkıları, EBİLTEM

İNOVASYON İNDEKSİ Kaynak: F.Vardar, Gelişen Ülkelerde Üniversite & Sanayi İşbirliğinin İnovasyon Sürecine Katkıları, EBİLTEM

Kaynak: H.Serbest, Üniversite-sanayi işbirliği ortak dil/ortak amaç, Adana-USAM

Yapılması Gereken

Teşekkür Ederim... Prof.Dr. A. Beril Tuğrul İTÜ – Enerji Enstitüsü Nük.Araş. ABD Başkanı