SAĞLIK TURİZMİNDE YAŞLILAR Dr.Mustafa RENKLİ

Tanımlar / Kavramlar Turizm: İnsanların seyahat etme eylemi Turizm sağlığı: Başka bir amaçla seyahat etmekte olan kişilerin sağlık hizmeti almak ihtiyacı oluştuğunda bununla ilgili çalışmalar Sağlık turizmi: Sağlık hizmeti almak amacıyla insanların seyahat etme eylemi Tıbbi hizmet turizmi: Tıbbi hizmet almak amacıyla insanların seyahat etme eylemi Yaşlılık:kronolojik, biyolojik, fizyolojik, sosyal ve psikolojik boyutları olan, doğumdan ölüme kadar süren bir büyüme ve gelişme sürecidir.

NEDEN YAŞLI TURİZMİ Son yüzyıl içerisinde kaydedilen en önemli gelişmelerden birisi beklenen yaşam süresinde artış olmasıdır. Gelişmiş ülkelerde bu süre ortalama 47 yıldan 75 yılın üzerine çıkmıştır. Doğum hızındaki azalma, kronik hastalıkların tedavisinde kaydedilen gelişmeler ile birlikte bu artış toplumun demografık özelliklerinde önemli değişikliklere neden olmuştur.

NEDEN YAŞLI TURİZMİ 1987 yılında toplanan "WHO Expert Committee on Health of Elderly", 2000 yılında dünyadaki 600 milyon yaşlı insanın (60 yaş ve üzerindeki bireylerin) yaklaşık 2/3' sinin gelişmekte olan ülkelerde yaşayacağını bildirmiştir. 1960 yılında bu oran % 50 olarak saptanmıştır. Yaşlı populasyondaki bu artışın özellikle Asya' da belirgin olması beklenmektedir. "Gelişmekte olan" kategorisine giren çoğu ülkede 60 yaş ve üzeri populasyon, genel nüfusa göre daha hızlı artmaktadır.

NEDEN YAŞLI TURİZMİ • 1950-2000 yılları arasında 46'dan 66'ya çıkan ortalama yaşam süresinin 2050' de 76'ya çıkacağı, • 2000 yılında 600 milyon olan 60( +) yaş nüfusun, 2050' de 2 milyara çıkacağı, • küreselolarak 2000-2050 yılları arasında nüfus içinde 60(+ )yaş kişi oranının % 10' dan %21' e yükselmesi beklenirken, çocuk oranının 1/3 oranında düşeceği, • gelecek 50 yılda yaşlı nüfusun dört kat artacağı, • 2050 yılında bazı gelişmiş ülkelerde yaşlı sayısının çocuk sayısının 2katı olacağı

Tıbbi turizmin ekonomik boyutu Son 10 yılda tıbbi turizmin kapasitesinde geometrik artış var Küresel olarak 2010 yılında % 150’lik bir artışla 50 milyar $’dan 120 milyar $’a çıkması beklenmekte Türkiye ise bu büyük pastadan çok az bir pay alıyor (yılda 50-60 milyon $)

NELER YAPILMALI ? Çalışanların emekli olduktan sonra ikamet edebilecekleri,hobilerini devam edebilecekleri veya hobi edinebilecekleri,isterlerse konularında veya başka alanlarda çalışabilecekleri,gerekli tıbbi ve bakım hizmetlerinin sevgi ile verildiği bir yaşam birimi bulunmamaktadır

ÜLKEMİZ VE DİĞER ÜLKELER Son yıllarda ,İspanya, Amerika,Fransa,.. Bazı ülkelerde bu tür yaşam merkezlerinin giderek arttığı ve bu hizmetlerden ülkelere ciddi ekonomik girdiler sağlandığı gözlenmektedir. Ülkemizde’de TGEV ve Darrülşafaka tarafından yaşlılara yönelik bu tür merkezler (sadece yurt içi hizmet veren) yapılmaktadır. Antalyada mevzuata uygun bir tesis özel girişimci tarafından yapılmıştır Burada sağlıklı yaşam merkezi mevzuatından bahset

Verilen hizmetler; Akut Hizmet Hastanesi: Yoğun bakım ünitesi, acil polikliniği, ameliyat odaları, laboratuar ve görüntüleme hizmetleri dahil bir akut hizmet merkezinden beklenen tüm hizmetleri bulundurmalıdır. Uzun Dönem Bakım Kurumu: Özel hemşirelik hizmetleri veren kurumlar, kronik bakım hastaneleri Kurum-dışı Uzun Dönem Bakım: Evde bakım, gündüz hastanesi, destekli yaşam gibi hizmetler programın önemli öğelerini oluşturmaktadır. Ayaktan Hizmet Programı

Türkiye’nin durumu(Güçlü Yönler) Yoğun uzmanlaşma Altyapı ve tesis kapasitesi yüksek Eskiden yalnızca sedef hastalığına balıklı göl terapisi ve kaplıca suları vardı İklim yapısı 12 ay hizmet vermeye ve yaşlılara uygun

Zayıf Yönlerimiz? Birebir hasta takibi ve hasta iletişiminde eksikliklerimiz Kayıt bildirim sistemimizle ilgili sorunlarımız Yabancı dil bilen sağlık personeli sayısının azlığı (özellikle doktor/hemşirede önemli Sağlık ve Turizm mevzuatımızdaki eksiklikler

Türkiye’den hizmet almaya aday ülkeler Almanya, Hollanda, İngiltere vb. Rusya, İskandinav ülkeleri Japonya İsrail Arap Ülkeleri

Yaşlıların şu an kaldıkları yerlerle ilgili sıkıntıları? Yapılan Anketlerde Kuruma gelmeden önce yaşadıkları yerde ihtiyaç duydukları hizmetler kendilerine sağlansa %36'sı yine kurumu tercih edeceğini, %14'ü kurumda yaşamanın onları çevrelerinden kopardığını, %61'i zaman zaman da olsa kedilerini yalnız hissettiklerini %62'si kuramda yaşamanın bağımsız davranışlarını kısıtladığını %47'si kurumlarda ev ve aile ortamını bulduğunu %53'ü ise bulamadığını ifade ediyor %70'i çevresinden kopmuş olmasının kendisi için önemli olduğunu, %42'si tek kişilik odada, %33'ü iki kişilik odada, %20'si üç,dört kişilik odada yaşamak istiyordu %76'sı odalarında banyo olmasını, %95'i sevgi, ilgi, hoşgörü, sosyal ve kültürel faaliyetlerin eksikliği ile bu konularda yetkili kişilerin bulunmamasından şikayetçidir,

Araştırma Türk –Alman Sanayi ve Ticaret Odası yardımlarıyla Köln Şehrinde 2 yaşlı bakım evinde toplam 40 65 y üzeri yaşlı (20 Erkek-20 Bayan)ile görüşülmüş ve onlara 2 adet açık uçlu sorudan oluşan bulundukları yerle ilgili sıkıntıları ve beklentilerini içeren bir anket yapılmıştır. Amaç: Beklentileri ve sıkıntıları öğrenerek bitirme ödevimin anket tasarımını yapmak ve yaşlılara yönelik bir tesis yapılacaksa ,onların beklentilerine yönelik olması konusunda yol göstermek.

SONUÇLAR Yaşlı evlerinde kalanlarin en cok şikayet ettikleri hizmetler: Çok pahalı (19) Yaşlilar pasif kaliyorlar, günlük yapilacaklar onlara bakicilar tarafından söyleniyor (yemek vakti, uyku vakti gibi)(24) Kısıtlı bakım malzemeleri ve personel(15) Daha ucuz olduğu için uzman olamayan bakıcıların çalıştırılması ve buyüzden bakıcıların yeterince ilgilenmemesi(26) Bakıcıların yoğun iş temposu ve stresli olup bunu yaşlılara yansıtmaları(21)  

SONUÇLAR Bakım evlerinin bina yapısında kendilerini rahatsız eden ve değişmesini istedikleri bölümler: Kendilerine ait odada banyo ve tuvalet(32) Biraraya toplanabilmek için daha fazla odaların yapılması ve bu odalarda mutfak bulunması(27) Işıklandırması hastaneyi hatirlattiği için değistirilebilir(13) Odaların en fazla iki kişilik olması ve yaşlilar istediği taktirde tek kişilik odada kalabilmeleri(28)