Mustafa Balkaş Enka Okulları Koçluğun Öğrenmeyi Geliştirmedeki Yeri Mustafa Balkaş Enka Okulları Öğretmenlere sporcular gibi koçluk edilirse, yeni edindikleri becerileri uygulamaya koyacaklardır. (Joyce & Showers)

Oturumun Anahatları Konuya ilişkin araştırmalar Eğitim türlerine göre öğrenilenlerin aktarımı Akran koçluğu Gordon’un beceri gelişimi merdiveni Uygulama eğimi Değerlendirme/Koçluk hattı İlkeler ve Kabuller Koçluk becerileri Gözlem öncesi & Gözlem sonrası toplantı (örnek video)

Araştırmalar ve öğretmenlerin tecrübeleri, öğretmenlerin - tecrübeleri ve beceri düzeyleri ne olursa olsun - en iyi, başka profesyonellerle birlikte ortak planlama yaptıkları ve sorun çözdükleri bir bağlamda mesleki açıdan geliştiklerini ortaya koymaktadır. Kaynak: For the Love of Learning (Öğrenme Aşkına), Kraliyet Komisyonu’nun Raporu, 1995.

iyidir. değerlerde ve davranışlarda değişikliğe yol açmak Öğretmeyle ilgili ders tipi çalıştaylar: Bilgi vermek açısından iyidir. Amaç, değerlerde ve davranışlarda değişikliğe yol açmak olduğunda ise yetersizdir. Meyer Jon’a & Tara Gray. An Innovation in Teaching (Öğretimde Bir Yenilik).

denetimin ve hizmet içi eğitimin, öğretmenin öğretiminde Joyce ile Beverly’nin (1980) yürüttüğü araştırma, denetimin ve hizmet içi eğitimin, öğretmenin öğretiminde bir değişime yol açmada etkili olmadığını ortaya koymaktadır.

Araştırmalar, öğretmenlerin beceri gelişiminin, pratik ve geribildirim fırsatı sağlandığında, önemli ölçüde arttığını ortaya koymaktadır. Munro, P. ve Elliott, J. (1987). Instructional Growth through Peer Coaching (Akran Koçluğu Yoluyla Öğretimde Gelişim) Spencer, P.A. Improving Teacher Evaluation. (1992). (Öğretmenin Değerlendirmesini Geliştirme) Joyce, B. ve Showers, B. (1982). The coaching of teaching. (Öğretimde koçluk)

Eğitim Türlerine Göre Öğrenilenlerin Aktarımı Sağlanan Eğitim Beceri Gelişimi Derste Doğru Kullanım Kuram/Bilgi %5 0 to %5 Kuram/Örnekleme %50 Kuram/Örnekleme/ Pratik/Geribildirim %90 Pratik/Geribildirim/ Koçluk % 75 - 90 Kaynak: The coaching of teaching (Öğretimde koçluk). Joyce ile Showers 1993.

Bir Beceriyi Öğrenmek Bilgi Örnek Pratik Gözlem Geribildirim

Akran Koçluğu İki denk arasındaki – birinin, kendini bireysel ve mesleki açıdan geliştirmeye adadığı ilişkidir.

– değerlendirmenin aksine - Akran Koçluğu Öğretmenlerin – değerlendirmenin aksine - konuya ilgi duyan bir eş ile birlikte öğretimle ilgili deneyde bulunup öğretim konusunu tartışabileceği bir forum sağlar. Munro & Elliot 1987.

Akran Koçluğu Bir akran koçluğu programındaki öğretmenler, öğretime dair “motivasyonlarının arttığını ve ilgilerinin yenilendiğini” bildirmişlerdir. Menges, R.J. (1987) Colleagues as catalysts for change in teaching (Öğretimde değişiklik için katalizör olarak meslektaşlar).

geribildirim edinmelidir. Okulda çalışan herkes haftada bir kez gözlemlenmelidir ve geribildirim edinmelidir. En usta ve profesyonel eğitimciler, koçluğa en çok ihtiyaç duyanlardır.(Tiger Woods sendromu)

Azami düzeyde faydalı olabilmesi için, geribildirim kesin, açıklayıcı ve olumlu olmalıdır.

Yeni stratejiler öğrenmek istemek Tıkanmışlıktan, çıkmazdan kurtulmak Koçluğun getirdiği gelişim, şu şekillerde olabilir: Yeni stratejiler öğrenmek istemek Tıkanmışlıktan, çıkmazdan kurtulmak Alışkanlıklara bakmak ya da stratejileri değiştirmek

Becerisi olduğunun farkında değil Gordon’un Beceri Gelişimi Merdiveni Öğretim Sanatı Yetenekli olduğunun farkında değil Becerisi olduğunun farkında değil Becerisi olduğunun farkında Yeni bir beceri edinir ve derse girersiniz – rahat hissetmezsiniz Becerisinin olmadığının farkında Beceriniz olmadığını keşfedersiniz Becerisinin olmadığının farkında değil Bilmediğinizi bilmezsiniz

Uygulama Eğimi Mükemmel İyi Koç, bu zor zamanda coşturan kişidir

İnsan beyninin öğrenmesi ve en iyi biçimde işleyebilmesi için: Tehditin bulunmaması İçeriğin anlamlı olması Seçeneklerin sunulması Yeterli zaman tanınması Zengin bir ortam sunulması İşbirliğinde bulunulması Hemen geribildirim sağlanması Ustalığa sahip olunması Bütün bunlar bir koçluk ortamında mevcuttur. Susan Kovalik (1987)

Değerlendirme/Koçluk Hattı Dış Kriterler Okulun kriterleri Mentorluk Denetim Akran Koçluğu Öğretmenin seçtiği kriterler

İlkeler ve Kabuller Koçluk edilen kişi, bozuk değildir, onarılmaya, düzeltilmeye ihtiyacı yoktur. Yalnızca gelişmek, daha iyi hale gelmek ister. Koç, soruları sorar; cevaplar ise koçluk edilen kişidedir. Güç, ilişkidedir, koçta değildir.

İlkeler ve Kabuller İlişki, koçluk edilen kişiye göre belirlenir, biçimlendirilir. Koçluk edilen kişi sorumlu olandır; ilişki, koçluk edilen kişinin istediği sonuçlara ulaşması üzerine odaklanır. Koçluk oturumlarındaki bütün sohbetler, özel ve gizli kalır.

İlkeler ve Kabuller Koç, koçluk ettiği kişinin, her zaman için gelişmeye, amacına ulaşmaya ve başarıya doğru yol almasını sağlar. Toplantıların odak noktası, koçluk edilen kişi üzerindedir – gündemi, koçluk edilen kişi belirler. Koç ile koçluk edilen kişi, daha önceden ayarlanan toplantılara zamanında katılmayı kabul eder.

İlkeler ve Kabuller İletişim, her zaman açık, dürüst ve samimi olmalıdır. Koç ile koçluk edilen kişi, çözmeye çalışmadan önce, sorunu belirme konusunda anlaşmaya varırlar.

İlkeler ve Kabuller Koçluk ilişkisinde bir şey yürümüyorsa, koçluk edilen kişi, aradaki güveni sağlam tutmak için, bunun farkına varır varmaz, bu konu hakkında konuşma sorumluluğunu taşır.

İlkeler ve Kabuller Koçluk edilen kişi, kendisi açısından iyi yürüyen şeyleri paylaşma sorumluluğunu taşır. Koç, tarafsız, nesnel ve destekleyicidir. Koçluk edilen kişi, önerilere, değişikliklere ve gelişime açıktır.

İlkeler ve Kabuller Koç, koçluk ettiği kişi istemedikçe, yargıda bulunmaktan, değerlendirmekten, eleştirmekten, tavsiyelerini, görüşlerini paylaşmaktan kaçınır. Koçluk edilen kişi, değişmek, gelişmek, beceri ve davranış öğrenmek için gerekli çalışmaları yapmayı kabul eder.

Koçluk Becerileri Açık uçlu sorular Kapalı uçlu sorular Uyumlu olmak Teyit edici açımlamalar Dinleme becerileri

Gözlem öncesi görüşme

Gözlem sonrası görüşme

Açık uçlu ve kapalı uçlu sorular Soru sorma becerileri, koçluk edilenin gündemini öğrenmenize yardımcı olur: Koçluk edilen kişi ne düşünüyor, niyeti nedir? Ne isteniyor ya da neye ihtiyaç duyuluyor? Belirli biçimde davranmasının sebepleri nelerdir?

Açık uçlu sorular Soru sorulan kişi, zihnindekileri ifade etme, neye önem verdiğini açıklama fırsatına sahip olur. Bu sorular, çok çeşitli karşılıklar verilmesine olanak tanır, düşünceleri, duyguları, fikirleri özgürce paylaşma fırsatı tanır.

Açık uçlu sorular Gerçeklerin arkasında yatan hikayeyi öğrenmek açısından faydalıdır. Sebepleri, varsayımları, bir durumun ya da bilginin arka planını öğrenmek için faydalıdır.

Kapalı uçlu sorular Kişinin cevabını, birkaç sözcükle sınırlar. Evet/hayır cevabı ya da kısa cevap verilmesini sağlar. Kesin bir bilgi vermek gerektiği zaman kullanılır. Doğrudan belirli bir nokta üzerinde odaklanınız ve kişinin ayrıntıya girme olanağını sınırlayınız.

“Öğrencilerinizin çoğunun sizi takip ettiğini nerede hissettiniz?” Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği kapalı uçlu sorulara örnekler “Öğrencilerinizin çoğunun sizi takip ettiğini nerede hissettiniz?” (Bu kapalı uçlu soruya cevap olarak belirli bir zaman ya da olay –kısa bir cevap- verilebilir. Örneğin: Posterleri astıktan hemen sonra)

“Ali o akıllıca sözü söylediğinde, ne tür duygular hissettiniz?“ Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği kapalı uçlu sorulara örnekler “Ali o akıllıca sözü söylediğinde, ne tür duygular hissettiniz?“ (“Kızgın, sinirli” – kısa ve öz bir cevap)

“Alternatif cevapları prova etmek ister misiniz?” Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği kapalı uçlu sorulara örnekler “Alternatif cevapları prova etmek ister misiniz?” (“Evet." “Hayır." “Şimdi değil." “Olabilir.")

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği kapalı uçlu sorulara örnekler “Sınıftaki öğrencilerin tümüyle mükemmel bir göz teması kurduğunuzu biliyor musunuz?” "Teşekkür ederim.") “Ayşe’nin sırasına yaklaştığınızda, çalışmasına tekrar devam ettiğini fark ettiniz mi?” (“Evet!")

Kapalı uçlu soruyu takip eden açık uçlu soru “Dersinizde kendinizi en başarılı hissettiğiniz an hangisidir?” “Neden?” “Dersinizde kullandığınız hangi stratejileri geliştirmek istersiniz?"

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği açık uçlu sorulara örnekler “Bir öğretmen olarak güçlü yönleriniz nelerdir?” “Dersinizin başarılı geçtiğini nasıl anlarsınız?” “Yıl için belirlediğiniz gelişme alanları nelerdir?”

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği açık uçlu sorulara örnekler "Koçluğun öğretiminiz açısından faydası sizce ne olacaktır?” “Müfredat olmasaydı, ne öğretirdiniz? Neden?” “‘İyi’ dersi nasıl tanımlarsınız?”

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği açık uçlu sorulara örnekler “Öğrenci olsaydınız, öğretmeninizin nasıl olmasını isterdiniz?” “Size en çok nasıl yardımcı olabilirim?” “Bugünkü başarınıza neyin katkıda bulunduğunu hissediyorsunuz?”

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği açık uçlu sorulara örnekler “Eğitim-öğretim yılının sonuna geldiğinizi tasavvur ediniz. Yıl hakkında ne söylemek istersiniz?” “Değiştirme gücünüz olsaydı, eğitim- öğretimde neyi değiştirirdiniz?”

Bu sorular sizin aleyhinize işleyebilir Neden öyle yaptınız? Ona daha farklı nasıl davranabilirdiniz?

“Ne”, “Nasıl”, “Neden/Niçin” soruları, - özellikle de otorite sahibi olarak değerlendirilen bir kimse tarafından sorulduğunda - kişinin zihninde bir hata yaptığına, başının dertte olduğuna dair bir zan ile bağlantılandırılabilir.

Ortada bir “hata” olduğunu ima ettiğinize dair bir çıkarımda bulunulmasını engellemek için olumlu hususlarla ilgili “neden/niçin” soruları sorunuz.

Olumlu bir sonucu olan “neden/niçin” sorularına bir örnek Koç: “Neden 2. Dünya Savaşı’ndan bir şarkıyla başladınız?" Öğretmen: “Bunun öğrencilerin beklemediği bir şey olacağını ve onların dikkatini çekeceğini düşündüm." Koç: “Gördüğüm tam da bunun olduğuydu. Birkaç öğrenci, güldü ve onlar da şarkıyı söylemeye devam ettiler. Bu, beyinle çok uyumlu bir şey: müzik var, eğlenceli ve tehditkar değil."

Uyumlu Olmak beden dilinizin ve bir soruyu soruş şeklinizin Sesinizin tonunun, beden dilinizin ve bir soruyu soruş şeklinizin başkaları üzerinde müthiş bir etkisi vardır.

Teyit Edici Açımlama Koçluk edilen kişiye, söylediğini tekrar ederek açımlamaktır. Koçun dinlediğini gösterir. Koçun, koçluk edilen kişinin kullandığı sözcük dağarcığının ve ifadelerin aynısını kullanmasına olanak tanır.

Teyit Edici Açımlama Örnekleri Koçluk Edilen:“Sarah geç kaldığında, gerçekten çok sinirlendim” Koç: “Kızdınız.” (Tutumu, duyguyu teyit eder.) “Çok sık geç kalıyor.” (Bilgiyi teyit eder.)

Teyit Edici Açımlama “... (olduğunu) hissediyorsunuz” Bilgileri, tutumları/duyguları yansıtan teyit edici açımlamada kullanılan sözcüklere örnekler: “... (olduğunu) hissediyorsunuz” “... (olduğunu) söylüyorsunuz” “... (olmasını) öneriyorsunuz ...” “Anlatmak istediğiniz şey şu ...” “Söylediklerinizden anladığım şu ...” “Bundan çıkardığım/anladığım şu ...” “Sizi sinirlendiren şu ...”

Bir koç için en önemli beceri, gerçekten dinleme becerisidir Dinleme Becerileri Bir koç için en önemli beceri, gerçekten dinleme becerisidir

Covey, dinlemeyi beş seviyede tanımlar: Kulak asmamak: dinlemek için herhangi bir çaba göstermemek Dinlermiş gibi yapmak: dinliyormuş gibi görünmek Seçici dinleme: ilginizi çeken kısımları duymak Dikkatle dinleme: kullanılan sözcüğe odaklanmak Empatik dinleme: kalbiyle ve ruhuyla (canı gönülden) dinlemek ve karşılık vermek

Gözlem Öncesi Görüşme Gözlem Gözlem Sonrası Görüşme

Gözlem öncesi görüşme

Öncelikle, “gözlem öncesi görüşme” dediğimiz sohbet gerçekleşir. Koçluk süreci, koç ile koçluk edilen kişi arasında bir dizi sohbeti kapsar. Öncelikle, “gözlem öncesi görüşme” dediğimiz sohbet gerçekleşir.

Gözlem Öncesi Toplantının Hedefleri Yaratıcı Sorular Kişiselleştirilmiş sorular Odak Gündem Vizyon - Misyon Strateji – Müfredat (Eğitim-Öğretim Programı) Taktikler – Ders Planı Etkinlikler/İşlemler – Öğretim Becerileri Değerlendirmeye yönelik

Gözlem Öncesi Toplantının Amaçları Koçluk edilen kişinin, koçtan gözlemlemesini istediği şey, kişinin tam olarak ne tür bir geribildirim beklediği belirlenir Koçluk edilen kişinin geliştirmek ya da güçlendirmek istediği davranışlar ya da teknikler belirlenir Kişinin gündemini ortaya çıkarmanın ötesinde, koçluk edilen kişi, stratejilerinin, davranışlarının ardındaki vizyonunu, misyonunu, inançlarını ortaya koymalıdır

Gözlem öncesi görüşme

Gözlem sonrası görüşme

Gözlem Sonrası Toplantının Amaçları Herşeyi biraraya getirir. Gözlem sırasında ne olup bittiği hakkında bilgi alınır. Koçun geribildirim sağlamasına olanak tanır. Teşvike ve pekiştirmeye yarar.

Gözlem Sonrası Toplantının Amaçları Değerlendirmeden farklıdır. Değerlendirmede, değerlendiren daha çok konuşur. Koçlukta sorular, öğretmeni sohbete katmak üzere tasarlanmıştır.

Gözlem sonrası görüşme

GÖZLEM VE KOÇLUK İÇİN SEÇENEKLER Bekleme Süreleri a. Bir öğrenciye söz vermeden önce ne kadar bekliyorum? b. Bir öğrenciye söz verdikten sonra ne kadar bekliyorum? c. Bir öğrenci cevap verdikten sonra ne kadar bekliyorum? Soru Türleri a. Hafızayı kullanmayı gerektiren soruları ve kafa yormayı gerektiren soruları kaç kez soruyorum? b. Farklı türdeki soruları hangi sırayla soruyorum? c. Bazı öğrencilere belirli tür sorular sorup diğerlerine sormuyor muyum?

Sözel Olmayan İletişim a. El-kol hareketleri yaparken ne sıklıkla işaret parmağımı öğrenciye doğrultuyorum ve avucumu açık tutuyorum? b. Ders anlatırken ellerimle ne yapıyorum? c. Herhangi bir öğrenciye hitap ederken alaycı bir ses tonu kullanıyor muyum? d. Hangi öğrencilerle göz temasında bulunuyor, sınıfın hangi köşelerine bakıyorum? e. Bir ders saati boyunca sınıfın her köşesine gidiyor muyum?  İşbirliğine Dayalı Öğrenme Etkinlikleri Sırasında Öğretmenin Davranışı a. Öğrencilere verdiğim farklı etkinlikler için uygun büyüklükte düzenler/gruplar oluşturuyor muyum? b. Gruplara kişiler-arası bir beceri üzerinde çalışma görevi verdiğimde, öğrenciler, o becerinin kendi gruplarında nasıl görüneceğini ya da nasıl kulağa geleceğini anlıyorlar mı? c. Yalnızca gerektiğinde mi gruplara giriyorum? d. Grupların kendi sorunlarını kendilerinin çözmesine izin veriyor muyum?  

Öğrenci Davranışları Öğrenme Tarzları/Zekaları a. Sunumlarımla hangi öğrenme tarzlarına ulaşıyorum? b. Sunumlarımla hangi zekalara ulaşıyorum? c. En güçlü (ve en zayıf) olduğum öğretim tarzları nelerdir? d. Ulaşamadığım öğrenme tarzlarına sahip öğrenciler var mı? Öğrenci Davranışları Dikkatin Odaklanması a. Öğrenciler derslere dikkatlerini veriyor mu? Ne zaman? Hangi öğrenciler? b. Öğrenciler, sıkıldıklarını gösteren sinyaller veriyor mu? Ne zaman? Hangi öğrenciler? c. Sınıfta ya da sunumlarımda öğrencilerin dikkatlerinin dağılmasına ya da sıkılmasına sebep olan bir şey var mı? Öğrencilerin Verdikleri Karşılıklar a. Öğrenciler, benim mizahi tutumuma nasıl karşılık veriyorlar? b. Gözümden kaçan olumsuz öğrenci tepkileri var mı? c. Sunumlarımı yaparken öğrencilerin çoğu, dikkatini bana vermiş gibi görünüyor mu?