YABANCILARIN TAŞINMAZ MAL EDİNİMİ Nihat KANDALOĞLU nihatkandal@hotmail.com 09 Kasım 2005, İstanbul

BUGÜN YABANCILARIN TAŞINMAZ MAL EDİNİMİ 19. 07.2003 tarihinde çıkarılan yabancıların taşınmaz mal edinmesiyle ilgili Yasa Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmiş ve 3 ay süre verilmiştir. Bu süre 26.07.2005 tarihinde dolmuştur. Bu tarihten itibaren yabancılar taşınmaz mal edinememektedirler. Sadece 4785 Sayılı Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre yabancılar Türkiye’de kurdukları şirketler aracılığıyla taşınmaz mal edinebilmektedirler.

GERÇEK KİŞİLER VEYA YABANCI ÜLKELERDE KURULAN ŞİRKETLER Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan yeni Yasa Tasarısında; Gerçek Kişiler veya Yabancı Ülkelerde Kendi Yasalarına Göre Kurulan Tüzel Kişiliğe Sahiğ Ticaret Şirketleri Uygulama İmar Planı veya Mevzi İmar Planı bulunan alanlarda taşınmaz mal edinebilirler. Belediye sınırları içerisinde olsun veya olmasın uygulama imar planı veya mevzi imar planı olmayan arsa ve arazilerde taşınmaz mal edinemezler. ./..

Sınırlı ayni hakların (intifa, sükna, üst hakkı, irtifak hakkı, vs) tesis edilmesi içinde aynı koşullar geçerlidir. Ülke genelinde edinilen taşınmaz malların ve bağımsız ve sürekli nitelikteki sınırlı ayni hakların toplam yüzölçümü 300.000m2 yi geçemez. Bu koşulun aşılması durumunda Bakanlar Kurulu izni gereklidir. Bakanlar kurulu illere göre il yüzölçümünün %05’ini geçmemek üzere il bazında yabancı uyruklu gerçek kişilerin edinecekleri taşınmaz oranını tesbit eder.

.../. Mütekabiliyet (Karşılıklılık) Koşulu olan ülkeler taşınmaz mal edinebilir. Bir devlet Türk vatandaşlarını ülkesinde gayrimenkul edinimi ve tasarrufundan nasıl yararlandırılıyorsa, Türkiye’nin de o ülke vatandaşlarına aynı hakları tanımasına mütekabiliyet koşulu demekteyiz.

TAŞINMAZ MAL EDİNİMİ KONUSUNDA TÜRKİYE İLE ARASINDA KARŞILIKLILIK BULUNAN ÜLKELER ALMANYA İTALYA AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ KANADA ARJANTİN KOLOMBİYA AVUSTRALYA KOSTA RİKA AVUSTURYA KKTC BARBADOS LÜKSEMBURG BELÇİKA MALAVİ BOLİVYA MALTA BREZİLYA NİKARAGUA DOMİNİK CUMHURİYETİ NORVEÇ EL SALVADOR ORTA AFRİKA CUMHURİYETİ FİNLANDİYA PANAMA FRANSA PERU GABON SOMALİ GUATEMALA ŞİLİ GUYANA TANZANYA HIRVATİSTAN URUGUAY HOLLANDA VENEZUELA İNGİLTERE YENİ ZELLANDA İRLANDA YUGOSLAVYA (SIRBİSTAN VE İSPANYA KARADAĞ) İSRAİL İSVEÇ

./.. Sulama, Enerji, Tarım, Maden, Sit, İnanç ve Kültürel özellikleri nedeniyle korunması gereken alanlar, özel koruma alanları ile flora ve fauna özelliği nedeniyle korunması gereken hassas alanlarda ve stratejik yerlerde kamu yararı ve ülke güvenliği bakımından taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinemeyecekleri alanları ilgili kuruluşlar Kültür Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, Enerji Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı koordinatlarını belirleyerek Bakanlar Kurulu’na gönderir. Yasanın çıktığı tarihten itibaren altı ay içerisinde bu alanların ilgili kurumlarca koordinatları belirlenerek, Bakanlar Kurulunca karara bağlanması gerekir.

YABANCI PARA İPOTEĞİ Yabancı Gerçek Kişiler, ipotek alacaklısı olabilir. İpotek alacaklısı olabilmede karşılıklılık şartı aranmaz. Yabancılar Türk parası ve yabancı para üzerinden ipotek tesis edebilirler. Yabancı para üzerinden ipotek tesis edilmesi için yurt içinden ve dışından kredi veren kuruluşların banka veya finans kuruluşu olması şarttır. Bu tür ipotekler harç ve damga vergisinden muaftır. Harç oranları Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak hesaplanır.

YABANCILARIN MİRAS HAKKI Mütekabiliyet koşulu sağlanıyorsa yasal kısıtlamalara tabi olmadan mirasçılara taşınmaz mal intikal etmektedir. Mütekabiliyet olmayan ülke vatandaşlarının miras yoluyla edindikleri taşınmaz ve sınırlı ayni hakların intikal işlemleri yapılarak tasfiye edilir. Miras bırakanın ölüm tarihindeki yasal düzenlemeler geçerlidir.

./.. Türk Medeni Kanununa göre miras hükümleri geçerlidir. Ölüme bağlı tasarruflar olan vasiyet ve hibe işlemlerinde mütekabiliyet ve kanuni kısıtlamalara uyulur. Yabancı ülkelerden alınan veraset belgelerinin Türk konsolosluk veya apostille onayı olmalıdır. Yabancı ülke mahkemelerinden alınan veraset belgelerinin Türk hukuk mahkemelerinden uygulama kararı alınması zorunludur.

TAPU SİCİL MÜDÜRLÜKLERİNDE İŞLEM YAPMAK İÇİN Pasaportun aslı veya uyruğunda olduğu ülkenin kimlik belgesi ve bu belgelerden hangisini kullanıyorsa, belgenin noter onaylı Türkçe tercümesi. 2 adet Fotoğraf Vekalet verilirse,

VEKALET Ülkenin, kimlik belgesi veya pasaportuna göre verilmeli, Vekaletin kapsamı aşağıdaki şekilde olmalıdır; Adı, Soyadı, Doğum Yeri, Doğum Tarihi, Uyruğu, Örnek olarak, Vekalette, İtalya Hükümetinin İçişleri Başkanlığının verdiği, .............sayılı kimlik belgesine veya pasaportunda belirtilen, Ahmet oğlu John ......... gibi kimlik belgesi tanımlanmalı.

Yetki çok açık olmalı, yani hangi işlem yapılacaksa vekalette açık olarak yazılıp bu konuda yetki verilmelidir. Vekil, adı, soyadı, baba adı, doğum tarihi olmalı (Uygulamada adı soyadı olması da yeterlidir.) İçerikte hangi işlem yapılacaksa, açık olarak yazılıp bu konuda yetki verilecektir. Resimli olmasına özen gösterilmelidir.

VEKALET DÜZENLEME ŞEKLİ Türk Konsolosluğu Konsolosluğa, 2 adet fotoğraf, pasaportun aslı veya kimlik belgesi ile gidilecek, Türkiye’de taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek ve bunun gibi yapacağınız işlemler tek tek söylenerek, vekalet düzenlettirilecektir. Bu vekalet sizin tarafınızdan imzalanacak ve konsolosluk onayladıktan sonra aslı size verilecektir. Bu vekaleti, vekiliniz Türkiye’de kullanabilir. Vekilinizin Türk olup olmadığı ve uyruğu önemli değildir. Vekil mütekabiliyeti olmayan ülke vatandaşı da olabilir.

Yabancı ülkelerdeki noterliklerden verilen vekaletnameler; Noter, yukarıda açıklandığı gibi, beyanımıza göre, kimlik veya pasaportunuzu esas alarak vekaletname düzenleyecektir. Vekaletiniz, mümkünse resimli olmalıdır. 5 Ekim 1961 tarihli Lahey Sözleşmesi’ne (uluslararası kullanılacak resmi belge standartlarındaki yeni koşulları belirleyen sözleşme) taraf olan ülkeler için, o ülkece belirlenmiş yetkili makamlarca apostille onayının vekaletlerde olması gerekir. Eğer, yaşadıkları şehirde, Apostille onayını yapmaya yetkili makam yok ise, veya o ülke Lahey Sözleşmesine taraf değil ise, o ülkedeki Türk Konsolosluğuna gidilerek, o ülkedeki yetkili makamca vekaletin verilmiş olduğu onaylatılacaktır. Vekalet vermeye yetkili makamlarca verilen vekaletlerde aynı şekilde onaylatılacaktır.

ŞİRKETLERİN YETKİ BELGELERİ Şirketin kurulduğu ülkede, şirketlerin tescil edildiği, makamca yetki belgesi verilecektir. Genelde çoğu ülkede Ticaret sicil memurluğunca verilmektedir. Bu belgede bulunması gerekenler; Şirketin Açık ünvanı, ve adresi veya sicil no (kayıt no) Şirketin Faaliyetleri; (Belgenin faaliyet konuları bölümünde, taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek, ipotek terkin etmek, kiralamak, özetle taşınmaz mal konusunda yapacağınız işleri açıklamalısınız.) Şirketi temsilen, kim veya kimlerin yetkili olduğu, ve bu yetkililerin adı ve soyadı Belgeyi veren makam Şirketlerin yetki belgeleri, Apostille veya Türk konsolosğu onaylı olmalıdır. Şirketlerin yetki belgelerinde süre yoktur. Belgenin içeriğinde süre varsa bu süre içersinde belge kullanılabilir.

TÜRKİYE’DE YABANCILARIN KURACAĞI ŞİRKETLER Yabancı gerçek kişiler 4875 sayılı, doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununa göre şirketlerini kurmaları halinde ve bu şirketler Türk şirketleri gibi taşınmazmal tasarrufu yapmaktadırlar. Şirketlerin türü önemli değildir.

EMLAK VERGİ ORANLARI a) Arsa ve Araziler İçin Emlak Vergi Oranı Büyük Şehir Belediye sınırları içinde bulunan taşınmaz mallardan araziler için yıllık emlak vergisi oranı %02, arsalar için %06’dır. Büyük Şehir Belediye sınırları dışında bulunan araziler için %01, arsalar için %03’tür. b) Binalar İçin Emlak Vergisi Oranı Büyük Şehir Belediye sınırları içersinde konutlar için %02, diğer binalar için %04. Büyük Şehir Belediye sınırları dışında konutlar için %01, binalar için %02.

15.04.2005 TARİHİ İTİBARİYLE TÜRKİYE GENELİNDE TAŞINMAZ EDİNEN YABANCI UYRUKLU GERÇEK KİŞİLERE AİT İSTATİSTİKSEL RAPOR

Teşekkür Ederim…