ISLAHÇI HAKLARI BAŞVURUSU VE UYGULAMALARI İlknur YALVAÇ Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Dairesi Başkanlığı

Yeni bitki çeşitleri üzerinde ıslahçı hakları konusu, tarımın Türkiye ekonomisindeki yeri nedeniyle özel bir öneme sahiptir. Uluslararası düzeyde yeni bitki çeşitlerinin korunmasına yönelik en önemli düzenleme, ıslahçı haklarının kendine özgü bir sistem olarak korunmasını öngören UPOV (Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği) Sözleşmesi’dir.

Bitki çeşitlerinin geliştirilmesini özendirmek, yeni bitki çeşitlerinin ortaya çıkması, daha fazla ve kaliteli üretim sağlanması ile bitki çeşidini ıslah eden ıslahçıların haklarının korunması amacıyla 5042 sayılı “Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun” 15.01.2004 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

UPOV Genel Kurulunun 18 Kasım 2007 tarihli kararı ile Ülkemiz UPOV’un 65 inci üyesi olmuştur. Kanun çerçevesindeki uygulamalar, AB bitki ıslahçı hakları ajansı CPVO (Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi) ile eşdeğer şekilde yürütülmektedir.

Yasal Dayanak 1991 UPOV (Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği) Sözleşmesi (17.03.2007 – 26465) 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun (15.01.2004 – 25347) Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına Dair Yönetmelik (12.08.2004 – 25551) Çiftçi İstisnası Uygulama Esasları Yönetmeliği

Mevcut Durum UPOV un 65. üyesi (18 Kasım 2007) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bakanlığımız tarafından uygulanan mevzuatlarda AB Müktesebatı (2100/94/EC) ile tam uyum ve birlik içinde çalışma

İdari Şema Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Diğer Sertifikasyon Müdürlükleri Yetkili Otorite Başvuru, Tescil ve İlan Teknik İnceleme

Koruma Süresi Tescil edildiği tarihten itibaren 25 yıl Ağaç, asma ve patates için 30 yıl    

Başvuru UPOV üyesi ülke vatandaşları T.C. vatandaşları Yerli temsilci T.C. vatandaşları 266 Bitki türünde başvuru Başvurulabilecek Tür Listesi Bütün türler > 18/11/2017 Başvuru Yeri: Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü (BÜGEM)

Teknik İnceleme BÜGEM TTSM (Ankara) Çayırova(Kocaeli) Beydere(Manisa) Samsun BÜGEM Beydere(Manisa) TTSM (Ankara) Adana Antalya

Teknik İnceleme Raporu TTSM (Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü) Ulusal Teknik Talimatlar (Teknik soru anketleri, özellik belgeleri) www.ttsm.gov.tr CPVO (Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi) CPVO Teknik Protokolleri (Teknik soru anketleri, özellik belgeleri) UPOV (Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği) Üyesi Ülke Ofisleri UPOV Teknik Rehberleri

Koruma Süreci Başvuru BÜGEM Tohumculuk Daire Başkanlığı Kabul Başvuru İnceleme Komisyonu BÜGEM – TTSM – Hukuk Müşavirliği Bülten Başvurusu Kabul Edilen Çeşitler İtiraz Süresi 3 Ay Teknik İnceleme TTSM 1 – 4 Yıl Tescil Islahçı Hakları Tescil Komitesi BÜGEM – TTSM (2) – Hukuk Müşavirliği – Zir.Fak. – Arş. Ens. Islahçı Hakkı Tescil Edilen Çeşitler İtiraz Süresi 1 Ay Koruma Islahçı Hakkı Tescil Belgesi 25 – 30 Yıl

İnternet Sitesi Sınai Mülkiyet Çalıştayı 03.12.2013

Yıllık Rapor

BAŞVURU

Hak İhlalleri Yetkili Mahkemeler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Fikri Mülkiyet Mahkemeleri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Hak sahibinin dışındakilere sertifika verilmemesi İhlal davalarında müdahil olunması Yargı içtihatlarının oluşmasında yönlendiricilik    

Gelecek Gittikçe artan başvuru sayısı Yerli başvuruların oransal artışı Lisans ücreti (Royalty) toplama mekanizması Uluslararası teknik işbirliği Ülkesel önderlik Bitki Islahçı Hakları Ofisi

Sonsöz Örnek Başarı Hikayesi Bölgesel Önderlik Bugün Gelecek 2004 ten beri uygulanan sistem; Hızla artan başvuru sayısı; 2004 = 26 2013 = 215 Artan İdari ve Hukuki Deneyim Güçlenen Teknik İnceleme Kapasitesi 266 Bitki Grup, Cins ve Tür Artan Sektör Bilinci Örnek Başarı Hikayesi 2007 sonrası UPOV üyeleri içinde en hızlı gelişen ülke Bölgesel Önderlik Bölge ülkeleri veya komşulara önderlik yapabilme yeteneği Bugün Gelecek

Teşekkürler İlknur.yalvac@tarim.gov.tr