Mesut KARATAŞ Kerime Özkul İlkokulu Tarsus PROJE VE PERFORMANSLARIN HAZIRLANMASINDA YAŞANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Mesut KARATAŞ Kerime Özkul İlkokulu Tarsus www.egitimcininadresi.com
Karşılaşılan güçlükleri analiz etmek ve çözüm önerilerimizi paylaşabilmek için öncelikle proje ve performans görevlerini açıklamak gereklidir. Genel tanımı itibariyle; PERFORMANS GÖREVİ Programda öngörülen eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcılık, araştırma gibi öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve devinimsel becerilerini kullanmasını, geliştirmesini ve bir ürün ortaya koymasını gerektiren çalışmalar olarak tanımlanabilir. Öğretmen rehberliğinde yapılır. www.egitimcininadresi.com
Performans Görevi Nasıl Olmalı? Performans görevleri öğretmen gözetiminde verilmelidir. Ürünü oluşturma ve sonuçlandırma aşamaları sınıf içinde gerçekleştirilmelidir. Araştırma ve veri toplama hazırlıkları sınıf dışında gerçekleştirilebilir. Öğrencinin performans görevini yaparken sergilediği performans, öğretmen tarafından gözlenebildiğinden süreç daha sağlıklı değerlendirilir. www.egitimcininadresi.com
PROJE GÖREVİ Öğrencilerin ilgi duydukları bir konuda ya da alanda, inceleme, araştırma, yorumlama, görüş geliştirme, yeni bilgilere ulaşma, özgün düşünce üretme ve çıkarımlarda bulunmaları amacıyla bireysel ya da grup olarak gerçekleştirdikleri, ve yazılı ya da çeşitli yollarla sundukları, performans görevlerine göre daha uzun süreli, etkinliklerdir. www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com
Proje Hazırlamada Yapılabilecek Çalışmalar Koleksiyon oluşturma ve sınıflama (böcek, taş, yaprak, fotoğraf vb.) Gözlem yapma (çevre kirliliği, su kaynaklarının kullanımı, bitki ve hayvanların yaşam süreçlerinin çeşitli açılardan gözlenmesi vb.) Röportaj (Aile bireyleri, akrabalar, belli mesleklerdeki insanlar, gaziler, yerel yöneticiler vb.) Tasarımlar (teknolojik icatlar, prototipler, maketler vb.) www.egitimcininadresi.com
Proje Hazırlamada Yapılabilecek Çalışmalar Yaratıcı drama (tiyatro, gösteri, vb.) Planlar ya da öneriler (gezi planı, mesleki öneri) Yardım amaçlı çalışmalar (yaşlılara yardım, sokak çocukları ile ilgili çalışmalar vb.) www.egitimcininadresi.com
Projeler Nasıl Olmalı? Öğrencilerin sorunları ve ilgileri çerçevesinde seçilmeli Öğretmen, işbirliği ve rehber rolü üstlenmeli Öğrenci ürünleri üzerine odaklanmalı www.egitimcininadresi.com
Öğrencileri yaratıcı, estetik ve bilgi yönünden zengin ürünler geliştirmeye teşvik etmeli Bulgular öğretmen ve sınıfın ötesinde bir izleyici grupla paylaşılmalı www.egitimcininadresi.com
Performans Görevlerinin ve Projelerin Olumlu Yanları Öğrencilerin problem çözme, okuduğunu anlama, yaratıcılık ve araştırma becerilerini geliştirir. Öz disiplini arttırır, sorumluluk duygusunu geliştirir. Disiplinler arası bağlantılar kurmayı sağlar. Öğrenileni pekiştirir; öğrenme güçlüğü çeken çocuklara destek sağlar. Zamanı doğru kullanmayı öğretir. Akademik başarıyı arttırır. www.egitimcininadresi.com
Performans Görevlerinin ve Projelerin Olumlu Yanları Kişisel yetenek ve ilgilerin keşfedilmesine yardımcı olur. Konunun derinlemesine incelenmesine olanak sağlar. Velileri çocuklarıyla ilgili olmaya ve sürece katılmaya teşvik eder. www.egitimcininadresi.com
PERFORMANS VE PROJE DE KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER Öğretmenlerin konuya yeterince hakim olmamaları nedeniyle rehberlik yapamaması Kullanılacak malzemelerin maliyetinin veli tarafından külfet olarak görülmesi veya temin edilmemesi www.egitimcininadresi.com
İçerik yerine biçimin ve görselliğin ön plana çıkarılmaya çalışılması Öğrencilerin tek bir konuya yönlendirilerek,ilgisi dışında bir görevi yerine getirmek zorunda bırakılması. www.egitimcininadresi.com
Her öğrencinin aynı görevi alması için zorlanmaması. KARŞILAŞILAN SORUNLARI GİDERMEDE ÖĞRETMEN- VELİ VE ÖĞRENCİLERİN SORUMLULUKLARI Önerilecek Performans görevlerinin ve projelerin öğrenci düzeyine uygun olmasına dikkat edilmesi Performans görevlerinin ve projelerin belirlenmesinde okulun bulunduğu çevrenin dikkate alınması Her öğrencinin aynı görevi alması için zorlanmaması. www.egitimcininadresi.com
KARŞILAŞILAN SORUNLARI GİDERMEDE ÖĞRETMEN- VELİ VE ÖĞRENCİLERİN SORUMLULUKLARI VELİLERE DÜŞEN GÖREVLER Sürece maddi ve manevi destek sağlamalıdır. Öğrencisi için gerekli çalışma koşullarını hazırlamalıdır. Öğrencinin çalışmasında ona sadece rehberlik etmeli ama çalışmanın öğrencisinin özgün ürünü olmasını engellememelidir. ÖĞRENCİLERE DÜŞEN GÖREVLER Öğretmeninin rehberliğine değer vermelidir. Verilen yönergeleri takip ederek,planlı çalışmalıdır. Bu çalışmanın kendi gelişimi üzerindeki etkisine inanmalı ve çalışmalarını bu bilinç içinde yapmalıdır. Aldığı sorumluluğu yerine tam olarak getirmelidir. www.egitimcininadresi.com
SÜREÇTE MEYDANA GELEBİLECEK SORUNLAR VE ÇÖZÜM YOLLARI Yönergelerin yeterince açıklayıcı olmaması. Çözüm; öğretmenin hazırladığı yönergede 2009/37 sayılı genelgeyi de inceleyerek, açıklayıcı ve yönlendirici bir yönerge hazırlaması. Öğretmen-veli- öğrenci bir bütün olarak bu süreçte görev almalıdır. Birinin eksikliği bile ortaya konacak üründe yoksunluğa neden olacaktır. Süreç tamamlanmadan öğretmenlerin rehberlik çalışmalarında bulunması ve süreci yakından takip etmeleri. Değerlendirme yaparken yaşanan sorunlar; www.egitimcininadresi.com
Değerlendirme Sürecinde Görülebilecek Hatalar Değerlendiriciden Kaynaklanan Halo etkisi Öznellik hatası Tanımama hatası Zıtlık hatası Karşılaştırma hatası Önyargı Abartma veya yumuşatma hatası Sabit tepki hatası Bellek etkisi www.egitimcininadresi.com
Değerlendirme Sürecinde Görülebilecek Hataları Azaltmak İçin Neler Yapılabilir? Değerlendiricilerin eğitilmesi Birden çok değerlendirici kullanılması Uyumu yüksek değerlendiricilerin kullanılması Değerlendirme ölçeklerinin kullanılması Puanlamanın olabildiğince ayrıntılı (analitik) yapılması Davranışsal ölçütlerin somutlaştırılması www.egitimcininadresi.com
Ölçme Araçlarının Geliştirilmesinde Sorunlar, Öneriler Ölçme araçları düzenlenirken başlıca iki sorun karşımıza çıkıyor. Bunlar: Ölçme araçları öğretmen tarafından tek başına mı geliştirilecek? Öğretmen, başkaları tarafından geliştirilen (!) ölçme araçlarını mı kullanacak? Öneri: Okul, il veya ilçe düzeylerinde zümre öğretmenlerinin birlikte geliştirdikleri ölçme araçlarının kullanılması gerekir. Özellikle de öğretmen kendi sınıf düzeyini bilerek ölçme aracını kendisi üretmelidir. www.egitimcininadresi.com
Ölçme Araçlarının Puanlanmasında Sorunlar, Öneriler Mevcut ölçme araçlarında, tüm ölçüt davranışların eşit ağırlıklı olduğu kabul edilmektedir. Bir performansın ortaya konmasında alt ölçüt davranışların eşit ağırlıkta olması mümkün değildir. ÖNERİ: Görgül çalışmayla (regresyon, vb.), performansın alt ölçütlerinin ağırlıklarının belirlenmesi ve puanlamanın bu ağırlıklar dikkate alınarak yapılması gerekir. www.egitimcininadresi.com
Ölçme Değerlendirmenin Eksik Kalan Yanları, Öneriler Öğrencinin öğretmeni değerlendirmesi Velinin öğrenciyi değerlendirmesi Velinin öğretmeni değerlendirmesi Öneri: Bu konuda gerekli eğitim çalışmalarının yapılması, ölçme değerlendirme araçlarının geliştirilmesi, mevcut ölçme değerlendirme araçlarından yararlanılması gerekir. www.egitimcininadresi.com
Kazanımlarla İlgili Sorunlar, Öneriler Kazanım: Öğrenme süreci içerisinde planlanmış ve düzenlenmiş yaşantılar yoluyla öğrencinin kazanması beklenen bilgi, beceri, tutum ve değerlerdir. Tipik davranışların ölçülmesi ve değerlendirilmesi (Okula, derse, öğretmene ilişkin tutumlar; ilgiler; kişilik özellikleri –sorumluluk, benlik algısı, vb.) www.egitimcininadresi.com
Mevcut Karnelerle İlgili Sorunlar, Öneriler Türkçe=85 (veya 4) puan ne anlama gelir? Türkçe dersinde öğrencilerin sahip olması gereken çok çeşitli beceriler (okuduğunu anlama, dinleme, konuşma, yazma vb.) vardır. Tüm becerilerin tek bir puanla ifade edilmesi alt becerilerin bu puanla temsilini ortadan kaldırmaktadır. Öneri: Karnelerin bu becerilere uygun olarak yeniden düzenlenmesi gerekir. www.egitimcininadresi.com
KAYNAKÇA Acat, B. ve Demir, E. (2007). “Sınıf Öğretmenlerinin ilköretim Programlarındaki Değerlendirme Süreçlerine ilişkin Görüşleri”, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi 5-7 Eylül 2007. Acun, . ve Kamber, T. (2007). “Yeni Sosyal Bilgiler Programının Uygulanabilirlik Açısından Değerlendirilmesi”, VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu 27-29 Nisan 2007. Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitapevi. Bacı-Kılıç, G. (2001). Oluşturmacı Fen Öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 1(1), 9 www.egitimcininadresi.com