ŞÜPHESİZ VE DEĞERSİZ ALACAKLARIN BELİRLENMESİ Şüpheli alacaklar; işletmenin kazancını elde edebilmesi ve devam ettirebilmesi ile ilgili olmak koşuluyla aşağıdaki nitelikleri taşıyan alacaklardır. Dava ve icra safhasında bulunan alacaklar, Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olan alacaklar ‘dır (V.U.K Md.323). Bu nitelikteki alacaklar şüpheli alacak niteliğini kazandığı tarihte şüpheli alacaklar hesabına devredilir.
ŞÜPHESİZ VE DEĞERSİZ ALACAKLARIN BELİRLENMESİ 128. ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 138. ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletme tarafından “S” firmasının 120 gün vadeli 350 YTL tutarındaki ticari alacak senedini vadesinde tahsil edememesi nedeniyle senet protesto edilmiştir. 20 YTL protesto gideri ve 4.- YTL KDV peşin olarak işletme tarafından ödenmiştir.
ŞÜPHESİZ VE DEĞERSİZ ALACAKLARIN BELİRLENMESİ ÖRNEK 2: 31.12.2005 tarihinde işletme tarafından iştiraki olan Y A.Ş.’den 90 gün vadeli 700 YTL tutarındaki senetsiz alacağını iki kere yazı ile istemesine rağmen tahsil edememiştir.
ŞÜPHESİZ VE DEĞERSİZ ALACAKLARIN BELİRLENMESİ ÖRNEK 3: 31.12.2005 tarihinde işletme tarafından iştiraki olan Y A.Ş.’den 90 gün vadeli 700 YTL tutarındaki senetsiz alacağını iki kere yazı ile istemesine rağmen tahsil edememiştir. Değersiz Alacaklar: İşletmedeki şüpheli alacaklar değersiz ya da tahsili imkansız alacağa dönüşmesi söz konusu olabilir. Değersiz alacaklar; kazai bir hükme veya kanaat verici bir belgeye göre tahsiline artık olanak kalmayan alacaklar olarak tanımlanır. Alacaklar bu kapsama girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybederler ve mukayyet değerleri ile zarar hesabına geçirilerek yok edilirler (V.U.K. Md. 322).
ŞÜPHESİZ VE DEĞERSİZ ALACAKLARIN BELİRLENMESİ 689. DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLARI ÖRNEK 4: 31.12.2005 tarihinde işletmenin şüpheli ticari alacakları içerisinde yer alan 250 YTL ‘nın alınamayacağı mahkeme kararıyla kesinleşmiştir. ÖRNEK 5: 31.12.2005 tarihinde işletmenin şüpheli diğer alacakları içerisinde yer alan 780 YTL ‘nın alınamayacağı mahkeme kararıyla kesinleşmiştir.
ŞÜPHESİZ VE DEĞERSİZ ALACAKLARIN BELİRLENMESİ ÖRNEK 6: 31.12.2005 tarihinde işletme tarafından 2004 yılında 250 YTL karşılık ayrılan ve şüpheli ticari alacaklar içerisinde yer alan 400 YTL tutarındaki alacağın tahsil edilemeyeceği kesinleşmiştir.
Değeri Düşen Stokların Devri İşletmede kıymeti düşen mallar; yangın , deprem, su basması gibi doğal afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak, gibi haller sonucunda iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış ortaya çıkan emtia ile maliyetlerin hesaplanması alışılagelmiş olamayan hurdalar ve döküntüler,üstüpü,deşe ve ıskartalar değeri düşen stoklardır (V.U.K. Md.23). 157. DİĞER STOKLAR ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletmede meydana gelen sel baskını nedeniyle ticari malların %18 KDV hariç 250 YTL maliyetli kısmı hasara uğramıştır. Ayrıca üretim sürecinin sonunda 25 Milyon TL üretim artığı olduğu tespit edilmiştir.
Zayi Olan Stokların Devri İşletmede çeşitli nedenlerle stokların tamamı veya bir kısmı kullanılamaz durumu gelebilir. Bu durum stokların zayi olması anlamını taşır. Zayi olma durumuyla stokların satın alınması, ambarda ve satış sırasında ortaya çıkması söz konusu olabilir . Her durum için farklı kayıtların yapılması gerekir. 689. DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletmede çıkan yangın nedeniyle ticari malların %18 KDV hariç 800 YTL maliyetli kısmı zayi olmuştur.
Firelerin Hesaplanması: STOKLAR Firelerin Hesaplanması: İşletmede bulunan stoklarda yok olma, uçma, çekme gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan kayıplar stok maliyetini etkileyen birer unsurdur. 620. SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ 621. SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletmenin ticari mallarında 1.000 YTL firenin ortaya çıktığını tespit etmiştir.
STOKLAR İhtiyaç Fazlası Stokların Devri İşletmenin tedbirli satın alma ve imal etme politikası gereği ve stok dönüş hızı düşüklüğü nedeniyle işletmede bulunan ve işletmenin bir yıllık dönem içinde kullanabileceğinden daha fazla olan stokların devir kayıtlarıdır. 293. GELECEK YILLAR İHTİYACI STOKLAR ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletme hammadde stoklarında yer alan 2.500 YTL kısmının 2006 yılında kullanılmayacağını tespit etmiştir.
STOKLAR Alınan Tüketim Malzemelerinin Kullanılması İşletmede diğer faaliyetlerde kullanılmak üzere bulundurulan kırtasiye malzemesi,yakıt, temizlik malzemesi,gıda maddeleri, ambalaj malzemeleri v.b. malzemelerin kulanılan kısımlarına ait kayıtlardır. 770. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ (7/A) 794. ÇEŞİTLİ GİDERLER (7/B) ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletmenin stoklar hesabında yer alan 650 YTL kırtasiye malzemesinin, 1.000 YTL yakıt ve 500 YTL temizlik malzemesini kullanıldığı tespit edilmiştir.
Giderlerin Gelecek Dönemlere Ait Olan Kısımlarının Belirlenmesi Peşin Ödenen Giderlerin Gelecek Dönemlere Ait Olan Kısımlarının Belirlenmesi İşletmede peşin giderlerin ödenmesi ve peşin ödenen giderlerin gelecek döneme/dönemlere ait olan kısmını belirlenmesine ilişkin kayıtlardır. 180. GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 280. GELECEK YILLARA AİT GİDERLER ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletme 15.07.2005 tarihinde bir yıl vadeli hırsızlık sigortası poliçesi için 230 YTL ödendiği tespit edilmiştir.
Giderlerin Gelecek Dönemlere Ait Olan Kısımlarının Belirlenmesi Peşin Ödenen Giderlerin Gelecek Dönemlere Ait Olan Kısımlarının Belirlenmesi ÖRNEK 2: 31.12.2005 tarihinde işletme 10.03.2005 tarihinde iki yıl vadeli yangın sigortası poliçesi için 600 YTL ödendiği tespit edilmiştir.
GELİR TAHAKKUKLARI İşletmede cari hesap dönemine ait olan ancak tahsili gelecek dönemde/dönemlerde yapılmasına ilişkin kayıtlardır. 181. GELİR TAHAKKUKLARI 281. GELİR TAHAKKUKLARI ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletmenin 01.09.2005 tarihinde açılmış %15 net faiz oranıyla 180 gün vadeli 10.000.-YTL mevduat hesabı bulunmaktadır.Faiz tutarı vadesinin sonunda tahsil edilecektir. ÖRNEK 2: 31.12.2005 tarihinde işletmenin 01.11.2005 tarihinde açılmış %10 net faiz oranıyla 2 yıl gün vadeli 20.000.-ABD$ mevduat hesabı bulunmaktadır. Değerleme kuru 1,20 YTL’dır. Bir yılın sonunda yıllık faiz tutarı tahsil edilecektir.
KDV TAHAKKUKU İşletmede her ayın sonunda ay içerisinde ortaya çıkan 191 ve 391 hesabın karşılıklı mahsubuyla KDV tahakkuk kaydı yapılır. 190.DEVREDEN KDV ÖRNEK 1: 31.12.2005 tarihinde işletmenin Aralık ayına ait 191 hesabının borç kalanı 310 YTL , 391 hesabın alacak kalanı 145 YTL’dır. VADELERİNE GÖRE DEVİRLER Vadesi biy yıl a veya altına inen varlıkların devri yapılır. 22. – 12. TİCARİ ALACAKLAR 23. – 13. DİĞER ALACAKLAR 28. - 18.GELECEKYILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
AKTİFLER BİTTİ!