BÖLÜM II KÜLTÜRLER ARASI FARKLILIKLARIN ÇALIŞAN İNSAN VE ÖRGÜTLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
KÜLTÜREL ÇEVRE VE ÇALIŞAN İNSAN İnsan kültürel çevresiyle sürekli etkileşir, bir yandan çevrenin kültürel değerlerini, davranış biçimlerini ve kavramayı kolaylaştırıcı simgeler evrenini öğrenirken öte yandan da kişisel becerileri oranında öğrendiklerini zenginleştirerek yeniden çevreye sunar.
KÜLTÜREL ÇEVRENİN ÜRÜNÜ: ÇALIŞAN İNSAN Belirli bir kültürün ürünü olan çalışan insan, o kültürün getirdiği sınırlamaların dışına çıkamaz. Kültür bireyin davranışları üzerine bazı sınırlamalar getirirken, özendirilmesi ya da performansı konusunda da bazı ölçütler koyabilir.
KÜLTÜREL ÇEVRENİN ÜRÜNÜ: ÇALIŞAN İNSAN Her kültürün kendine özgü bir çalışan insan modeli üretmesi kaçınılmazdır. Kültürden kültüre farklılaşan değerler, davranış biçimleri, simgeler evreni sonuçta farklı çalışan insan modelleri oluşturacaktır.
ÖRGÜT KÜLTÜRLERİ VE ÇALIŞAN İNSAN Çalışan insan makro kültürel çevreden edindiği özellikleri çalıştığı işletme örgütüne, etkinlik gösterdiği toplumsal amaçlı diğer örgütlere taşır. Eğer kültürel çevreyle getirdiği özellikler uyuşmuyorsa çatışır.
Pascale ve Athos’a göre kültürel tavırdan etkilenen yedi yönetim öğesi: Strateji Yapı SERT Sistemler İşgören Stil YUMUŞAK Beceriler Üst Amaçlar
Japon= Yumuşak Öğeler Amerikalı= Sert Öğeler
KÜLTÜREL ÇEVRE-ÖRGÜT ETKİLEŞİMİ Mikro çözümleme düzeyinden makro düzeye doğru çıktıkça sorunlar artmaktadır. Gözlemlenen sistemin laboratuar ortamına konulması ya da çevresinden yalıtılması imkansızdır. Makro düzeyde karşılaşılan sorunlar, çevreyle örgüt arasındaki ilişkileri açıklamaya çalışan kuramların, belirsizlik kavramını gündeme getirmesine neden olmuştur.
Kuramsal Yaklaşımlar ve Kültür Çevre- Örgüt Etkileşimi Açık Sistem Yaklaşımı Açısından Kültürel Çevre- Örgüt Etkileşimi Koşul Bağımlılık Kuramı Açısından Kültürel Çevre- Örgüt Etkileşimi Örgütsel Nüfus- Çevre Bilimi Modeli ve Kültürel Çevre Kurumsal Kuram ve Kültürel Çevre
Açık Sistem Yaklaşımı Açısından Kültürel Çevre- Örgüt Etkileşimi Açık sistem yaklaşımı örgütleri, çevreyle değişimde bulunarak yaşamını sürdüren ve uyum yapan organizmalar olarak tanımlar. Örgütler açık sistemlerdir. Örgüt, amaçlarına ulaşabilmek ve gerekli girdileri sağlayabilmek için kültürel çevresiyle de etkileşir.
Sosyo-kültürel sistem KÜLTÜREL BAĞLAM Sistem anlayışında kültür, örgütün bütünlüğünü koruyabilmesi için yapıştırıcı görevi yapar. Yönetsel sistem Sosyo-kültürel sistem üretim sistemi Teknoloji ve yapı Amaçlar
Açık Sistem Yaklaşımı Özellikleri : Enerjinin çevreden iç yapıya aktarımı Süreçleme Çıktı Olaylar döngüsü olarak sistemler Olumsuz entropi Bilgi girdisi olumsuz geri bildirim ve kodlama süreci Kararlı durum Ayrımlaşma Eşsonuçluluk
KOŞUL BAĞIMLILIK KURAMI AÇISINDAN KÜLTÜREL ÇEVRE- ÖRGÜT ETKİLEŞİMİ Koşul-bağımlılık kuramı örgüt yapılarını mekanistik ve organik diye ikiye ayırmıştır. Kuram hangi çevre koşullarında, hangi örgüt yapılarının daha etkin çalışırın yanıtını arar. Mekanistik örgüt biçimlerinde yeniliklerin, çevresel değişme ve gelişmelerin olmadığı ya da çok az olduğu sanayi sektörlerinde daha çok rastlanmaktadır. Çevresel değişme ve gelişmelerle yeniliklerin fazla olduğu sektör ve işletmelerde ise, mekanistik örgüt yapısı etkinliğini kaybetmekte, yerini organistik örgüt yapılarına bırakmaktadır.
ÖRGÜTSEL NÜFUS- ÇEVRE BİLİMİ MODELİ VE KÜLTÜREL ÇEVRE Diğer yaklaşımlardan iki noktada ayrılmaktadır Modelin odağında örgütler yerine örgütler topluluğu ya da nüfusu bulunmaktadır. Örgütsel nüfus içindeki araştırma alanı bireysel olarak örgütlerin çevreye uyum açısından ne yaptıkları yerine, farklı örgütlerin doğum, ölüm yüzdelerini açıklayan çevresel ayıklanma süreçlerini içermektedir.
ÖRGÜTSEL NÜFUS- ÇEVRE BİLİMİ MODELİ VE KÜLTÜREL ÇEVRE Modele göre çevresel değişme oluştuğunda, örgütler uyum göstermenin getirdiği yapısal sürtüşmelere dayanmamakta ; örgütsel nüfus içindeki eski örgütler geriler ve devre dışı kalırlarken, değişen çevrenin gereksinmelerini karşılayabilen yeni örgütler ortaya çıkmaktadır.
ÖRGÜTSEL NÜFUS- ÇEVRE BİLİMİ MODELİ VE KÜLTÜREL ÇEVRE Örgütsel nüfus- çevre bilimi modeli, örgütsel nüfusa sürekli olarak yeni örgütlerin katıldığını ileri sürmektedir. Sonuçta örgütsel nüfus sürekli olarak değişmektedir.
KURUMSAL KURAM VE KÜLTÜREL ÇEVRE Kurumsal yaklaşım Robert K. Merton ile başlamıştır. Kurumlar, toplumsal davranışa kalıcılık ve anlam kazandıran bilişsel, normatif, düzenleyici yapı ve eylemlerden oluşurlar.
Düzenleyici Normatif Bilişsel Uyumun Temeli Mekanizmalar Mantık Yarar Toplumsal Sorumluluk Genel Kabul Mekanizmalar Zorlayıcı Öykünmeci Mantık Araçsallık Uygunluk Geçerlilik Göstergeler Kurallar Yasalar Yaptırımlar Belgelemek Yetkilendirmek Yaygınlık Eşbiçimlilik Yasallığın Temeli Yasal Yaptırım Ahlaki Yönetim Kültürel Destek Kavramsal Doğruluk
KURUMSAL KURAM VE KÜLTÜREL ÇEVRE Kurumsal yaklaşımda çevrenin rolü örgütlere neye benzemeleri ve nasıl davranmaları gerektiği konusunda bir reçete sağlamaktır. Örgütlerin yaşayabilirliği üzerine etki yapabilen iki ayrı çevre vardır: Kurumsal çevre Teknik çevre
KURUMSAL KURAM VE KÜLTÜREL ÇEVRE Türkiye’de örgütlerin zaman zaman teknik çevrelerin istemlerinden çok, kurumsal çevrenin istemlerinden etkilendiği görülmektedir. Japonya, Güney Kore ve Tayvan gibi ülkelerde aynı durumdadırlar. Öykünmeci mekanizma, Türkiye’de örgütlerin sayılarının ve kuruluş hızlarının artmasına neden olmaktadır.