DERS KİTAPLARINDA İNSAN HAKLARI

GENEL BİLGİLER Proje Süresi: 24 ay Başlangıç Tarihi: 23 Mayıs 2002 Proje Ortakları: -Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) -İnsan Hakları Komitesi -Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) -İnsan Hakları Eğitimi Ulusal Komitesi (İHEUK) Bu kuruluşlar, projenin tüm aşamalarına danışman statüsüyle katkıda bulunacaklar

Projenin Amacı Türkiye’de ilk ve orta öğretim düzeyinde okutulan ders kitaplarının İH açısından değerlendirilmesi için kriterlerin belirlenmesi Bu kriterler doğrultusunda, ders kitaplarının kapsamlı ve sistematik biçimde incelenmesi ve kriterlere ters düşen açıkça veya üstü kapalı, tek taraflı yaklaşımların, tanımların ve önyargıların tespit edilmesi GENEL BİLGİLER

Eşitlik ve adalet duygularını, empati yeteneğini, farklı kültür, inanç ve kimliklere saygıyı geliştirecek, öğrencilerin kendi sorularına kendi cevaplarını bulabilme koşullarını yaratacak ve sorunları şiddet kullanmadan çözebilme yeteneğini öğretebilecek belirli değişiklik ve önerilerin geliştirilmesi Proje kapsamında düzenlenecek atölye çalışmaları, seminer, basın duyuruları, broşür vb. yoluyla karar ve uygulama mekanizmalarında yer alan kişi, kurum ve eğitimcilerin sürece katılımlarının sağlanması GENEL BİLGİLER

Ortaya çıkan önerilerin, okullarda hayata geçirilişini izleyecek olan İnsan Hakları Eğitimi Ulusal Komitesi'ne destek verilmesi GENEL BİLGİLER

Hedef Kitle: - İlk ve orta öğretim düzeyindeki öğrenciler - Proje etkinliklerine katılımda bulunan öğretmenler ve kuruluşlar -Milli Eğitim Bakanlığı’nda karar mekanizmalarında yer alan yetkililer -İlk ve ortaöğretim ders kitaplarının yazarları -Öğrenci-veli dernekleri, okul aile birlikleri GENEL BİLGİLER

PROJE ÜRÜNLERİ Proje süresince 3 kez çıkarılacak proje broşürleri Anket sonuçları Ders kitapları yazarları raporu Araştırma raporu İlköğretim öğretmenleri için rehber kitap Ortaöğretim öğretmenleri için rehber kitap Uluslararası Konferansın kitabı (Orjinal metinde yok) Web Sitesi

Proje Uygulama Adımları 1.Çalışma Grubu Proje ortaklarının oluşturacağı çalışma grubu, projenin tüm etkinlik alanlarının temelini oluşturacak prensipleri belirleyecek ve vardıkları sonuçları, bir toplantı vasıtasıyla projede görev alan geniş bir kitleyle paylaşacaklar. Çalışma grubu, ders kitaplarının taranması için İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni ve benzer uluslarası belgelerde ifadesi bulunan evrensel normları temel alarak tarama formatı üretmiştir.

Proje Uygulama Adımları 1.Çalışma Grubu Çalışma grubu incelemede kullanılmak üzere niceliksel ve niteliksel olmak üzere 2 tarama kitapçığı üretmiştir.

Proje Uygulama Adımları 2. Atölye Çalışması ve Çalışma Grupları. Niceliksel tarama dijital ortama aktarılmıştır. Niteliksel tarama gönüllüler tarafından yapılmaktadır. Tüm branşları ve sınıfları kapsayan 190 ders kitabı incelenmek üzere seçilmiştir. Seçilen ders kitapları öğretmenlerden, üniversite öğrencilerinden ve velilerden oluşturulan gruplar tarafından incelenmiştir ve incelenmeye devam edilmektedir. Kitaplar en az 2 kere biri mutlak öğretmen olmak üzere taranmaktadır.

Şu anda DKİH projesinde gönüllü katılımcı olarak 157Öğretmen, 88 Üniversite öğrencisi ve 62 Veli yer almaktadır. İncelenip proje ekibine dönen rapor sayısı 100’dür. Projede öngörülen deadline: 23 Nisan 2003 Proje ekibinin öngördüğü deadline: 28 Şubat 2003 Proje Uygulama Adımları

3.Ana Rapor: Ana Rapor tebliğler halinde öğretim görevlileri tarafından yazılacak ve bir araya getirilecektir. Proje Uygulama Adımları

3.Ana Rapor: Ana Rapor’da tebliğler niteliksel raporda ayrılan 5 ana bölüm 1.Temel İnsan Hakları Kavramları 2.Evrensel/Yerel; Biz/Ötekiler ve Barışcıl Değerler 3.Demokrasi Bilinci ve Laiklik 4.Cinsiyet Ayrımcılığı 5.Eğitim Felsefesi ve Eleştirel Bir Kişiliğin Geliştirilmesi Proje Uygulama Adımları

Ders alanlarının toplandığı 8 bölüm üzerine olacaktır: 1.Matematik ve Fen Grubu, 2.Vatandaşlık ve İnsan Hakları, 3.Tarih, Coğrafya ve Sosyal Bilgiler 4.Milli Güvenlik Dersi 5.Felsefe Grubu (Psikoloji, Felsefe, Sosyoloji) 6.Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 7.Türk Dili ve Edebiyatı 8.Diğer Proje Uygulama Adımları

Ana Rapor’da yer alacak tebliğlerin taslakları 19 Nisan 2003, Cumartesi günü yapılacak olan Atölye çalışmasında öğretmenlerle paylaşılacaktır. Tebliğlerin son halinin Proje ekibine teslim edilme tarihi 16 Mayıs 2003, Cuma günüdür. Proje Uygulama Adımları

Ana Rapor Haziran ayı içerisinde basıma hazır hale getirilecektir. Projede öngörülen deadline: 23 Temmuz Proje ekibini öngördüğü deadline: 1 Temmuz Proje Uygulama Adımları

4. Tanıtım Projenin web sitesi Tarih Vakfı’nın projeler bölümü altındadır. Projenin genel tanıtım faaliyeti Bakanlık’la ilişikilerimizle paralel olarak yürüyecektir. Proje Uygulama Adımları

5.Anket Çalışma gruplarına veri sağlanması amacıyla, seçilen 15 ilde, ilk ve orta öğretim düzeyindeki 2500 öğrenci ve 120 öğretmene anket uygulanacaktır. Projede öngörülen deadline: 23 Şubat 2003 Proje ekibini öngördüğü deadline: 16 Mayıs 2003 Proje Uygulama Adımları

6.Öğretmenler için El Kitapları Öğretmenlere dersleri işlerken uygulayabilecekleri, insan hakları düşüncesi ve anlayışının yerleşmesini sağlamada yardımcı olacak el kitapçıkların geliştirilmesi. Projede öngörülen deadline: 23 Temmuz 2003 Proje ekibini öngördüğü deadline: 1 Temmuz 2003 Proje Uygulama Adımları

7.Ders Kitabı Yazarlarına Eğitim Semineri Türkiye’nin çeşitli yerlerinden gelen ders kitabı yazarları ve öğretmenler için eğitim semineri Projede öngörülen deadline: 23 Ekim 2003 Proje ekibini öngördüğü deadline: 23 Ekim 2003 Proje Uygulama Adımları

8.Sempozyum Avrupa, komşu ülkeler ve Türkiye’den katılımcıların sonuçları ve teklifleri tartışabileceği ve bu alandaki benzer deneyimlerini paylaşabileceği uluslararası bir sempozyumumun düzenlenmesi Projede öngörülen deadline: 23 Aralık 2003 Proje ekibini öngördüğü deadline: 21 Kasım 2003 Proje Uygulama Adımları

9. Lobi Etkinlikleri. Proje sonucunda ortaya çıkacak değerlendirmeler ve önerilerin hayata geçirilebilmesi için, politik ve bürokratik düzeyde lobi etkinliklei sürdürülecek. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı ve ilgili diğer bakanlıklar, TBMM İnsan Hakları Komisyonu ve siyasi partilerle ilişki kurulacaktır. Proje Uygulama Adımları

Sorun Alanları Tanıtım: -Projenin uygulama alanlarının yaygınlaştırılabilmesi için kapsamlı bir tanıtım faliyetine ihtiyaç duyulurken, aynı zamanda Milli Eğitim Bakanlığı’nın tam desteğine gerek vardır. Bu da tanıtım faliyetinde duraklamalara neden olmuştur.

Sorun Alanları Tarama Aktivitesi: - Öğretmenlerin Eğitim-Sen aracılığı ile organize edilmesinde sorun yaşanmış ve Ankara yerine, yerel Eğitim-Sen şubelerinin desteği ile öğretmen tarayıcı açığı çözülmüştür. -Niceliksel tarama formatı raporların dönüşünü yavaşlattığı için dijital ortama geçirilmiştir. Ana Rapor: - Ana Raporun II. Kavramsal Kısmını oluşturan (Evrensel/Yerel; Biz/Ötekiler ve Barışcıl Değerler) bölümle ilgili tebliği yazması için arayışların sürmesi

Sorun Alanları Anket: -Anket uygulaması içn Milli Eğitim Bakanlığı’nın iznine ihtiyaç duyuyor olmamız. Bütçe: -İncelenen ders kitaplarının alımı için kalem ayrılmış olmaması -Tarama yapan öğretmenlere teşfik için ödenebilinecek ek kaynağın ayrılmış olmaması -Bütçede koordinasyon toplantılarına ve yol masraflarına ayrılan kalemlerin gerçekleşme oranlarından çok daha yüksek olmaları

İLETİŞİM Laden Yurttagüler Tarih Eğitimi Programı Tel: (212) /104 Fax: (212)