ÖZEL DAL HEMŞİRELİK SÜRECİ; 5 YILLIK FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI KAMU HASTANELERİNDE ÖZEL DAL HEMŞİRELİK SÜRECİ; 5 YILLIK FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Pınar GÜNGÖR İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Eğitim Birimi

ÇALIŞMA GRUBU Şuayip BİRİNCİ Pınar GÜNGÖR Yeliz DOĞAN MERİH Asibe ÖZKAN Meryem YAŞAR KOCABEY

Bir sağlık kuruluşu misyonunu gerçekleştirmek için uygun çeşitlilikte becerikli ve nitelikli kişilere gereksinim duymaktadır.

Klinik bakım süreçlerinde yer aldıklarından ve doğrudan hastalarla çalıştıklarından dolayı hemşirelerin yetkinliklerini dikkatli bir şekilde gözden geçirmek önemlidir.

Hemşirelerin yaşam boyu öğrenme felsefesini edinmiş, kanıta dayalı hemşirelik uygulamasını özümsemiş meslek üyeleri olmaları beklenmektedir. Bu süreçte branşlaşmış/ özel dal hemşireliklerinin ve bu alandaki sertifika programlarının desteklenmesi gerekmektedir.

Kelly tarafından geliştirilen meslekleşme ölçütleri arasından (8 kriter mevcut olup) biri «Araştırmalarla sürekli yenilenen ve geliştirilen bir bilgi birikimi olmalıdır.»

Bu da ancak çok yönlü çalışma alanı bulunan hemşirelerin branşlaşması ile mümkündür. Türkiye’de bu yönlü çalışmalar devam etmekte olup özel dal hemşireliği sertifikasyonu ile branşlaşma yolculuğunun adımları atılmaya çalışılmaktadır.

ÖZEL DAL HEMŞİRELİĞİNİN SAĞLADIĞI FAYDALAR Meslekleşme yönündeki iyileşmelere katkı sağlanmakta, Sağlık tesislerinde etkili, verimli, yetkin personellerle bakım hizmetlerinin gerçekleşmesi sağlanmakta,

Alanında gelişmeleri takip ederek güncel bakım kılavuzları doğrultusunda hareket edilmekte, Alanına yönelik bilimsel çalışmalar yaparak bilime, bakıma katkı sağlanmaktadır.

AMACIMIZ Çalışmamız hemşirelik mesleğinde branşlaşmanın önemi dahilinde planlanmış, İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği bünyesinde yer alan hastanelerdeki sertifikalı hemşirelerin beş yıllık süreçteki değişim ve durum analizini belirlemek amacı ile gerçekleştirilmiştir.

GEREÇ VE YÖNTEM Çalışmamız, İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği bünyesinde yer alan 11 hastanenin (ağız diş sağlığı hastaneleri hariç) beş yıllık süreç dahilindeki (2009 -2013 yılları) hemşirelik sertifika programlarının analizi ile gerçekleştirilmiştir.

Veriler hastaneler bünyesinde hemşirelik mesleğine yönelik sertifikaların hem sayısal hem de sertifika türü bazlı oranlarının alınması ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS paket programı dahilinde yüzdelik hesaplama kullanılmıştır.

7 Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 3 Devlet Hastanesi, ELDE EDİLEN VERİLER DAHİLİNDE; Araştırmanın yürütüldüğü Genel Sekreterlik bünyesindeki sağlık tesisleri incelendiğinde; 7 Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 3 Devlet Hastanesi, 1 Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi 5 ADSM bulunmaktadır.

11 Sağlık tesisi bünyesinde, 12 farklı hemşirelik sertifika programının yürütüldüğü saptanmıştır.

Bunlar arasında; Yoğunbakım Hemşireliği, Yenidoğan Yoğunbakım Hemşireliği, Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği, Neonatal Resüsitasyon Programı (NRP) KVC Yoğunbakım Hemşireliği, Aile Planlaması,

7. Diyaliz Hemşireliği, 8. Kemoterapi Hemşireliği, 9 7. Diyaliz Hemşireliği, 8. Kemoterapi Hemşireliği, 9. Gebe Eğitici Eğitimi, 10. CPR, 11. Perinatoloji Hemşireliği, 12. Tüp Bebek Hemşireliği, Branş hemşireliği içerisinde önemli yere sahip programların olduğu belirlenmiştir.

Tüm sertifikalı hemşireler içerisinde; en fazla %31,6 ile yoğun bakım hemşireliği sertifikasına sahip olanların birinci sırada,

%24 ile neonatal resüsitasyon programı sertifikasına sahip olanların ikinci sırada,

%12.8 ile yenidoğan yoğun bakım hemşireliği sertifikasına sahip olanların üçüncü sırada yer aldığı tespit edilmiştir.

Sertifika Türleri ve Sayılarına Göre Dağılımı

Çalışmamızda, Genel Sekreterlik bünyesinde yer alan 11 hastanenin beş yıllık süreçte özel dal hemşireliğine yönelik aktif çalışmalar yürüttüğü, Hastaneler bünyesinde yıllar bazında sertifika alan hemşire sayılarında anlamlı artışlar olduğu saptanmıştır.

Sertifikalı Hemşire Sayısı Yıllar Sertifikalı Hemşire Sayısı % 2009 715 17.3 2010 752 18.1 2011 874 21.1 2012 867 20.9 2013 937 22.6 Toplam 4145 100.0

2013 yılında hastanelerimiz bünyesinde çalışan tüm hemşireler içerisinde ; sertifikalı hemşire oranı %36 olarak belirlenmiştir.

Sertifikalı hemşireler içerisinde branş alanlarında çalışma oranı %90’dır.

SONUÇ Çalışmamız sonucunda; Birlik hastaneleri bünyesinde yıllar bazında sertifikalı hemşire oranlarında artış olduğu, Sertifikalı hemşirelerin ilgili alanlarda çalışma oranlarının istendik düzeyde olduğu, Branşlaşma ve sertifika programlarına katılma taleplerinin gittikçe arttığı, Birlik bünyesinde etkin sertifika programlarının artarak devam ettiği belirlenmiştir.

ÖNERİLER Hemşirelikte branşlaşma ve önemi konusunda bilgilere gerek örgün eğitim gerekse hizmetiçi eğitim programlarında yer verilmesi, Hastaneler bünyesinde yürütülen sertifika programlarının sayısı ve etkinliğinin arttırılarak hemşirelerin bu programlara katılımlarının teşvik edilmesi, Hemşirelikte branşlaşma ve sertifika almış hemşirelerin alanlarında en az belirlenen sürelerde çalışmalarını sağlamak için Sağlık Politikalarında iyileştirici düzenlemelerin yapılması önerilmektedir.

TEŞEKKÜRLER