MEZOTERAPİNİN KOMPLİKASYONLARI DR. ZEHRA AŞİRAN SERDAR

Yan etkilerin ortaya çıkmasını sağlayan faktörler Kullanılan cihazın tipi Tek iğne, multiponksiyon yapan iğneler, mekanik veya pnömatik tabancalar Enjekte edilecek maddeler Hidrosolubl olmalı ve çoğunlukla 5’ten fazla ilaç kullanılmamalıdır Enjeksiyon lokalizasyonu Kullanılan teknik ve doğru uygulama Enjekte edilen madde miktarı ve enjeksiyon derinliği

Erken görülen reaksiyonlar Lokal reaksiyonlar İnjeksiyon noktalarında eritem ve/veya ödem, kaşıntı İlaçların geç absorpsiyonu, sık seanslar Her noktaya aşırı miktarda kokteyl verilmesi Lokal flushing Prokainden dolayı gelişir, Lidokain veya mezokainle değiştirilebilir Vagal semptomlara neden olabilen ağrı Kötü teknik, hastanın ağrı eşiğinin düşük olması etkendir Topikal analjezikler kullanılabilir İnjeksiyonu yavaş yapmak ve kokteyle lidokain katmak faydalı olabilir

Erken görülen reaksiyonlar….. Hematom ve ekimoz Kötü teknik, dokunun tipi ve aşırı derin injeksiyon Uygulamadan beş gün önce aspirin, nonsteroid antienflamatuar ilaçlar, dipiridamol kesilmeli Seans sıklığı azaltılmalı Kontakt dermatit

Erken görülen reaksiyonlar….. Sistemik alerjik reaksiyonlar Ürtiker Nadir görülür Özellikle atopik öyküsü olan hastalarda görülebilir Uygulamadan birkaç gün önce oral antihistaminik başlanması önerilir Generalize flushing Yüksek doz vazodilatör kullanıma bağlı gelişebilir Bulantı Kalsitoninin yüksek dozda veya derine injeksiyonu sonucu gelişir Anti-emetik verilebilir

Geç ortaya çıkan reaksiyonlar Hipo ve hiperpigmente sikatrisler, lokal atrofi Kalıcı olarak ortaya çıkabilir Kötü teknik ve aşırı künt iğne kullanılması etkendir

Psoriasis köbnerizasyonu İnfeksiyonlar: Likenoid erüpsiyon Piroksikam enjeksiyonundan bir ay sonra likenoid papüller gelişen bir olgu bildirilmiştir Psoriasis köbnerizasyonu İnfeksiyonlar: Bazı vakalarda stafilokok enfeksiyonu tespit edilmiştir Viral enfeksiyon ; HIV, B ve C hepatiti hiç bildirilmemiştir

Granülomatöz lezyonlar Literatürde yaklaşık 30 olgu bildirilmiştir Seyri uzun, nekrozlarla veya fistüllerle komplikedir Cerrahi eksizyon gerekebilir Atrofik ve/veya pigmente sikatrisler kalmaktadır Olguların yarısında bakteriyolojik tetkik mikobakteri varlığını ortaya çıkarmıştır Bir olguda M. fortuitum , ondört olguda ise M.chelonae saptanmıştır Kütanöz nekroz: Kafeinin çok yüzeyel injeksiyonu sonucu gelişebilir Adenopati: Tek bir noktaya aşırı yüksek doz verilirse gelişir. Lipodistrofi için tek bir alana 10 cc’den fazla madde injekte edilmemelidir:

Mezoterapiye bağlı gelişen enfeksiyonlar Kolombiya’da yapılan bir çalışmada 6 aylık süre içinde mezoterapiden kaynaklanan 15 atipik mikobakteri olgusu bildirilmiştir. İşlemden 1-12 hafta sonra nodül ve abseler görülmüştür Mycobacterium chelonae tespit edilmiştir Klaritromisin, amikasin, moksifloksasin ve cerrahi drenaj uygulanmıştır 1993 yılında Kolombiya’da mezoterapi sonrası Mycobacterium abscessus patlaması bildirilmiştir Sañudo A, Vallejo F, Sierra M. Nontuberculous mycobacteria infection after mesotherapy: Preliminary report of 15 cases International Journal of Dermatology 2007; 46: 649–653.

M. Chelonae’den dolayı gelişen multipl subkutan abseler Carbonne A, Brossier F, Arnaud I, et al. Outbreak of nontuberculous mycobacterial subcutaneous infections related to multiple mesotherapy injections. J Clin Microbiol. 2009; 47: 1961-4.

Beş hastada da kültürde M. abscessus saptanmıştır. Aynı klinikte kozmetik işlem gören 68 hastanın 5’inde eritemli, pürülasyon gösteren nodüller gelişmiştir Beş hastada da kültürde M. abscessus saptanmıştır. Da Mata Jardín O, Hernández-Pérez R, Corrales H, Cardoso-Leao S, De Waard JH. [Follow-up of an outbreak of Mycobacterium abscessus soft-tissue infection associated with mesotherapy in venezuela.] Enferm Infecc Microbiol Clin. 2010; 25:

M. abscessus üretilmiştir. Hastada mezoterapi sonrası sağ kalçada gelişen 3x5 cm çapında eritemli ortası ülsere plak M. abscessus üretilmiştir. Klaritromisin 500 mg 2x1 ve siprofloksasin 500 mg 2x1 4 ay süreyle kullanılmıştır. Tam iyileşme saptanmıştır Garcia-Navarro X, Barnadas MA, Dalmau J, Coll P, Gurguí M, Alomar A. Mycobacterium abscessus infection secondary to mesotherapy. Clin Exp Dermatol. 2008; 33: 658-9.

Bir prokain şişesinden Mycobacterium chelonae üretilmiştir Lima’dan yapılan bir bildiride 2 aylık süre içinde mezoterapi yaptıran 35 hastanın 4’ünde Mycobacterium chelonae saptanmıştır Bir prokain şişesinden Mycobacterium chelonae üretilmiştir Munayco CV, Grijalva CG, Culqui DR, et al. Outbreak of persistent cutaneous abscesses due to Mycobacterium chelonae after mesotherapy sessions, Lima, Peru. Rev Saude Publica. 2008; 42: 146-9.

Sağ kalçada ve bacakta nodül, abse ve sinüsleri olan hasta Külturde M. fortuitum Siprofloksasin 500 mg 2x1 3 hafta, Daha sonra 250 mg 2x1 bir 3 hafta. Difonzo EM, Campanile GL, Vanzi L, Lotti L. Mesotherapy and cutaneous Mycobacterium fortuitum infection. Int J Dermatol. 2009; 48: 645-7.

Hastanın her iki dizine artroz tedavisi için mezoterapi yapılıyor 5 seans triamsinolon asetonid + prokain + distile sudan oluşan kokteyl injekte ediliyor Kültürde Sporothrix schenckii 8 ay günlük 900 mg potasyum iyodür tedavisi alıyor Gamo R, Aguilar A, Cuétara M, et al. Sporotrichosis following mesotherapy for arthrosis. Acta Derm Venereol. 2007; 87: 430-1.

Quiñones C, Ramalle-Gómara E, Perucha M, et al Quiñones C, Ramalle-Gómara E, Perucha M, et al. An outbreak of Mycobacterium fortuitum cutaneous infection associated with mesotherapy. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2010 ; 24: 604-6.

Sol siyatik nevraljisi için aminofilin + nikotinat ve lidokainden oluşan kokteyl injeksiyonu ve 2 hafta sonra hastada köbner yanıtı gelişiyor ve diğer bölgelerdeki lezyonlar da şiddetleniyor Hastaya 4 mg/kg / gün siklosporin, 14 hafta alıyor ve iyileşiyor Rosina P, Chieregato C, Miccolis D, D'Onghia FS. Psoriasis and side-effects of mesotherapy. Int J Dermatol. 2001; 40: 581-3.

Histopatolojisi kütanöz granulomatöz reaksiyon Karın ve bacaklarında multipl lividi renkte yaklaşık 0.5 cm çapında noduler lezyonları olan hasta Histopatolojisi kütanöz granulomatöz reaksiyon 4 ay günlük 60 mg deflazakort kullanmış,yanıt alınamamış 1 ay günlük 100 mg dapson tedavisine yanıt alınmış Gokdemir G, Küçükünal A, Sakiz D. Cutaneous granulomatous reaction from mesotherapy. Dermatol Surg. 2009; 35: 291-3.

İnjeksiyondan bir ay sonra ağrılı, hassas, kırmızı nodüller gelişiyor 6 ay önce hastaya bir hemşire tarafından deoksikolat içeren bir karışım injekte ediliyor İnjeksiyondan bir ay sonra ağrılı, hassas, kırmızı nodüller gelişiyor Biyopsi sonucu fibrozla giden granülomatöz inflamasyon Kültür negatif Oral prednizona yanıt yok Günlük 100 mg dapsona yanıt iyi Sikatrisle iyileşme Davis MD, Wright TI, Shehan JM. A complication of mesotherapy: noninfectious granulomatous panniculitis. Arch Dermatol. 2008; 144: 808-9.

3 hafta sonra hipertrofik skar bırakarak iyileşmiş Bir hastanın sadece sol yanağına vitamin karışımı injekte edildikten 2 hafta sonra ülsere nodüller gelişiyor Kültür negatif Doksisiklin 100 mg/gün, lokal olarak %2’lik fusidik asit ve %1’lik hidrokortizon asetat uygulanmış 3 hafta sonra hipertrofik skar bırakarak iyileşmiş Al-Khenaizan S. Facial cutaneous ulcers following mesotherapy. Dermatol Surg. 2008; 34: 832-4.

Biyopsi sonucu granüloma annulare tanısı konuyor. Tip I DM’u olan hasta Zayıflaması için yapılan mezoterapiden 2-3 hafta sonra karnında kırmızı plaklar gelişiyor Biyopsi sonucu granüloma annulare tanısı konuyor. Strahan JE, Cohen JL, Chorny JA. Granuloma annulare as a complication of mesotherapy: a case report. Dermatol Surg. 2008; 34: 836-8.

Ludwig Tip II AGA’si olan hastaya mezoterapi yapılmış İşlemden birkaç gün sonra sağ parietal alanda alopesi gelişmiş Biyopsi sonucu sikatrisyel alopesi ve anagen kıl kaybı saptanmış Heparinoid bir vazodilatör olan “mesoglycan” içeren bir kokteyl kullanılmış Duque-Estrada B, Vincenzi C, Misciali C, Tosti A. Alopecia secondary to mesotherapy. J Am Acad Dermatol. 2009; 61: 707-9.

18 aydır kırmızı kahverengi döküntüleri ve pruritusu olan hasta Prokain + hamamelis + melilot karışımında 2-3 hafta sonra yakınmalar oluşmaya başlamış Darier belirtisi pozitif Biyopsi sonucu “ürtikarya pigmentosa” olarak sonuçlandı Bessis D, Guilhou JJ, Guillot B. Localized urticaria pigmentosa triggered by mesotherapy. Dermatology. 2004; 209: 343-4.

11 seans mezoterapi uygulandığı öğrenildi 7 aydır gittikçe artan bulantı, kusma, epigastrik ağrıları olan ve batında şişlikten yakınan hastaya 11 seans mezoterapi uygulandığı öğrenildi Epigastrik alanda 10 cm çapında ağrılı kitle Abdominal hematom Cerrahi olarak hematom boşaltılıyor. Brandão C, Fernandes N, Mesquita N, et al. Abdominal haematoma a mesotherapy complication. Acta Derm Venereol. 2005; 85: 446.

Komplikasyon ve yan etki riskini nasıl azaltırız İyi bir anamnez ve fiziksel muayene yapılmalıdır. Kokteyle katılacak ilaçların birbirleriyle geçimine dikkat edilmelidir Uygun hastalarda doğru endikasyonlar seçilmelidir Vazovagal reaksiyonları önlemek açısından hastalar sırt üstü yatar pozisyonda tedavi edilmelidir Tedaviden en az 1 hafta önce aspirin ve NSAID ilaçlar kesilmelidir Tedavi sonrası temiz giysiler tercih edilmelidir

Komplikasyon ve yan etki riskini nasıl azaltırız……. Tedavi edilecek alan tercihen %70’lik alkol ile dezenfekte edilmelidir ve injeksiyondan önce 3 dakika beklenmelidir Steril ve tek kullanımlık iğne ve injektörler tercih edilmelidir İnjeksiyon tekniği ve derinliği açısından yeterli bilgiye sahip olmalıdır

Sonuç İlaçlar; FDA onaylı olmalarına rağmen, mezoterapi amaçlı kullanımları için onayları bulunmamaktadır Son zamanlarda mezoterapi populer olmasına rağmen birçok dermatolog günlük pratiklerine mezoterapiyi katmak için daha çok tıbbi çalışmaya gereksinim duymaktadır Mezoterapinin güvenilirlik ve etkinliğinin kabul edilmesi için ilave klinik ve deneysel çalışmalara ihtiyaç vardır Hastalar mezoterapide kullanılacak ilaçların etkinliği, güvenilirliği ve yan etkileri konusunda bilgilendirilmelidir Mezoterapi uygun şartlar altında, uygun dozlarda, doğru endikasyonlarda yapılırsa faydalı olabilir