DERGİLERİN KALİTE GÜVENCESİ OLARAK HAKEMLİK VE BAZI SORUNLARI

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
TEHLİKELİ ATIK BEYAN SİSTEMİ (TABS)
Advertisements

Olgun ŞENER Kamu Yönetimi Uzmanı
HASSAS GÖREV Hakan YÜKSEL Mart.
UEFA Hakem Gözlemciliği Felsefesi
Modül 8 İhtiyari Protokol. Bireysel Başvuru Usulü Bireysel Başvuru Usulüne ilişkin bazı hususlar •Yarı-yargısal usul •Yazılı usul •Kayıt (Ön-kabuledilebilirlik)
Prof.Dr.Erdal BEŞER ADÜ Tıp Fakültesi ADÜ SEM Müdürü
Makale İnceleme Soruları
 Doç.Dr. Şirin Karadeniz. Hedefler, görev analizine dayanır.
Bir makale nasıl değerlendirilir
HAKEMLERİN NOT DEĞERLENDİRMESİ
ÖZGÜVEN NE DEMEKTİR? Kendine güvenmenin ne anlama geldiği konusunda birçok yanlış görüş vardır ve bunlar özgüven kazanmada insanın önünde engel oluştururlar.Kendi.
DÖRDÜNCÜ DÖNEM KANITA DAYALI TIP UYGULAMALARI Dr. Zeynep İnce, 2 Ocak 2013.
Flash Player ©, sistemin sorunsuz çalışması için gerekli bir programdır. Sayfaları daha sağlıklı takip edebilmek için bilgisayarınızda bu programın 8.0.
1) İÇ DENETİM KAVRAMI İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına.
Güvenlik Raporlama Sistemi (GRS)
Eğitim İhtiyaçları Değerlendirmesi (TNA)
Hassas Görevler hassas…çok….
İstanbul Medipol Üniversitesi’nde Etik Kurulları ve Faaliyetleri
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE YEREL KALKINMA
Elektronİk Kamu AlImlarI Platformu
Bilimsel Metinler Nasıl Okunur ve Anlaşılır?
Emerald kullanıcılarınıza yayın yapma konusunda nasıl yardımcı olabilir? Kullanıcılarınız için yardımcı kaynaklar Mine Tonta Business Manager, Turkey.
Amaç Açık Erişim Nedir? Neden Açık Erişim? Açık Erişim Nasıl sağlanır?
SORULARLA MERAK ETTİKLERİMİZ
ISI Yolunda Turkish Journal of Zoology (Turk J Zool)
DEÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEZ YAZIM KURALLARI GEÇMİŞİ ve ÖNERİLER
SAĞLIK HİZMETLERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ GRUBU ÇALIŞTAY RAPORU Prof. Dr
ERCİYES ÜNİ. TIP FAKÜLTESİ TIP EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İÇ DENETİM VE İÇ KONTROL SİSTEMİ
TÜRKÇE / Düşünce Yazıları ( Röportaj - Mülakat )
Eğitim ile İlgili Uluslararası Bilimsel Dergilerde Yayın Yapma Süreci
HAKEMLİK SÜRECİNDEKİ GELİŞMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ “NASIL İYİ BİR HAKEM OLUNUR?” Prof. Dr. Emine Gül Kapçı.
Yedinci Bölüm İşletme YÖNETİMİNİN FONKSİYONLARI.
ETİK LİDERLİK SEMİNERİ
Kurumsal Yönetimde İç Denetimin Geleceği Esra Aydın
Veri Tabanı-Dergi İletişimi Ve Ortak Yazım Dili, Dergi Formatının Ele Alınması TÜBİTAK-ULAKBİMTVBBVT I. EDİTÖRLER ÇALIŞTAYI A. Nuray DEMİRKOL 2 Kasım 2007.
Oturum aç butonuna tıklayın.
Öğretmen Veli İşbirliği için Web Tabanlı Platform Tasarımı
PORTFOLYO DEĞERLENDİRME
Bülent Ecevit Üniversitesi
MÜHENDİSLİK FAKÜLTELERİ İÇİN BİR A KADEMİK PE RSONEL V ERİ TABANI APEV Rıdvan Berber, Emine Yağmur Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi.
BİLİM VE YAYIN ETİĞİ.
Bilimsel Nitelikte Dergi İçin (Uluslararası) Kriterler
DENETİM İHTİYACI, DENETİM TÜRLERİ VE DENETİM BENZERİ KAVRAMLAR
BÖLÜM 5 LİTERATÜR TARAMASI NASIL YAPILIR?BİR MAKALENİN BÖLÜMLERİELEŞTİREL OKUYUCU İÇİN KONTROL LİSTESİARAŞTIRMA RAPORUNUN YAZILMASI Beşinci Bölüm Konuları.
HAZIRLAYAN:AYŞE KERETLİOĞLU YUNUS EMRE TAŞTI
ARAŞTIRMA ETİĞİ.
Üniversiteler İçin Proje Yönetim Bilgi Sistemi
FARABİ DEĞİŞİM PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI FARABİ GİDEN - GELEN ÖĞRENCİ VE ANLAŞMA SORUMLUSU BİL. İŞL. GÖKHAN ÖZDEMİR.
Yaşam ve Sağlık Bilimlerinde Bilimsel Yazı Değerlendirme Süreci Prof. Bünyamin ŞAHİN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı.
SOSYAL BİLİMLERDE YAZILARIN DEĞERLENDİRME SÜRECİ Prof. Dr. Yaşar AYDEMİR Gazi Üniversitesi.
TEZ İ YAYIMLAMAK VEYA YAYIMLAMAMAK! Doç. Dr. Levent DEN İ Z, Marmara Üniversitesi, Atatürk E ğ itim Fakültesi,
  Bir görüşü savunmak, bir düşünceyi kanıtlamak veya bilgi vermek amacıyla yazılan yazılara makale diyoruz.  Makale bir gazete yazısıdır.  Gazete.
ARAŞTIRMANIN TEMELLERİ
İnceleme Dairesi Başkanlığı
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ ÜNİTE 9
Havacılıkta İnsan Kaynakları Eğitimde 4. hafta, fiilen 3
Makale ve Deneme Makale nedir? Deneme nedir? Makale ve deneme arasındaki farklar nelerdir?
Görev 2 7 Aralık a kadar Görev 2’i tamamlayıp ye göndermeniz gerekiyor. İkinci görev 30 puan Şablonda Görev 2 ’de belirtilen.
GEAK Çalışma Protokolü Taslağı
MAKALE. Herhangi bir konuda bilgi vermek, bir gerçeği ortaya koymak, bir tezi kanıtlamak veya bir düşünceyi savunmak amacıyla kaleme alınan ve temel öğesi.
Değerli Kastamonu Üniversitesi Öğretim Elemanları HOŞGELDİNİZ
Teorik kavramlarımızla gerçek dünyayı anlamanın olanaklı olduğu inancı olmaksızın, dünyamızın iç uyumuna inanmaksızın, bilim denen şeyin ortaya çıkması.
Sosyal Bilimlerde SSCI İndeksli Dergilerde hakemlik Sürecinin İşleyişi
ISO
MÜHENDİSLİK FAKÜLTELERİ İÇİN BİR AKADEMİK PERSONEL VERİ TABANI APEV
Bir Bilimsel Makale Nasıl Yazılır?
Veri Toplama Araçları Anket, Gözlem vb.
Sunum transkripti:

DERGİLERİN KALİTE GÜVENCESİ OLARAK HAKEMLİK VE BAZI SORUNLARI Prof.Dr.Ramazan Gözen Çankaya Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü

DERGİLER VE BİLİMSEL KALİTE Dergilerin Hedefi: Makaleler ile bilime katkı yapmaktır, başka bir şey değil. Makale kalite zinciri: Yazar, Editör, Hakem, Baskı Türkiye’de Hakemlik Süreci: Çoğunlukla sağlıklı, doğru, bilimsel, objektif, düzenli değil. Temel sorun: Hakemlik sürecinin işlememesidir. Hakemlik Sürecinin Unsurları: Editör, Hakemlik Formu, Hakem Seçimi, Hakemin Değerlendirmesi. Fonksiyonları ve bazı sorunları…

EDİTÖR Yayınların kalitesinden ve derginin performansından başlıca sorumlu olan aktördür. Derginin ilgi alanına girebilecek hakemlerin envanterini çıkarmak, alanlarına göre görev dağılımı yapmak ve yazıları sadece ilgili uzman hakemlere göndermek. Sorun: Hakemlerin sınırlı ve belirli bir çevreden seçilmesi ve değişik nedenlerle dar bir hakem grubuyla çalışılması. Yazı ile ilgili hakemlik sürecinin tamamlanmasını sağlamak. Sorun: Hakemin talepleri yerine getirilmeden yazının dergide yayınlanması. Tüm yazıların hakem değerlendirme sürecindeki işlemlerinin arşivlenmesini sağlamak. Sorun: Hakem raporları ya arşivlenmediği ya da zaten olmadığı için, zaman zaman ‘çakma/sahte’ hakem raporları gönderiliyor. Gelen makalenin ön incelemesini ve elemesini yapmak. Sorun: Genelde bu yapılmıyor ve gelen yazılar doğrudan bir hakeme gönderiliyor. Bu durum hakemin işini hem güçleştiriyor hem de geciktiriyor.

HAKEM FORMU Hakem formu, tüm hakemlik süreci açısından en temel belgedir. iki tip hakem formu bulunmaktadır: Birinci tip, hakeme çoktan seçmeli tercihler sunarak değerlendirme yapmasını sağlayan formlardır. İkinci tip, hakemden hem çoktan seçmeli tercih yapmasını hem de ayrıca bir rapor yazmasını istemektedir. Çoğunluğu ikinci tipte olan hakem raporlarının, daha uygun ve doğru olduğunu belirtmek gerekir.

Hakem Formunda Sorunlar Hakem raporları sağlıklı bir şekilde kullanılmıyor. Hakemlerin tespit ettikleri hatalar, eksikler ve istedikleri düzeltmeler, hakem formunda ayrıntılı ve ciddi bir şekilde gösterilmiyor. Genel olarak, hakem formları işlevlerini tam olarak yerine getirmiyor; göstermelik bir araç olmanın ötesine gidemiyor.

HAKEM VE HAKEMLİK SÜRECİ Hakemler; Dergilerin, makalelerin, literatürün ve bilimin gelişmesinde hakemlerin çok kritik bir işlevi bulunmaktadır. Hakemin gerçekten çok ciddi, sıkı, kaliteli, objektif ve sağlam bir şekilde işini yapması gerekiyor. Hakemin temel görevi, uzmanı olduğu alanda yazılmış bir yazının makale haline gelip gelmeyeceğine karar vermektir. Birincisi: Sorunsuz yazıları, hızla yayınlanmasını sağlamak. İkincisi: Çok kötü bir yazıyı hiç uğraşmadan ret etmektir. Üçüncüsü: Kaliteli ve önemli olmakla birlikte sorunları bulunan bir yazıyı, yayınlanabilir hale getirmek için uzmanlık alanına ait önerilerle ve hatta fikirlerle geliştirilmesine destek ve yardımcı olmaktır.

Hakemin Görevleri Hakemin öncelikli işi, bir yazının bilimsel alan açısından uygunluğunu ve genel durumunu değerlendirmektir. Hakem yazının her satırını ve cümlesini “bilimsellik” açısından inceleyerek, Eğer eksiklik, yanlışlık, anlaşılmazlık ve benzeri sorunlar varsa bunların “düzeltilmesini”; Eğer geliştirilmesi gereken bölümler varsa, yazının “geliştirilmesini”; Eğer literatür sorunları varsa “araştırmanın tamamlanmasını”; ve Gerektiği durumlarda kıyasıya “eleştirerek” yazının “güçlendirilmesini” sağlamaktır. Hakemin, yazının dili, grameri ve ifadesi bakımından bir görevi yoktur; zira bu konu editörün görev alanına girer. Bununla birlikte, bir çok hakem bu konuda da yardımcı olmaktadır.

Hakemin Görevleri Hakemin, tüm bu konularda titiz, sıkı, prensipli ve tavizsiz bir şekilde çalışması şarttır. Birçok hakemin ve hakemlik sürecinin maalesef bu konuda yeterli olmadığını belirtmemiz gerekiyor. Açıktır ki, hakemin değerlendirmesinin objektif, tarafsız, dürüst ve adil olmalıdır. Hakem, yazının kendisinden sonraki sürecini izlemeye devam etmelidir. Hakemlerin sıkça yaptığı bir hata, yazıda yapılması gereken düzeltmeleri “editöre” veya “diğer hakeme” bırakarak hakemlik sürecinden çıkmasıdır. Hakemlerin, zaman baskısı veya zahmetli olması gibi nedenlerle, görevlerini başkasına devretmesi etik değildir. Hakem, görevini zamanında yerine getirmelidir. Sonuç olarak; hakemin; “şike (örneğin hatayı görmezden gelmek)”, “rüşvet (örneğin benim de işim düşebilir düşüncesi)”, ve “tembellik (örneğin hakemlik görevini geciktirmek)” gibi “suçlar işlememesi” şarttır.

TARTIŞMALI KONULAR Hakem ve hakemlik süreci ile ilgili bazı konuların tartışmalı olduğunu ya da kesin bir cevabının olmadığını, ancak tercihe bağlı olduğunu kabul etmek gerekir. Bunlardan bazıları ve bunlar hakkındaki şahsi görüşüm kısaca şöyledir: Bir yazı için kaç hakem olmalı? = En az üç olmalı ve oy çokluğu ile karar verilmeli. Kör hakem mi, şeffaf mı? = Kör hakem. Yazarın adı açık olmalı mı? =Hayır. Hakem listesi dergide yayınlanmalı? =Yılda bir kez olabilir. Editör ve yayın kurulu hakemlik yapmalı mı? =Prensip olarak “Hayır”. Hakemlere ücret ödenmeli mi? =Evet.

HAKEMLİĞİ GELİŞTİRMENİN YOLLARI Çok pratik birkaç tedbir: * Gönüllülük esasına göre hakemlik: Emrivaki ile veya rica- minnet ile değil, önceden bilgilendirme, rıza ve onay ile hakem görevlendirmesi yapmak. * Hakem Formunu Güçlendirerek İşlevselleştirmek: Dergilerin belki de ilk yapması gereken şey, mevcut hakem formlarını gözden geçirmek, güncellemek, geliştirmek ve tam olarak uygulamak suretiyle işlevselliğini güçlendirmektir. * Ücret ödemek: Tatmin edici bir ücret ile, hakem katılımını güçlendirmek mümkün olabilir. Ancak, bunun suistimale yol açma riski de bulunmaktadır. Bu riske de mahal vermemek gerekir. * Hakemlik Puanı: Yükseltilme ve atanmalarda hakemliğe puan vermek. Hatta, hakemlik puanına göre hakem seçimi yapmak da düşünülebilir.

Teşekkürler.