ORGANİK TARIM * Organik Tarım (Biyolojik Tarım, Ekolojik Tarım) Nedir? * Neden Organik Tarım? * Organik Tarım’ın Dünyadaki Gelişimi * Türkiye’de Organik Tarım * Kontrol ve Sertifikasyon * Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi * Organik Tarım Komitesi * Yetkili Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşları

ORGANİK TARIM NEDİR? Organik Tarım; üretimde kimyasal girdi kullanmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimidir. Ekolojik tarımın amacı; toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden, çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumak ve tarımda sürdürülebilirliği sağlamaktır.

NEDEN ORGANİK TARIM? Sağlıklı ve uzun yaşam doğal gıdaların tüketilmesiyle mümkündür. Geleneksel yöntemlerle yapılan tarım sayesinde dünya gıda üretimi bir miktar artmış, fakat üretimde ekolojik denge bozulmuş, işlenebilir ve verimli tarım toprakları elden çıkmış ve toprağın canlı olan kısmı ölmüştür. Her geçen gün hızla tükenen dünyamızda doğal kaynakların dengeli kullanımı ve uzun vadede ekonomik gelişimini hedefleyen Organik Tarım kaçınılmaz hale gelmiştir.

ORGANİK TARIM’IN DÜNYADAKİ GELİŞİMİ-1 Organik Tarım Avrupa’da 1910’larda uygulanmaya başlanmış, kontrollü üretim ise 1930’lu yıllarda yaygınlaşmıştır. Danimarka, İngiltere ve İsviçre Avrupa’da organik tarımın temellerini atan ülkeler olmuşlardır. Önceleri çok çeşitli yöntemler ve teoriler geliştirilmiş, hatta bu yöntemlere astrolojik boyutlar katılarak ay ve yıldızların etkisini de üretime katan ekoller ortaya çıkmıştır.

ORGANİK TARIM’IN DÜNYADAKİ GELİŞİMİ-2 Tüm bu ekoller incelendiğinde görülen temel öğe; ekolojik dengenin korunarak, bitkisel ve hayvansal üretimin birlikte aile işletmeciliği şeklinde yapılması, dolayısıyla üretimden tüketime kısa devrelerin kurularak kendi kendine yeterliliğin sağlanmasıdır.

ORGANİK TARIM’IN DÜNYADAKİ GELİŞİMİ-3 Bu özelliği nedeni ile 1. ve 2. Dünya savaşları sırasında popüler olan ekolojik tarım 1950 yılından sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin Marshall yardımı ile önemini yitirmiş, sağlanan ekonomik katkılar ve aşırı desteklemeler sonucu entansif tarım süratle yayılmış, makineleşme, kimyasal ilaç ve gübreler ile kimyasal katkı maddeleri kullanılmaya başlanılmıştır. 60’lı yılların sonunda Avrupa Topluluğu' nun kurulması ve uyguladığı tarımsal destekleme politikaları, 1970’de pestisitlerin ve kimyasal gübrenin keşfi de bu gelişmeye katkıda bulunmuştur.

TÜRKİYE’DE ORGANİK TARIM Türkiye’de ise Avrupalı firmaların talepleri doğrultusunda 1984-1985 yıllarında organik tarım sadece sekiz üründe başlamıştır. 2003 yılına gelindiğinde ise 13.000 çiftçi ailesi tarafından 103.500 hektar alanda toplam 170 çeşit ve 359.000 ton organik ürün elde edilmiştir. Bu ürünlerin neredeyse tamamı ihraç edilmektedir. Bu ihracattan 2003 yılında yaklaşık 36 milyon ABD Doları gelir elde edilmiştir.

ORGANİK TARIM’DA KONTROL VE SERTİFİKASYON Ekolojik ürünler ticarete konu olunca beraberinde kontrol ve sertifikasyona ilişkin yasal düzenlemeler gündeme gelmiştir. Avrupa'da önceleri her ülke kendine göre bazı düzenlemeler yapmış , daha sonra 24 Haziran 1991 tarihinde Avrupa Topluluğu içinde ekolojik tarım faaliyetlerini düzenleyen 2092/91 sayılı yönetmelik yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

ORGANİK TARIM "Avrupa Topluluğuna Ekolojik Ürün İhraç Eden 3. Ülkeler" listesinde yer almak üzere de gerekli bilgileri içeren bir "Teknik Dosya" hazırlanarak öngörülen süre içinde Dışişleri Bakanlığı kanalıyla resmi başvuru yapılmıştır. Bu konudaki en büyük eksikliğimiz; Yönetmeliğimizin bir kanuna dayanmamasıdır. En yakın zamanda " Tarımsal Ürünlerin Ekolojik Metotlarla Üretilmesine İlişkin Kanun" un çıkarılması gerekir.

ORGANİK TARIM ULUSAL YÖNLENDİRME KOMİTESİ-1 Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi; Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürü başkanlığında, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Derneği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, İhracatçı Birlikleri, sivil toplum örgütleri ile Komitenin toplantı gündemiyle ilgili görüşlerinin alınmasında yarar gördüğü kurum ve kuruluşların temsilcilerinden oluşur.

ORGANİK TARIM ULUSAL YÖNLENDİRME KOMİTESİ-2 Bu komite ekolojik tarımın geliştirilmesi ve uygulanması ile ilgili stratejileri belirlemek üzere yılda en az iki kez toplanır ve alınan kararları tavsiye niteliğinde olmak üzere Organik Tarım Komitesine iletir.

ORGANİK TARIM KOMİTESİ-1 Organik Tarım Komitesi (OTK); Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü başkanlığında; Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü, Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Topluluğu Koordinasyon Dairesi Başkanlığı tarafından görevlendirilecek temsilcilerinden oluşur.

ORGANİK TARIM KOMİTESİ-2 Bu komite ülkedeki ekolojik tarım faaliyetlerinin takip ve kontrolünden sorumludur. Bu nedenle kontrol kuruluşlarına çalışma izni verir, çalışmalarını denetler Yönetmeliğin 24. Maddesinde yer alan yaptırımları uygular. Yaptığı çalışmalarda Ulusal Yönlendirme Komitesi’nin tavsiyelerini dikkate alır.

YETKİLİ KONTROL VE SERTİFİKASYON KURULUŞLARI IMO (İzmir) BCS (İzmir) SKAL (İzmir) ECOCERT (İzmir) ETKO (İzmir) ICEA (İzmir) EKOTAR (Mersin)

DÜNYA TİCARETİNE KONU OLAN ORGANİK TARIM ÜRÜNLERİ Yaş sebze ve meyveler, Çorbalar ve dondurulmuş gıdalar, Su ürünleri, et ürünleri Şeker ve şekerli ürünler, Bebek gıdaları, Diyet ürünleri, Gıda katkı maddeleri ve soslar, Kuru ve sert kabuklu meyveler, Bakliyat, un ve baharatlar, Yağlar, bal, peynir, Alkollü ve alkolsüz içecekler

ÇİFTÇİNİN ORGANİK TARIMA GİRİŞİ Organik tarımsal üretim yapacak çiftçi, öncelikle Bakanlıkça yetki verilmiş herhangi bir Kontrol-Sertifikasyon Kuruluşu’na başvurmalıdır. Bu kuruluş kendisine başvuran girişimcilerden yönetmelik hükümlerine göre kendisini ve işletmesini tanımlayacak gereken bütün bilgi ve belgeleri ister. Uygunluğu halinde Organik Tarım Komitesi’ne bildirilir. Girişimci çiftçilere bu konularda ayrıntılı bilgiler İl Tarım Müdürlükleri’nde verilmektedir.

Çocuklarımızın da geçmişte kalan tatları bilmeye hakları var!!!

HAZIRLAYAN: EKONOMİK VARLIKLARIMIZI KORUMA VE DEĞERLENDİRME DERNEĞİ ANTALYA – EKİM 2004 www.evkd.org info@evkd.org