DEĞİŞİM VE ÖRGÜTSEL DEĞİŞİME GİRİŞ Değişim kavramı Değişimi başlatan faktörler Değişimin nedenleri Neler değişiyor? Yönetim anlayışındaki değişim

DEĞİŞİM NEDİR? DEĞİŞME Organizma, kişi veya örgüt gibi herhangi bir sistemin, bir süreç veya ortamın, belli bir durumdan başka bir duruma dönüşmesi Planlı ya da plansız olabilir. Gizemli bir kavram Sosyal bilimlerde yoğun şekilde incelenen bir kavram İnsan mı çevresini değiştirir yoksa çevremi insanı değiştirir?

DEĞİŞİM NEDİR? DEĞİŞİM Değişim, genel anlamda, herhangi bir şeyi bir durumdan başka bir duruma getirmeyi ifade eder. Değişim, belli bir durum esas alınarak, bu durumda meydana gelebilecek farklılaşma. Bir bütünün öğelerinde, öğelerin birbirleri ile ilişkilerinde öncekine göre nicelik ve nitelik olarak gözlenebilir bir ayrılığın oluşması.

DEĞİŞİM NEDİR? Değişim, temellilik ve sürekliliğin karşıtıdır. Gelişme, büyüme, kalkınma Geleneklerin, kalıplaşmış eski düşünce sistemlerinin ve eskiden kalma yaşantı şekillerinin terk edilmesi, Daha yüksek bir verimlilik ile etkililik derecesinin gerçekleştirilmesi

DEĞİŞİM VE ÖRGÜT İLİŞKİSİ Değişim, bütün toplumsal sistemler için kaçınılmaz bir olaydır Toplumsal sistemlerin alt sistemlerinde de görülür. Bu sistemleri hücreler, organlar, kişiler, gruplar, örgütler, toplumlar, uluslararası kuruluşlar ve tüm dünya olarak bütüncül yaklaşımla sıralamak mümkündür.

DEĞİŞİM VE ÖRGÜT İLİŞKİSİ Değişime yönelik küçük bir hareket, var olan bütün diğer sistemler tarafından algılanmakta ve sistemler bundan etkilenmektedir. Bir sistemdeki değişiklik, diğer ilişkili sistemler ve alt sistemleri de etkiler. Örgütler açısından değişmezlik ve durağanlık, çözülmeyi ve sona gidişi ifade etmektedir.

ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM KAVRAMI Bilginin hızı Kalite olgusunun gelişimi Teknolojik değişimler Kültürel ve toplumsal bilincin gelişimi ÖRGÜTSEL YAŞAMI DA ETKİLEMEKTEDİR.

ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM KAVRAMI Örgütler, yaptıkları işi farklı şekilde yapmak zorunda kalmaktadır. Bir örgütün değişimi, örgüt içindeki insanların yaptıkları işlerin, örgüt içinde yer alan değer sistemlerinin, örgüt üyelerinin birbirleriyle olan ilişkilerinin ve genel olarak davranışlarının değişimidir.

ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM KAVRAMI Değişen iç ve dış çevre koşulları nedeniyle, Örgütün etkililik ve verimliliğini artırmak, Günün iş gereklerini yerine getirmek, Çalışanların ve müşterilerin beklentilerine cevap vermek amacıyla Bütünleşik bir sistem olan örgütün tümünde ya da alt sistemleri üzerinde sistemin tüm dinamikleri ve etkileşimi göz önüne alınarak değişiklikler yapılmasıdır.

ETKİLİLİK, VERİMLİLİK, ETKİNLİK VE ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM Etkililik: amaçlara ulaşma derecesi Verimlilik: girdiler ile ürünler arasındaki ilişki Etkinlik: örgüt çalışanlarının doyum düzeyi ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM BU ÜÇ AMAÇTAN BİRİ VEYA BİRKAÇI İÇİN GERÇEKLEŞTİRİLİR.

ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM KAVRAMI ETKİLİLİK ve ETKİNLİK İÇİN DEĞİŞİM ÖRNEKLERİ Örgütün yapı ve amaçlarında, Çalışanların tutum, davranış ve becerilerinde, Ödüllendirme ve cezalandırma sistemlerinde, Kullanılan teknolojide gerçekleştirilecek DEĞİŞİMLER.

ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM KAVRAMI VERİMLİLİK İÇİN DEĞİŞİM ÖRNEKLERİ Örgütün iç yapısı ve eylemleri ile yapılan işler, İşi yapma şekilleri, Kullanılan araç gereç, Örgütsel ilişkiler ve kişiler düzeyindeki DEĞİŞİKLİKLER.

ÖRGÜTLERİ DEĞİŞİME ZORLAYAN NEDENLER (ÖRGÜT İÇİ NEDENLER) Düşük verimlilik veya rekabetin yüksek verimlilik baskısı, Satışların düşmesi, Düşük moral ve motivasyon düzeyi, Kişi veya gruplar arası yoğun çatışmalar, İşgörenlerin yükselen nitelik ve eğitim düzeyleri, İşgörenlerin bilgi, gelişim, destek ve kaynak kullanımı konusundaki artan beklentileri, Yeni fikir ve buluşlar

ÖRGÜTLERİ DEĞİŞİME ZORLAYAN NEDENLER (ÖRGÜT DIŞI NEDENLER) Küreselleşme Bilginin hızı Kalite olgusunun gelişimi Çevre bilinci Verimlilik ve etkinlik Teknolojik değişimler Ekonomik ve politik faktörler Kültürel ve toplumsal bilincin gelişimi

YÖNETİM KURAMLARI VE ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM Floyd (2002) örgütsel değişim çalışmalarını dönemsel olarak incelemiş. 1960’lara kadar Stratejik planlama, yavaş değişme, 10 yıllık planlar 1970-1980 arası Sistem yaklaşımı, TKY, örgüt kültürü 1990’lar İnsan sermayesi, bireylerin beklentileri, teknolojik yenilik, örgütsel öğrenme, bütüncül değişim

YÖNETİM TEORİLERİNİN DEĞİŞİM DÜŞÜNCESİ BİLİMSEL YÖNETİM Örgütün rasyonel ve teknik yönü önemli Görev ve sorumluluklar daha net tanımlanmalı Katı hiyerarşik yönetim, Değişim planlı ve yönetilebilir bir olgudur. Her bir çalışanın sorumluluk alanı derinlemesine analiz edilmesi gerekir. Değişimin gerçekleşmesi için çalışanların daha fazla kontrol ve denetimi

YÖNETİM TEORİLERİNİN DEĞİŞİM DÜŞÜNCESİ İNSAN İLİŞKİLERİ YAKLAŞIMI Kabul görme, ait olma ve güvenlik gibi sosyal ihtiyaçlar önemli, Çalışanların ihtiyaç, tutum ve değerleri dikkate alınmalı HEM BİLİMSEL YÖNETİM VE HEM DE İNSAN İLİŞKİLERİ YAKLAŞIMI ÖRGÜTÜ KAPALI SİSTEM OLARAK GÖRMÜŞ.

YÖNETİM TEORİLERİNİN DEĞİŞİM DÜŞÜNCESİ DURUMSALLIK KURAMI Herbir örgütün kendine özgü koşulları vardır. Farklı durumlarda farklı stratejiler İçinde bulunulan duruma ve çevresel koşullara göre davranılmalı Değişim için reçete yoktur, duruma göre değişen stratejiler uygulanmalı.

YÖNETİM TEORİLERİNİN DEĞİŞİM DÜŞÜNCESİ GÜÇ ALANI TEORİSİ (KURT LEWIN) Örgüt, birbirine zıt olan iki grup gücün çarpışma alanıdır.  Sürükleyici güçler (rekabet, baskılar vb.)  Kısıtlayıcı güçler (değişime direnç, işten ayrılma, devamsızlık vb.)  Bu güçler nitelikleri bakımından sosyal ve psikolojik baskı unsurlarıdır.  Yöneticiler örgütü anlamak ve bu güçler arasındaki dengeyi sağlamak zorundadırlar.

YÖNETİM TEORİLERİNİN DEĞİŞİM DÜŞÜNCESİ GÜÇ ALANI TEORİSİ (KURT LEWIN) Değişim üç aşamada gerçekleşir: Çözülme (Değişime hazırlanma) Harekete geçme (düşünce, duygu ve davranışların değişmesi) Donma (değişimin kurumsallaşması)

YÖNETİM TEORİLERİNİN DEĞİŞİM DÜŞÜNCESİ PLANLANMAMIŞ (DOĞAÇLAMA) DEĞİŞİM YAKLAŞIMI (WEICK, 2000) Önceden planlanmış stratejiler ile yenilikçi yaklaşımlar sergilenemez. Dönüşümcü liderlik çok önemli Değişim iç veya dış bir baskı değildir. Değişim, iç dinamiklerin uyumu kaybetmemek için bir refleksidir. Değişim örgütün doğasında vardır.

ÖRNEK ÖDEV KONULARI Kredili sistem uygulaması Toplam Kalite Yönetimi uygulaması 8 yıllık kesintisiz zorunlu eğitim 4+4+4 modelinin uygulanması Okul yöneticilerinin atama usullerine ilişkin yapılan değişiklikler Ses temelli cümle ve bitişik eğik yazıya geçiş Öğretmen yetiştirme alanında yapılan değişiklikler Öğretmenlerin atanması ve yer değiştirmesine ilişkin usullerde yapılan değişiklikler İlköğretim programlarının yenilenmesi ve yapılandırmacı eğitim yaklaşımının uygulanması Mesleki eğitimde modüler sistemin uygulanması

ÖDEVİN İÇERİĞİ Değişikliğin gerekçesi (gerekli kılan nedenler) Değişikliğin uygulanma süreci (geçiş sürecindeki uygulamalar ve alınan önlemler) Değişimin sonuçları (geçiş sürecinin başarısı, karşılaşılan sorunlar ve değişikliğin kurumsallaşma düzeyi)

EĞİTİM ÖRGÜTLERİNDE DEĞİŞİM TÜRLERİ İÇSEL DEĞİŞİM: okul içindeki değişim faaliyetleri DIŞSAL DEĞİŞİM: eğitim sistemini bütünüyle etkileyen değişimleri BİREYSEL DEĞİŞİM: kişilerin fikirleri, inançları ve tutumlarındaki değişim.

POLİTİKA YAPICILAR TARAFINDAN SORULMASI GEREKEN SORULAR Okul gelişim çalışmalarının amacı nedir? Değişmiş olmak için değişim olmaz. Amaçsız değişim olmaz. Yenilik, sırf yeniliği takip etmek için izlenmez.

POLİTİKA YAPICILAR TARAFINDAN SORULMASI GEREKEN SORULAR Okul değişimi nasıl yönetecektir? Değişimin gerekliliği tüm taraflarca kabul edilmeli. Yoksa çıkacak ilk krizde eski sistem göklere çıkarılır. “ben demiştim” sendromu.

POLİTİKA YAPICILAR TARAFINDAN SORULMASI GEREKEN SORULAR Okul, değişim için gerekli içsel ve dışsal desteği nasıl sağlayacaktır? Değişim, insanlara yeni yükler getirecektir. İnsanlar bu yükü almaya hazır mı? Örgüt üyeleri ikna edilmeli, aksi takdirde dış destek de sağlanamaz.

POLİTİKA YAPICILAR TARAFINDAN SORULMASI GEREKEN SORULAR Okuldaki farklı liderlerin, değişimi başlatıp sürdürme bakımından rolleri ve güç kaynakları nelerdir? Okulların informal yanı formal yanından daha güçlüdür. İnformal liderler değişim sürecine dahil edilmeli. Aksi durumda, değişime direnç gösterebilirler. Okul yöneticilerinin liderliği önem kazanmaktadır.

POLİTİKA YAPICILAR TARAFINDAN SORULMASI GEREKEN SORULAR Okulda değişimi gerçekleştiren ve değişimle doğrudan ilgili olanlar kimlerdir? Değişim süreci herkesi içine almalı. Özellikle doğrudan etkilenenler dikkate alınmalı.

POLİTİKA YAPICILAR TARAFINDAN SORULMASI GEREKEN SORULAR Okul kültürü, okulun değişim kapasitesini nasıl etkilemektedir? Okul kültürünün, değişim sürecinde olumlu ya da olumsuz etkisi olabilir. Gelişmeye açık veya kapalı kültür Geçmişte başarılar elde etmiş okulu değiştirmek nispeten kolaydır.

POLİTİKA YAPICILAR TARAFINDAN SORULMASI GEREKEN SORULAR Plansız ya da amaca uygun olmayan değişim faaliyetlerini yönetmede okul kültürünün etkisi nedir? Birey ve örgüt istemeden değişim olmaz. Okul paydaşları, değişimin gönüllü müttefikleri olmalı. Sadece değişim modellerine odaklanmak ve kısa sürede netice almaya çalışmak iyi bir yol değil. Ne yapmalı? Değişimin paydaşlar için oluşturacağı anlama odaklanmalı.