Sosyal donati grubu

GİRİŞ Amaç; Çalışma alanımızdaki nüfus baz alınarak mevcut durumun standartlar açısından bir analizi yapılacaktır. Donatılar bağlamında gelişme eğilimleri, bunların planlama açısından önemi irdelenecektir. Mevcut durum ve gelişme eğilimleri üzerine öneriler yapılacaktır. Yöntem ve araçlar; Donatıların standartlar açısından değerlendirmesi yönetmeliklerdeki belirlenen esaslara göre yapılacaktır. Hesaplamalar çalışma alanımızdaki merkez nüfusu baz alınarak yapılacaktır. Konu başlıkları: Sosyal donatıların genel durumu Eğitim kurumları Yeşil ve rekreatif alanlar Sosyal ve kültürel tesisler İdari tesisler

Sosyal Donatıların Genel Durumu Arnavutköy ilçesinde toplam donatı alanları 262346 m2 dir. İlçede donatı alanları toplam alan içinde %3 lük bir orana sahiptir. Eğitim kurumu :81860 m2/%31 Sağlık tesisleri: 10700 m2 /%4 İdari tesisler: 17040 m2/%6 Sosyal ve kültürel alanlar: 6978 m2/%3 Yeşil ve rekreatif alanlar: 135084 m2/%51 Dini tesisler: 14344 m2/%5

Sosyal Donatıların Genel Durumu Durum Özeti: Arnavutköy ilçesi içerisindeki sosyal donatılar imar mevzuatında belirtilen standartların oldukça altındadır. Gelişme eğilimi: Donatı standartlarının terrotial bir bölge için önemi bilinmektedir. Ancak Donatıların tam anlamıyla karşılanması bölgeye nüfus çekilmesine ve bu durum doğal eşiklerin zorlanmasına sebep olacaktır. Planlama için önemi: Donatıların standartlara uygun olarak düzenlenmesi özellikle küresel ölçekte rekabet eden büyük kentler için büyük önem arz etmektedir. İstanbul gibi büyük bir kente bağlı bir ilçe olma statüsü kazanmasıyla, Arnavutköy de bu yarışa dahil edilmiştir. Öneri: Bölgede donatı standartlarına tamamen bağlı kalmak yanlış olacaktır. Bunun yerine kentin gelişme yönü iyi takip edilmeli ve ekolojiden daha az tavizler isteyen , doğal eşikleri zorlamayacak , yerleşimi sınırlandıracak kararlara yer verilmelidir.

Sosyal Donatıların Genel Durumu Durum Özeti:Arnabutköy’ün havza ve orman alanları ile birlikte tarım,2B ve mera alanları içerdiği bilinmektedir. Yerleşme şu anki haliyle bu alanları işgal etmemektedir. Gelişme Eğilimi:İstanbul ili hala göç almakta olan küresel bir kenttir. Bu durum İstanbul ili içersinde geçmişte birçok yanlış kararın alınmasına ve çeşitli tarihi ve doğal zenginliklerin yok olmasına sebep olmuştur. Doğal anlamda hem ülke geneli hem de kent için büyük önem taşıyan Arnavutköy de bu sorunla karşı karşıyadır. Planlama için Önemi: Çevre düzeni planlarında, “tarım alanı, mera, maki-funda vb. kullanım kararı getirilmiş alanlarda konut, sanayi, turizm, enerji, vb. yapılaşma amaçlı uygulama yapılamaz. “ denmektedir. İmar yasasının 7. maddesine göre çevre düzenleme planlarına aykırı plan yapmak yasaktır. Öneriler: İkinci konut ve gecekondu yayılımının önlendiği, göçün ilerleme hızının kesildiği yaklaşımlarda bulunulmalı.(Bunun için kırsal kesim yerinde tutulmalı ve doğru kırsal politikalarla buraların ikincil merkezler olarak gelişimi engellenmeli.) Açık alanlar, park gibi rekreatif alanların çevresinde düşük yoğunluklu binalar yapılmalı. Bu rekreatif alanlardan uzak bölgelerde (ancak bu alanlara yaya erişilebilirlikleri sağlanmalı)yayılmayı önlemek için yakın mesafelere oranla daha yoğun yapılaşmış bölgelerin tasarlanması düşünülebilir.

Sosyal Donatıların Genel Durumu Durum özeti: Arnavutköy ilçesinde donatılara erişilebilirlik düşük seviyededir. Gelişme eğilimi: Arnavutköy’ün yeni gelişen bir ilçe olması sebebiyle yapılacak donatıların dengeyi sağlayacak şekilde düzenlenmesi ve her bir bireyin yapılacak donatılardan yararlanma biçimlerinin daha kolay hale getirilmesi ihtimalleri vardır. Planlama için önemi: Bir kentte donatıların minimum seviyede olmasa bile erişilebilirliklerinin dengeli biçimde sağlanması bireylerin donatılardan yararlanma düzeylerini artıracaktır. Öneriler: Donatılara ulaşım mesafelerini azaltmak amacıyla öncelikli olarak kompakt merkez ve bu kompakt merkez altında gelişen ikincil merkezlere yer verilmeli ve buralarda donatıların, standart birimlere(semt birimi, mahalle birimi gibi…) uygun biçimde düzenlenmesi sağlanmalıdır. Kamu taşımacılığı artırılarak oluşturulacak merkezi bölgeler arasında ulaşım sağlanmalıdır.

Eğitim Kurumları Şekilde İlköğretim kurumlarının dağılımları gözlemlenmektedir. Buna göre dağılımlar dengesiz olmakla birlikte merkez ve İslambey mahallelerinde ilköğretim kurumuna rastlanmamaktadır.

Eğitim Kurumları Durum Özeti:  ALAN BÜYÜKLÜKLERİ İLKÖĞRETİM ORTAÖĞRETİM YAYGIN EĞİTİM MEVCUT( m2) 43900 35960 2000 MİN.STANDART( m2) 8000-15000 10000-15000 4000-8000 OLMASI GEREKEN ALAN ( m2) 281214 187476 24996 İHTİYAÇ DUYULAN ALAN( m2) 237314 151516 23122 TOPLAM ALAN (M2) 81860 Durum Özeti: Eğitim alanları konusunda minimum standartlar yakalanamamıştır. Eğitim kurumlarında genel anlamda eksiklikler olmakla birlikte,ortaöğretim kurumlarının ilköğretim kurumlarına oranla min. standartlara daha yakın olduğu görülmektedir.

Eğitim Kurumları Durum Özeti Derslik başına düşen öğrenci sayısı ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısı konusunda belirli bir standart yok. Ancak donatıların kullanım sıklığı ve kalitesi açısından bizlere ipuçları verdiği bir gerçek. Derslik başına düşen öğrenci sayısı Arnavutköy geneli Çalışma Alanımızda İlköğretim 35 42 Ortaöğretim 30 46 Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı Arnavutköy geneli Çalışma Alanımızda İlköğretim 51 38 Ortaöğretim 41 37

Eğitim Kurumları Gelişme Eğilimleri ve Planlama Açısından Önemleri İnşaatı devam eden eğitim kurumları mevcuttur. İnşaatı devam etmekte olan eğitim kurumlarının yer seçimine baktığımızda mekansal homojenliği sağlamaya yönelik olduğu görülmemektedir. Çalışmamızda baz alacağımız nüfus projeksiyonuna göre eğitim kurumlarındaki min. standartlar yakalanmalıdır. Öneriler Yapılması düşünülen eğitim kurumlarının yer seçimi konusunda ihtiyaç duyulan yerler tespit edilip buna göre kararlar üretilmelidir. Özellikle Yavuz Selim Mahallesinde eğitim kurumu eksikliği (yapılan anketlerinde ortaya koyduğu üzere) hissedilmektedir. Bunun yanında ilçede mevcut eğitim kurumlarından edindiğimiz izlenimlerimiz, bu kurumların gerek yapı kalitesinden yoksun oluşu gerekse derslik ve öğretmen sayılarındaki eksiklikler giderilebilir. Mevcut binaların bakım ve onarımı, gerekli okullarda ikili eğitim sistemine geçerek öğrencilerin daha iyi bir ortamda eğitim almaları sağlanabilir.

Yeşil ve Rekreatif Alanlar İslambey mahallesinde yeşil alan yoktur ve diğer ilçelerdeki yeşil alanların da dengesiz dağılımları söz konusudur. Yeşil ve rekreatif alanlar genel olarak bakımsızdır. Yeşil alanlar olması gereken miktarın 1/5’i kadardır. ALAN BÜYÜKLÜKLERİ  KENT İÇİ PARKLAR AÇIK VE KAPALI SPOR ALANLARI KORULUK- MEZARLIK-MESİRE ALANLARI MEVCUT 42069 22012 71003 OLMASI GEREKEN ALAN 624920 İHTİYAÇ DUYULAN ALAN 489836

Yeşil ve Rekreatif Alanlar Durum Özeti:Yeşil alanlar minimum standardın altında var olan yeşil ve rekreatif alanlar ise bakımsız ve görsel estetikleri düşüktür. Gelişme Eğilimi: Belediye plan paftasında yeni yeşil alanlara yer vermiştir ve bu sorunun giderilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Planlama İçin Önemi: Yeşil alanların minimum standartlara yaklaştırılması Arnavutköy’ün yeşil dokusu ile ilişki kurulması açısından önemlidir. Öneri: Kent içerisinde oluşturulacak aktif yeşil alanların kentin çevresindeki mesire ve koruluk alanlar ile bütünselliği sağlanabilir. Bu bütünselliği kent içinde oluşturulacak yeşil koridorlarla sağlamak mümkündür.

Yeşil ve Rekreatif Alanlar Durum Özeti: Yeşil alanlara erişilebilirlikler azdır ve yeşil alanlar dengesiz dağılmıştır. Gelişme Eğilimi: İlçenin yeşil alanlarının yeterli olmaması ileride orman arazileri, 2B arazileri gibi önemli alanların zaptedilmesine sebep olabilir. Planlama için önemi: Yeşil alanların kent atmosferini temizlemek yanında, nem ve rüzgar dengesini sağlayıcı önemli işlevleri ile gürültü emme, kent iklimini iyileştirme ve hava kirliliğini azaltma yönünde çevre sorunlarını çözme potansiyelleri vardır. Bu durum bu alanların yaşam kalitesi için önemlerini ortaya koyar. Öneriler; İlçedeki açık alanlar(piknik alanları, nehir kıyısı vb.), parklar ve diğer yeşil alanlar arasında bağlayıcı yaya ve bisiklet yolları düzenlenebilir. Kent içerisinde kurulacak yeşil koridorların çevre yollarla bağlantılarının sağlanması ve bu safhada yeşilin sürdürülmesine yine önem verilmesi gerekmektedir( yolların ortasında ya da kenarlarında yer alan yeşil alanlarla).

Yeşil ve Rekreatif Alanlar Durum Özeti:Yeşil alanlar gelişigüzel dağılmıştır ve genel işlevleri dışında alternatifler üretmemektedirler. Gelişme Eğilimi: Yeni yapılacak donatı alanlarında ve rekreatif alanlarda aktif yeşil ve açık alanlar yer alacaktır. Planlama için Önemi:Yeşil alanlar Arnavutköy yerleşmesinin sınırlandırılmasında aracı olarak kullanılabilir. Öneriler; Havza alanlarında kısa, orta ve uzun mesafelerde botanik bahçeler ile seyir alanları yapılarak buralarda yerleşimin önüne geçilebilir. Yapılacak yeşil koridorlar aynı zamanda hayat koridorları olarak kullanılabilir; deprem veya yangın gibi afetlerde bu alanlar toplanma ve acil müdahale alanları olarak kullanılmak üzere düzenlenebilir. Tüm donatılarda yer alacak açık ve yeşil alanlar ile kimi bölgelerde yerleşim yoğunluklarının önüne geçilebilir.

Sosyal ve Kültürel Alanlar Sosyal ve kültürel tesisler Merkez ve Anadolu mahalllerinde yoğunlaşmıştır. İslambey ve Yavuzselim mahallerinde sosyal veya kültürel alana rastlanmamaktadır.

Sosyal ve Kültürel Alanlar ALAN BÜYÜKLÜKLERİ SOSYAL VE KÜLTÜREL ALANLAR MEVCUT(2) 6978 MİN. STANDART(M2) 1000-5000 OLMASI GEREKEN ALAN (M2) 124984 İHTİYAÇ DUYULAN ALAN(M2) 118006 Durum Özeti: Donatı standartları açısından nüfus baz alınacak olursa 120000 m2 sosyal kültürel alanı olması gerekirken mevcutta yaklaşık 7000 m2 sosyal kültürel alana sahiptir. Sosyal ve kültürel alanlar konusunda min. Standart kişi başına 2 m2 alan düşmesi gerekirken bu oranın 0.11 m2/kişi olduğunu göz önüne alacak olursak bu alanda çok eksiklik hissedilmektedir. KİŞİ BAŞINA DÜŞEN ALAN SOSYAL VE KÜLTÜREL ALANLAR MEVCUT M2/KİŞİ 0.11 MİN.STANDART M2/KİŞİ 2

Sosyal ve Kültürel Alanlar Gelişme Eğilimleri ve Planlama Açısından Önemleri Yavuz Selim ve islambeyde inşaatı tamamlanmış olan 'semt konakları' ilçede her mahallede bir tane olması düşünülmektedir. Bunların ilk ayağı olarak her mahallede yapılaması düşünülen semt konaklarından Anadolu (İslambey) ve Nene Hatun Mahallesi(Yavuz Selim)’nde inşaatı bitirilmiştir. Yaşam kalitesinin yükseltilmesi için yapılacak sosyal ve kültürel alanlarda min. donatı standartlarına ulaşılması gerekmektedir. Kişilerin ketsel yaşama katılımının sağlanması için bu tesislerin ihtiyaca cevap vermesiyle önemli gelişmeler sağlanabilir. Öneri: İlçedeki bu donatı eksikliğinin giderilmesi gerekmektedir.Bu konuda özel sektörün de teşvik edilmesi gerekmektedir.

İdari Tesisler Yeni ilçe statüsü kazanmış olduğundan resmi ve idari kurumların geçici olarak belirlenmiş yerlerde ihtiyacı karşılamaktan çok yoksun oldukları tespit edilmiştir. İlçe milli eğitim müdürlüğü Anafartalar İlköğretim Okulunda faaliyet göstermektedir. İlçedeki Resmi Kurumlarda çalışan sayıları netleşmemiş olup birçok kurum atamaları beklemektedir. İlçede Emniyet Müdürlüğü Kurulmadığı için Güvenlik ve Asayışdan Jandarma Sorumludur. İlçenin elektriğini GOP bölge müdürlüğüne bağlı BEDAŞ tarafından hizmet vermektedir. Halkla yapılan görüşmeler sonucunda ilçede çok sık elektrik kesintisi yaşandığı görülmektedir.Bunun sebebi devam eden altyapı çalışmalarından kaynaklandığı görülmüştür.

İdari Tesisler Planlama Açısından Önemleri Gelişme Eğilimleri Resmi ve İdari tesisler konusunda yeni alanların oluşturulduğu ve bu alanlarda birçok kurumun inşaatı devam etmektedir. Kaymakamlık binası 2009 yılında bitirilmesi düşünülmekte,belediye için ise yer belirlenmiş olup inşaatına başlanılmamıştır. İlçede altyapı çalışmaları devam etmektedir Ataması yapılan Resmi Kurumlar işlerini yürütmektedir. Planlama Açısından Önemleri Bölgenin İlçe olması ile kendine ait 1/1000 ölçekli bir uygulama imar planı ile belediyeye ait bir stratejik plan yapılması gerekmektedir. İdari ve Resmi tesislerin erişilebilirliği konusu, hizmete kolay ulaşılmak açısından önemi göz ardı edilmemelidir.

İdari Tesisler Öneriler İlçede gerek inşaatı devam etmekte olan idari tesisler olsun gerekse de yapılması planlanan tesislerin hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi gerekmektedir. Atamayan Resmi Kurumların hızlı bir şekilde ataması yapılması gerekmektedir.

Sağlık Kurumları Sağlık Kurumları merkezde yoğunlaşmış olup çalışma alanının üst noktalarına doğru sağlık kurumları azalmakta ve erişilebilirliğini kaybetmektedir. İlçede mevcut sağlık tesisleri minimum standartların çok altında (Standart 4m2/kişi iken, mevcut 0.17 m2/kişi dir) İlçede bulunan sağlık tesisleri inşatı devam etmekte olan Arnavutköy Devlet Hastanesi ile birlikte 9 tanedir. Çalışma alanımızda donatı standartlarına göre olması gereken sağlık tesislerinin alanı 249968 m2 iken, halihazırda 10700 m2 bulunmaktadır. İhtiyaç duyulan alan 239268 m2

Sağlık Kurumları Gelişme Eğilimleri ve Planlama Açısından Önemleri Şu an inşaatı devam etmekte olan Arnavutköy Devlet Hastanesi tamamlandığında sağlık alanındaki bu eksikliğin giderilmesi beklenilmektedir. Çalışmamızda baz alacağımız nüfus projeksiyonuna göre sağlık kurumlarındaki min. Standartlar yakalanmalıdır. Öneri Son zamanlardaki kadın aile sağlığı merkezi ve Özel Çarem Rehabilitasyon merkezi gibi özel sağlık kuruluşlarının ilçede arttırılması için gerekli alanlar ayrılmalıdır.

Dini Tesisler Dini tesisler konusunda diğer donatılar gibi çok büyük bir eksiklik tespit edilmemiştir. İlçede çok eksikliği hissedilmemesine rağmen birçok yerde cami inşaatı devam etmektedir. İlçede yaşayan bireylerin manevi ihtiyaçlarının karşılanması sosyal yaşamın gelişmesinde önemli bir etkendir. İlçede yaşayan diğer dini grupların da ihtiyacını göz önüne alınarak farklı dini tesislerin yapılması gerekmektedir.

Teşekkür ederiz…