Öğrenme ve Öğretme Kuramları Doç. Dr. İbrahim H. Diken YAPILANDIRMACILIK ERNST von GLASERFELD (1917-….) Öğrenme ve Öğretme Kuramları Doç. Dr. İbrahim H. Diken

YAPILANDIRMACILIK Kant 1803: «İnsanoğlu ya sadece mekanik olarak terbiye edilebilir ya da gerçekten aydınlatılabilir. Birincisinde köpek, at, insan mekanik olarak aynı şekilde yetiştirilir. Oysa amaç çocukların düşünmeyi öğrenmeleridir. Bu amaç tüm etkinliklerin ilkesi olmalıdır.»

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK «Gerçek», «hakikat», «dil» ve «insanın anlaması» hakkındaki sorulara pragmatik bir yaklaşım sağlayan bir bilme kuramıdır. Bilgi hakkında bir düşünme biçimi ve bilme etkinliğidir. Bilmeye ve bilginin problemlerine geleneksel olmayan bir yaklaşımdır.

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK ERNST von GLASERFELD’e göre yapılandırmacılık iki temel ilkeye dayanır: 1. Bilgi edilgin (pasif) olarak alınamaz; anlamlandıran organizma (birey) tarafından yapılandırılır. 2. Anlamlandırma uyum sağlamaya ve yaşantı dünyasının örgütlenmesine hizmet eder; metafizik gerçeği keşfetmeye değil…

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK Bilgi nasıl tanımlanırsa tanımlansın düşünen organizma, kendi yaşantısına dayalı olarak bildiği şeyleri yapılandırmaktan başka seçeneği yoktur sayıltısıyla başlar… Yaşantı sadece bilinçli olduğu sürece oluşur. Yaşantının çeşitli türleri vardır ve he tür yaşantı esas olarak özneldir. Bir kişinin yaşantısı bir diğerinkine benzemeyeceği dolayısı ile bilme yolları da farklıdır. Dilin yorumlanması…Örnek..sh 586

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK Glaserfield’e göre eğitim açısından doğurguları: «Çiftçi bilimsel modelini bilmeye gerek duymamakla birlikte atı suya götürebileceğini, ancak istemezse suyu içiremeyeceğini bilir. Yani atın dışsal uyarıcı olarak suyu algılaması, suya ilgi duymasını, suyu içmeye yönelmesini sağlamaz. Ancak içsel olarak susamış ise suyu içer.»

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK En önemli şey: «Öğrenciye neden belirli bir davranma ya da düşünme yolun un istendik olduğunun verilmesidir.» «Ne öğrenildiği ve niçin öğrenildiği» önemli… Ama «Nasıl en iyi öğretileceği»???? Radikal yapılandırmacılık asla sadece tek bir yolu doğru olarak görmez ve belirli sabitlenmiş bir öğretme süreci üretmez. Yönlendirici olmayı değil, teşvik etmeyi amaçlar…

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK Dilin Yapılandırmadaki Önemi Anlamayı öğretmede dil vazgeçilmez bir araçtır. Dil yeterliği ve öğrenme/öğretme süreci… Öğretmenin kullandığı dil ile öğrenci yaşantısı… Problem çözme sürecini eğlenceli hale getirme…

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK Öğrencinin düşünmesini yönlendirme Öğretmenlerin görevi öğrencilerin kavramları yapılandırma sürecini yönlendirmektir. Çocuğun yakın çevresindeki herkes bu yapılandırmada önemli rol oynarlar. Sh. 616

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK Öğrenciye bir şeyi zorlamak, aktarmak değil yardım etmek önemlidir…. Öğrenciler kendi ilgileriyle araştırmaya, durumu anlamaya çalışırlarsa bu süreç sırasında kavramsal değişim, kavramsal yapılandırma öğretmenin aktarmasından çok daha etkili bir biçimde oluşur. Örnek sh. 618

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK Derinlemesine anlamayı (yansıtmayı) hızlandırma, geliştirme 2-3 kişilik küçük gruplarla çalışma…Fikirleri açıklama…Sözlü iletişim…Derinlemesine anlama (yansıtma)… Öğrenci ilerlemesini değerlendirme Sadece bir defa uygulanarak öğrenci ilerlemesini değerlendirmeme…

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK İLKELER: Okul bizi heyecanlandıran, hareket geçiren, şiirsel ve güzellikleri içinde barındıran bilgiyi araştırma yeri olmalıdır. Sadece belirli bir yol doğru olarak görülmemelidir. Öğretmen yaratıcı olmalı ve rutinden kurtarmalıdır.. Öğretmen öğrencisini düşünmesini yönlendirmek için öğrencisinin nasıl düşündüğünü anlamalıdır. Önceki yaşantıları ve deneyimleri bilmek… Dil bilgiyi iletmez, ancak alıcının kavramsal yapısını çok iyi yönlendirir. Öğrencilerin kendilerini yansıtmalarına fırsat verilmelidir.

RADİKAL YAPILANDIRMACILIK İLKELER: Öğretmen öğrencileri öğretme-öğrenme ortamında insiyatif almalarını sağlamalıdır. Öğrencilere birden fazla çözüm gerektiren sorular, problemler vererek öğrencileri çok yönlü düşünmeye, birden fazla çözüm üretmeye yönlendirmelidir. Öğretmen: iyi bir orkestra şefi gibi gözlemci, yönlendirici, rehberlik edici, kolaylaştırıcı, yardım edicidir.

BAZI YAPILANDIRMACI ÖĞRETİM MODELLERİ «5E» ve «7E» MODELLERİ 5E ENGAGE (Öğrencilerin konuya ilgisini, dikkatini çekme ve ön bilgilerini ortaya çıkarma) EXPLORE (Araştırma) EXPLAIN (Açıklama) ELABORATE (Transfer etme) EVALUATE (Değerlendirme)

BAZI YAPILANDIRMACI ÖĞRETİM MODELLERİ «5E» ve «7E» MODELLERİ 7E ENGAGE (Öğrencilerin konuya ilgisini, dikkatini çekme) ELICIT (Açığa çıkarma) EXPLORE (Araştırma) EXPLAIN (Açıklama) ELABORATE (Transfer etme) EXTEND (Genişletme) EVALUATE (Değerlendirme)

BAZI YAPILANDIRMACI ÖĞRETİM MODELLERİ Gagnon ve Collay’a göre Yapılandırmacı Öğretim Basamakları 1. Durum (Situation) 2. Gruplama (Grouping) 3. Köprü (Bridge) 4. Sorular (Questions) 5. Sergileme (Exhibit) 6. Yansıtma (Reflections) Örnek sh.633

KAYNAK Senemoğlu, N. (2010) Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.