Bilgisayar Destekli Eğitimin Gelişimi ve Kuramsal Dayanakları
…Bir Önceki Ders Çağdaş Eğitim Gereksinimleri Bilgisayarların Eğitime Girişi Bilgisayarların Eğitime Etkisi Öğrencinin ve Öğretmenin Değişen Rolü Eğitimde Bilgisayar Uygulamaları Eğitim Uygulamaları Türleri Eğitimde Bilgisayarın Kullanım Alanları Bilgisayarın Eğitimde Kullanım Şekilleri Bilgisayarların Okullarda Kullanım Yerleri Eğitimde Bilgisayar Kullanımını Etkileyen Faktörler
…bu Ders… Öğrenme-Öğretme Sürecinde Bilgisayarlar Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE) Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) BDÖ‘in Amaçları BDÖ‘in Yarar ve Sınırlılıkları BDE’nin Tarihsel Gelişimi Türkiye’de BDÖ BDE’nin Kuramsal Dayanakları BDÖ’yi Etkileyen Faktörler Bilgisayarın Öğretimde Kullanıma İlişkin Plan
Öğrenme-Öğretme Sürecinde Bilgisayarlar Bilgiyi Sunma Öğrenciyi Yönlendirme Uygulama Değerlendirme
Bilgisayarların Eğitimdeki Rolü Bilgisayarlar öğretmenler için, materyal geliştirmede kullanabilecekleri araçlar olabilirler. Öğretmen bilgisayar yardımı ile bir öğretim materyali hazırlayabilir. Ancak, burada bilgisayarın rolü, BDE’deki rolünden oldukça farklıdır. BDE’de bilgisayar bir öğretici, bir alıştırma yaptırıcı, bir uygulatıcı veya bir olayın benzerini canlandırıcı olarak kullanılır.
Bilgisayar ve Eğitim Bilgisayarın eğitim alanına verdiği destek değişik biçimlerde ifade edilebilmektedir. BDÖ: Bilgisayar Destekli Öğretim BDE: Bilgisayara Dayalı Eğitim BDÖ: Bilgisayar Destekli Öğrenme BÖU: Bilgisayarların Öğretsel Uygulamaları BTÖ: Bilgisayar Tabanlı Öğretim
Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE) Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE), eğitsel içerik veya etkinliklerin bilgisayar yoluyla gerçekleştirilmesidir. BDE, eğitimde bilgisayar kullanımı için kullanılan en eski kavramlardan biridir. Bu yüzden, farklı amaçlarla dahi olsa, eğitim ortamında bilgisayar kullanımı genellikle BDE olarak adlandırılır. Bilgisayarın öğrenme-öğretme ve okul yönetimi ile ilgili bütün faaliyetlerde kullanılması Eğitimi zenginleştirmek ve kalitesini yükseltmek için öğretmene yardımcı olarak bilgisayarlardan yararlanılması
Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) Bilgisayarın öğrenmenin meydana geldiği bir ortam olarak kullanıldığı, öğretim sürecini ve öğrenci motivasyonunu güçlendiren, öğrencinin kendi öğrenme hızına göre yararlanabileceği, kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknolojisi ile birleşmesinden oluşmuş bir öğretim yöntemidir.
BDÖ Ne Değildir? Öğretmenlere ve öğrencilere rapor veya ödev hazırlamaya yarayan kelime işlem programları Kayıtları düzenlemek, ve saklamak için bir veritabanı programının kullanılması Hesap tablolarının sayısal bilgileri tutmakta, hesaplama yapmakta veya grafik oluşturmada kullanılması Sunum programları yoluyla asetat veya bilgisayar yoluyla sunum hazırlanması
BDÖ‘in Amaçları Öğrenci motivasyonunu artırmak Öğrenme sürecini hızlandırmak Öğretim sürecini görselleştirmek Bireysel öğretimi desteklemek Öğretim yöntemleri için etkili bir ortam sağlamak Öğretimin niteliğini artırmak
BDE’nin Öğretmenler Açısından Yararları Daha çok sayıda öğrenciye iletilmesi olanağı Kısa zamanda daha etkin öğrenme Değerlendirme ve not verme işlemlerinin minimuma indirgenmesi Öğrenciler ve öğreticiler arasında iletişimde artış Daha az rutin işlem Öğrencilerin kendi öğrenimleri hakkında daha fazla sorumluluk alması Edinilmesi pahalı veya imkansız olan doküman, resim ve bilgiye erişim
BDE’nin Öğrenciler Açısından Yararları Kendi öğrenme hızlarında çalışabilmeleri olanağı Etkileşimli olması Kendi öğrenme sorumluluğunu alma Anlık uygun dönüt alabilme olanağı Eğlenceli, değişik ve ilginç bulunması Gerçek örneklerle çalışma ve uygulama olanağı Çok geniş bir bilgi yelpazesine erişim Grafik, ses, animasyon ve çoklu medyanın gücü
BDE’in Eğitim-Öğretim Kurumlarına Katkıları Uzun vadede öğretim tutarları azalabilir Çalışanlar daha fazla öğrencinin ihtiyaçlarını karşılayabileceklerdir Kurumsal olarak öğrenci ve destekleyenlerin gözünde değeri artacaktır Değerlendirme yüzdelerinde kalite artacaktır Alanın ve zamanın esnek kullanımı sağlanacaktır Uzaktan eğitim programlarının geliştirilmesi için fırsat yaratacaktır
BDÖ’in Sınırlılıkları Öğrencinin sosyal gelişimi Öğretmenin deneyimi Teknik destek eskiliği Maliyetin yüksek olması Kaliteli yazılım üretimi
BDE’nin Tarihsel Gelişimi
Türkiye’de BDÖ 1980’lerde ortaöğretim kurumlarına 1100 mikrobilgisayar alınmakla başlamıştır. Daha sonraları ise bilgisayar eğitimi yerine bilgisayarın bir eğitim aracı olarak kullanıldığı bilgisayar destekli eğitim uygulamalarının başlatılması uygun görülmüştür. MEB dünya bankası katılımı ile 53 bilgisayar deneme okuluna 1666 adet bilgisayar alınmıştır ve bu okullarda bilgisayar lâboratuarları kurulmuştur.
Türkiye’de BDÖ_2 Ayrıca bu okullara denemek üzere Bilim ve Teknik ansiklopedisi, İngilizce, matematik, fizik, kimya ve biyoloji konularında ders yazılımları temin edilmiştir. Donanım ve alt yapı çalışmalarına ek olarak 1996 yılı içersinde 256 yeni formatör öğretmeninin eğitimi yapılmıştır.
BDE’nin Kuramsal Dayanakları Öğrenme-Öğretme Kuramlar Bilişsel Davranışçı Yapıcı (Yapısalcı-Oluşturmacı)
PROGRAMLI ÖĞRETİM TANIM: Öğrencinin; Öğrenme sürecine etkin katılımını, Kendi öğrenme hızına göre ilerlemesini, Öğrenme sonucunun anında kontrol edilmesini sağlayan bir öğretim yöntemidir.
PROGRAMLI ÖĞRETİM İLKELER: Küçük adımlar ilkesi Öğrenmeye etkin katılım ilkesi Anında düzeltme ilkesi Bireysel hıza göre ilerleme ilkesi Doğru cevaplar ilkesi
PROGRAMLI ÖĞRETİM - İlkeler Küçük Adımlar İlkesi Bilgi, öğrenciyi adım adım ilerlemeye yöneltecek şekilde sunulmalı. Bu adımlar bilginin en küçük birimini oluşturmalı. Bu küçük birimler; basitten karmaşığa, somuttan soyuta, bilinenden bilinmeyene önkoşul ilişkilerine göre aşamalı olarak sunulmalı
PROGRAMLI ÖĞRETİM - İlkeler Öğrenmeye Katılım İlkesi Öğrenciye her adımda sorular sorulur. Öğrenci bu sorulara cevap verir ve etkin katılımı sağlanır. Sorulan soru hem bilginin kazanılıp kazanılmadığını yoklar, hem de bilgiyi özümlemede yardım eder.
PROGRAMLI ÖĞRETİM - İlkeler Anında Düzeltme İlkesi Sorulan soruya öğrencinin verdiği cevabın doğru olup olmadığı hakkında dönüt verilmesidir. Cevap doğruysa; Olumlu pekiştireç verilir Sonraki adıma geçilir. Cevap yanlışsa; O anda düzeltme fırsatı verilir. Yanlış cevap düzeltilmeden diğer adıma geçilmez.
PROGRAMLI ÖĞRETİM - İlkeler Bireysel Hıza Göre İlerleme İlkesi Öğrenci bilgiyi, kendi öğrenme hızına göre öğrenir. Zaman sınırı yoktur. Bir gruba bağlı değillerdir. Yavaş öğrenenleri bekleme ya da Hızlı öğrenenlere yetişme derdi yoktur.
PROGRAMLI ÖĞRETİM - İlkeler Doğru Cevaplar İlkesi Öğrencinin, sorulara büyük oranda doğru cevabı vermesi sağlanmalıdır. Sorular, öğrencinin cevaplayabileceği güçlük seviyesinde olmalı Sunulan bilgiyle ilgili olmalı Yeterince ipucu verilmelidir. Öğrenme isteği azaltılmamalıdır. Hata ve başarısızlıktan kaçınılmalıdır.
PROGRAMLI ÖĞRETİM MODELLER Doğrusal program modeli Dallara ayrılan program modeli
PROGRAMLI ÖĞRETİM - Modeller Doğrusal Program Modeli Bilgi, adım adım sunulur. Belirli sayıdaki adımlar birleşerek programı oluşturur. Programı oluşturan adımlar 4 öğeden oluşur; Bilgi Soru Cevabın yazılacağı yer Dönüt Bu modelde her öğrenci aynı sıra ve yolu izler.
PROGRAMLI ÖĞRETİM - Modeller Dallara Ayrılan Program Modeli Bu modelde her öğrenci aynı sıra ve yolu izler. İzlenen yol başarıya göre değişir. Bilgi, adım adım sunulur. Programı oluşturan adımlar 4 öğeden oluşur; Bilgi Soru Cevap Dönüt Eğer verilen cevap yanlış ise; İpucu verilir Soruyla ilgili bilgiye yönlendirilir
BDÖ’yi Etkileyen Faktörler Öğrenci motivasyonu Etkileşim Bireysel öğrenme farklılıkları Ders yazılımının türü, kapsamı ve niteliği Öğretmenin BDÖ’i algılama biçimi, tutumu, beklentisi ve değişen rolü Ders programının eğitim programı ile bütünleşmesi ile bilgisayar destekli eğitim uygulamasının okul içinde yürütülme biçimi
Bilgisayarın Öğretimde Kullanıma İlişkin Plan Dersin hedef ve davranışları net olarak belirtilmeli Öğrencilerin hazır-bulunuşluk düzeyleri belirlenmeli Öğrenci düzeyine uygunluk araştırılmalı Ders içeriği önceden öğrencilere verilmeli En uygun olan öğretme-öğrenme yöntemleri belirlenmeli
Bilgisayarın Öğretimde Kullanıma İlişkin Plan-2 Öğrencileri güdüleyecek ve dikkatlerini canlı tutacak etkinlikler yapılmalı Öğrencilerin derse katılımlarını sağlayacak etkinlikler yapılmalı Anlatılan konunun bir özeti yapılmalı En son olarak öğrencilerin kazanamadığı davranışlar belirlenip, dönüt etkinlikleri düzenlenmeli Dönüt etkinlikleri tam öğrenme gerçekleşinceye kadar yapılmalı
Bir Sonraki Ders… Bilgisayar Destekli Öğretim Yazılımları (Yazılım türleri) Eğitim Yazılımlarının Değerlendirilmesi