SPORDA BECERİ ÖĞRENİMİ KONU 1O
Hareketlilik Genel olarak eklem oynaklığı, kasların, tendon ve bağlırın ve eklem kapsüllerin esnekliği, hareketliliğini içerir. İyi bir hareket icrasının kalite ve kantitesi için hareketlilik ön koşuldur. Fiziksel gelişim faktörlerinin eğitimi için kuvvet, sürat ve teknik gibi özelliklerin eğitimi gereklidir. Buna göre Martin, ‘Elastiki ve gerilme yeteneği fazla olan kasların mekanik olarak daha fazla yük altına girebileceğini dolayısıyla sakatlık riskinin azalacağını’ söylemektedir. Hareketliliğin iki ana unsuru, eklem oynaklılığı ve esneklik yeteneğidir.
HAREKETLİLİK EKLEM OYNAKLILIĞI ESNEKLİK (Fleksibilite) AKTİF ESNEKLİK “Agonis kasların kontraksiyonu, antagonistlerin esnekliği” PASİF ESNEKLİK “Antagonist kas dış kuvvetlerle esnetiliyor ama agonistlerin kuvvetlendirilmesi söz konusu değil AKTİF STATİK İzometrik (son pozisyonda tutuş) AKTİF DİNAMİK Antagonistler oxsotonik kasılır.(Kısa süreli esnetme uyarısı) PASİF STATİK Max. Kasılı olarak birkaç saniye tutuş PASİF DİNAMİK Hareket gerginliğinin artış ve azalışı
Esneklik Esneklik yeteneği, kasların bağların, tendonların ve eklem kapsüllerinin esnekliğini içerir. Esnekliğe direnci, kas lifi değil, kasın membranı yapar. Kasların, tendonların, ve bağların esnekliğinin arttırılmasında, biyokimyasal ve yapısal değişikliklerin sağladığı açma-germe egzersizlerinin süresi ve spor disiplinine özgü ısınmanın önemi büyüktür. Kasın esneme yeteneği, yalnızca elastikiyetinin artırılmasıyla değil, kısmen de kas tonusunun uyarılabilme ve gevşetilebilen yeteneği aracılığıyla da arttırılabilir. Kas tonusunun gevşetilmesinde, kas iğcikleri önemli rol oynarlar. Burada, kas fibrillerine paralel gden esneklik reseptörlerinin rolü vardır
Kas iğciği arasılığıyla, santral sinir sistemi, kas tonusunu düzenler. Normal olarak sırt ve karın kasları, asgari bir gerilim içindedir. (istirahat tonusu) Böylelikle vücudun dik durması sağlanır. Gerektiğinde, ör. Uyku durumunda bu tonus düşer. Kassal aktivitede artar. Kas iğciklerinin esneklik uyarısındaki hassasiyeti, gama-motor reseptörleri sistemi ile yönlendirilir. Arttırılır veya azaltılır. Bu gerçek, esnekilk antrenmanlarında büyük önem taşır.
Kiriş reseptör
Esneklik özelliği, bayanlarda, erkelere oranla biraz daha fazladır Esneklik özelliği, bayanlarda, erkelere oranla biraz daha fazladır. Bunun nedeni hormonaldir. Östrojen hormonu nedeniyle, kaslardaki su ve yağ oranı daha fazladır. Kassal yorgunlukta, kas iğcikleri aracılığıyla ağrı hissi ve gerginlik ortaya çıkar. Bu nedenle, yorgunluğun üstüne esneklik antrenmanı yaptırılmamalıdır. Sabahları kalkınca, aynı şekilde kas iğciğinin his eşiği yükselir. Günün ilerleyen saatlerinde, kaslar ısındıkça bu, kompanze edilir. Grossere göre, hiçbir motorik yetenek, esneklikte olduğu gibi günün belirli saatlerine göre değişiklik göstermez. Esneklik, iç ve dış ısıya önemli ölçüde bağlıdır.