Görev, Sorumluluklar ve Lisanslandırma Prosedürü Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı Görev, Sorumluluklar ve Lisanslandırma Prosedürü Oğuzhan AKINÇ Kimya Mühendisi
GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR Bakanlılığın Görev ve Yetkileri Mülkü Amirlerce Alınacak Tedbirler Mahalli İdarelerce Alınacak Tedbirler Atık Üreticisinin Yükümlülükleri Bertaraf Edenin Yükümlülükleri (Atık Yönetim Planı) Geri Kazanım/Bertaraf Tesislerinin Lisanslandırılması
BAKANLIĞIN GÖREV VE YETKİLERİ Madde 6 – Bakanlık; Kanun gereğince atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlayan program ve politikaları saptamak, Valiliklerden bölgesel yıllık rapor, izin, tesis kapatma onayı gibi her türlü bildirimi almak, değerlendirmek ve gerekli denetimleri yapmak, Bölgesel boyutta atık yönetim planı yapmak ve halkın bilgilenmesini sağlamak, Atıkların sınırlar ötesi taşınımı ve bertarafına ilişkin uluslararası çalışmaları yürütmek, ilgili bildirim ve taşımacılık belgelerini değerlendirmek, Atık ihracatına ilişkin faaliyetleri onaylamak, Uluslararası bilgi değişimini sağlamak, Herhangi bir kaza durumunda diğer ülkeleri haberdar etmek,
BAKANLIĞIN GÖREV VE YETKİLERİ Bertaraf tesisleri yer seçimini onaylamak, Tesislere ön lisans ve lisans vermek, Bu faaliyetleri periyodik olarak denetlemek, Bu tesislerde tutulan rapor ve edinilen bilgilere dayanarak ilgili yönetmeliklere aykırılık halinde gerekli cezanın uygulanmasını sağlamak ve lisansı iptal etmek, Bertaraf tesisine ilave tesislerin planlanması halinde, bertaraf tesisini denetlemek ve izin vermek, Kapatılan bertaraf tesislerinin 20 yıl boyunca denetlenmesini sağlamak, Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimine ilişkin teknoloji ve yönetim sistemlerinin kurulmasında ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamakla, yükümlüdür
MÜLKİ AMİRLERCE ALINACAK TEDBİRLER Madde 7 - Mahallin en büyük mülki amiri; İl sınırlarında atık yönetim planlarının mahalli çevre kurullarınca uygulanmasını sağlamak, Kurulacak bertaraf tesislerinin yer seçimiyle ilgili başvuruları mahalli çevre kurulunun görüşünü alarak Bakanlığa iletmek, Ayda bin kilogramdan fazla atık üreten Atık üreticisinin atıklarını nihai bertarafa kadar kendi alanlarında gerekli önlemleri alarak altı ayı geçmemek üzere geçici depolamasına izin vermek ve bu faaliyetleri denetlemek,
MÜLKİ AMİRLERCE ALINACAK TEDBİRLER İl sınırları içinde faaliyette bulunan ve bu Yönetmelik kapsamına giren tesisleri tespit ederek Bakanlığa bildirmek ve periyodik olarak denetlemek, İl sınırları içinde atık taşınması ile ilgili faaliyet gösteren firmalara ve araçlara taşıma lisansı vermek, bu lisansı kontrol etmek, iptal etmek veya yenilemek, İl sınırları içinde atık taşıması sırasında meydana gelebilecek kazalarda her türlü acil önlemi almak ve gerekli koordinasyonu sağlamak ve kaza raporlarını yıllık olarak değerlendirerek Bakanlığa bildirmek,
MÜLKİ AMİRLERCE ALINACAK TEDBİRLER İl sınırları içinde bulunan atık ara depolama, geri kazanım tesisi ve/veya bertaraf tesislerinin Bakanlıkça verilen işletme lisansı belgelerindeki koşullar doğrultusunda işletilmelerini sağlamak, Bu amaçla gerekli denetimleri yapmak, tesislerin işletme bilgi, belge ve teknik raporlarını düzenli olarak kontrol etmek, değerlendirmek ve Bakanlığa rapor etmek, Tesisin lisans koşullarına uygun çalışmadığının tespiti halinde gerekli yasal işlemleri yapmak ve Bakanlığa bilgi vermek, Tehlikeli atık bertaraf tesisi kurulması için belirlenen yer mücavir alan dışında ise, bu yerin imar planına işlenmesini sağlamak,
MÜLKİ AMİRLERCE ALINACAK TEDBİRLER Atık üreticisinin tesisinden kaynaklanan atıklara ilişkin hazırlamış olduğu atık yönetim planını onaylamak, Üreticilerin göndermekle yükümlü olduğu bir önceki yılın bilgilerini içeren atık beyan formunu değerlendirerek, ilde oluşan atık miktarı ve bilançosunu belirleyerek her yılın nisan ayında Bakanlığa göndermek, Atık üreticisinin ve belediyenin atık yönetim planlarını esas alan üç yıllık il tehlikeli atık yönetim planını hazırlayarak Bakanlığa rapor halinde sunmakla, ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır.
MAHALLİ İDARELERCE ALINACAK TEDBİRLER Madde 8 - Belediyeler, Büyükşehirlerde ise Büyükşehir Belediyeleri; Evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin plan ve programlarını bu yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlamak ve kurulacak sistemi öneri halinde mahalli çevre kuruluna sunmak, Atık üreticileri ve bertarafçıları ile beraber veya istemesi durumunda ayrı olarak atık bertaraf tesislerini kurmak veya kurdurmak, Atıkların bertarafına ilişkin tesisler ile ilgili plan ve projeler hakkında Valiliğin uygun görüşü ile birlikte Bakanlığın onayını almak,
MAHALLİ İDARELERCE ALINACAK TEDBİRLER Belediye ve mücavir alan sınırları içinde faaliyette bulunan atık bertaraf tesislerinin inşası ve işletilmesinde bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülük çerçevesinde gerekli önlemleri almak veya aldırmak, Tehlikeli atık bertaraf tesisi kurulması için belirlenen yer mücavir alan içinde ise, bu yerin imar planına işlenmesini sağlamak, Gerçek ve tüzel kişilerce kurulacak ortak atık bertaraf tesislerinin planlanması, inşaatı ve işletilmesi aşamalarında yapılacak çalışmaları desteklemekle, ilgili tedbirlerin alınmasını sağlar.
ATIK ÜRETİCİSİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ Madde 9 - Atık üreticisi; Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almak, Atıkların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlamak, üç yıllık atık yönetim planını bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlayarak valilikten onay almak, Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, atıklarını tesislerinde geçici olarak depolaması durumunda Valilikten izin almak, Ürettiği atıklarla ilgili kayıt tutmak,
ATIK ÜRETİCİSİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ Atık taşımacılığında mevcut uluslararası standartlara uymak, Atığın niteliğinin belirlenmesi için yapılan harcamaları karşılamak, Üretilen atık tür ve miktarına ilişkin atık beyan formunu her yıl doldurarak Valiliğe göndermek, Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve bunun gibi olaylar vuku bulduğunda Valiliği bilgilendirmek ve kaza tarihi, kaza yeri, atığın tipi ve miktarı, kaza sebebi, atık bertaraf işlemi ve kaza yerinin rehabilitasyonuna ilişkin bilgileri içeren raporu valiliğe sunmak,
ATIK ÜRETİCİSİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ Atıkları fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton saha üzerinde yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz emniyetli ve uluslar arası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza etmek, Atıkları bertaraf tesisine gönderilmeden önce gerekli önlemleri alarak fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlemlerle zararsız hale getirmek,
ATIK ÜRETİCİSİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ Atıklarını bu yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkanları ile veya kurulmuş lisanslı atık bertaraf tesislerinde gerekli harcamaları karşılayarak bertaraf etmek, ve bertaraf işleminin tamamlandığını yetkililere bildirmek, Bu Yönetmelikteki esaslara uygun olarak atıkların bertaraf edilmesi amacıyla belediyelerle ya da gerçek ve tüzel kişilerle ortak atık bertaraf tesisleri kurmak ve gerekli harcamalara katkıda bulunmakla, yükümlüdür.
BERTARAF EDENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ Madde 10 – Bertaraf eden; Bertaraf tesislerini bu Yönetmelikle belirlenen standartlara uygun olarak teşkil etmek ve proje halinde iken ön lisans almak, İşletme planını her yıl Bakanlığa sunmak, Acil önlemlerle ilgili eğitimli personel bulundurmak ve acil durum söz konusu olduğu zaman Bakanlığa bilgi vermek, Atığın tesise girişinde bertaraf işleminden önce atığın fiziksel ve kimyasal analizini yapmak, atığın taşıma formunda belirtilen atık tanımına uygunluğunu tespit etmek, Kabul ettiği atığın taşıma formunu imzalamak ve 30 gün içinde üreticiye göndermek,
BERTARAF EDENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ Taşıma formu olmaksızın atık kabul etmesi halinde Bakanlığa bilgi vermek, Tesisin işletilmesi ile ilgili Bakanlığın öngördüğü işleri yapmak, Tesisin kapatılması için kapatma planını yaparak 180 gün önceden Bakanlığa bildirmek, Faaliyetleri hakkında atığın tesise kabul tarihi, atığın kaynağı, miktarı, taşınım türü ve bertaraf/geri kazanım yöntemi gibi bilgileri içeren raporlarını Valiliğe göndermek ve 5 yıl boyunca saklamakla, Yükümlüdür.
ATIK YÖNETİM PLANI Tehlikeli Atık Yönetim Planı: Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikalardır. Tehlikeli atıkların kaynağında özelliğine göre ayrılması, toplanması, geçici/ara depolanması, geri kazanılması ve bertaraf işlemleri sonrası kontrolü ve benzeri işlemlerin tümü “ Tehlikeli Atık Yönetimi” olarak adlandırılır.
ATIK YÖNETİM PLANI “Tehlikeli Atık Yönetimin amacı” bu atıkların insan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesini, depolanmasını taşınmasını ve benzeri faaliyetlerde bulunulmasını engellemek, çevreyle uyumlu bir şekilde bertarafını sağlamak ve tehlikeli atık üretimini kaynağında en aza indirmektir.
ATIK YÖNETİM PLANI Atık Üreticileri, üç yıllık Atık Yönetim Planını hazırlayarak Valilikten onay alır. Mahalli İdareler, evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin planlarını mahalli çevre kuruluna sunar. Valilik, atık üreticisinin ve belediyenin atık yönetim planlarını esas alan 3 yıllık “ İl Tehlikeli Atık Yönetim Planını ” hazırlayarak Bakanlığa sunar.
ATIK YÖNETİM PLANI (Atık Üreten her bir Sanayi tesisinin Oluşturması gereken Plan) ATIK ÜRETİCİSİ : 1-Atık Üreticisinin (Sanayicinin) İletişim Bilgileri: -Adı SOYADI, Adres, Telefon ve Faks : -Vergi Kimlik No’su: -Tesis Sahibi (Yetkili Kişi) : 2-Firmada atık yönetiminden sorumlu kişiye ait bilgiler (İletişim Bilgileri) : -Adı SOYADI, Adres, Telefon, Faks : 3-Ekler : (Atık Beyan Formu, taşıma formları) 4-Atık kaynağı hakkında detay bilgi -Atık üretim yeri (Firma merkezi ile üretim yapılan yer farklı ise) 5 –Atık listesindeki (EWC) kodu ve açıklaması verilecek (her bir atık türü için miktar ve bertaraf şekli ayrı olarak belirtilecek). 6-Bir önceki yıla ait atık miktarı, yıllık atık üretim miktarı tahmini (gelecek 3 yıl için) - Gelecekteki üretilmesi tahmin edilen miktarlar için ne şekilde bertaraf/geri kazanım düşünüldüğü (%’ler ile) -Tesis prosesinde atık azaltımına yönelik proses değişikliği düşünülüyor ise teknik ve mali yönden kısa açıklama.
BERTARAF/GERİ KAZANIMA GÖNDERİLEN ATIKLARIN GÖNDERİLDİĞİ TESİSLER 1- Bertaraf işletmecisi iletişim bilgileri;(Adı SOYADI, Adres, Telefon, Faks) 2- Tesis iletişim bilgiler; (Adı SOYADI, Adres, Telefon, Faks) 3- Bakanlık lisans No: 4-Yetkili kişi 5-Bertaraf tesisi tipi( Düzenli depolama, yakma, kimyasal/fiziksel/biyolojik işlem) 6-Bertaraf/Geri kazanım işlemlerinin açıklanması(Yönetmelik Ekinde yer alan D ve R ler) 7-Bertaraf işlemleri ile ilgili detay: Atıklar farklı bertaraf işlemi görebilir. Bir kısmı yakmaya, bir kısmı düzenli depolamaya, bir kısmı da geri kazanıma gidebilir. (%’ler ile nereye gittiği verilecek) 8 - (Kendi bertaraf tesisi varsa) Kendi tesisinde bertaraf düşünüyorsa (Örneğin hastanede klinik atık yakma v.s) Bertaraf birimi hakkında bilgi (Planlar ve yöntemler) 9 -Atık Devamlılığı ; -Geri kazanım mümkün değilse, üretici bunun nedenlerini vermek zorundadır. “Bertaraf gönderilmesinin nedeni” (Örneğin; geri kazanım maliyeti, Uygun geri kazanım tesisi bulunmaması, geri kazanılan malzemenin Pazar payı bulunamaması v.b.) -Eğer toplam atık 1 tesiste bertaraf edilmiyorsa, atık üreticisi ne kadar, nerede bertaraf edileceğini beyan etmelidir.
ATIK YÖNETİM PLANI FORMATI 2009 Yılı (Tahmini) 2010 Yılı (Tahmini) 2011 Yılı (Tahmini) 2008 Yılı
ATIK YÖNETİM PLANI Sağlıklı bir “Ülke Tehlikeli Atık Yönetim Planının” hazırlanabilmesi için “İl Tehlikeli Atık Yönetim Planlarının” Bakanlığımıza zamanında ve eksiksiz olarak ulaştırılması gerekmektedir.
BERTARAF TESİSLERİNE ÖN LİSANS VERİLMESİ Madde 27 - Atık bertaraf tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, kuracakları tesisle ilgili her türlü plan, proje, rapor, teknik veri, açıklamalar ve diğer dokümanlarla birlikte Bakanlığa başvurur. Bu başvurularda; a) Çevresel etki değerlendirmesi olumlu belgesi veya çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararının, b) Tesisin kanun, yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik düzenlemelerde istenen şartları yerine getirebileceğini gösterir fizibilite raporunun,
BERTARAF TESİSLERİNE ÖN LİSANS VERİLMESİ c) Planlanan tesise ait uygulama ölçeğinde her türlü mühendislik proje ve raporlarının, d) (Ek 13) de belirtilen bilgi ve belgelerin, bulunması zorunludur. Bakanlık projeleri inceler, uygun gördüğü takdirde ön lisans verir. Ancak, ön lisans projeye verildiğinden, ön lisans ile faaliyete başlanamaz ve hiçbir şekilde atık alımı yapılamaz.
BERTARAF TESİSLERİNE GEÇİCİ İZİN VE LİSANS VERİLMESİ Madde 28 - Atık bertaraf tesisi kurmak, işletmek ve kontrolünü yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadır. Atık bertaraf tesislerine lisans verilmesi aşamasında (Ek 14) de verilen bilgi ve belgeler talep edilir. Bertaraf tesisinde, birden fazla ünitenin olması halinde, farklı birimler için ayrı ayrı lisans alınır. Birbirini tamamlayan ve benzer teknoloji kullanan kompleks tesis üniteleri, lisans alma açısından tek ünite sayılır.
BERTARAF TESİSLERİNE GEÇİCİ İZİN VE LİSANS VERİLMESİ Atık bertaraf tesisi işletmecisi Bakanlığa lisans başvurusu yaptığında işletme esnasında bu Yönetmelik esaslarına uygun olarak çalıştığını belgelemek amacıyla Bakanlıkça belirlenecek bir süre için tesise geçici çalışma izni verilir. Tesis bu izin süresince Bakanlığın denetimi altında faaliyet gösterir. Bu izin bir yılı geçmeyecek şekilde uygulanır. Tesisin geçici çalışma izni süresince ön lisansta belirtilen işletme şartlarını sağlayamaması durumunda, durum düzeltilinceye kadar tesisin faaliyeti durdurulur.
BERTARAF TESİSLERİNE GEÇİCİ İZİN VE LİSANS VERİLMESİ Ön lisans verilen tesisin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığının Bakanlık koordinasyonunda oluşturulacak komisyonca yerinde tespit edilmesi, işletme planının değerlendirilip uygunluğunun tespit edilmesi ve geçici çalışma izni süresinde tesisin işletme koşullarını sağlayabildiğine karar verilmesi halinde Bakanlıkça tesise işletme lisansı verilir. Bu lisans üç yıl süre ile geçerlidir, gerekli durumlarda uzatılabilir veya şartlı verilir. Lisans devredilecek ise, Bakanlığa başvurulur ve idari izinler yenilenir.
BERTARAF TESİSLERİNE GEÇİCİ İZİN VE LİSANS VERİLMESİ Geçici çalışma izni veya işletme lisansı almış olan bertaraf tesisleri işletmecileri tesisin işletme koşulları, tesisle ilgili ölçümler ve mevzuata uygun çalıştığına ilişkin bilgi ve belgeleri içeren raporları Bakanlığın belirleyeceği periyotlarda Bakanlığa sunmakla yükümlüdür.
LİSANSIN İPTALİ Madde 29 - Bakanlıkça yapılan denetimlerde, tesisin lisansa uygun olarak çalıştırılmadığının, mevzuatta istenen şartların sağlanmadığının, tesisle ilgili ölçümlerin düzenli olarak yapılmadığının veya kaydedilmediğinin tespit edilmesi halinde, işletmeciye, tespit edilen aksaklıkların düzeltilmesi için aksaklığın önemine ve kaynağına göre bir ay ile bir yıl arasında süre verilir. Bu süre sonunda yapılan kontrollerde aksaklığın devam ettiği tespit edilirse tesisin faaliyeti geçici olarak durdurulur veya lisansı iptal edilir.
BERTARAF TESİSLERİNE İNŞAAT RUHSATI VERİLMESİ Madde 30- Atık bertaraf tesislerine inşaat ruhsatı vermeye; a) Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları dışında kalan yerlerde mahallin en büyük mülki amiri, b) Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları içindeki yerlerde belediyeler, Büyükşehir belediyesi olan yerlerde Büyükşehir belediyeleri, yetkilidir. Bertaraf tesisine işletme ruhsatı verilmesi için Bakanlığın uygun görüşünün alınması zorunludur.
TEŞEKKÜRLER Detaylı ve Güncel Bilgi: www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr Oğuzhan AKINÇ 0-312-207-6453 oakinc@cevreorman.gov.tr oguzhanakinc@gmail.com