YENİ MALİ YÖNETİM SİSTEMİ ÇERÇEVESİNDE PERFORMANS ESASLI BÜTÇE YAKLAŞIMI: NEYİ YAPTIK NEYİ YAPAMADIK Doç. Dr. H. Hakan YILMAZ AÜ SBF Maliye Bölümü AÜ Kurumsal Gelişim Koordinatörü 26.03.2011 Ege Üniversitesi İzmir

SUNUM PLANI Sunum iki ana bölümden oluşmakta: I. Bölüm : Yeni Mali Yönetim Sistemi ve Performans Esaslı Bütçe Uygulaması II.Bölüm : Performans Esaslı Bütçe Uygulaması Ankara Üniversitesi Deneyimi

2011 Dünya’da ve Türkiye’de Yeni Belirsizliklerin Olduğu Bir Yıl Kriz koşulları dünyada hala geçmiş değil.. Bir çok gelişmiş ülke daraltıcı maliye politikası aşamasına geçti (Örn. İngiltere’de 2011 yılı bütçesi % 19 oranında kesildi)… Kuzey Afrika bölgesi ve bazı Arap kökenli ülkelerde siyasi istikrarsızlıklar ve bunun enerji maliyetlerine yansıması (girdi maliyetlerinde öngörülmeyen artış) Türkiye’de Haziran ayında seçim.. Seçim sonrası beklenen mali tedbirler (özellikle artan cari işlemler açığı odaklı makro riskler)

BÖLÜM I. YENİ MALİ YÖNETİM SİSTEMİ VE PERFORMANS ESASLI BÜTÇE UYGULAMASI

İktisat Politikası ve Maliye Politikası: Temel Farklılık İktisat politikasında esas olarak kararlar piyasa tarafından belirlenirken, Maliye politikasında belirleyici olan siyasi karar alma sürecidir. Kim kamu harcamalarını finanse edecek? Kamu harcamaları hangi toplumsal ihtiyaçları öncelikle karşılayacak. Kamu harcamaları nerelere gidecek? Kim bundan fayda görecek?

Kollektif Açmaz: Kamu Müdahalesi sorunu Kollektif açmaz (collective dilemma) ve kamu müdahalesi sorunu Birey için rasyonel olan tercihlerin toplumsal olarak optimal olmayan sonuçlar yaratması ve sonuçta kamusal hizmetin eksik üretilmesi Kamu müdahalesi, boyutu ve uygulama biçimi (piyasa başarısızlığı, gelir eşitsizliği ve babacan devlet, hizmet doğrudan mı üretilecek yoksa finanse mi edilecek vs) Maliye politikası, bütçe süreci ve bir dizi asil vekil ilişkisi Bütçe hakkı…

Temsili Demokrasi: Asil Vekil İlişkisi

Kamusal Karar Alma Süreci: Politika Oluşturma, Planlama ve Bütçeleme Siyasi sorumluğun etkin bir şekilde yerine getirilmesi: Toplumsal tercihlere ve ihtiyaca göre politika oluşturulması; toplumsal talebin alınması ve parlamentonun etkinliği Oluşturulan politikaların öncelikler ve kısıtlar çerçevesinde planlara (programlara) yansıtılması; Planlanan hizmet programlarının bütçeler ile yaşama geçirilmesi Stratejik önceliklere göre dağıtılan kaynakların etkin kullanımı hesap verme sorumluluğu Temel sorun bu aşamalar arasında ki ilişkinin ne düzeyde kurulabildiği (!)

Politika Süreci Politika, belirlenmiş amaçlara ulaşılması için yürütülen eylemler bütünü olarak tanımlanır. Kamu politikası: “yönetimi etkileyen ve yönetimde söz sahibi olanlar tarafından alınan kararlar, yükümlülükler ve yapılan aktiviteler” olarak tanımlanabilir. Sonuç olarak politika neyin destekleneceği neyin desteklenmeyeceği veya başka bir yaklaşımla neyin öncelikli olacağı neyin olmayacağı konusunda siyasi sorumluluğa sahip hükümetin parlamentoya ve kamuoyuna karşı konumunu ortaya koyar

Kamu Politikası Oluşturma Süreci Bu çerçevede, kamu politikaları, siyasetçi, toplum ve idare üçgeninde oluşturulmakla birlikte bu üçgene dış dünya dediğimiz devletlerarası ilişkiler ile uluslararası kuruluşlar da dahil edilmektedir. Kaynak: Yılmaz, Biçer, 2010

Türkiye’de Toplumsal Talepler ve Politika Gündemi Politika gündeminin etkinliği performans denetimi ve uygunluk denetimine bağlı Kaynak: Yılmaz, Biçer, 2010

Politika Gündemi ve Parlamento Politika oluşturanların eyleme geçmek üzere gelen talepler arasından seçerek üzerinde yoğunlaştıkları konulara “politika gündemi” (sistemik gündem) denilmektedir. Bir kamu probleminin, gündem statüsü kazanması için kamusal ilgi gerektiren bir meseleye dönüşmesi gereklidir (Anderson, 2003; s.296). Politika gündemi içindeki sıralamayı ise siyasal öncelikler belirler (Ergun, 2004; s.310).

World Bank 1998, Yılmaz 1999 Yılmaz 1999

Türkiye: Yeni Mali Yönetim Sistemi Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Teori ve söylemde doğru adımlar Mali disiplin (harcama sınırları) Orta Vadeli Program Orta Vadeli Mali Plan Stratejik Planlama, Performans Programları Performans Esaslı Bütçeleme Tahakkuk Esaslı Muhasebe Faaliyet Raporları İç Kontrol Sistemi Dış Denetim ve Sayıştay’ın denetim kapsamının genişletilmesi

GENEL FELSEFE Mali yönetime bütünsel bir bakış Politikalar siyasi sorumluluk ve bu sorumluluğun açık bir şekilde mali sistemde tanımlanması (5018 md.10,16-19) Planlar –Programlar politika sorumluluğu ve kurumsal düzeye yayılan önceliklendirme belgeleri (5018 Md 9, 16-19 ve diğer) Orta vadeli harcama sistemine dayanan çok yıllı bütçe Bütçesel süreçteki vurgunun programdan performansa geçişi Sorumluluğun kurumlara devri ve bunu tamamlayan İç Kontrol Sistemi Yeni sistem/anlayış üzerine oturması beklenen Dış Denetim (Sayıştay) Hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlık

Türkiye’de Planlama ve Bütçeleme: Maliye Politikasının Alt Yapısı Kaynak: Yılmaz, Biçer, 2010

Bütçe Kapsamı Genişlemiştir 5018 ile gelen tanım 1050 sayılı kanunun devlet tanımından daha geniş. Uluslar arası standartlara daha yakın ve kanunda tanımlanmış (yine de hala bütçe dışı kalan kurumlar var) Bütçe de kamusal hizmeti tanımlamakta yeterli olmamakta genel yönetim/devlet tanımına geçilmek suretiyle kamusal müdahale ve kurumlar daha geniş bir çerçeve içinde ele alınmakta

Program-Bütçe Takvimi Bütçe süreci yeniden tanımlanıyor Süreç Mayıs ayında başlıyor Politika ve plan belgeleri ile bütçe belgeleri ayrışıyor Amaç: politika, plan ve bütçe süreçleri arasındaki siyasi ve yönetsel sorumlulukları iyi bir şekilde ayrıştırarak bütçesel sonuçların etkinliğini artırmak

Bütçe Paketi – Bütçe Hakkı Bütçe içinde çok sayıda belgenin olduğu bir paket artık Kamuoyunun ve Parlamentonun daha geniş bir çerçevede bilgilendirilmesi amaç Politikalar, öncelikler, öngörüler-varsayımlar Hesap verebilirliğin ve saydamlığın geliştirilmesine yönelik raporlar Sayıştay’ın mali denetimi burada yeni bir şey ve sistemin güvenilirliğini artıran bir unsur

Orta Vadeli Mali Yönetim Sistemine Geçiş Orta Vadeli Program Temel ekonomik sosyal politikalar Planlara yansıyan politika öncelikleri Makro çerçeve Orta Vadeli Mali Plan Kamu politika öncelikleri (gelir, harcama, finansman) Bütçe tavanları Zamanında çıkmalı, DPT karar vermeli, yıllık program?

Yeni Mali Yönetim Anlayışı İle Uyumlu Performans Bütçe Sistemi Kurumsal düzeye geçiş – hizmeti üretenin sorumluluğu Stratejik planlama (kurumsal düzeyde) Performans Programları

Çok Yıllı Bütçe Bütçe kanunu tek yıl, ama ileriye yönelik iki yıllık tahminler Denetimin alt yapısının güçlendirilmesi, düzenlilik denetimine yönelik yargıda oluşan karinelerin güçlendirilmesi Performans denetiminde politika ve plan (önceliklendirme) tercihlerinin açık bir şekilde görülmesi

Daha Ayrışmış Bir Sorumluluk Yapısı Uluslar arası standartlara yakın bir sorumluluk sistemi Siyasi sorumluluk Yönetsel sorumluluk Bu sorumlulukların mali sorumlulukla ilişkilendirilmesi

Siyasi Sorumluluk Bakanlar, hükümet politikasının uygulanması ile bakanlıklarının ve bakanlıklarına bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların stratejik planları ile bütçelerinin kalkınma planlarına, yıllık programlara uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, bu çerçevede diğer bakanlıklarla koordinasyon ve işbirliğini sağlamaktan sorumlu tutulmakta (5018/10). Bakanlar, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile hukuki ve mali konularda Başbakana ve Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı sorumludurlar. Bakanlar; idarelerinin amaçları, hedefleri, stratejileri, varlıkları, yükümlülükleri ve yıllık performans programları konusunda her mali yılın ilk ayı içinde kamuoyunu bilgilendirirler.

Yönetsel Sorumluluk Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Üst yöneticiler; idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden,

Yönetsel Sorumluluk mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahalli idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar. Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.

Yönetsel Sorumluluk: Tartışmalar Üst yöneticinin kurumun mali performansından dış denetime karşı sorumlu olmaması, dış denetime karşı sorumluluğun her zaman kamu zararının tazmin edilmesi şeklinde anlaşılmaması gerekir. Sayıştay bir kurumu denetledikten sonra o kurum ile ilgili kurumun mali ve yönetsel performansını gösteren bir kurumsal rapor hazırlayıp üst yöneticilerin performansını belirleyemez mi?

Dış Denetim Mali denetim (5018 ile beklenen) Uygunluk denetimi (Zaten yapılan ama artık 5018’in yeni mekanizmalarıyla daha da gelişen) Performans denetimi (belki çok yeni değil ama mali yönetim çerçevesinde-uygulaması hem kolay hem zor)

Performans Programı: Kavramsal Çerçeve Performans Esaslı Bütçeleme: Kaynakların kamu idarelerinin amaç ve hedefleri doğrultusunda tahsisini ve kullanılmasını sağlayan, performans ölçümü ve değerlendirmesi yaparak ulaşılmak istenen hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını tespit eden ve sonuçları raporlayan bir bütçeleme sistemidir.

Genel İlkeler İdare düzeyinde hazırlanır, Performans hedef ve göstergeleri ile faaliyetlerden oluşur, Yıllık olarak hazırlanır, Bütçe içi ve bütçe dışı tüm finansman kaynakları dikkate alınır, Önceliklerin ve hedeflerin belirlenmesi süreci üst yöneticiden harcama birimlerine doğru, maliyet ve kaynak ihtiyacının tespiti süreci ise faaliyetlerden performans hedeflerine doğru işler.

Performans Programı ve Bütçe Süreci Stratejik planla temel amaç kurumsal önceliklerin, amaç ve hedeflerin ulusal plan başta olmak üzere diğer plan metinleriyle ilişkisini kurmak olarak belirlenmişken planla bütçe arasındaki ilişkinin kurulması ise performans programı çerçevesinde öngörülmektedir. Gerek makro planların gerekse kurumsal düzeyde hazırlanan stratejik planların hayata geçmesi performans programı ve bütçe çerçevesinde olmaktadır.

Performans Esaslı Bütçeleme ve Üç Temel Unsur STRATEJİK PLAN PERFORMANS PROGRAMI FAALİYET RAPORU

PERFORMANS PROGRAMI STRATEJİK PLANLAR FAALİYET RAPORLARI YILLIK HEDEFLERİN VE GÖSTERGELERİNİN BELİRLENMESİ, MALİYETLENDİRME HEDEFLERE VE GÖSTERGELERE İLİŞKİN SONUÇLAR UZUN VE ORTA VADELİ HEDEFLERİN BELİRLENMESİ 5 Yıllık 1 Yıllık (Uygulama Sonuçları) 1 Yıllık (Uygulama)

Stratejik Yönetim Sistemi Faaliyet / Proje Performans Hedefi 1.1.1 Maliyet Harcama Birimi A Faaliyet / Proje Performans Hedefi 1.1.2 Stratejik Hedef 1.1 Performans Hedefi 1.2.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi B Maliyet Performans Hedefi 1.2.2 Faaliyet / Proje BÜTÇE Stratejik Amaç 1 Performans Hedefi 2.1.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi A Maliyet Performans Hedefi 2.1.2 Faaliyet / Proje Stratejik Hedef 1.2 Performans Hedefi 2.2.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi B Maliyet Performans Hedefi 2.2.2 Faaliyet / Proje Stratejik Plan Performans Programı Bütçe

Performans Programı Hazırlama Süreci 1- Program Dönemi Stratejisinin Belirlenmesi Bu aşamada kamu idaresinin üst yöneticisi ve harcama yetkilileri tarafından; Stratejik planda yer alan amaç ve hedeflerden program döneminde öncelik verilecek olanlar, İdare performans hedef ve göstergeleri, Hedeflerden sorumlu harcama birimleri belirlenir. Belirlenen hususlar üst yönetici tarafından harcama birimlerine duyurulur. Bu aşama performans programı hazırlama sürecinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için en geç Mayıs ayı itibariyle tamamlanır.

1. Öncelikli Stratejik Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi Temel Sorun: Hizmet programlarının olmaması? Başka bir ifadeyle kurum amaç ve hedeflerini hizmet programları olmadan nasıl belirleyecek, gözden geçirecek, önceliklendirecek.. Standardizasyon problemi.. Stratejik Hedef 1.1 Stratejik Amaç 1 Dış denetim burada nerede Stratejik Hedef 1.2 Stratejik Plan Performans Programı Bütçe

I. Öncelikli Stratejik Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi İdarenin stratejik planında yer alan orta ve uzun vadeli amaç ve hedeflerin plan dönemi içerisindeki yıllarda, hangi sırayla, hangi öncelikte, hangi düzeyde gerçekleştirileceği ilgili mali yıllardaki ekonomik ve diğer koşullara bağlı olarak değişir.

II. Performans Hedeflerinin Belirlenmesi Performans göstergelerinin belirlenmesi konusu.. Bütçe ile performans göstergelerinin ilişkilendirilmesi (gösterimi)… Performans Hedefi 1.1.1 Harcama Birimi A Performans Hedefi 1.1.2 Stratejik Hedef 1.1 Performans Hedefi 1.2.1 Harcama Birimi B Performans Hedefi 1.2.2 Stratejik Amaç 1 Performans Hedefi 2.1.1 Harcama Birimi A Performans Hedefi 2.1.2 Stratejik Hedef 1.2 Performans Hedefi 2.2.1 Harcama Birimi B Performans Hedefi 2.2.2 Stratejik Plan Performans Programı Bütçe

II. Performans Hedeflerinin Belirlenmesi Performans hedefleri, stratejik hedeflere ilişkin olarak bir mali yılda ulaşılması gereken performans seviyelerini gösterir. Performans hedefleri çıktı-sonuç odaklı olmalıdır. Esas olarak öncelikli her stratejik hedefin altında bir tane performans hedefi bulunur.

II. Performans Hedeflerinin Belirlenmesi Öncelikli stratejik amaç ve hedefleri ile uyumlu performans hedeflerini oluşturur. Bu hedefler belirlenirken bütçe imkanları göz önünde bulundurulur. Ayrıca oluşturulan performans hedeflerinin hangi harcama birimleri ile ilgili oldukları belirlenir.

3- Faaliyetlerin Belirlenmesi Faaliyet / Proje Maliyet fayda Maliyet etkinlik Analizleri Fizibilite Raporları Bütçe sürecinin analitik çerçevesi Performans Hedefi 1.1.1 Harcama Birimi A Faaliyet / Proje Performans Hedefi 1.1.2 Stratejik Hedef 1.1 Performans Hedefi 1.2.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi B Performans Hedefi 1.2.2 Faaliyet / Proje Stratejik Amaç 1 Performans Hedefi 2.1.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi A Performans Hedefi 2.1.2 Faaliyet / Proje Stratejik Hedef 1.2 Performans Hedefi 2.2.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi B Performans Hedefi 2.2.2 Faaliyet / Proje Stratejik Plan Performans Programı Bütçe

III. Faaliyetlerin Belirlenmesi Kamu idareleri, öncelikli amaç ve hedefleri gerçekleştirmek üzere hangi tür faaliyetleri yerine getireceklerine karar verirler. Stratejik amaç ve hedefler ile performans hedefleri, idarenin neyi başaracağını, faaliyetler ise bunun nasıl başarılacağını ifade eder. Faaliyetler idarenin cari ve sürekli nitelikteki hizmetlerin karşılanmasına dönük olarak oluşturulurken projeler genellikle yatırım hizmetleri ile ilgilidirler ve süreklilik arz etmezler.

III. Faaliyetlerin Belirlenmesi Faaliyetlerin belirlenmesi, harcama birimlerinin etkin olarak içinde bulunduğu bir süreçtir. Harcama birimleri stratejik amaç ve hedefleri gerçekleştirmek üzere yürütülmesi gereken faaliyet alternatiflerini tespit ederek ön değerlendirmeye tabi tutarlar. Ön değerlendirmenin amacı, performans hedeflerine ulaşabilmek amacıyla izlenecek yola ve yürütülecek olan faaliyet ve projelere karar verme sürecine sağlıklı bilgiler sağlayarak katkıda bulunmaktır.

IV. Faaliyet Maliyetlerinin Belirlenmesi Faaliyet maliyeti tespit edilirken faaliyet ile doğrudan ilişkilendirilebilen maliyetler dikkate alınmalıdır. Doğrudan ilişkilendirilebilen maliyetler faaliyetin gerçekleştirilmesi halinde ortaya çıkacak maliyetlerdir. Diğer bir deyişle faaliyetten vazgeçilmesi halinde ortadan kalkacak maliyetlerdir.

V. Kaynak İhtiyacının Belirlenmesi Faaliyet / Proje Performans Hedefi 1.1.1 Maliyet Harcama Birimi A Faaliyet / Proje Performans Hedefi 1.1.2 Stratejik Hedef 1.1 Performans Hedefi 1.2.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi B Maliyet Performans Hedefi 1.2.2 Faaliyet / Proje Stratejik Amaç 1 BÜTÇE Performans Hedefi 2.1.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi A Maliyet Performans Hedefi 2.1.2 Sayıştay artık sadece bütçeye değil bütçeye gelirken gelinen yola bakacak: performans denetimi Faaliyet / Proje Stratejik Hedef 1.2 Performans Hedefi 2.2.1 Faaliyet / Proje Harcama Birimi B Maliyet Performans Hedefi 2.2.2 Faaliyet / Proje Stratejik Plan Performans Programı Bütçe

V. Performans Programının Kaynak İhtiyacının Belirlenmesi Faaliyetlerin maliyeti, Genel yönetim giderleri, Diğer idarelere transfer edilecek kaynaklar, toplamından oluşmaktadır.

Performans Değerlendirmesi Stratejik Plan Performans Programı Bütçe Bütçe Uygulaması Faaliyet Raporu Performans Değerlendirmesi Kurumsal Düzeyde Mali Yönetim Modeli

Faaliyet Raporları Erken geçtik, Yapılması gereken günün sonunda performans hedefleri ile bütçe ilişkisinin faaliyetler bazında kurulması Merkezi kurumların ve koordinasyon sorumlu kurumların düzenli gözden geçirmesi Sayıştay’ın kritik rolü ve sorumluluğu 5018 sayılı kanunun 9 uncu maddesi, 6085/2 maddesinde tanımlanan performans denetimi

Gelinen noktada.. Ortak bir dil gelişti.. Algılamalar birbirine yaklaştı. SGB (SGDB)’lerde bir kapasite oluştu. Hizmet programları? (Analitik bütçe burada bizi yanılttı mı?) Hizmet programlarının harcamaların gözden geçirilmesi ile birlikte yeniden oluşturulması (!) Stratejik planlama, performans programı uyumunda zaman boyutu.. Amaç plan ve programlarla birlikte bir performans ve mali denetim yapmak

Ankara Üniversitesi Deneyimi

Türkiye’de Üniversiteler Yıllar Öğretim Üyesi Sayısı Toplam Öğretim ve Araştırma Kadrosu Öğrenci Sayıları Öğretim Üyesi Başına Öğrenci Sayısı Öğretim Kadrosu Başına Öğrenci Sayısı 2000-2001 23.975 66.720 1.078.879 45 16 2001-2002 25.953 69.987 1.142.114 44 2002-2003 27.617 74.104 1.232.255 17 2003-2004 29.075 77.042 1.294.172 2004-2005 30.668 79.533 1.377.837 2006-2006 32.095 82.220 43 2006-2007 34.116 86.487 1.573.803 46 18 2007-2008 37.820 96.075 1.619.501 2008-2009 38.911 97.891 1.746.534 2009-2010 41.553 102.647 1.936.602 47 19   Devlet Ün. Vakıf Ün. Toplam 2000 52 18 70 2001 53 20 73 2002 22 75 2003 24 77 2004 26 79 2005 27 80 2006 68 28 96 2007 85 29 116 2008 94 33 127 2009 39 133 2010 102 154

Kamu Üniversite Harcamaları

Üniversite kaynaklarının dağılımı

Üniversitelerin kaynak kullanım problemi.. Üniversiteler, bugün gelmiş oldukları mali büyüklük açısından her yıl kendilerine tahsis edilen kaynakların ortalama %22’sini kullanamamaktadırlar. Bu düzeydeki bir kaynağın kullanılabilmesi için üniversitelerin yönetim süreçlerinin yeniden ele alınması bir gereklilik.

Üniversiteler… Yükseköğretim kurumlarının faaliyetleri sonucu elde edilen temel sonuçlar (outcomes): Eğitimin sürdürülmesi ve iyileştirilmesi Eğitim hizmeti sunumu, Beşeri sermayenin geliştirilmesi ve Ekonomik büyümenin sağlanması Bilimsel araştırmaların geliştirilmesi Bilimsel araştırmaların sürdürülmesi Buluşlar, patentler Ekonomiye yaratılan bilimsel bilgi düzeyi ve büyüme Topluma hizmet Sağlık hizmetlerinin sunumu Kültürel yapının gelişimine katkı sağlanması Diğer alanlar Ekonomik büyüme araştırma ilişkisi

Ankara Üniversitesi Performans Programı 1. Aşama Performans Programı Çağrısı 2. Aşama Performans Programının Birimlerle Görüşülmesi (Performans Programı Teklifi) 3. Aşama Merkezi Birimlerle Bütçe Görüşmesi ve Performans Programı Tasarısının Hazırlanması 4. Aşama Parlamento Görüşmeleri ve Performans Programının Nihai hale gelmesi Bu uygulamanın yapılmasının nedenleri hakkında kısa bilgi.

Birinci Aşama

1. Aşama

İkinci Aşama

2. Aşama 1. Aşama

2. Aşama

2. Aşama

2. Aşama 4. Aşama

2. Aşama

Üçüncü Aşama

Birim Faaliyet Raporu Hazırlama Aşamaları Birim Faaliyet Raporunun 5018 Sayılı Kanuna Uygun Bir Şekilde Hazırlanmasına İlişkin Çerçevenin Hazırlanması 2. Aşama İstatistiki Tabloların Doldurulması 3. Aşama Performans Tabloların Doldurulması 4. Aşama 2010 Yılı Birim Faaliyet Raporu Hazırlama Kılavuzunun Doldurulması 5. Aşama Veri Girişi Yapılan Dosyaların Sisteme Geri Yüklenmesi

1. Aşama 1 2 3

1. Aşama 4 5

2. Aşama 6

3. Aşama 7

4. Aşama 8

5. Aşama 9

Sonuç İyi bir performans programı süreci stratejik planın gelecek dönemde daha iyi hazırlanması demek .. Performans esaslı bütçe ise bu nasıl bir performans programı hazırladığımız ve denetlediğimizle ilgili.. Performans program birimlerden gelen taleplerin hizmet önceliklerine göre değerlendirilmesinde yardımcı oldu.. Hesaplamalarda standardizasyon Bütçe uygulamasında kontrol gücü 5018 sayılı kanunun 9 uncu maddesi, 6085/2 maddesinde tanımlanan performans denetimi

Sonuç Süreci öğreniyoruz.. Performans esaslı bütçe ise bunun gereği yapılmalı.. Hizmet programları oluşturulmalı Hizmet programları düzenli gözden geçirilmeli.. Stratejik planlarda yer alan amaç ve hedefler bu programlarla ilişkilendirilmeli.. Maliye Bakanlığı ve DPT bütçe görüşmelerini bu baz üzerine oturtmalı.. Bu anlamda uzmanların ilgili kurumlarda geçici çalışması önemli.. 5018 sayılı kanunun 9 uncu maddesi, 6085/2 maddesinde tanımlanan performans denetimi

Bütçe Hazırlığı Plan ve program metinleriyle uyumlu bir bütçe hazırlığı süreci (!) Politika, plan ve bütçe belgeleri arasındaki ilişki Geçiş döneminde plan ve program belgelerinin kalitesi Kaynak çerçevesi ile uyumlu amaç ve hedefler veya programlar (!) Makro mali politika belgeleri OVP/OVMP Kurumsal politika ve plan program metinleri

Bütçe Hazırlığı: İlk Adım Maliye Bakanlığının bütçe sürecine yönelik bir durum analizi ve fonksiyonel gözden geçirme yapması.

Bütçe Hazırlığı: Politika, plan ve bütçe belgeleri arasındaki ilişki Politika, plan ve bütçe belgeleri arasındaki ilişki yeterli değil. 5018/9’un uygulanması hizmet programları, amaç ve hedefler Faaliyetler ve standardizasyon

Bütçe Hazırlığı: Bütçe teklifinin çerçevesi ne kadar hukuka ve yönetimsel düzenlemelere uygun Plan ve program belgelerinin bütçe görüşmelerinde daha etkin kullanılması Çıkarılan düzenlemelerin takibi (Tebliğler, Bütçe Uygulama Talimatları)?

Bütçe Uygulaması AFP hazırlanması ve uygulanması –Nakit Planlamasına geçiş Fiili durum (tahakkuk artığı, öz gelir performansı etc) Banka hesapları (son derece sorunlu bir alan).

Bütçe Uygulaması: Operasyonel plan Kurumsal düzey Standart oluşturulması

Bütçe Uygulaması: Harcama talimatı Harcama talimatları (gözden kaçırdığımız konu). Hizmet gerekçesi ile hedef ve faaliyetlerin uyumu İzleme ve değerlendirme kapsamında bir alan. Kurumun taahhütlerinin izlenmesi.

Bütçe Uygulaması: Mizanların okunması – muhasebe Mizanlar; varlık ve yükümlülüklerin izlenmesi açısından önemli bir araç. Mizan –finansman hesapları Muhasebe kayıtları ile banka hesaplarının uyumu Yatırımlar, muhasebe hesapları uyumu Mali veriler ne kadar güvenilir eğer muhasebeyle yeterli ilişkilendirilmemişse

Bütçe Uygulaması: Gelirlerin Takibi ve doğru yerde muhasebeleştirilmesi Gelirler takip edilemiyor Deftere kayıt olarak görülüyor. Bankalar… Muhasebede gelirlere ilişkin bilginin kaybolması Standardizasyon