YÖNETİM VE ORGANİZASYON 4.DERS Yrd. Doç. Dr. Recep KILIÇ www.recepkilic.net E mail: krecep@balikesir.edu.tr Twitter/krecep
YÖNETİMİN FONKSİYONLARI PLANLAMA ÖRGÜTLEME KOORDİNASYON (EŞGÜDÜMLEME) DENETİM (KONTROL) YÖNELTME YÖNETİMİN FONKSİYONLARI
ÖRGÜTLEME (ORGANİZE ETME) Örgüt, “ortak bir amaca ulaşmaya yönelik olarak çalışan insanların oluşturduğu bir topluluk” şeklinde tanımlanabilir Örgütleme; Başta insan kaynakları olmak üzere, örgütün tüm kaynaklarının, örgütsel amaçları etkin ve verimli (optimum kaynak kullanımı ile) gerçekleştirmek için düzenlenmesidir. Hangi işi, kimin, ne zaman, nerede, hangi amaçla, hangi yöntemle ve hangi kaynakla yapacağının belirlenmesi süreci. Örgütte yapılacak işlerin belirlenerek gruplandırılması, bu işlere yönelik yetki ve sorumlulukların ortaya konulması, bu işleri yapacak olan kişilerin işe alınması ve yerleştirilmesi ve işleri yerine getirmesi için gereksinim duyulan yer, araç, gereç ve donanımın kendilerine sağlanmasına yönelik bir süreci ifade eder
Örgütleme İlkeleri a) Örgüt Yapısı ile İlgili İlkeler İşbölümü ve Uzmanlaşma İlkesi: Yetki ve Sorumluluk Denkliği İlkesi: Yönetim Birliği İlkesi: Hiyerarşi İlkesi: Merkezcil Yönetim İlkesi:
Örgütleme İlkeleri b) Süreçlerle İlgili İlkeler Kumanda Birliği İlkesi: Disiplin İlkesi: Genel (Örgütsel) Çıkarların Üstünlüğü İlkesi: Ödüllendirme ve Ücret İlkesi: Hakkaniyet İlkesi:
Örgütleme İlkeleri c) Sonuçlarla İlgili İlkeler Düzen İlkesi: Çalışanlarda Devamlılık ve Denge İlkesi: Girişim İlkesi: Çalışanlarda İşbirliği Ruhu İlkesi:
Örgütleme Süreci •Amaçlara ulaşmak için yapılacak işlerin belirlenmesi, •İş analizleri yardımıyla birbirlerine çeşitli bakımlardan benzer işlerin bir araya getirilerek gruplandırılması, •Her iş grubu için bu işleri görecek sayı ve nitelikteki işgörenin belirlenmesi, başka bir deyişle, norm kadro çalışmasının yapılması, •İşe alınacak işgörenin sahip olması gereken yetenek, bilgi ve tecrübenin belirlenmesi, •İşgörenlerin yapacağı görevlerin veya işlerin tanımının yapılması, •Yönetim görevini üstlenecek personelin örgüt kaynaklarını (araç, gereç, malzeme insan kaynakları vb.) ne oranda kullanabileceklerinin tespiti Örgütte görev alan yöneticilerin hangi bölüm yöneticileri ile hangi konularda, nasıl ilişki ve işbirliğine girebileceklerinin belirlenmesi,
Örgütleme Süreci •Aynı yöneticilerin kuruluşun yakın çevresindeki kişi, grup ve kuruluşlarla ne zaman, nasıl, hangi konularda, hangi yetkiler ölçüsünde ilişkiye gireceklerinin belirlenmesi, Her örgüt grubunun bağlı olduğu üst yönetici ile hangi zamanlarda ne tür (yazılı veya sözlü ya da her ikisi birden) bir raporlama ilişkisine girileceğinin, bunların zorunlu veya ihtiyari olup olmadığının tespit edilmesi, Her bölüm veya kısım yöneticisinin başka grup yöneticileri ile birlikte katılacakları komite toplantılarının neler olduğunun ve bu komitelerde üstlenecekleri görevlerin saptanması, Bütün bu özellikleri taşıyan mevkiler için işe uygun nitelik ve sayıdaki işgörenin bulunması, seçilmesi yerleştirilmesi, İşgörenlerin işlerini yürütürken ihtiyaç duyacakları araç, gereç, malzeme ve donanımın kendilerine temin edilmesi.
Örgütlerde Bölümlere Ayırma a) İşlevlere Göre Bölümlere Ayırma
Örgütlerde Bölümlere Ayırma b -Ürün/Ürün Grubu Temeline Göre Bölümlere Ayırma
c- Bölge Temeline (Coğrafi Temele) Göre Bölümlere Ayırma Örgütlerde Bölümlere Ayırma c- Bölge Temeline (Coğrafi Temele) Göre Bölümlere Ayırma
Örgütlerde Bölümlere Ayırma d-Müşteri Temeline Göre Bölümlere Ayırma
Örgütlerde Bölümlere Ayırma Karma Örgüt Yapısı
Örgütlerde Bölümlere Ayırma Örgütlemede Matriks Yapı
YÜRÜTME (YÖNELTME) İŞLEVİ ALTINCI BÖLÜM YÜRÜTME (YÖNELTME) İŞLEVİ Yürütme, yönlendirme, emir-komuta olarak da ifade edilebilen yürütme işlevi, özde, örgütün amaç ve hedeflerinin gerçekleştirilmesi için, çalışanları harekete geçirme, onlara iş verme ve rehberlik etme faaliyetlerinin bütünüdür. Yöneticinin, işlerin yapılması için gerekli çalışmaları başlatması sürecidir. Güç, otorite, yetki, sorumluluk ve liderlik önemlidir. Çalışanların görevlerini elden geldiğince optimum kaynak kullanımı ile yapmalarına yöneliktir.
Yürütme Astların faaliyetlerini etkileme ve onlara ne yapmaları gerektiğinin açık ve anlaşılır biçimde bildirilmesi ile ilgilidir. Bu bildirimlere emir ve/veya talimat denilmektedir. Talimatlar Yazılı ve Sözlü Olabilir Yazılı Talimatlar şu durumlarda yararlı olur: Fazla kişiyi ilgilendiren, genel nitelikli, uzun süreli işlerle ilgili Akılda tutulması zor konular ise Kritik şartlar varsa Talimata itiraz söz konusu olabilecekse Karşı taraf, talimatı aldığını inkar etme durumu varsa vb.
İyi Talimatın Özellikleri Sözlü Talimatlar: Yüz yüze veya telefonla Daha net açıklama şansı vardır. Daha etkilidir denilebilir. Karşı tarafın hoşlanmayacağı şekilde söylememek Elektronik imza ve elektronik ortamdan talimat veya bilgi verme! İyi Talimatın Özellikleri Yerine getirilebilir ve makul olmalı Açık ve anlaşılır olmalı Kesin olmalı Zamanında verilmeli Kırıcı olmayan biçimde olmalı Gerekçeli veya açıklayıcı olmalı Yapacak olanların bilgi, deneyim ve yetenekleriyle orantılı olmalı Hiyerarşik yapı içerisinde olmalıdır Bir ast birden fazla üstten talimat almamalı
Yürütmenin (Yöneltme) Etkinliği ile İlgili Konular Kişileri ve kaynakları iyi tanıma Sürekli kontrol izlenimi verilmemeli Danışma önemlidir Ayrıntılara takılmamalı Ödül ve Ceza Sistemi olmalıdır Takım ruhu ile çalışma
“YÖNETİM VE ORGANİZASYON” DERSİNDE VİZE SINAVLARINDA SAYFA 146’YA KADAR SORUMLUSUNUZ!!! BAŞARILAR DİLERİM… Yrd. Doç. Dr. Recep KILIÇ