Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi IX. BÖLÜM DERS NOTLARI: DÜNYA TİCARETİNİN SERBESTLEŞTİRİLMESİ VE KÜRESEL TİCARET Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Türk Dünyası İşletme Fakültesi Bakü - 2011 Sunumlarda Paul R. Krugman ve Maurice Obstfeld tarafından yazılmış “International Economics: Theory and Policy” ve Halil Seyidoğlu tarafından yazılmış “Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama” isimli ders kitabları temel alınmıştır. Ders: Uluslararası İktisat ve Dış Ticaret Politikası

İçindekiler Giriş .................................................................................................................................................... 3 Çok Taraflı Ticaret Sistemi ................................................................................................................ 4 Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ-WTO) .................................................................................................. 5 DTÖ’nün amaçları ............................................................................................................................. 6 DTÖ'nün İşlevi ................................................................................................................................... 7 GATT ve DTÖ (WTO) neoklasik teoriye dayanr .............................................................................. 8 DTÖ’nün temel faaliyetleri ................................................................................................................ 9 DTÖ’nün iki temel kuralı ................................................................................................................. 10 DTÖ’nün yönetim yapısı .................................................................................................................. 11 DTÖ: karar süreci ............................................................................................................................. 14 GATT’dan DTÖ’ye varan gelişmeler ............................................................................................... 16 GATT (WTO) olmadığında dünya ticareti ....................................................................................... 17 GATT'ın Amaçları ............................................................................................................................ 18 GATT'ın Temel İlkeleri .................................................................................................................... 19 GATT’ın dünya ticaretini serbestleştirme mekanizması .................................................................. 20 GATT ve ticaret görüşmeleri ............................................................................................................ 21 Çeşitli GATT politika ve uygulamaları ............................................................................................ 25 Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası ............................................................................................. 27 Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması ............................................................................................... 34 DTÖ( WTO) ile dünya ticareti ........................................................................................................ 35 Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Giriş II.Dünya savaşından sonra ortaya çıkan dünya ticaretini serbestleştirme eğilimleri günümüzde de hızlı bir biçimde sürmektedir. 1980-90’lı yıllardan itibaren başlayan küreselleşme sürecinin ekonomik boyutu daha kabarıktır. Ekonomik küreselleşmenin üç böyutu dikkat çekmektedir: Ticari küreselleşme Mali küreselleşme Üretimin küreselleşmesi (çokuluslu şirketler) Ticari küreselleşme süreci 1947’de GATT’ın oluşturulmasıyla başlar. Ticari küreselleşme iki ayrı doğrultuda gelişmektedir: GATT veya sonradan DTÖ doğrulutusundaki çoktaraflı görüşmeler İktisadi birleşmeler Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Çok Taraflı Ticaret Sistemi Bugünkü çok taraflı ticaret sistemi üç aşamada oluşmuştur: GATT (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması – 1948) Ticaret müzakereleri turları 1994 Marakeş Konferansı DTÖ’nün kurulması ve Uruguay Raund Anlaşmaları Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ-WTO) 1 Ocak 1995 yılında Urugvay Görüşmeleri (Raundu) sonucu ve GATT’ın temelinde oluşturulmuştur. GATT sanayi malları üzerindeki dünya ticaretini serbestleştirmeye yönelikti. DTÖ yaptırım gücü artırılmış, sanayi, tarım ve hizmet ticaretinin serbestleştirilmesile birlikte fikri mülkiyet haklarını da kapsamaktadır. GATT 1947 Urugvay Toplantılarında yenilenerek GATT 1994 adıyla DTÖ bünyesine dahil edilmiştir. Tüm Batılı sanayileşmiş ülkeler dahil olmakla, dünya ticaretinin %90’nı kapsayan 150 den fazla ülke örgütün üyesidir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

DTÖ’nün amaçları Ticarette engellerin, kısıtlamaların ve yasaklamaların kaldırılması Dünya ticaretinin kural ve disiplinlere dayalı saydam ve tahmin edilebilir bir sisteme oturtulması Kaynakların daha verimli kullanılması Ticaretin serbestleştirilmesi ve arttırılması Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

DTÖ'nün İşlevi Uruguay Raund ile birlikte GATT kurumsal bir yapıya kavuşmuş ve Dünya Ticaret Örgütü'ne dönüşmüştür DTÖ Marakeş Anlaşmalarının uygulanmasından sorumludur DTÖ'yü Kuran Anlaşmanın hükümleri uyarınca, ticaretin liberalleştirilmesi bir “süreç”tir Bu yönde ilerleme sağlanması yeni müzakere süreçlerini gerektirecek ve bu müzakereler de yine DTÖ çatısı altında yapılacaktır Kararların üyeler tarafından alınması Üyelerin çoğunluğu “Gelişme Yolunda Ülkeler” “Consensus” İlkesi Sekretaryanın tarafsızlığı Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

GATT ve DTÖ (WTO) neoklasik teoriye dayanr Tüm ülkeler ticaretten kazanır Daha fazla ticaret = daha fazla fayda Tüm sektörler eşittir Serbest ticaret optimaldır Karşılaştırmalı üstünlük alanlarında uzmanlaşma optimaldır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

DTÖ’nün temel faaliyetleri Örgütün kapsamına giren (GATT’dan devralınan) anlaşmaların uygulanması, yönetimi ve işleyişinin sağlanması. Yapılacak yeni çok yanlı ticaret görüşmeleri için bir forum oluşturma, ticareti serbestleştirme çabalarına yeni alanlar katma. Üyeler arasında çıkabilecek anlaşmazlıkları çabuk ve etkili biçimde çözmek üzere bir arabuluculuk mekanizması kurma (Anlaşmazlıkların Çözüm Organı). Üyelerin dış ticaret politikalarını gözden geçirme ve değerlendirme (Ticaret Poltikalarını Gözden Geçirme Mekanizması – TPRM, Ticaret Poltikalarını Gözden Geçirme Organı). Sürekli bir kurumsal yapı olarak IMF, Dünya Bankası ve bunlara bağlı kuruluşlarla yakın işbirliği yapma. Uluslararası ticaret sisteminin faydalarından yararanmaları için gelişmekte olan ülkelere ve dönüşüm ekonomilerine yardımcı olma. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

DTÖ’nün iki temel kuralı GATT’dan devralınan iki temel kural var: En çok kayrılan ülke kuralı Ulusal işlem kuralı Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

DTÖ’nün yönetim yapısı Bakanlar Konferansı (Ministerial Conference) Üye ülkelerin ilgili bakanlarından oluşur En yüksek karar mevkidir En az 2 yılda bir toplanır Genel Konsey (General Council) Daha sık toplanr ve tüm ülke temsilcilerinden oluşur Bakanlar Konferansı adından faaliyet gösterir Cenevrede toplanır Genel Direktör Örgütü temsil eder ve ilgili bakanlar tarafından atanır Konseyler Mal ticareti Hizmet ticareti Ticaretin fikri mülkiyet hakları Çeşitli komiteler Yönetim üyelik ve konsensusa dayanmaktadır. Merkezi Cenevrededir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

DTÖ’NÜN KURUMSAL YAPISI Bakanlar Konferansı Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme Organı Anlaşmazlıkların Halli Organı Genel Konsey Mal Ticareti Konseyi Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Konseyi Hizmetler Ticareti Konseyi Komiteler: Ticaret ve Çevre Ticaret ve Kalkınma Bölgesel Ticaret Anlaşmaları Ödemeler Dengesi Bütçe, Finans ve Yönetim Çalışma Grupları: Katılmalar Komiteler: Finansal Hizmetler Ticareti Özel Taahhütler Ulusal Düzenlemeler Komitesi GATS Kuralları Çalışma Grubu Komiteler: Pazara Giriş Tarım Sağlık Önlemleri Ticarette Teknik Engeller Subvansıyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anti-Dumping Gümrük Değerleme Menşe Kuralları İthalat Lisansları Ticaretle Bağlantılı Yatırım Önlemleri Korunma Önlemleri Çalışma Grupları: Devlet Ticari Teşekkülleri Sevk Öncesi İnceleme Çoklu Anlaşmalar Sivil Havacılık Komitesi Kamu Alımları Komitesi Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

DTÖ İkametgah: Cenevre, İsviçre Kuruluş: 1 Yanvar 1995 Oluşmuştur: Urugvay raundu görüşmeleri (1986-94)   Üyelik: 150 ülke Bütçe: 175m İsviçre frankı, 2006 Sekreterlik: ~630 Genel Direktör: Paskal Lami Fonksyonları: • DTÖ ticaret anlaşmalarını yönetmek • Ticaret müzakereleri üzre forum • Ticaret müzakerelerini yönetmek • Ulusal ticaret politikalarını gözden geçirmek • Teknik destek ve GOÜ’ler için eğitim • Diğer uluslararası örgütlerle işbirliği

DTÖ: karar süreci 500 sayfalık kurallar/ 23,000 sayfalık yorumlar The WTO is a trading system based on rules The results of the Uruguay Round consist of: 500 pages of agreements (the “rules”) 23,000 pages of commitments i.e. specific commitments that over 120 individual member countries have made on import duties on thousands of products, agricultural subsidies, market access for foreign services, etc. Uluslararası ticaret kuralları üyeler tarafından müzakere yoluyla anlaşmaya bağlanır.

DTÖ: karar süreci Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

GATT’dan DTÖ’ye varan gelişmeler 1930’larda dünya ticaretinde yoğun koruyuculuk ve iktisadi milliyyetçilik hareketleri yaygınlaşmıştır. Bu durumdan özellikle Batılı sanayileşmiş ülkeler şikayetçiydi. 1944’te Bretton Woods Konferanslarında IMF ve WB oluşturulmuştur. 1947-1948 arasında Havana’da toplanan elli kadar ülkenin temsilcisi Uluslararası Ticaret Örgütü (ITO) oluşturulması kararı aldılar. ITO yasasında kurumun temel görevinin uluslararası ticaretin liberalleştirilmesiydi. Fakat yasa yoğun muhalefet nedeniyle ülke parlamentolarından geçmedi. 1948’de uluslararası ticaretin liberalleşmesine yönelik olarak geçici GATT anlaşması imzalandı ve onun parlamentolar tarafından onaylanması gerekmiyordu. GATT giderek süreklilik kazandı ve Cenevrede bir daimi sekretaryası oluşturulmuştur. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

GATT (WTO) olmadığında dünya ticareti Dünya ticaretine korumacılığın etkisi, 1929–1933 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim kasım Aralık 1929 1930 1931 1932 1933 $3.0 mlrd $0.9 mlrd Without the WTO The effect of protectionism on world trade, 1929–33 This is what happened in an earlier era, when there was no multilateral trading system and countries did not have faith in each other. They did not believe that other countries would play by the rules (and they could not resist narrow protectionist interests within their domestic systems). The chart follows the monthly changes in the value of world trade over a period of four years and three months, during the Great Depression. We start in January 1929, when world trade stood at about $3bn. This is what happened next … … By March 1933, two-thirds of world trade had been wiped out. The value was less than one billion dollars per month. The cause was competition among major trading countries to raise barriers against each other. The financial crisis had led to devaluations that threatened importing countries with surges in cheaper imports. The protectionist lobbying prevailed and the trade barriers went up everywhere. Source: Charles P Kindleberger, The World in Depression 1929–1939, Allen Lane/Penguin, page 172, citing League of Nations Monthly Bulletin of Statistics, February 1934, page 51. (Total imports of 75 countries, monthly values in terms of old US gold dollars.) Ticaret göstergeleri: her ay

GATT'ın Amaçları Ticaretin serbestleştirilmesi Engellerin kaldırılması ve uluslararası ticaretin kural ve disiplinlere dayandırılması Şeffaf ve öngörülebilir bir ticaret sistemi oluşturulması Miktar kısıtlamaları yerine tarifeler yoluyla koruma sağlanması Tarifelerin bağlanması ve zaman içinde aşağı çekilmesi Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

GATT'ın Temel İlkeleri En Çok Kayrılan Ülke Prensibi Herhangi bir ülkeye tanınan herhangi bir hak ya da lehte muamelenin diğer üye ülkelere de tanınması Ulusal Muamele hükmü Yerli ürün ile ithal ürün arasında doğrudan veya dolaylı olarak vergilendirme veya diğer kesintiler açısından yerli ürün lehine ayrımcı bir muamele yapılmaması Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

GATT’ın dünya ticaretini serbestleştirme mekanizması Üyel ülkeler arasında belirli aralıklarla yapılan çok yanlı tarife görüşmeleri yoluyla yürütüyordu. Görüşme tekniği “karşılıklı ödün” (reciprocity) ilkesi olmuştur. Yani belirli malların önemli ihracatçısı olan ülke veya ülke grupları başlıca ticaret ortaklarından, onlara sattıkları mallar üzerinde gümrük indirimleri talep ederler, karşı tarafa, onlar da kendi mallarından ödün verirler. GATT görüşmelerinde asıl pazarlıklar ABD ile AB ve Japonya gibi ülkeler veya ülke grupları arasında yapılmıştır. Belli başlı ithalatçı ve ihracatçılar arasında sağlanan tarife uzlaşmaları daha sonra genel bir tarife anlaşmasıyla tüm üyelere yaygınlaştırılmıştır. Karşılıklı ödün ilkesinin bir istisnası az gelişmiş ülkelerle ilgiliydi. Urugvay rauduna kadar bunlar karşılık olarak bir tarife indiriminde bulunmadan ödünlerden yaralanıyorlardı. Bu raunddan sonra onlar da sürece katılmıştır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

GATT ve ticaret görüşmeleri 1947 yılında Cenevrede yapılan ilk toplantı ile birlikte gerçekleştirilen GATT görüşmelerinin sayısı sekizdir. Önceki görüşmeler özellikle ABD ve Batı Avrupa ülkeleri arasında yoğunlaşıyordu. Sonradan buna Japonya da katıldı. Zamanla bölgesel ekonomik gruplar oluşmuş ve bu gruplar toplantılara tek bir sözcü ile katılmışlardır (AB, EFTA, Nordik Topluluğu ve ASEAN). Kennedy Görüşmelerile tarife indirimleri tek tek maddeler üzerinde değil, tüm tarifeler üzerinde belirli oranlardan yapılması yöntemi benimsendi. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

GATT ve ticaret görüşmeleri GATT KONFERANSLARI Toplantı Süresi İlk konferans, Cenevre, İsviçre İkinci konferans, Annecy, Fransa Üçüncü konferans, Torquay, İngiltere Dördüncü konferans, Cenevre, İsviçre Dillon Görüşmeleri, Cenvere, İsviçre Kennedy Görüşmeleri, Cenevre, İsviçre Tokyo Görüşmeleri, Cenevre, İsviçre Uruguay Görüşmeleri, Punta del Este, Uruguay 1947 1949 1950-1951 1955-1956 1961-1962 1964-1967 1974-1979 1986-1994 Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

GATT ve ticaret görüşmeleri İlk toplantılarda yalnız sanayi ürünleri ele alınmış ve tarife indirimleri üzerinde durulmuştur. Zamanla bu alanda sınırlı bir ilerleme oldu. Örneğin, Kennedy Görüşmelerinde dampinge karşı Anti-Damping Kodu benimsenmiş, Tokyo Görüşmelerinde de ilk kez tarife dışı engeller konusu tartışılmıştır. En kapsamlı Uruguay Görüşmelerinde ise mal ticaretine ek olarak, hizmet ticareti, sınai ve fikri mülkiyet haklarının korunması ve tarımsal sübvansiyonlarla diğer tarife dışı araçlar tartışılmıştır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Çeşitli GATT politika ve uygulamaları Koruma Aracı Olarak Gümrük Tarifelerinin Tercih Edilmesi Yani tarife kotadan daha üstündür. GATT ve “Haksız Rekabet” Uygulamaları GATT 1947’de yer almış, Dampinge karşı anti-damping vergisi yetkisi verilmiştir. İhracat subvansiyonlarına karşı ithalatçı ülkenin telafi edici vergi uygulama hakkı verilmiştir. Tokyo Görüşmelerinde Anti-Damping Kodu ve Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Vergiler Kodu benimsenmiştir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Çeşitli GATT politika ve uygulamaları GATT ve Çevre Korunması Cevre konusunda GATT politikalarına önemli çapta eleştiri yapılmıştır. Çevre konusu Uruguay Görüşmelerinde ele alınsa da bir karara varılamamıştır. GATT ve Yeni Korumacılık Akımı Bir üye ülkenin ihracatı, ithalatçı üye ülkede ciddi bir zarara yol açıyor veya böyle bir tehlike doğuruyorsa, bu durumda ithalatçı ülke hükümeti iç piyasasını korumak amacıyla kısıtlayıcı önlemler alma hakkına sahip olmuştur. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası 1986 Eylül ayında Uruguay’ın Punta del Este kentinde başlamış ve 15 Nisan 1994’de Fas’ın Marakeş kentinde 125 ülkenin nihai anlaşmayı imzalamasıyla sonuçlanmıştır. Başlanğıçta görüşmelerin dört yıl sürmesi planlanmıştı. Ancak, tarımsal sübvansiyonların kaldırılması konusunda ABD ile AB (özellikle Fransa) arasında çıkan görüş ayrılıkları nedeniyle dört yıl daha uzandı. Burada tarımsal subvansiyonlarla birlikte hizmet ticaretinin serbestleştirilmesi ilk kez tartışılmışdır. Ayrıca tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılarak yeni korumacılığın yayılışının önlenmesi, fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması ve resmi ihalelerde yerel firmalar lehine konulan ayrıcalıkların giderilmesi, diğer önemli konular arasında yer almıştır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası Uruguay Görüşmelerinin diğer bir sonucu da DTÖ’nün kurulmasıdır. Görüşmelerde GATT 47 szleşmesine değişiklik yapılmış ve bu şekilde oluşan GATT 94 DTÖ’nün kapsamına alınmıştır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası Görüşmelerde elde edilen sonuçları aşağıdaki biçimde özetlemek mümkündür: Sanayi Malları Üzerindeki Gümrük Tarifeleri Gelişmiş ülkeler sanayi ürünleri üzerindeki tarifelerde yeniden ortalama %34 dolayında bir indirim yapmayı kabül ettiler. Böylece bu alandaki tarife oranı Urugvay öncesi %4.7’den Uruguay sonrasındaki indirimlerle %3’e düşürülmüş olacaktır. Gönüllü İhracat Kısıtlamaları Genellikle “gri alan önlemleri” de denen gönüllü ihracat kısıtlamaları veya iç piyasa düzenlenmesi anlaşmaları gibi önlemler 4 yıllık bir süre içerisinde kaldırılacaktır. Az Gelişmiş Ülkeler Az gelişmiş ülkelere bağlayıcı tarife indirimleri öngörülmüştür. Tarım - Tarımla ilgili taahhütler üç grupta toplanmıştır: pazara giriş, iç destekler ve ihracattaki sübvansiyonlar. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası NİHAİ SENET = [29 Anlaşma + Mutabakat metinleri] Türkiye DTÖ’nün kurucu üyesi olarak Nihai Senet’in onay işlemlerini 1995 yılında tamamlamıştır Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Nihai Senet DTÖ’yü Kuran Anlaşma EK 1A Mal Ticaretine İlişkin Anlaşmalar (GATT 94) Tarım Anlaşması Sağlık Önlemleri Anlaşması Tekstil ve Giyim Anlaşması Ticarette Teknik Engeller Anlaşması Ticaretle Bağlantılı Yatırım Tedbirleri Anlaşması Anti-Damping Anlaşması Gümrük Kıymetinin Belirlenmesi Anlaşması Sevk Öncesi İnceleme Anlaşması Menşe Kuralları Anlaşması İthalat Lisansları Anlaşması Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması Korunma Önlemleri Anlaşması Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

+ Nihai Senet EK 1B Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması (GATS) GATS’ın içerdiği sektörler: hava taşımacılığı, mali hizmetler, denizcilik hizmetleri, telekomünikasyon, turizm, sağlık, eğitim, mesleki hizmetler ve benzeri sektörler EK 1C Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS) EK 2 Anlaşmazlıkların Halli Kural ve Prosedürlerine İlişkin Mutabakat Metni EK 3 Ticaret Politikalarının Gözden Geçirilmesi (TPRM) EK 4 Çoklu Anlaşmalar + Diğer Bakanlar Konferansı Kararları ve Uzlaşma Metinleri Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası Tekstil ve Giyim Sektörü Bu mallar üzerindeki, Çok Elyaflılar Anlaşmasına dayanılarak konulan ihracat kotaları 10 yıllık bir sürede daha az kısıtlayıcı olan tarifelere dönüştürülecek ve bu sürede tarifeler de %25 oranında indirilecektir. Hizmetler Ticareti Hizmetler alanında liberalleşmeyi gerçekleştirmek üzere Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması (General Agreement on Trade inServices –GATS) kabül edilmiştir. Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları 1967 Paris Anlaşması, 1971 Bern Anlaşması, Roma Anlaşması ve ilgili diğer anlaşmalar kabül edilmekte ve üye ülkelerin uyacakları bazı standartlar konulmaktadır. Miktar Kısıtlamaları Kural dışı olarak belirli durumlarda uygulanabilecek miktar kısıtlamalarının sanayileşmiş ülkelerde 2 yıl, gelişmekte olan ülkelerde 5 yıl içinde kaldırılması öngörülmüştür. Ticaret Politikalarının Gözden Geçirme Mekanizması (TPRM) İlk kez bu çerçevede çalışacak bir organa yer verilmiştir. Ticaretle İlişkili Yatırım Önlemleri - İmalat sanayideki yabancı sermaye işletmelerinin uymak zorunda oldukları yerel malzeme kullanma veya ihrcat yapma gibi zorunlulukları da aşamalı biçimde kaldırılmaktadır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması Etkin ve efektif olarak işlemektedir “Negative consensus” ilkesi Süreç, otomatik olarak işlemekte ve tek başına bir üyenin sistemi tıkaması mümkün olmamaktadır Yalnızca üye ülkelerarası uyuşmazlıklar için uygulanır Yaptırım gücü: alınan kararlar bağlayıcıdır Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

DTÖ( WTO) ile dünya ticareti Dünya ticaret hacmi 1948–2003 ABŞ $ trln, cari fiyatlarla 1 2 3 4 5 6 7 8 1948 1957 1966 1975 1984 1993 2002 GATT ’48 DTÖ ’95 DAHA fazla ticaret? Tabi ki, ancak … … İSTİKRARA DİKKAT > Eğer % 67 silinmiştirsə With the WTO (and GATT) The experience was not repeated The multilateral trading system came into being with the birth of the General Agreement on Tariffs and Trade in 1948. For almost 50 years, GATT was both a treaty and an international organization. The treaty still exists as the main multilateral agreement on trade in goods. But in 1995 GATT, the institution, was replaced by the WTO. During that period trade rose rapidly and for a lot of the time exponentially, with only a few dips for oil crises and the like. So yes the graph most visibly shows the growth in trade. Approaching $80 trillion per year by the early 2000s. But that’s not my reason for showing the graph. In 1997 there was another financial crises. Currencies in east and southeast Asia were devalued. These lowered the price of those countries’ exports. Fearing a surge in cheap imports, lobbies campaigned to raise trade barriers in the major markets of North America and Europe. But the governments resisted. They were bound by their obligations in the WTO, and because they knew others were similarly bound, they had confidence that the system would remain stable. So it did remain stable, and the effect of the financial crisis was a minor blip in world trade. Trade soon recovered. History did not repeat itself. If anything like two-thirds of world trade had been wiped out, the picture would look very different, and the damaging effect would have been immense. It would probably have been worst on developing countries. The unsung benefit is the stability the GATT and WTO have injected into the trading system. It doesn’t hit headlines, and is rarely mentioned at all. But its benefit is significant. Source: WTO data 1997

Nerelerdese görüşmeler yapılır ve sonuçlar elde edilir. DTÖ İlk adım görüşmedir. Nerelerdese görüşmeler yapılır ve sonuçlar elde edilir. Öyle bir yerdir ki, hükümetler kendi ticaret sorunlarını görüşmek için müracat etmektedirler. A place to negotiate, and to apply the results of negotiations The first step is to talk. Essentially, the WTO is a place where member governments go, to try to sort out the trade problems they face with each other. At its heart are the WTO agreements, negotiated and signed by the bulk of the world’s trading nations. But the WTO is not just about liberalizing trade, and in some circumstances its rules support maintaining trade barriers — for example to protect consumers or prevent the spread of disease. http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/tif_e.htm DTÖ yalnız ticareti liberalleştirmemektedir. Bazen kuralar ticari baryerleri desteklemektedir– Örneğin. Tüketicileri himaye etme veya hastalığa önleme. Skip >>>

DTÖ (The World Trade Organization) The World Trade Organization Centre William Rappard rue de Lausanne 154 CH–1211 Geneva 21 Switzerland Tel: +41 (0)22 739 51 11 Fax: +41 (0)22 739 54 58 email: enquiries@wto.org website: www.wto.org Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Kaynaklar P. Krugman and M. Obstfeld, International Economics: Theory and Policy, Seventh Edition Pearson – Addison Weasley. H. Seyidoğlu, Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, XV. Baskı, İstanbul, 2008. R. Karluk, Uluslararası Ekonomi: Teori ve Politika, VI. Baskı, İstanbul, 2009. www.wto.org Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.