15th Ulusal Kalite Kongresi, Istanbul Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Türkiye’de Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmaların Kolaylaştırılması Jill Merry Proje Koordinatörü 15th Ulusal Kalite Kongresi, Istanbul JM 15 March 2006

Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar Nedir? Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar Nedir? Laboratuvarlar için Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar: Önceden belirlenmiş koşullara uygun olarak, iki ya da daha fazla laboratuvarın, aynı ya da benzer test öğesi üzerindeki testlerinin organizasyonu, performansı ve değerlendirilmesi. (ISO Rehber 43-1 1997) Laboratuvarlar için Yeterlilik Testleri: Testlerin, ölçümlerin ve kalibrasyonun belirlenmiş alanlarında laboratuvar performansından emin olmak için düzenlenen laboratuvarlar arası karşılaştırmalar Yeterlilik Testleri (YT) ayrıca şu şekillerde adlandırılabilir: Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar (LAK) Harici Kalite Kontrolü (HKK) Round Robin Test JM 15 March 2006

Türkiye’nin Neden YT İhtiyacı Var ? Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Türkiye’nin Neden YT İhtiyacı Var ? Laboratuvar Hizmetleri için aşağıdaki açılardan en güçlü araçtır: Türkiye’ye, yetkililere ve laboratuvar müşterilerine Güncel, güvenilir ve kalitesi bilinen laboratuvar hizmetleri Laboratuvar hizmetlerinin kalitesi ile ilgili güncel belgeleri Güncel bilgileri ISO 17025 Laboratuvar Akreditasyonunun TÜRKAK’ın uluslararası alanda tanınmasını sağlamaktadır. Laboratuvarlara hataları belirlemekte benzersiz bir araç sunmaktadır JM 15 March 2006

Malların Serbest Dolaşımı – AB ile uyumu kolaylaştırmak için bir adım Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Bu Projenin Amacı Nedir? Yeterlilik Testleri Ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar Malların Serbest Dolaşımı – AB ile uyumu kolaylaştırmak için bir adım Türkiye’de Yeterlilik testlerinin erişilebilirliğini kolaylaştırmak YT Program sonuçlarının değerlendirilmesine destek vermek Türkiye’deki laboratuvarları YTlerin değeri ile ilgili bilgilendirmek YT sağlayıcıları için bir ağ oluşturmak JM 15 March 2006

Uluslararası YTlere direk katılım Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR ……. Uluslararası YTler Uluslararası YTlere direk katılım URL LAB 1 LAB 2 LAB 3 LAB 4 LAB X JM 15 March 2006

Model A - YT gözlem komitesi ve YT aracı birim ile Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR … ………… Model A - YT gözlem komitesi ve YT aracı birim ile Uluslararası YTler Uluslarlarası LAKlar UME URL Güvenilir YT sağlayıcısı Gözlem Komitesi YT Aracı Birim Katılımcı Laboratuvarlar ile iletişim: davet, kayıt, numune dağıtım, veri toplama, raporlama, ödeme, vs. LAB 1 LAB 2 LAB 3 LAB 4 LAB 5 LAB X JM 15 March 2006

Proje Ortakları Euro Health Group, Danimarka (yönetici) Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Proje Ortakları Euro Health Group, Danimarka (yönetici) Quality Management, İngiltere (YT sağlayıcısı) FORCE, Danimarka (LAK sağlayıcısı ve Referans Laboratuvar) DANAK, Danimarka (Akreditasyon Kurumu) JM 15 March 2006

Ana Proje Desteği Proje Çalışma Grubu Sektör Çalışma Grupları TÜRKAK Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Ana Proje Desteği Proje Çalışma Grubu Sektör Çalışma Grupları TÜRKAK TÜRKLAB Laboratuvarlar, yetkili merciler, dernekler, organizasyonlar Uzmanlık Merkezi AB Delegasyonu JM 15 March 2006

Proje Adımları Aşama 1 Projenin Başlaması TÜRKAK’da proje ofisi Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Proje Adımları Aşama 1 Projenin Başlaması TÜRKAK’da proje ofisi Aşama 2 YT gereklilikleri ile ilgili değerlendirme 9 Sektör Çalışma Gurubu Aşama 3 Eğitim ve uygulama YT yürütülmesi, finansmanı ve yönetimi, bilgi, denetleme, istatikler,YT KY içeren eğitim modülleri Aşama 4 Sürdürülebilirlik YT Gözlem Grubu Sektör Danışma Grupları Eğitimcilerin Eğitilmesi YT Web Sitesi YT Sağlayıcıları Ağı JM 15 March 2006

Proje Değerlendirmesi: Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Proje Değerlendirmesi: Proje, aşağıdaki alanlardaki laboratuvarlar için YT ve LAK gerekliliklerinin değerlendirmesini yapmıştır Gıda Güvenliği Kalibrasyon Hayvan Sağlığı (Et) Yakıt çevre testleri Sağlık Çimento Mekanik testler Tekstil JM 15 March 2006

Proje Değerlendirmesinden Örnek: Gıda Laboratuvarlarında YT Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Proje Değerlendirmesinden Örnek: Gıda Laboratuvarlarında YT Değerlendirme, Haziran 2006 En büyük ihracat sektörlerinden biri 60 kadar kamu ve yetkili özel laboratuvar TÜRKAK’da etkili bir gıda komitesi UME tek ulusal sağlayıcı Bazı uluslararası YTler Türkiye’de kullanılıyor Daha çok ulusal YT ihtiyacı var Proje boyunca 2-3 yeni YT sağlayıcısı eğitildi 1 Pilot YT başarı ile yürütüldü, 1 tane daha yürütülmekte Pilot YT sağlayıcısı: Ankara İl Kontrol Laboratuvarı Projenin gelecek adımları: Rutin sürdürülebilir YT kurmak JM 15 March 2006

Proje Değerlendirmesinden Örnek: Kalibrasyon Laboratuvarlarında LAK Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Proje Değerlendirmesinden Örnek: Kalibrasyon Laboratuvarlarında LAK Değerlendirme, Haziran 2006 30 kadar akredite laboratuvar TÜRKAK’da etkili Kalibrasyon Komitesi UME tek ulusal sağlayıcı Çok az sayıda LAK İlgili uluslararası LAK programı bulunmuyor Proje Boyunca Potensiyel LAK sağlayıcıları eğitildi 8 Pilot LAK yürütülmekte Pilot LAK sağlayıcıları: UMS, SIMKAL, TSE, Yeditepe Univ. Projede gelecek adımlar: Rutin sürdürülebilir LAK kurmak JM 15 March 2006

Proje Değerlendirmesinden Örnek: Sağlık Laboratuvarlarında YT Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Proje Değerlendirmesinden Örnek: Sağlık Laboratuvarlarında YT Malların Serbest Dolaşımı için öncelikli bir alan değil Ancak: 4000 fazla laboratuvar Bazı çok iyi YT sağlayıcıları Laboratuvarların YT ye katılmak için teşvike ihitiyaçları var Sağlık sigortalarının YT ye katılan laboratuvarın test maliyetlerini karşılaması Sağlık Bakanlığından yasal baskı Genel olarak, YTler konusunda diğer sektörlere göre daha ilerde JM 15 March 2006

Proje Değerlendirmesinden Örnek: Çimento Laboratuvarlarında YT Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Proje Değerlendirmesinden Örnek: Çimento Laboratuvarlarında YT Genel olarak, YTler konusunda diğer sektörlere göre daha ilerde TÇMB,(Türk Çimento Müstahsilleri Birliği), üyelerine 6 senedir düzenli oarak YT organize ediyor Proje desteğine ihtiyaç yok JM 15 March 2006

İngilizce ve Türkçe Eğitimler Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR İngilizce ve Türkçe Eğitimler Modül Konu Hedef Grup TR1 YT ve LAK programı planlamak ve bilgilendirme TÜRKAK,YT sağlayıcıları ve paydaşlar TR2 YTlerin denetlenmesi TÜRKAK denetçileri TR3 YT Finansman, mevzuat, yönetim ve organizasyon TR4 Kalite Yönetimi ve YT sağlayıcılarının Akreditasyonu TR5 YTnin yararları konusunda laboratuvarların eğitilmesi Laboratuvar Yöneticileri TR6 YTlerin yürütülmesi (pilot YTler) YT Sağlayıcıları TR7 YTler için istatistikler JM 15 March 2006

Davetlisiniz TR5 YTlerin Yararları Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Davetlisiniz Sizi aşağıdaki eğitimimize davet ediyoruz: TR5 YTlerin Yararları 4-5 Aralık (İngilizce) Ankara 18 Ocak (Türkçe) Istanbul 12 Şubat (Türkçe) Gaziantep 16 Şubat (Türkçe) Denizli Gözde Oğur , proje asistanı Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53 E-mail: jill.merry@expert-centre.org or gozde.ogur@expert-centre.org JM 15 March 2006

Pilot YT and LAK Pilot Sağlayıcı Numuneler/Testler LAK(x2) TSE Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Pilot YT and LAK Pilot Sağlayıcı Numuneler/Testler LAK(x2) TSE Nem higrometresi + Fırın sıcaklığı LAK Yeditepe Üniversitesi Buz noktası Simkal 1+2 Basınç Dönüştürücü + Direnç YT(x2) Ankara İl Kontrol 1+2 3 +1 gıda numuneleri YT Ekoteks 2 tekstil numunesi LAK (x3) UMS 3 Izmir Veteriner Araştırma Ette salmonella ODTÜ1+2 3 yakıt numunesi – bir çok test Pammukale Üniversitesi Grubu Serum da hepatit B Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi 4 Serumda endokrinoloji numunesi Centro Lab Kanda sitrometri Çevre Referans Laboratuvarı Kömür 18 YT 12 Sağlayıcı 21 numune çeşidi / >50 test / >150 lab JM 15 March 2006

Gelecek Destekler (Haziran 2007den sonra) Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Gelecek Destekler (Haziran 2007den sonra) TÜRKAK/TÜRKLAB Gözlem Grubu Sektör Danışma Grupları TÜRKAK YT Web Sitesi YT Sağlayıcıları Ağı Eğitimcileri Eğitilmesi (danışmanlık) JM 15 March 2006

Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR İstek Henüz yapım aşamasında bulunan YT web sitesi için yorum ve önerilerinizi bekliyoruz www.turkak.org/pt/ Osman CAMCI Tel: 0312 410 82 00 E-mail: ocamci@turkak.org.tr Gözde Oğur , proje asistanı Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53 E-mail: Jill.merry@expert-centre.org or Gozde.ogur@expert-centre.org JM 15 March 2006

Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR JM 15 March 2006

Bizimle İrtibata Geçiniz Proficiency Testing and Inter Laboratory Comparisons Europe Aid/117469/C/SV/TR Bizimle İrtibata Geçiniz Projede aktif rol almak Projeden bilgi edinmek Projeden, YTler konusunda destek istemek İçin sizleri davet ediyoruz. İrtibat için: Jill Merry, proje koordinatörü Pinar Yıldızlar, TÜRKAK Gözde Oğur , proje asistanı Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53 E-mail: Gozde.ogur@expert-centre.org WEB: www.quality-turkey.org/exc/proficiency-testing.htm JM 15 March 2006