I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ:İMKB'DE İŞLEM GÖREN SİGORTA ŞİRKETLERİ ARASINDA KARŞILAŞTIRMALI BİR UYGULAMA ÖRNEĞİ Dr.Nalân ECE

Entelektüel Sermaye Kavramı İşletmeye piyasada rekabet avantajı sağlayan, işletme çalışanlarının bildiği herşeyin toplamı.

Entelektüel Sermaye Unsurları 1. İnsan Sermayesi 2. Organizasyonel Sermaye 3. İlişkisel Sermaye

Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesinde Kullanılan Yöntemler Piyasa Değeri - Defter Değeri Yöntemi Piyasa Değeri / Defter Değeri Yöntemi Tobin’in Q Oranı Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi Balanced Scorecard Skandia Kılavuzu Entelektüel Sermaye Endeksi Teknoloji Brokeri Maddi Olmayan Varlıklar Cetveli Maddi Olmayan Varlıkların Ölçülmesinin Finansal Yöntemi Sullivan’nın Entelektüel Sermaye Ölçüm Yöntemi Ante Pulic’in Entelektüel Katma Değer Katsayısı

ÖN DEĞERLEME YÖNTEMLERİ Piyasa Değeri/Defter Değeri Oranı Tobin Q Oranı Hesaplanmış Maddi Olmayan Varlıkların Değerinin Hesaplanması

Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi (NIC) Hesaplanmış maddi olmayan değer yöntemi (Calculated Intangible Value Method), bilgiye dayalı işletmelerde, bankalara teminat olarak gösterilecek bir değer bulma ihtiyacından doğmuştur. Yöntem çerçevesinde yapılan esas iş, ek değeri yaratan maddi olmayan firma varlıklarının değerini hesaplamaktan ibarettir.

NIC Yönteminin Aşamaları 1. Aşama: firmanın üç yıl için vergiden önceki ortalama kazancı (Dönem Kârı) hesaplanmakta 2. Söz konusu üç yıl için firmanın ortalama maddi varlık tutarının (Net Aktif) belirlenmesi 3. Firmanın ortalama kazanç tutarı ortalama maddi varlık tutarına bölünmek suretiyle, maddi varlıklarından elde ettiği kazanç oranı (Maddi Varlıkların Kârlılık Oranı) hesaplanmakta 4. Firmanın faaliyet gösterdiği sektör için ortalama maddi varlık kârlılık oranının 5. “Net ek kazanç” hesaplanmakta 6. Net ek kazanca ilişkin olarak kurumlar ya da gelir vergisinin hesaplanması 7. Net ek kazanç tutarı firmanın ortalama ağırlıklı sermaye maliyetine bölünmesi

Sigorta Sektöründe Karşılaştırmalı Uygulama Örneği Sigorta şirketlerinin entelektüel sermayelerini ölçmek üzere İMKB'da kayıtlı, 2007-2009 yılları arasında mali tabloların kesintisiz ulaşılabilen yedi sigorta şirketi belirlenmiştir. İMKB’nın en büyük pazarı olan Ulusal Pazar’da işlem gören şirketler (kotta bulunan şirketler) Aksigorta, Anadolu Hayat Emeklilik, Anadolu Anonim Türk Sigorta, Aviva Sigorta, Güneş Sigorta, Ray Sigorta ve Yapı Kredi Sigorta Şirketleridir.

Entelektüel Sermaye, Defter Değeri ve Ortalama Net Aktif Toplamı İlişkileri Firmalar ES Tutarları ($) Defter Değer Ort. Net Aktif Toplam ($) ES Defter Değeri Oranı ES Net Aktif Oranı AKSGR 161.939.528 17.351.887 17.703.166 %9,33 %9,15 ANDHY 153.560.044 15.660.037 18.033.940 %9,81 %8,52 ATSGR 198.372.716 8.406.664 9.065.421 %22,60 %21,88 AVİVASGR 40.427.216 843.722 996.474 %47,92 %40,57

SONUÇ Entelektüel sermaye bir şirketin en önemli rekabet gücünün optimizasyonunu ve katma değerini sağlayan önemli bir kaynağıdır. Küreselleşmeye uyum sağlayabilmesi, finansal krizler karşısında daha dayanıklı olabilmesi için piyasa payının artırılmasını hedefleyen şirketler bu konuda daha çok gayret sarfetmeli. Bir şirketin sahip olduğu başarı entelektüel sermayesi ve bunun yönetimi ile doğru orantılıdır. Entelektüel sermayenin belirli aralıklarla ölçülmesi, sigorta şirketlerine gerekli ikazları zamanında vererek, güçlü ve başarılı olmasına destek sağlayacaktır.

Saygılarımla, Dr. Nalân ECE nalanece@gmail.com